“Noqamin qanwan kashani”

“Ashkha runas kay imasta ukhunchanqanku, cheqa yachaytaj ashkhayanqa.” (DAN. 12:4, NM.)

¿IMATÁ KUTICHIWAJ?

¿Imaynatataj kay tiempopi “cheqa yachay[ta]” tarikorqa?

¿Imaynatataj cheqa kajta japʼikojkuna ashkhayanku?

¿Imaynasmantataj cheqa yachay ashkhayan?

1, 2. a) ¿Imataj rikuchin Jesús discipulosninwan kashasqanta, qhepamanpis paykunawan kananta? b) Daniel 12:4 nisqanman jina, ¿imatataj Diospa Palabranta ukhunchajkuna tarinkuman karqa?

PARAISOPI kashasqaykita yuyay. Sapa paqarin sumaj samarisqa jatarinki, watejmantataj tukuy imata ruwayta munanki. Onqoykunasniyki chinkapusqanrayku, niña ni imayki nanasunkichu. Sumajta rikunki, uyarinki, muskhirinki, mikhuspapis ima saborchus kasqanta sientenki, llujchirispapis chirichus qʼoñichus kasqanta sientenki. Sumaj kallpayoj kanki, llankʼaspataj mayta kusikunki, ashkha amigosniyki tiyan, ni imamanta llakikuspataj kausakunki. Diospa Reinon kamachishajtenqa, ajinata kausakusunchej. Arí, Cristo ajllasqa Rey jina kamachishajtin, runasta bendicenqa, Jehovamantataj yachachenqa.

² Chay tiempopeqa, Jehovawan Churinwan, cheqa sonqo runasta yanapanqanku, wajkunaman yachachinankupaj. Paykunaqa, unaymantapachaña yanapashanku. Jesusqa, niraj janaj pachaman kutipushajtin, discipulosninman paykunawan kananta nerqa (Mateo 28:19, 20 leey). Chay nisqanpi creeyninchejta kallpachanapaj, uj profeciata ukhuncharina. Chay profeciataqa, Daniel Babiloniapi qhelqarqa, chaymantataj 2.500 watas kurajña. Payqa, “tukukuy pʼunchay[manta]” jinata qhelqarqa: “Ashkha runas kay imasta ukhunchanqanku, cheqa yachaytaj ashkhayanqa”, nispa (Dan. 12:4, NM). Arí, Diospa Palabranta sumajta ukhunchajkunaqa, sumaj bendicionesta japʼinkuman karqa, cheqa yachaytataj tarinkuman karqa. Chantapis, chay yachaytaqa ashkha runas tarinanku karqa. Chay “cheqa yachaytaj” ashkhayanan karqa, jinamanta tukuynejman chayanman karqa, tariyta atinapaj jinallataj kanman karqa. Chay profecía juntʼakusqanta  ukhuncharishaspa, ¿imatá rikusun? Jesús kay tiempopi discipulosninwan kashasqanta, Jehovataj tukuy ima nisqanta juntʼayta atisqanta.

“CHEQA” YACHAYTA TARIKUN

3. ¿Imataj apóstoles wañupusqankumanta qhepaman “cheqa yachay[wan]” karqa?

³ Apóstoles wañupusqankumanta qhepaman, Diosta wasanchajkuna ashkha rikhurerqanku, nina lauray jinataj aysakorqa (Hech. 20:28-30; 2 Tes. 2:1-3). Watas pasasqanman jinataj “cheqa yachay[qa]”, cristiano kasqankuta nejkuna ukhupipis, mana ashkhayarqachu. Llulla religionta kamachejkunaqa, Bibliapi creesqankuta nispapis, llulleriosta, “supaykunaj yachachiynintataj” yachacherqanku. Chaykunataj Diosta pisipaj qhawachej (1 Tim. 4:1). Chayrayku runasqa, Diosmanta cheqa kajta mana yacharqankuchu. Religionta kamachejkunaqa, Dios trinidad kasqanta, alma mana wañusqanta, infiernopi wakin ñakʼarisqankuta, waj imastawan yachacherqanku.

