Jesús mañakusqanman jina ruwana
“Tatáy, [...] churiykita jatunchay, qantapis Churiyki jatunchasunampaj.” (JUAN 17:1.)
1, 2. ¿Imatá Jesús ruwarqa apostolesninrayku Pascua fiestata ruwaytawan?
JESUSQA yachachisqasninwan 14 nisán tutapi 33 watapi Pascua fiestata ruwarqa. ¿Imapaj chay fiestata ruwaj kanku? Ñaupa tatasninku Egiptomanta kacharichisqa kasqankuta yuyarinankupaj. Chaywanpis, Jesuspa cheqa sonqo yachachisqasnenqa “wiñaypaj juchaj atiyninmanta” kacharichisqa kanankupajña kasharqanku. Qʼayantenqa Yachachejninku Jesusta enemigosnin wañuchinkuman karqa. Jinapis yawarninta jichʼasqanwanqa runata juchamanta, wañuymanta ima kacharichinman karqa (Heb. 9:12-14).
2 Jesusqa yachachisqasnin wañuyninta yuyarinankupaj, Pascua fiestaj cuentanmanta waj ruwayta rikhuricherqa, chaytataj sapa wata ruwananku karqa. Chaypajqa mana levadurayoj tʼantata 11 apostolesninman jaywarqa, nerqataj: “Kayqa cuerpoymin, qankunarayku qosqa. Kayta ruwaychej noqamanta yuyarikuspa”, nispa. Chantá vinotañataj jaywaspa nerqa: “Kay copaqa yawarniypi mosoj tratomin, qankunarayku jichʼasqa”, nispa (Luc. 22:19, 20).
3. 1) ¿Imatá Jehová Jesuspa yachachisqasninwan ruwanman karqa? 2) ¿Imastá tapurikunanchej Jesuspa mañakuyninmanta?
3 Dios Israel llajtawan Leypa tratonta ruwasqanqa tukukapunanpajña kasharqa. Jehovaqa Jesuspa ajllasqa yachachisqasninwan uj mosoj tratota ruwanman karqa. Jesustaj mana munarqachu yachachisqasnin Israel llajta jina kanankutaqa. Israelitasqa Diosta yupaychaypi mana ujchasqachu kasharqanku, chayta ruwaspataj Diospa sutinta pisipaj qhawachisharqanku (Juan 7:45-49; Hech. 23:6-9). Jesustajrí yachachisqasnin ujchasqallapuni kanankuta munarqa, ajinamanta Diospa sutin jatunchasqa kananpaj. ¿Imatá chaypaj ruwarqa? Ni pi jina uj sumaj mañakuyta ruwarqa (Juan 17:1-26; kay yachaqanaj qallariyninpi dibujota qhawariy). Chay mañakusqanta ukhunchashaspataj kaykunata tapurikuna: “¿Dios uyarerqachu Churinpa mañakusqanta? ¿Jesuspa mañakusqanman jinachu ruwashani?”, nispa.
¿IMATÁ JESÚS ÑAUPAJMAN CHURARQA?
4, 5. 1) ¿Imatá yachakunchej Jesús imatachus ñaupajta mañakusqanmanta? 2) ¿Imatá Jehová Jesusman qorqa?
4 Chay kutipeqa Jesús yachachisqasninman Tatanmanta ashkha imasta tutakama sutʼincharqa. Chantataj, janaj pachata qhawarispa jinata mañakorqa: “Tatáy, hora chayamunña; Churiykita jatunchay, qantapis Churiyki jatunchasunampaj. Churiykiman atiyta qorqanki, tukuy runasta kamachinampaj, wiñay kawsaytataj paykunaman qonampaj, pikunatachus payman qorqanki, chaykunaman. [...] Noqa kay pachapi jatuncharqayki, tukuniñataj ruwanasta qowasqaykitaqa. Kunantaj Tatáy, qayllaykipi jatunchaway, jaqay janaj pacha jatun kaywan, mayqenchus tiyapuwarqa qanwan kashajtiy, manaraj kay pacha ruwakushajtin, chaywan”, nispa (Juan 17:1-5).
