Kay 1960 watapi nacekorqani. Mamayqa chay kutipi 17 watayoj karqa, tataytaj saqerparisqa. Mamaywan, noqawanqa abuelitosniywan tiyakorqayku, República Democrática Alemana nisqapi Burg nisqa juchʼuy llajtitanpi. Noqaykoqa ashkha runas jinallataj Diospi mana creejchu kayku, chayrayku noqaykupajqa Diosqa mana kajchu.

Abuelitoyqa mayta munakuwaj, chaytaj mayta kusichiwaj. Tukuy imata ruwayta yachachiwaj, sachʼaman wicharispa ramasninta kʼutuytapis. Noqaqa chaykunata ruwaspa kusisqa kausakusharqani. Ni imamanta llakikuspataj.

Qanchis watitayoj kashajtiy, accidentakorqani, chaypachaqa segundo cursopiña kasharqani. Escuelamanta kutipushajtiy, fierromanta ruwasqa torreman wichariykorqani, chaynejta electricidadta waj ladoman pasachej kanku. Pusaj metrosta jinaña wicharishajtiytaj ujllata electricidad japʼerpawarqa, yuyayniytaj chinkarqa. Hospitalpi rijchʼarerqani, nitaj makisniyta sienterqaniñachu. Makisniyta sinchʼita rupharpawasqanrayku mururpawasqanku, mana tukuynin yawarniyman infección pasananpaj. Mamaywan abuelitosninwanqa llakisqa kasharqanku. Noqataj wawallaraj kasqayrayku, mana repararqanichu imaynachus chaymantapacha kausayniy kananta.

Hospitalmanta llojsipuytawantaj, watejmanta escuelaman rerqani, jinapis mana makisniyoj kasqayrayku, compañeritosniy asipayawaj kanku, tanqarpariwaj kanku, chantá tukuy imawan choqaykuwaj kanku. Millay imasta niwasqankoqa, mayta sonqoyta nanachiwaj. Chaymantataj noqa jina kajkunapaj internadoman churawarqanku, Birkenwerder llajtapi. Chay internadoqa wasiymanta karupi kasharqa. Mamaywan abuelitosniywan pisi qolqellayoj kasqankurayku mana waturikuwaj jamuyta atejchu kanku, vacacionesllapitaj paykunawan tinkoj kani. Chunka watata sapallay tiyakorqani.

Chakisniywan tukuy imata ruwayta yachakorqani. ¿Atikullanchu chakiswan cucharata chayri  tenedorta japʼispa mikhuy? Mana atinapaj jina kajtinpis, noqaqa yachakorqani. Yachakullarqanitaj chakisniywan cepillakuyta, peinakuyta ima. Parlanaypajpis chakisniywan yanapachikoj kani. Chakisneyqa makisniy jina karqa.

Jovensituña kashajteyqa, runas tʼukunapaj jina imasta ruwasqankumanta yachay, mayta gustawaj. Chayrayku maykʼajllapis fierromanta makisniyoj kayta, robot jina tukuy imata ruwayta munaj kani. Chunka tawayoj kashaspa cigarro pitayta qallarerqani. Chaytaj mana manchachikunaypaj yanapawaj, wajkuna jinallataj kasqayta yuyanaypajtaj. Yuyaj kani: “Noqapis cigarrota pitayta atini. Kuraj runasqa pitanku, makiyojpis manapis kachunku”, nispa.

Tiyakorqani chay lugarpeqa, tukuy imata ruwaspa yanapakoj kani. Chantapis Juventud Libre Alemana nisqaman yaykorqani, chayqa karqa jovenespaj uj organización. Chay organizaciontataj gobierno yanapaj. Chaypitaj secretariomanta trabajarqani. Chantá takiyta, recitayta ima yachanapaj escuelaman yaykorqani. Noqa jina kajkunawantaj pujllaj kani. Estudiayta tukuytawanqa uj empresapi trabajayta qallarerqani maypichus tiyakorqani chayllapitaj. Chantapis postizo makista churakorqani, wajkuna jina makisniyoj kayta munasqayrayku.

Uj kutipi, trabajoyman rinaypaj trenta suyakushajtiy, uj runa qayllaykamuwaspa tapuwarqa: “¿Watejmanta Dios mosoj makista qonasunanta creewajchu?”, nispa. Makisniyoj kayta munarqani, jinapis chay niwasqanqa mana creenapaj jinachu karqa. Diospi mana creesqayrayku, noqapajqa mana Dios karqachu. Chay kutimantapacha chay runawanqa manaña tinkuyta munarqanichu.

Pisi tiemponmantaj, trabajoymanta uj compañeray familianta rejsinaypaj invitariwarqa. Cafeta tomashajtiyku, tatasnenqa Diosmanta parlayta qallarerqanku. Jehová sutikusqantataj nerqanku. Chay kutillapiraj uyarerqani Dios sutiyoj kasqanta (Salmo 83:18). Noqataj yuyarqani: “Diosqa nipuni kanchu, imata sutichajtinkupis. May pantasqas kashasqankuta reparachisaj”, nispa. Mana iskayrayarqanichu imapichus creesqaymanta, Bibliamanta parlarinaykutataj nerqani. Jinapis mana sutʼinchayta aterqanichu Dios mana kasqantaqa.

