Ir al contenido

Ir al índice

Wapu kay ¡Jehová qanwan kashan!

Wapu kay ¡Jehová qanwan kashan!

“Sumaj kallpasapa, waputaj kay. [...] Noqa Señorniyki Tata Diosqa qanwampuni kasaj.” (JOS. 1:9.)

1, 2. 1) ¿Imayna runastaj kananchej tiyan chʼampaykunata atipanapaj? 2) ¿Imataj creey niyta munan? Sutʼinchariy.

JEHOVATA sirvispaqa kusisqa kanchej. Chaywanpis, tukuy runas jinallataj chʼampaykunapi rikukunchej. Chantapis, “cheqanta” ruwasqanchejrayku ñakʼarichisqa kasunman (1 Ped. 3:14; 5:8, 9; 1 Cor. 10:13). Chayrayku, ñaupajllamanpuni rinapajqa creeyniyoj, wapustaj kananchej tiyan.

2 Chaywanpis, ¿imataj creey niyta munan? Apóstol Pablo nerqa: “Creespaqa yachanchej, imapichus suyakushanchej, chayta japʼinanchejtapuni. Creespaqa yachallanchejtaj, imatachus mana rikuyta atinchejchu, chaypis cheqapuni kasqanta”, nispa (Heb. 11:1). Uj libro nisqanman jina, ichapis jinata tijrachikullanmantaj: “Creeyqa, imapichus suyakushanchej, chayta japʼinapaj uj documento jina”, nispa. Uj documentota chayri wasi papelta japʼinchej chayqa chay wasi noqanchejpata kasqanta nisunman, ¿icharí? Dios nisqanta juntʼananpi creeyqa, wasi papelniyojpis kasunman jina. Chayrayku, imatachus Bibliapi nisqan juntʼakunantapuni yachanchej, mana rikuyta atisqanchej imas juntʼakunanmantapis, mana iskayrayanchejchu.

3, 4. 1) ¿Imataj wapu kay niyta munan? 2) ¿Imatataj ruwasunman aswan creeyniyoj, aswan wapustaj kanapaj?

3 Wapu kayrí, ¿imataj niyta munan? Chʼampaykunapi rikukuspa, ni imata manchikuspa parlay, ruway ima niyta munan. Wapu runaqa kallpasapa, mana iskayrayaspa imatapis ruwan, creeyninrayku ñakʼariytapis mana manchikunchu (Mar. 6:49, 50; 2 Tim. 1:7).

4 Tukuypis creeyniyoj, wapustaj kayta munanchej. Chaywanpis, ¿imatataj ruwasunman pisi creeyniyoj, mana ancha wapu runas ima kasqanchejta yuyaspa? Ñaupa tiempopeqa may chhika qharis, warmis ima creeyniyoj, wapustaj karqanku. Ruwasqankutaj paykuna jina kanapaj yanapawasun.

 JEHOVAQA JOSUEWAN KASHARQA

5. ¿Imatataj Josué allinta kamachinanpaj necesitarqa?

5 Unay tiempomanta parlarina. Jehovaqa 3.540 watas ñaupajta jina, atiyninwan may chhika israelitasta Egiptopi wata runas kasqankumanta kacharicherqa. Profeta Moisestaj kamachejninku karqa, payqa Sumaj Jallpʼata karumanta rikuytawan Nebo orqopi wañuporqa, 120 watasniyoj. Cuentanmantataj Josué kamacherqa, pichus “sumaj yachaywan juntʼa karqa” (Deu. 34:1-9). Israelitasqa Canaán jallpʼata japʼikapunankupajña kasharqanku. Josuetaj paykunata allinta kamachinanpaj Diospa yachayninta necesitarqa. Astawanpis, Jehovapi creenan karqa, wapu kanan karqa, kallpachakunantaj karqa (Deu. 31:22, 23).

6. 1) Josué 23:6 nisqanman jina, ¿imapajtaj wapus kana? 2) ¿Imatataj Hechos 4:18-20; 5:29 yachachiwanchej?