4. Kay 1870 watas chaynejpi, ¿imaynatá uj juchʼuy qotu cristianos “cheqa” yachayta maskʼayta qallarerqanku?

⁴ “Sajra pʼunchaykuna” qallarinanpaj 40 watas jina faltashajtin, kay 1870 watas chaynejpi, Pensilvaniamanta (EE.UU.) cheqa sonqo cristianos tantakorqanku. ¿Imapaj? Bibliata sumajta ukhunchanankupaj, “cheqa” yachayta maskʼanankupaj ima (2 Tim. 3:1). Paykunaqa, Bibliamanta Yachaqajkuna sutichakorqanku, nitaj “yachayniyojkunamanta, yuyayniyojkunamantawan” imachu karqanku, pikunamantachus Jesús nerqa jina, chay yachayta Dios pakarqa (Mat. 11:25). Paykunaqa, llampʼu sonqo runas karqanku, Diospa munaynintataj ruwayta munarqanku. Arí, chay juchʼuy qotu cristianosqa, Bibliata sumajta leerqanku, chaymanta parlarerqanku, chaypitaj tʼukurerqanku. Chantapis, Bibliaj textosninta kikincharqanku, cheqa yachayta maskʼaj runaspa qhelqasqasninkutataj ukhuncharqanku. Bibliamanta Yachaqajkunaqa, pisimanta pisi cheqa yachayta entienderqanku, mayqenkunachus may chhika watasta pakasqa kasharqa.

5. ¿Imapajtaj Antigua teología nisqa tratadosta orqhokorqa?

⁵ Bibliamanta Yachaqajkuna, imatachus yachakushasqankumanta kusisqa kaspapis, mana chaymanta jatunchakorqankuchu, nitaj mosoj yachayta tarisqankutachu nerqanku (1 Cor. 8:1). Astawanqa, Antigua teología (The Old Theology) nisqa tratadosta orqhorqanku. ¿Imapaj? Leejkuna, Bibliaj cheqa yachachiyninta entiendenankupaj. Ñaupaj kaj tratadoqa, runas Bibliata ukhunchanankupaj yanaparqa. “Ajinamanta runaj llulla yachachiyninmanta kacharichikunankupaj”, chantapis Jesuspa, apostolespa ima cheqa yachachisqankuta japʼikunankupaj (The Old Theology, No. 1, abril 1889, pág. 32).

6, 7. a) Kay 1870 watas chaynejmantapacha, ¿ima cheqa yachachiykunata entiendenapajtaj Jehová yanapawanchej? b) ¿Ima yachachiykunataj sonqoykita kuyuricherqa?

⁶ Kay 1870 watas chaynejmantapacha, may chhika sumaj yachachiykuna sutʼiman orqhokun. * Chay cheqa yachachiykunaqa, mana Diosmanta yachachejkunallapajchu, tukuypaj may sumaj. Imaraykuchus aswan allinta kausanapaj, kusisqa kanapaj, suyakuyniyoj kanapaj ima yanapawanchej. Chantapis Jehová imaynachus kasqanta, munayninta ima rejsinapaj yanapawanchej. Astawanpis pichus Jesús kasqanta, imapajchus Jallpʼaman jamusqanta,  imaraykuchus wañusqanta, imatachus ruwashasqanta ima sutʼinchawanchej. Chay sumaj yachachiykunaqa, sajra kajta imaraykuchus Dios saqesqanta, imaraykuchus wañusqanchejta, imaynatachus Diosmanta mañakunata, imaynatachus kusisqa kanata ima sutʼinchallawanchejtaj.