Bibliaj profeciasninta ukhuncharisqaykuman jinataj, Diospi mana creesqayqa qhasilla karqa. Ashkha profeciasqa may chhika watas ñaupajta qhelqasqa kajtinpis juntʼakusqapuni. Uj kutipi kay tiempo imaynachus kashasqanta kikincharqayku kay capituloswan Mateo capítulo 24, Lucas capítulo 21, 2 Timoteo capítulo 3 nisqanwan. Uj doctorqa uj runa ima onqoyniyojchus kasqanta yachan, imachus nanasqanta yachaspa, ajinallatataj chay capitulospi nisqanqa yanapawarqa qhepa pʼunchaykunapiña kausakushasqanchejta reparanaypaj. * Tʼukulla qhepakorqani. Chay capitulospi nisqanqa juntʼakusharqapuni.

 Bibliapi yachakusqayqa cheqapuni karqa. Jehovamanta mañakorqani, niña pitarqanichu, chunka wata kurajta pitajtiypis. Bibliamanta yachakullarqanipuni uj watata, 27 de abril de 1986 watapitaj uj bañerapi bautizakorqani, pakayllapitaj. Imajtinchus chay tiempopeqa Alemania oriental nisqapi Jehovaj testigosninta mana Diosmanta willajta saqesharqankuchu.

Diosmanta willajta mana saqekusqanrayku, wasispi pakayllamanta tantakoj kayku, juchʼuy qotituspitaj. Chayrayku pisi Testigosllata rejserqani. Jinapis autoridades Alemania occidental nisqaman viajajta saqellawarqanku. Chaypeqa Diosmanta willajta saqekushallarqa. Ñaupaj kutirayku jatun tantakuyman rerqani, chaypitaj ashkha hermanoswan rejsinakorqani. Chayqa mana qonqanapaj jina karqa.

Alemania occidental Alemania oriental nisqawan ujchakusqankurayku Diosmanta willakunanta saqekullarqaña. Jinamanta Jehovata yupaychayta aterqayku. Chayrayku astawan predicayta munarqani. Jinapis mana rejsisqa runaswan parlaytaqa manchachikoj kani. Mana makisniyoj kasqayrayku, internadopi unayta kasqayraykutaj pisipaj qhawakorqani. Chaywanpis 1992 watapi, uj killapi 60 horasta willayta munarqani. Allinpuni riwasqanrayku sapa killa chayta ruwarqani, kinsa watata jina.

“Sichus mayqen llawchʼiyan chayqa, noqapis llawchʼiyallanitaj” nispa Bibliapi nisqanta yuyarikuni (2 Corintios 11:29). Tʼukuriyta, parlayta ima atiniraj, chayrayku mayta kallpachakuni wajkunata yanaparinaypaj. Mana makisniyoj kasqayrayku entiendeyta atillani noqa jina kajkunata. Tukuy imata ruwayta munaspapis mana atinichu. Chayrayku ajinapi rikukojkunata kallpacharini. Ajinamanta wajkunata yanapaspaqa kusisqa kani.

Wakin kuteqa llakikuni, wajkuna jina makisniyoj kayta munasqayrayku. Ashkha imasta ruwayta atispapis unaypi ruwani, mayta kallpachakuni makisniyoj kajkunamanta nisqaqa. Sapa día kayta nini: “Imallapipis tarikuspa, atipayta atisajpuni, kallpachawajniy [Dios kasqanrayku, NM]”, nispa (Filipenses 4:13). Jehovaqa ruwanasniyta ruwanaypaj kallpachawanpuni. Payqa mayta yanapawan, noqataj sirvillasajpuni.

Jehovaqa kʼacha familiawan bendeciwarqa, ajina familiayoj kayta mayta munaj kani, wawa kashaspa, joven kashaspapis. Kʼacha warmiyoj kani, payqa Elke sutikun, payqa munakuyniyoj khuyakuyniyojtaj. Chantapis mundontinpi Jehovaj testigosnin, hermanosniy, hermanasniytaj kanku. Paykunaqa familiay jina kanku.

Mayta sonqochawan Dios, Paraisopi “tukuy imata” mosojyachinanta nisqan, makisniytapis (Apocalipsis 21:5). Chaytataj aswan allinta entiendeni Jesús kay Jallpʼapi kashaspa imastachus ruwasqanpi tʼukurispa. Payqa onqosqasta sanoyacherqa, uj runatapis ninrinta qholurparejtinku sanoyachiporqa (Mateo 12:13; Lucas 22:50, 51). Jehovaj nisqasnin, Jesuspa milagrosnin ima rikuchiwan tumpamantawan tukuy runas jina kanayta.

Aswan sumaj bendicionqa Jehovata rejsisqay. Payqa Tatay, amigoy, sonqochawajniy, kallpachawajniytaj. Rey David jinataj nini: “Tata Diosmin sinchʼi jarkʼakuwajneyqa [...]. Paypi atienekorqani, paytaj yanapawarqa. Chayrayku sonqoy kusisqa kashan”, nispa (Salmo 28:7). Cheqa kajmanta yachakuni, ni jaykʼaj chayta saqesajchu. Mana makisniyoj kaspapis Diosmanta yachakunaypaj mayta kallpachakuni.