6 Josueqa yachayniyoj, wapu runa, creeyniyojtaj karqa. Chaytaj israelitasta maytachá kallpacharqa Canaán jallpʼaman yaykunankupaj watasta maqanakusqankupi. Chaywanpis, mana maqanaku patallapichu wapus kananku karqa, manaqa Josueta kasukunankupajpis. Josueqa niraj wañupushaspa israelitasman nerqa: “Kallpachakuychej ari, juntʼanaykichejpaj imatachá Moisespa qhelqasqan libropi nishan, chayta, ni uj chhikanta saqerispa” (Jos. 23:6). Noqanchejpis, Jehovata tukuy imapi kasukunapaj wapus kana, astawanpis runas Diospa munayninman churanakoj imasta ruwanata niwajtinchej (Hechos 4:18-20; 5:29 leey). Diospi atienekusun, paymantataj mañakusun chayqa, wapus kanapaj yanapawasun.

¿IMATÁ RUWASUNMAN ALLIN RINAWANCHEJPAJ?

7. ¿Imatataj Josué ruwanan karqa wapu kananpaj, ruwayninpitaj allin rinanpaj?

7 Diospa munayninta juntʼanapaj wapus kayta munanchej chayqa Palabranta ukhunchana, chayman jinataj kausakuna. Jehovaqa Moisés wañupusqanmanta qhepaman Josueman kayta yuyaycharqa: “Sinchʼita kallpachakuy, waputaj kay, kamachiy Moisés tukuy leyta kamachisusqanman jina ruwanaykipaj. [...] Kay libropi Diospa leyninmanta kajtaqa willaypuni kʼiskimanta. Tuta pʼunchay unanchay kay libropi, imatachus nisqanta ruwanaykipaj, ajinamanta tukuy ima ruwasqaykipi allin risunampaj” (Jos. 1:7, 8). Josuetaqa kasukusqanrayku, ruwayninpi allin rerqa. Noqanchejpis kikinta ruwasun chayqa, aswan wapus kasun, Jehovata sirvisqanchejpitaj allin riwasun.

2013 watapaj texto: Sumaj kallpasapa, waputaj kay. Noqa Señorniyki Jehovaqa, qanwanpuni kasaj (Josué 1:9).

8. ¿Imataj 2013 watapaj texto sutikun, imaynatataj chay yanapasonqa?

8 Josuetaqa maytachá kallpacharqa Jehová kayta nisqan: “Sumaj kallpasapa, waputaj kay. Ama manchachikuychu, nitaj qʼewakuychu. Noqa Señorniyki Tata Diosqa qanwampuni kasaj, maymanchá rinki, chaypi”, nispa (Jos. 1:9). Kunanpis, ni imamanta manchikunachu tiyan, imajtinchus ima chʼampaypi rikukojtinchejpis Jehová noqanchejwanpuni kashan. Chay yuyaychay kay qhepan killaspi kallpachanawanchejpaj, 2013 watapaj textoqa: Sumaj kallpasapa, waputaj kay. Noqa Señorniyki Jehovaqa, qanwanpuni kasaj, nisqa sutikun. Kunanqa wajkunaj nisqankumanta, ruwasqankumanta ima parlarina, pikunachus creeyniyoj, wapustaj karqanku.

 WAPUS KARQANKU, JEHOVATA SIRVIYTATAJ AJLLARQANKU

9. ¿Imaynatataj Rahab creeyniyoj, waputaj kasqanta rikucherqa?

9 Josueqa Canaán jallpʼaman iskay wateqajkunata kacharqa. Phisu warmi Rahabtaj paykunata pakaykorqa, Israelpa enemigosnintataj wajnejman kacharparqa. Chay warmi creeyniyoj, waputaj kasqanrayku, paywan familianwan israelitas Jericó llajtata thuñishajtinku mana wañorqankuchu (Heb. 11:30, 31; Sant. 2:25). Payqa Jehovata kusichinanpaj kausayninta tijrachinan karqa. Kunanpis wakin hermanosqa kausayninkuta tijrachinankupaj creeyniyoj, wapus, kallpasapastaj kasqankuta rikuchinku.

10. ¿Imaynataj Rutpa kausaynin karqa Jehovata sirviyta ajllashajtin, imaynatá Jehová bendicerqa?