⁷ Kunanqa, may chhika watasta “pakasqallapuni” kaj profeciasta sumajta entiendenchej, kay tiempopitaj juntʼakushanku (Dan. 12:9). Chay profeciasqa Bibliantinpi tarikun, astawanqa Evangeliospi, Apocalipsis libropiwan. Jehovaqa, mana rikusqanchej imastapis sutʼinchawanchej: nisunman Jesús kamachej jina churasqa kasqanta, janaj pachapi maqanakuy kasqanta, Satanás Jallpʼaman wijchʼumusqa kasqanta ima (Apo. 12:7-12). Chantapis Diosqa, imaraykuchus guerras, jallpʼa ikhakuykuna, jatun onqoykuna, yarqhaykuna, sajra runas ima kashasqanta entiendechiwanchej. Chayraykutaj kay tiemponchejqa, “manchay sajra pʼunchaykuna[man]” tukushan (2 Tim. 3:1-5; Luc. 21:10, 11).

8. ¿Pitataj jatunchanchej imastachus rikusqanchejmanta, uyarisqanchejmanta ima?

⁸ Jesús discipulosninman jinata nerqa: “Kusikuyniyojmin kanku imastachus rikusqaykichejta rikojkunaqa. Ashkha profetas, reyes ima rikuyta munarqanku qankunaj rikusqaykichejta, manataj rikorqankuchu; uyarisqaykichejtapis uyariyta munarqanku, nillataj uyarerqankuchu”, nispa (Luc. 10:23, 24). Noqanchejpis mayta kusikunchej, imaraykuchus Diosqa chaykunata rikojta, uyarejta ima saqewanchej, chayraykutaj Payta jatunchanchej. Chantapis “sonqochaj” espíritu santonta “cheqa kajman” pusanawanchejpaj kachamusqanmanta, mayta agradecekunchej (Juan 16:7, 13 leey). Chayrayku “cheqa” yachayta may jatunpaj qhawana, runa masinchejmantaj yachachimuna.

ASHKHA RUNAS “CHEQA” YACHAYTA JAPʼIKUNKU

9. ¿Imapajtaj kay revistapi 1881 watapi wajyarikorqa?

⁹ Kay 1881 watamanta abril killapi, kay revista orqhokusqanmanta niraj iskay wata kashajtin, waranqa runasta willamunankupaj wajyarikorqa. Jinata nispa: “Señorpa ruwayninpi, tiemponkumanta khuskanta churayta atejkunaman kayta niyku: atisqaykichejman jina, colportores jina [chayri precursores jina], jatun llajtasman juchʼuy llajtasman ima rispa, allin sonqoyoj cristianosta maskʼamuychej. Paykunamanta ashkhasqa, Diosta munakuspañapis, niraj cheqa kajta yachankuchu. Diosmanta, Bibliamanta ima, cheqa kajta paykunaman yachachinaykichejpaj maskʼamuychej”.

10. ¿Imaynatataj ashkha runas waranqa willajkunata wajyarikusqanman kuticherqanku?

¹⁰ Bibliamanta Yachaqajkunaqa, cheqa cristianos Diosmanta willananku kasqanta entienderqanku. Chayraykutaj chay wajyariyta ruwarqanku. Chay tiempopi tantakuykunaman rejkunaqa, mana waranqapis karqankuchu, jinapis waranqa runasta wajyarikorqa. Ashkha runasqa, uj tratadota, chayri uj revistata leeytawan, cheqa kajta tarisqankuta repararqanku, tukuy sonqotaj wajyarikusqanta kasukorqanku. Sutʼincharinapaj, Bibliamanta Yachaqajkuna orqhosqanku La Torre del Vigía nisqa revistata, uj folletota ima leeytawan, Londresmanta uj runa 1882 watapi, jinata qhelqarqa: “Imaynatachus, imatachus willanayta niwaychej. Chay sumaj ruwayta Dios ruwanayta munasqanta juntʼanaypaj”, nispa.

11, 12. a) ¿Imatataj colportores ruwayta munaj kanku? b) ¿Imaynatataj colportores, qotuchakuykunata sayarichej kanku?