5 Chay versiculospi leesqanchejman jina, ¿imatataj Jesús ñaupajta mañakorqa? Tatan jatunchasqa kananta. Ñaupaj kutirayku Diosmanta mañakuyta yachachishaspapis kikillantataj nerqa: “Janaj pachapi kashaj Tatayku, sutiyki jatunchasqa kachun”, nispa (Luc. 11:2). Chantaraj yachachisqasninpajqa mañaporqa, “wiñay” kausayta qoyta munasqanta nispa. Paypajtaj mañakuyta tukuchashaspallaña mañakorqa. ¿Imatá mañakorqa? Pay nerqa: “Tatáy, qayllaykipi jatunchaway, jaqay janaj pacha jatun kaywan, mayqenchus tiyapuwarqa qanwan kashajtiy, manaraj kay pacha ruwakushajtin, chaywan”, nispa. Tatantaj mañakusqanmantapis astawanraj qorqa, angelespa “sutinkumanta aswan jatun sutita” (Heb. 1:4).
“KʼATA CHEQA DIOSTA” REJSINA
6. ¿Imatataj apóstoles ruwananku karqa wiñay kausayta japʼinankupaj, imaraykú yachanchej chayta ruwasqankutapuni?
6 Chantapis, Jesusqa Diosmanta mañakushaspa wiñay kausayta tarinanchejpaj imatachus ruwananchejta nerqa (Juan 17:3 leey). Chaypeqa Diosta, Jesucristotapis rejsinallanchejpuni kasqanta nerqa. Chaytaj niyta munan paykunamanta tukuy atisqanchejta yachakuy, chantataj yachakusqanchejman jina ruway. Apostolesqa chayta ruwayta qallarerqankuña, chayrayku Jesús Tatanman kayta nerqa: “Chay niwasqaykita paykunaman willarqani, paykunataj japʼikorqanku”, nispa (Juan 17:8). Chaywanpis, wiñay kausayta tarinankupajqa Diospa nisqasninpi, yuyaychaykunasninpi ima tʼukurinallankupuni karqa. Sapa pʼunchaytaj wañupunankukama chayman jinapuni kausananku karqa. Chaytataj ruwarqankupuni. Imajtinchus sutisninkoqa mosoj Jerusalenpa chunka iskayniyoj rumi cimientosninpi qhelqasqa karqa (Apo. 21:14).
7. ¿Imataj niyta munan Diosta rejsiy, imaraykutaj chayta ruwananchej tiyan?
7 Noqanchejpis wiñay kausayta tarinapajqa Diosta rejsinallanchejpuni tiyan. ¿Imataj chay niyta munan? Paymanta yachakunallapuni kasqanta. Chaywanpis mana munaynillantachu, nitaj imaynachus kasqallantachu yachakuna. Manaqa Jehovata munakunanchej tiyan, paywantaj masichakunanchej tiyan. Chantapis hermanosninchejta munakunallanchejtaj tiyan. Biblia nin: “Hermanonta mana munakojrí Diosta mana rejsinchu”, nispa (1 Juan 4:8). Chantapis Diosta kasukuna (1 Juan 2:3-5 leey). Jehovata rejsejkunawan kaytaj, ¡may sumaj! Chaywanpis ama Judas Iscariote jinaqa Diosmanta karunchakunachu. Dioswan masichakullasunpuni chayqa wiñay kausayta tʼinkata jina japʼiyta atisun (Mat. 24:13).
“SUTIYKIPI WAQAYCHAY”
8, 9. ¿Imamantataj Jesús Jallpʼapi kashaspa astawan llakikorqa, ima yachachiytataj qhesacharqa?
8 Juan 17 capitulopi Jesuspa mañakusqanta leespaqa sutʼita reparanchej apostolesninta munakusqanta, jinallataj tukuy noqanchejtapis (Juan 17:20, 21). Chaywanpis, Jesusqa mana runasta salvajchu astawanpis jamorqa, manaqa Diospa sutinta llimphuchaj, jatunchaj ima. Chaytataj Jallpʼapi willayninta qallarisqanmantapacha tukuchanankama ruwarqa. Sutʼincharinapaj, Nazaret sinagogapi runaspa ñaupaqenpi imaraykuchus Jallpʼaman jamusqanta sutʼinchashaspa, Isaiaspa qhelqasqanta leerqa. Chaypi nerqa: “[Jehovaj, NM] Espiritun noqapi kashan; jawiwaspa ajllawarqa sumaj willanasta wajchasman willanaypaj”, nispa. Jesusqa chayta leeshaspa sutʼitachá Tatanpa sutinta oqharerqa (Luc. 4:16-21).