10 Josué wañupusqanmanta qhepaman, Moab jallpʼamanta Rut sutiyoj warmi, Jehovata sirviyta ajllarqa. Jehovamantataj tumpallatapis yachanmanchá karqa, imajtinchus qosanqa israelita karqa. Suegran Noemiqa pichus viudallataj karqa, Moab jallpʼapi tiyakorqa, chaywanpis Belenman kutipunanta nerqa. Ñanpitaj Rutta kutipunanta nerqa. Ruttajrí kuticherqa: “Ama mañawaychu saqesunayta, nitaj qanmanta tʼaqakunayta. [...] Llajtaykeqa llajtay kanqa, Diosniykipis Diosnillaytaj kanqa”, nispa (Rut 1:16). Rutqa mana nishallarqachu. Tiempowanqa Noemij familianmanta Booz sutiyoj runawan casarakorqa, uj wawitayojtaj karqanku. Chayrayku, David, Mesías ima Rutpa mirayninmanta jamorqanku. Rikunchej jina Jehovaqa creeyniyoj, wapustaj kajkunata bendecin (Rut 2:12; 4:17-22; Mat. 1:1-6).

WAÑUY PATAPI TARIKORQANKU

11. ¿Imaynatataj Joiadawan Josabawan wapus kasqankuta rikucherqanku, imataj chayta ruwasqankurayku karqa?

11 Jehovaqa munayninta ruwayta ñaupajman churajkunata, wajkunaj allinninkuta maskʼajkunata ima yanapan. Chayta yachaytaj, aswan creeyniyoj, aswan wapustaj kanapaj yanapawanchej. Kuraj kaj sacerdote Joiada, warmin Josabawan ruwasqankuta ukhuncharina. Rey Ocozías wañupusqantawan, maman Ataliaqa reypa tukuynin ayllunta wañurachicherqa, Joasllata mana, Ataliataj kamachiyta qallarerqa. Joiadawan warmin Josabawanqa kausayninkuta wañuy pataman churaspa Ocoziaspa churin Joasta salvarqanku, sojta watatataj pakarqanku. Joás qanchis watayoj kashajtintaj rey kananpaj, Atalía wañuchisqa kananpaj ima yanaparqanku (2 Rey. 11:1-16). Qhepamantaj, Joiadaqa rey Joás templota allinchanapaj wakichisqanpi yanapakorqa. Chantá, 130 watasniyoj wañupojtin reykunaj ladonpi pʼampasqa karqa, “imaraykuchus sumaj allinta ruwarqa Israel aylluwan, Diosninwan, jinataj Templowampis” (2 Crón. 24:15, 16). Chantapis, Joiadawan warminwan wapus kasqankurayku Davidpa miraynin mana chinkarqachu, maymantachus Mesías jamorqa.

12. ¿Imaynatataj Ebed-melec wapu runa kasqanta rikucherqa?

12 Ebed-melecqa rey Sedequiaspa kamachinan wasipi kuraj kamachi karqa, profeta Jeremiasta salvananpajtaj kausayninta wañuy pataman churarqa. Judá ayllumanta kurajkunaqa, Jeremías reypa contranpi oqharikusqanta nerqanku. Sedequiastaj chayta uyarispa, Jeremiasta makinkupi saqerqa, paykunataj wañunanpaj tʼururara pujyuman wijchʼuykorqanku (Jer. 38:4-6). Ebed-melectaj Jeremiasta yanapananpaj Sedequiaswan parlamoj rerqa. Chayta ruwaspaqa kausayninta wañuy pataman churasharqa, kurajkuna Jeremiasta chejnisqankurayku. Reytaj nisqanta uyariytawan Ebed-melecta kamacherqa 30 runasta pusariykukuspa, Jeremiasta orqhomoj rinanta. Aswan qhepamantaj Jehovaqa, Jeremiasnejta Ebed-melecman willacherqa babilonios Jerusalenta thuñishajtinku mana wañunanta (Jer. 39:15-18). Arí, Jehovaqa wapu kamachisninta bendecinpuni.

13. 1) ¿Imaynatataj kinsa hebreos wapus kasqankuta rikucherqanku? 2) ¿Imatá paykunamanta yachakunchej?