¹¹ Kay 1885 watapeqa, 300 Bibliamanta Yachaqajkunaña colportores chayri  precursores jina llankʼarqanku. Chay hermanosqa, noqanchej jinallataj runasman yachachiyta munaj kanku. Chaywanpis mana noqanchej jinachu ruwaj kanku. Kunanqa, sapa runaman Bibliamanta yachachinchej, chantataj qotuchakuyman jamunanpaj wajyarinchej. Jaqay tiempopi colportoresqa, runasman librosta saqej kanku, chantataj yachakuyta munajkunata tantaykoj kanku, Bibliamanta ujllapi yachachinankupaj. Sapa runaman yachachinankumantaqa, qotuchakuykunata sayarichej kanku, chaykunatataj “clases” nispa sutichaj kanku.

¹² Sutʼincharinapaj, 1907 watapi, uj qotu colportores, campañata uj llajtapi ruwarqanku. ¿Imapaj? La Aurora del Milenio (chayri Estudios de las Escrituras) nisqa libroyojña kajkunata maskʼanankupaj. Kay La Torre del Vigía nisqa revista, kayta nerqa: “Yachakuyta munajkunata uj wasipi tantaykorqanku. [Colportortaj] domingontinta imatachus Dios runaspaj munasqanmanta parlarqa, qhepan domingomantapachataj tantakuykunata sapa kuti ruwanankuta nerqa”, nispa. Kay 1911 watapitaj niña jinatachu ruwakorqa. Manaqa, 58 hermanos Estados Unidospa llajtasninman, Canadaj llajtasninman ima umallirichinankupaj viajaj kanku. Paykunataj, tantakuyman rejkunamanta, pikunachus yachakuyta munajkunaj sutisninkuta, maypichus tiyakusqankuta ima tapurej kanku. Chantataj wasispi tantakunankupaj wakichej kanku, jinamanta mosoj qotuchakuykunata, nisunman “clases” nisqata sayarichej kanku. Kay 1914 watapaj, Jallpʼantinpi 1.200 qotuchakuykunaña karqa.

13. ¿Imataj kay tiempopi willakushasqanmanta mayta tʼukuchisunki?

¹³ Kunanqa, 109.400 qotuchakuykuna jina Jallpʼantinpi tiyan, chaykunapitaj 895.800 precursores jina tiyan. Pusaj millones jinaña “cheqa yachayta” japʼikunku, chayman jinataj kausakushanku (Isaías 60:22 leey). * Chay chhika kasqanchejqa tʼukunapaj jina. Imaraykuchus Jesusqa, discipulosnin sutinrayku “tukuypa chejninan” kanankuta, chantapis qhatiykachasqa, carcelpi wisqʼasqa, wañuchisqa ima kanankuta nerqa (Luc. 21:12-17). Satanás, supaykunasnin, sajra runas ima, churanakojtinkupis, Jehovaj kamachisnenqa, runasman yachachishallanchejpuni, sumajtaj rishawanchej. Kunanqa, “tukuynejpi” nisunman llajtaspi, montespi, chiri lugarespi, lomaspi, pisi runaslla tiyakun chaykunapi ima willakushan (Mat. 24:14). Mana Jehovaj yanapayninwanqa, ni jaykʼaj chayta ruwakunmanchu karqa.

“CHEQA YACHAYTAJ ASHKHAYA[SHAN]”

14. ¿Imaynatataj publicacionesnejta “cheqa yachay” ashkhayashan?