9 Jesús niraj Jallpʼaman jamushajtenqa religionta kamachej judíos, runasman yachacherqanku Diospa sutinta mana oqharinankuchu kasqanta. Jesustajrí, mana chay yachachisqankuman jinachu ruwarqa, chayrayku paykunaman nerqa: “Noqaqa Tataypa sutimpi jamorqani, qankunataj qhesachawankichej. Waj runatajchus paypa sutimpi jamusunkichejman chayqa, paytaqa mana qhesachawajchejchu”, nispa (Juan 5:43). Wañupunan qayllaña kashajtinpis, imamantachus astawan llakikusqanta rikucherqa, kayta nispa: “Tatáy, sutiykita jatunchay”, nispa (Juan 12:28). Chayraykuchá Jesusqa mañakuyninpi Tatanpa sutin jatunchasqa kananta kutin kutita nerqa.
10, 11. 1) ¿Imatá Jesús ruwarqa Tatanpa sutinta yachachisqasninman rejsichinanpaj? 2) ¿Imaraykutaj kay tiempopi Diospa sutinta astawan rejsichinanchej tiyan?
10 Jesusqa mañakushaspa nillarqapuni: “Sutiykita rejsicherqani kay pachamanta qowasqayki runasman. Qampata karqanku, qopuwarqankitaj, paykunataj nisqasniykita kasorqanku. [...] Noqa manaña kay pachapichu kasaj. Paykunaqa kay pachapi qhepakonqanku, noqatajrí qanman jampusaj. Santo Kaj Tatáy, noqapi creejkunata sutiykipi waqaychay, paykuna uj sonqolla kanankupaj, qanwan noqawan ujlla kanchej, ajinata”, nispa (Juan 17:6, 11).
11 Jesusqa Tatanpa sutinta yachachisqasninman rejsichishaspa mana oqharillarqachu. Astawanqa imachus chay suti niyta munasqanta entiendenankupaj yanaparqa, nisunman Tatan imayna Dioschus kasqanta, runaswanpis may kʼacha kasqanta (Éxo. 34:5-7). Kunanpis Jesusqa janaj pachamantapacha, Jehovaj sutinta Jallpʼantinpi rejsichinanchejpaj yanapashallawanchejpuni. ¿Imapaj? Kay sajra pacha niraj chinkachisqa kashajtin ashkha runaspiwanraj yachachisqasninman tukunankupaj. Kay sajra pacha chinkachisqa kashajtintaj, Jehovaqa Testigosninta jarkʼaspa sutinta mayta jatunchanqa (Eze. 36:23).
KAY PACHAMANTA KAJKUNA CREENANKUPAJ
12. ¿Ima kinsa imastataj ruwananchej tiyan runas willayninchejta japʼikunankupaj?
12 Jesusqa yachachisqasninman willanallankutapuni kamacherqa. Tatanmanta mañakushaspataj nerqa: “Imaynatachus qan kay pachaman kachamuwarqanki, ajinallatataj paykunata kay pacha runasman kachani”, nispa. Chaywanpis chayta juntʼanankupajqa yanapata necesitanankuta yacharqa. Chayrayku, Jallpʼapi kashaspa paykunata tukuy atisqanta yanaparqa. Tatanmanta mañakushaspataj paykunapaj kinsa imasta mañaporqa. 1) Mana kay pachamantachu kanankuta. 2) Diospa Palabranta kasukunankuta, llimphusllapunitaj kanankuta. 3) Ujchasqallapuni kanankuta, imaynatachus Jesuswan Tatanwan ujchasqa kanku ajinata. Noqanchejpis kayta tapurikunanchej kanman: “¿Chay kinsa imasta ruwashanichu?”, nispa. Jesusqa yachachisqasnin chay mañakusqanman jina ruwanankupaj kallpachakojtinku, runas willayninkuta japʼikunankuta yacharqa (Juan 17:15-21 leey).
13. ¿Imaynatataj Jehová Jesuspa mañakusqanman kuticherqa?
13 ¿Jesuspa mañakusqanman Dios kuticherqachu? Arí. Chaytataj Hechos libro sutʼita rikuchiwanchej. Ñaupa cristianospa tiemponkupi qotuchakoyqa tʼaqanakuyta atillanman karqa. Imajtinchus qotuchakuypeqa judíos, mana judíos, qhapajkuna, wajchas, wata runas, patrones ima karqanku. Jinapis ujchasqa karqanku, chayraykutaj paykunataqa cuerpoj imasninwan kikinchakorqa, umataj Cristo karqa (Efe. 4:15, 16). Chay tiempo Satanaspa pachanpi ujchasqa kasqankoqa, ¡tʼukunapaj jina karqa! Chaytaj karqa Dios espíritu santonwan yanapasqanraykulla (1 Cor. 3:5-7).