 13 Jesús niraj jamushajtin 600 watas ñaupajta jina, Jehovaj kinsa hebreo kamachisnin, creeyniyoj, wapustaj kasqankurayku bendecisqa karqanku. Rey Nabucodonosorqa Babiloniapi kuraj kamachejkunata tantaykuspa, qori lantita yupaychanankuta kamacherqa. Mana yupaychajkunataj larwashaj hornoman wijchʼuykusqa kananku karqa. Chay kinsa hebreosqa allillanmanta reyman nerqanku: “Yupaychayku, chay Diosniykumá salvayta atiwasqayku nina larwashaj hornomanta; tukuy laya sajrata ruwayta yuyashawayku, chaykunamantapis salvawasqaykupuni. Manachus salvawaykuman chaypis, qanqa rey, kayta allinta yachay: Manapuni dioskunaykitaqa yupaychasqaykuchu, nitaj pampakama kʼumuykukusqaykuchu, qorimanta ruwasqa lantiykimampis”, nispa (Dan. 3:16-18). Jehová paykunata salvasqanmanta Daniel 3:19-30 parlan. Noqanchejqa ichapis mana paykuna jinachu rikukusun. Chaywanpis, wakin kuteqa Diosman cheqa sonqo kasqanchejta rikuchina kanqa. Creeyniyoj, wapustaj kasun chayqa Dios yanapawasunpuni.

14. Daniel 6 capítulo nisqanman jina, ¿imaynatá Daniel wapu kasqanta rikucherqa, imataj chayrayku karqa?

14 Profeta Danielpis creeyniyoj, waputaj karqa. Enemigosnenqa rey Darioman parlapayaj rispa, kay kamachisqata orqhonanta nerqanku: “Kinsa chunka pʼunchay juntʼata, ama pipis mañakuchunchu ni mayqen diosmanta, nitaj mayqen runamantapis, manachayqa qanllamanta mañakuchun. Sichus pipis chay kamachisqata mana kasukonqa chayqa, leonesman wijchʼuykusqa kachun”, nispa. Danielqa chayman Darío sutinta qhelqaykusqanta uyarispa, “wasinman riporqa. Puñunan wasimpa ventanasninta kicharerqa, mayqenchus Jerusalén ladoman qhawarisqa karqanku, chaykunata. Chantá chaypi qonqorikorqa Diosmanta mañakunampaj, payta yupaychanampajtaj. Chay jinata ruwarqa kinsa kutita sapa pʼunchay, yachasqa kasqanman jina” (Dan. 6:6-10). Chayrayku Daniel leonesman wijchʼuykusqa kajtinpis, Jehová librarqa (Dan. 6:16-23).

15. 1) ¿Imatataj Aquilawan Priscilawan creeyniyoj, wapustaj kasqankumanta yachakunchej? 2) ¿Imataj niyta munan Juan 13:34 versiculopi Jesuspa nisqan, imaynatá chay munakuyta ashkha cristianos rikuchinku?

15 Aquilawan Priscilawantaj Pablota yanapanankupaj “wañuytapis mana manchachikorqankuchu” (Hech. 18:2; Rom. 16:3, 4). Paykunaqa Jesuspa nisqanta kasukorqanku, pichus nerqa: “Uj mosoj kamachisqata qoykichej: Purajmanta munanakuychej. Imaynatachus noqa munakorqaykichej, ajinallatataj qankunapis purajmanta munanakuychej”, nispa (Juan 13:34). Israelitasqa  Moisespa Leyninman jina, runa masinkuta paykuna kikinkuta jina munakunanku karqa (Lev. 19:18). Chaywanpis, Jesuspa kamachisqanqa mosoj karqa, imajtinchus yachachisqasnenqa wajkunata munakusqankurayku kausayninkutapis qonanku karqa, pay qorqa ajinata. Ashkha cristianosqa ñakʼarichisqa chayri wañuchisqa kaymanta hermanosninkuta jarkʼanankupaj, “wañuytapis mana manchachikorqankuchu” (1 Juan 3:16 leey).

Ñaupa cristianosqa wapus karqanku

16, 17. 1) ¿Imapitaj ñaupa cristianos rikukorqanku? 2) ¿Imapitaj kay tiempo cristianospis rikukorqanku?