¹⁴ ¿Imaraykú “cheqa yachay” ashkhayashan? Ashkha willajkuna kasqankurayku,  publicaciones orqhokusqanrayku ima. Kay 1879 watamanta julio killapi, Bibliamanta Yachaqajkunaqa kay revistata orqhoyta qallarerqanku, mayqenchus sutikorqa La Torre del Vigía de Sión y Heraldo de la Presencia de Cristo (Zionʼs Watch Tower and Herald of Christʼs Presence). Bibliamanta Yachaqajkunaqa, uj empresata 6.000 revistasta orqhonankupaj contratarqanku, chaytaj inglesllapi karqa. Chay revistata ruwakunanpajtaj Charles Taze Russell hermanota ajllakorqa, pichus 27 watasniyoj karqa. Paytataj, Bibliamanta Yachaqajkunamanta phishqa yanaparqanku. Torremanta Qhawaj revistaqa, 195 qalluspi orqhokushan. Chantapis ni mayqen revista jina, 42.182.000 revistas Jallpʼantinpi orqhokun. Ujnintaj ¡Despertad!, revista, mayqenchus 41.042.000 revistas orqhokun 84 qalluspi. Chantapis pachaj millones librosta, Bibliasta ima sapa wata orqhokullantaj.

15. ¿Ima qolqewantaj publicacionesninchej ruwakun?

¹⁵ Chay jatun llankʼayqa runas munasqankuman jina qolqeta qosqankuwan ruwakun (Mateo 10:8 leey). Chaytaj imprentaspi llankʼajkunata, mayta tʼukuchin. Imajtinchus paykunaqa, imprentas, papel, tinta, waj materiales ima, may valesqa kasqanta yachanku. Publicacionesta imprimej sucursalespaj materialesta rantej hermano nin: “Jatun ranqhajkunaqa, Betelman jamuspa, kunallanraj rikhurej máquinas kapuwasqanchejmanta, may chhika publicacionesta orqhosqanchejmanta ima tʼukulla qhepakunku. Imaraykuchus chaytaqa, runa qolqeta munasqanman jina qosqallanwan ruwakun. Chantapis Betelpi ashkha jovenesta kusiywan llankʼajta rikuspa, tʼukullankutaj”.

CHEQA YACHAYQA JALLPʼAMAN JUNTʼANQA

16. ¿Imaraykutaj “cheqa yachay” ashkhayan?

¹⁶ ¿Imaraykutaj “cheqa yachay” ashkhayan? Imaraykuchus Diosqa “tukuy runas salvasqa kanankuta, cheqa kajtataj rejsinankuta” munan (1 Tim. 2:3, 4). Arí, Jehovaqa runas cheqa kajta rejsinankuta munan. ¿Imapaj? Munasqanman jina payta yupaychanankupaj, bendicionnintataj japʼinankupaj. Jehovaqa, “cheqa yachayta” rejsichispa, uj qotu ajllasqa cristianosta tantan. Chantapis “tukuy nacionesmanta, ayllusmanta, runasmanta, tukuy parlaykunamantawan”, “may chhika runasta” tantashan, pikunachus Jallpʼapi wiñaypaj kausayta suyakunku (Apo. 7:9).

17. ¿Imatataj Diosta yupaychajkuna ashkhayasqanku rikuchin?

¹⁷ Kay 130 watas pasasqanpi Diosta yupaychajkuna ashkhayasqanku, ¿imatá rikuchin? Dios, Rey Jesucristo ima, cristianosta yanapasqankuta, yuyaychasqankuta, jarkʼasqankuta, wakichisqankuta, yachachisqankuta ima. Chantapis, cheqa yachay ashkhayasqanqa, Jehová nisqanta juntʼananta rikuchin. “Jallpʼaqa Tata Diosta rejsiywan juntʼa kanqa, imaynatachus mama qochaman yaku juntʼaykun, ajinata.” (Isa. 11:9.) Arí, runasqa may chhika bendicionesta japʼenqanku.

[Sutʼinchaykunasnin]

[Tapuykuna]

[6 paginapi dibujo/foto]

Bibliamanta Yachaqajkunaqa, llampʼu sonqo runas karqanku, Diospa munaynintataj ruwayta munarqanku

[7 paginapi dibujo/foto]

Jehovaqa, “cheqa yachayta” wajkunaman rejsichinapaj kallpachakusqanchejta sumajpaj qhawan