Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Rongamwahu ong me Semwehmwe Kan

Rongamwahu ong me Semwehmwe Kan

Rongamwahu ong me Semwehmwe Kan

MAHSEN en Koht kamehlelehiong kitail: “Me semwehmwe kan sohte pahn kin lekdekla ahnsou koaros.” (Melkahka 9:18) Paipel pil mahsanih duwen Sounkapikpatail: “Komwi kin ketikihong irail uwen me itar oh kin ketin kaitarala ar anahn akan koaros.” (Melkahka 145:16) Koapworopwor wet me Mahsen en Koht kasalehda, kaidehn ouraman ehu. Koht Wasa Lapalahpie kak ketikihda dahme anahn pwehn kihsang semwehmwe. Dahme me semwehmwe kan anahne?

Emen lih en Aperika me wia semen en paien wehi koasoia me wehi semwehmwe kan anahne kaun emen me kadek oh pwung. Met wehwehki me kitail anahne emen me kadek oh ahneki manaman en wia wekidekla kan me pahn kihsang semwehmwe. Kitail pil kak nda me kaun emen me kak kihsang semwehmwe rehn aramas koaros pahn anahne wia kaun en sampah pwon pwehki semwehmwe laud kin kohsang ekei wehi ar kin ahneki pai kan me wehi teikan sohte ahneki. Patehng met, kaun emen me kak kauhdi semwehmwe pahn anahne wia mehkot ong dahme kin kahrehda semwehmwe, me iei en aramas ar ineng en roporop. Ia wasa me soangen kaun menet kak dierek ie?

Koht ketin poaronehdo Sises pwehn wahdo rongamwahu ong me semwehmwe kan. Ni Sises eh ketida pwehn wadek kehkehlik me e ketin alehdi sang rehn Koht, e mahsanih: “[“Sapwellimen Koht manaman,” NW] ketier rehi, e ketin keieiehdier pwe I en kapahrengkihong me semwehmwe kan rongamwahu.”—Luk 4:16-18.

Dahkot Rongamwahwo?

Koht ketin idihada Sises nin duwen Nanmwarki men. Met uhdahn wia rongamwahu ehu. Ih me keieu warohng wia Kaun emen me pahn kauhdi semwehmwe pwehki (1) e pahn ketin kaunda aramas koaros oh e sapwellimanki manaman en wia met; (2) e kin ketin poakehla me semwehmwe kan oh ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan en nsenohkin irail; oh (3) e kak ketikihsang kahrepen semwehmwe me iei atail ineng en roporop me kitail sohsohki. Kitail pahn tehkpene ire siluh duwen rongamwahwo.

1. Sapwellimen Sises manaman en kaunda wehi koaros Mahsen en Koht mahsanihki Sises: “E ahpw ale manaman en kaunda . . . pwe tohn wehi kan koaros, keinek koaros, oh me kin lokaiahki soangen lokaia teikan en kin papah ih.” (Daniel 7:14) Ke kak kilang kamwahu koaros me pahn kohsang atail ahneki koperment ehute me pahn kaunda aramas koaros? Solahr pahn mie uhpene de peipene pwehki dipwisou de audepen sampah me aramas kin doadoahngki. Koaros pahn ahneki pai me duwepenehte. Sises ketin kamehlelehiong kitail me e pahn ketin wia Kaunen sampah men me sapwellimanki manaman en wia soahng kan me anahn. E mahsanih: “Manaman koaros en nanleng oh sampah mweimweiongieier.”—Madiu 28:18.

2. Sises kin ketin poakehla me semwehmwe kan Erein sapwellimen Sises doadoahk en kalohk nin sampah, e kin ketin poakehla me semwehmwe kan. Karasepe, lih emen me doadoahngkihla nah mwohni koaros pwehn ale wini ong eh soumwahwo kamehlele me e pahn mwahula ma e doahke sapwellimen Sises likouo. E lokolongki soumwahu en nta pwilipwil erein sounpar 12 oh uhdahn luwetkihla met. Nin duwen Kosonnedo, emen me pahn sair ih pahn saminla. Ahpw Sises kin ketin kadek ong ih. E mahsanih: “Nei serepein, omw pwoson me kakehlaiukada. Eri, kohkohwei ni popohl, pwe ke kehlaildahsangehr omw soumwahwen.”—Mark 5:25-34.

Sapwellimen Sises padahk kan kak wekidala madamadau en aramas kan pwe ren pil kak mwekidki limpoak. Karasepe, medewe duwen sapwellimen Sises pasapeng ong ohl emen me idek ia duwen eh pahn kaperenda Koht. Ohlo ese me Koht kupwurki kitail en poakohng mehn mpatail kan ahpw e idek rehn Sises: “A ihs me mehn mpei?”