16 Ñaupa cristianosqa Jesús jinallataj Jehovallata yupaychanankupaj wapus karqanku (Mat. 4:8-10). Sutʼincharinapaj, Romaj kamachejninpa sutinpi inciensota qʼosñichiyta mana munarqankuchu (dibujota qhawariy). Daniel P. Mannix sutiyoj runa kayta qhelqarqa: “Tʼiyu canchapeqa uj altar kaj, maypichus inciensota qhosñichinankupaj nina larway japʼichisqaña kaj, jinapis wakin cristianoslla chayta ruwarqanku. Presochasqasqa uj chhika inciensollata ninaman jichʼaykunanku karqa, chantataj Jaywana Documentota qospa kacharipoj kanku. Chantapis, mana kamachejta yupaychanapajchu kasqanta allinta sutʼinchaj kanku, manaqa Romapi kamachej kananpaj Dios churasqanta ninallankupaj. Chaywanpis, yaqha ni mayqen cristiano mana ñakʼarinanraykoqa chayta ruwarqachu”, nispa.

17 Kay tiempopipis, Hitlerpa kamachiyninpi presochasqa cristianos wañuy patapi rikukorqanku. Kacharichisqa kanankupajqa uj documentollata firmananku karqa, chaypitaj Jehovata qhesachashasqankuta nej, jinapis wakillan chayta ruwarqanku. Ruanda suyupi hutuswan tutsiswan wañuchinakushajtinkutaj, Jehovaj testigosnenqa kausayninkuta wañuy pataman churaspa jarkʼanakorqanku. Arí, ajinapi rikukuspaqa sinchʼi creeyniyoj, wapustaj kana.

AMA QONQAYCHU, ¡JEHOVÁ NOQANCHEJWAN KASHAN!

18, 19. ¿Pikunaj kausaynintaj mana manchikuspa willanapaj yanapawasun?

18 Jehovaqa aswan jatun ruwaypi yanapakojta saqewanchej. Arí, Reinomanta runasman willayta, yachachiyta ima atinchej (Mat. 24:14; 28:19, 20). Jesús imaynatachus ruwanata yachachiwasqanchejmanta mayta agradecekunchej, payqa “rerqa tukuy llajtasman, ranchosman ima, willaraspa, yachachispataj Diospa reinon evangeliomanta” (Luc. 8:1-3). Pay jina ruwanapajqa creeyniyoj, wapustaj kana. Jehovaj yanapayninwantaj Noé jina ruwayta atisun, pichus mana manchikuspa “cheqan kajta” willarqa sajra runas chaupipi, pikunachus jatun parapi wañunanku karqa (2 Ped. 2:4, 5).

19 Willayninchejta allinta juntʼanapajqa Diosmanta yanapata mañakuna. Jesuspa yachachisqasnenqa qhatiykachasqa kashajtinku, Diospa Palabranmanta mana manchikuspa willanankupaj mañakorqanku, Diostaj uyarerqa (Hechos 4:29-31 leey). Manchali kasqaykirayku mana wasimanta wasi willayta atinkichu chayqa, aswan creeyniyoj, waputaj kanaykipaj Jehovamanta mañakuy, paytaj yanapasonqa (Salmo 66:19, 20 leey). *

20. ¿Pikunataj noqanchejwan kashanku?

20 Kay pachapeqa sajra runas, chʼampaykuna ima juntʼa kashan, chay chaupipi tiyakuspa Jehovata kasukoyqa mana atikullanchu. Chaywanpis mana sapallanchejchu kashanchej, Jehová noqanchejwan kashan, Churinpis pichus qotuchakuypa uman. Jallpʼantinpitaj Jehovaj testigosnin qanchis millonesmanta astawan kanku. Chayrayku, tukuyninchej creeyninchejta rikuchina, sumaj willaykunatataj willanallapuni. Kay 2013 watapaj textota yuyarikunapuni: Sumaj kallpasapa, waputaj kay. Noqa Señorniyki Jehovaqa, qanwanpuni kasaj (Jos. 1:9).

^ párrafo 19 Wapu warmismanta, qharismanta ima astawan yachanapaj kay Torremanta Qhawaj 15 febrero 2012 revistapi “Kallpachakuy, waputaj kay” nisqa yachaqanata leeriy.