14. ¿Imaynatataj Jehová kay tiempopi Jesuspa mañakusqanman kutichishan?
14 Chaywanpis, apóstoles wañupusqankumanta qhepamanqa niña ujchasqachu karqanku. Imajtinchus nikorqa jina, qotuchakuypeqa Diospa contranpi oqharikojkuna, llulla yachachiykuna ima rikhurerqa, chaytaj paykunata tʼaqanacherqa (Hech. 20:29, 30). Chaywanpis, Jesusqa 1919 watapi ajllasqa yachachisqasninta llulla religionmanta tʼaqarqa. Chaymantataj, paykunata “ujllaman sumajta” tukucherqa (Col. 3:14). Chay qotitupi kajkunataj runasman willarqanku. ¿Imataj chayrayku karqa? “Waj ovejas” kajkuna paykunaman ujchakorqanku, pikunachus Jallpʼantinpi qanchis millones kurajña kanku, “tukuy nacionesmanta, ayllusmanta, runasmanta, tukuy parlaykunamantawan” (Juan 10:16; Apo. 7:9). Jesusqa Tatanmanta ajinata mañakorqa: “Kay pachamanta kajkuna yachanankupaj qan kachamuwasqaykita, paykunatataj munakusqaykita, imaynatachus noqatapis munakuwanki, ajinata”, nispa. Tatantaj chay mañakusqanman kutichishan (Juan 17:23).
MAÑAKUYNINTA SUMAJTA TUKUCHARQA
15. ¿Imatataj Jesús ajllasqa cristianospaj mañaporqa?
15 Jesusqa niraj mañakuyninta ruwashaspa apostolesninta jatuncharqa. ¿Imaynamantá? Paykunawan khuska Reinonpi kamachinanpaj uj tratota ruwaspa (Luc. 22:28-30; Juan 17:22). Chaymantataj, pikunachus qhepaman paypa ajllasqa yachachisqasnin kankuman karqa, chaykunapaj mañaporqa kay jinata: “Tatáy, munani qowasqayki kajkuna, maypichus noqa kashani, chaypi noqawan kaspa, jatun kayniypa kʼanchayninta rikunankuta, imaraykuchus manaraj kay pacha ruwasqa kashajtin, munakuwarqankiña”, nispa (Juan 17:24). Waj ovejasmanta kajkunaqa ajllasqa cristianosmanta mana envidiakunkuchu, astawanqa chay tʼinkata japʼinankuta yachaspa kusikunku. Chaytaj sutʼita rikuchin tukuy cheqa cristianos kay tiempopi ujchasqa kashasqankuta.
16, 17. 1) Jesús mañakusqanta tukuchashaspaña, ¿imata ruwanallantapunitaj nerqa? 2) ¿Imastataj ruwananchejpuni tiyan?
16 Jallpʼantinpeqa may chhika religiones tiyan. Chayraykutaj runasqa mana reparayta munankuchu uj llajta Jehovata yupaychashasqanta, pikunachus ujchasqa kashanku, Diostataj cheqamanta rejsinku. Ñaupa cristianospa tiemponkupipis kikillantaj karqa. Chayrayku Jesusqa mañakuyta tukuchashaspa, jinata nerqa: “Cheqan Kaj Tatáy, kay pachamanta runasqa mana rejsisorqankuchu, noqatajrí rejsiyki, paykunataj yachankuña qan kachamuwasqaykita. Paykunaman sutiykita rejsicherqani, astawanraj rejsichisajpis, ima munakuywanchus munakuwarqanki, chay munakuy sonqonkupi kanampaj, noqataj paykunapi”, nispa (Juan 17:25, 26).
17 Jesuspis Tatanmanta mañakusqanman jinapuni ruwarqa. Payqa qotuchakuypa uman kasqanrayku Tatanpa sutinta, munayninta ima rejsichinanchejpaj yanapashallawanchejpuni. Chayrayku, Jesuspa nisqanta kasukunapuni, chantapis runasman tukuy sonqo willamuna, yachachisqasninmantaj tukuchimuna (Mat. 28:19, 20; Hech. 10:42). Jinallataj ni ima tʼaqanachinawanchejta saqenachu. Ajinamanta, Jesús mañakusqanman jina ruwasun, Jehovaj sutinta jatunchasun, wiñaypajtaj kusisqa kausakusun.