Pwehn sapengala, Sises ketin doadoahngki sapwellime karasaras ndand duwen ohl emen me seiseiloaklahng Serusalem sang Seriko me aramas kulihasang eh dipwisou oh keme lao “kereniong mehla.” Samworo men keididihla nan ahlo ahpw wetla apali ahlo. Mehn Lipai men pil wia soahngohte. “A ohlen Sameria men me wiewia eh seiloak oh pil keid wasao, ni eh kilangada aramaso, nan kapehde mwekidikihda eh poakehla.” E kamwakelehda en ohlo eh ohla ko, wahla nan imwen keiru ehu oh pwain kaunen imwen keiruwo en apwalih ohlo. Sises ahpw ketin keinemwe: “Ihs me ke lemehiong . . . me uhdahn mehn mpen aramas me lohdiong loallap suwed ko?” Ohlo ahpw sapeng: “Me patohwan kadek ong iho.” Sises eri mahsanih: “Kohwei oh wiahda duwehte.”—Luk 10:25-37.

Aramas akan me kin wiahla Sounkadehdehn Siohwa kin sukuhlki sapwellimen Sises padahk pwukat oh wekidala arail madamadau duwen ar pahn sewese irail kan me anahne sawas. Karasepe, emen lihen Latvia me wia sounnting men ntingihdi dahme wiawihong ih ni eh soumwahuda oh mi nan imweteng en Potma sang nan pahr 1960 samwa. E nda: “Erein ei wie sosoumwahu, [Sounkadehde kan] kin wia nurse pwerisek kei. I sohte kasik me mie ehu sawas pahn mwahusang arailo. Sounkadehdehn Siohwa kan kin wiahki me arail pwukoa iei en sewese koaros, sohte lipilipil ia arail pelian lamalam de wehi.”—Women in Soviet Prisons.

Ehu ahnsowo, sohla en ekei Sounkadehdehn Siohwa kan ar doadoahk pwehki kahpwal en paien wehi. Iengerail Sounkadehde kan diarada ehu elen wiahda mwohni ong irail. Irail kin wiahda mwenge pwehn netikihong sounlaid kan me kin pwurasang laid nipwong (kilang kilel ni pali maun). Koaros nan mwomwohdiso, iangahki seri kan, kin iang sawas. Irail kin tepida wiahda mwenge kan kuloak 1 ni menseng pwehn kaunopada ni ahnsou me pwoht kan kin leledo kuloak 4. Mwohni me Sounkadehde kan wiahda kin nehnehiong irail me solahr arail doadoahk nin duwen arail anahn.

Soangen wiewia pwukat kin kasalehda me sapwellimen Sises mehn kahlemeng oh padahk kan uhdahn ahneki manaman en wekidala madamadau en aramas akan ong ar pahn sewese meteikan me anahne sawas.

3. Sapwellimen Sises manaman en wekidala aramas Aramas ar kin ahneki ineng en roporop iei mehkot me kitail koaros ese me e kin wiawi. Paipel kin kahdaneki met dihp. Wahnpoaron Pohl pil ntingihdi: “I diarada me soangen koasoandi wet kin doadoahk rehi: ni ahnsou me I kin inengieng wia dahme mwahu, mehkot me suwedte me mie me I kak pilada.” E pil kapatahiong: “Ihs me pahn kapitiehla sang nan paliwar wet me kin kahluwalahng ie mehla? Kalahngan ong Koht, me kin ketin kapwaiada met rehn atail Kaun Sises Krais!” (Rom 7:21-25) Wasaht, Pohl kin kasalehda ia duwen Koht eh kin ketin doadoahngki Sises en kapitala tohnkaudok mehlel kan sang irair en dihp me re sohsohki. Ehu iei ineng en roporop oh ih met me wia utupen kahpwal en semwehmwe. Ia duwen met eh pahn wiawi?

Rahn kei mwurin Sises eh ketin papidaisla, iet me Sohn Sounpapidais koasoiahki duwen Sises ong irail ko me mi reh: “Kilang! Ien Sihmpwul en Kohto me kin ketikihsang dipen sampah koaros.” (Sohn 1:29) Kereniong sampah pahn audaudkihda aramas me pahn pitsang dihp me re sohsohki iangahki ineng en roporop me re kin ahneki. (Aiseia 11:9) Eri, Sises pahn ketikihsang dahme kin kahrehda semwehmwe.

Ia uwen kaperen en medewe duwen ahnsou me koaros pahn ahneki dahme re anahne! Mahsen en Koht mahsanih: “Aramas koaros pahn mour meleilei pahn mwetehn arail tuhkehn wain de tuhke pik kan; re sohte pahn perki mehkot.” (Maika 4:4) Mahsen kaselel pwukat kin kawehwehda ahnsou me koaros pahn ahneki doadoahk me re kin perenki. Irail sohte pahn perki mehkot oh re pahn ahneki mour nan sampah ehu me sohte semwehmwe. Mepwukat ong ni kapingpen Siohwa.