Wakenqa aswan kusisqa kausayta yuyaspa divorciakunku. Wakinkunataj mana tʼaqanakuyta munankuchu. Chaywanpis qosanku * mana ripunanpaj, mana watayta atinkumanchu. Imayna kajtinpis, casi tukuy divorciakojkuna chʼampaykunawan tinkunkupuni. Kunallanraj divorciakunki chayqa, jinapuni kasqanta reparankichá. Chayrayku imaynatachus Bibliaj yuyaychaykunasnin yanapasuyta atisqanta qhawarina.

Qolqerayku, wawasta uywanaykirayku, sapallayki kasqaykirayku ima, ichá sinchʼita llakikunki. Chaytaj mana usqhayllatachu chinkapun. Judith Wallerstein (wañupunña) nisqa yachayniyoj warmi, divorciasqasmanta nerqa: “Wakenqa watas pasajtinpis wasanchasqas, saqerpasqas ima kasqankuta  yuyallankupuni. Ninkutaj, ‘Kausayqa llakiylla, sapallayki, sonqo pʼakisqataj rikhurinaykipaj kausanki’”, nispa.

YUYAYCHAYKUNA

• Llakiyniykita sonqoykimanta orqhoy. Divorciakuspapis ichá payta munakusqaykirayku faltachankiraj. Mana allinta tiyakuspapis, paywan casarakuspa kusiyta mana tarisqaykimanta, ichá sonqoyki nanasunki (Proverbios 5:18). Waqanayki kajtenqa ama pʼenqakuspa waqarikuy. Bibliapis nin: “Uj tiempoqa tiyan waqanapaj”, nispa (Eclesiastés 3:1, 4).

• Ama karunchakuychu. Uj tiempota sapallayki kayta necesitaspapis, anchata karunchakuspaqa mana allinman chayawaj (Proverbios 18:1). Amigosniykiwan waj imasmanta parlay. Imajtinchus ñaupa qosaykimanta thutuspalla purejtiykeqa, jinapuni kajtinpis, paykunata saykʼuchiwaj. Divorciakuspa wakin imasta ajllanayki kajtin, pipichus atienekunki paypa yuyaychayninta maskʼay, allin yuyaywan yanapasunanpaj.

• Onqoykuymanta jarkʼakuy. Ashkha divorciasqas, llakiyrayku uma nanaywan, chayri presión altawan onqoykunku. Chayrayku sumajta mikhuy, allinta samarikuy, ejeciciostapis ruway (Efesios 5:29).

• Manaña necesitasqayki imasta, chayri ñaupa qosaykita rabiawan yuyarichisoj imasta wijchʼuy. Documentostataj jallchʼakuy. Chaywanpis ichá wakin imasta, matrimoniomanta fotosta jina wawasniykipaj waqaychawaj.

• Amaña llakichisoj imaspi tʼukuychu. Olga, pichus qosan qhenchachakusqanrayku divorciakorqa nin: “‘¿Imatá chay warmipi rikorqari?’, nispa tapukullajpuni kani”. Chaywanpis reparakorqa jina, chay yuyayqa astawan llakichej (Proverbios 18:14).

  Wakintaqa yuyasqasninkuta uj papelpi qhelqay mayta yanapan. Chayta ruwayta munaspaqa, kallpachasoj yuyaykunata qhelqay (Efesios 4:23). Imaynatachus ruwanata qhawarina:

  Llakichikoj: Qosay qhenchachakunanpaj noqa juchayoj kani.

  Kallpachaj: Pantaj warmi kasqayqa, mana qhenchachakunanpajchu karqa.

  Llakichikoj: Chay mana valej runawan kausayniyta usuchini.

  Kallpachaj: Ñaupajman rispa aswan kusisqa kasaj.

• Sonqota nanachej palabrasta ama uyariychu. Wakin amigosniyki chayri familiaresniyki, ichá mana munaspalla ima nisqankuwanpis sonqoykita nanachisonqanku. Ichá ninkuman: “Mana qanpajchu karqa” chayri “Diosqa divorciota chejnikun”, nispa. * Chayrayku Biblia yuyaychawanchej: “Ama runaspa tukuy ima nisqankuta kasuta ruwaychu”, nispa (Eclesiastés 7:21). Martina, pichus 2 wataña divorciasqa, nin: “Runata kasunaymantaqa, Jehová jina yuyanaypaj kallpachakuni. Imajtinchus Paypa yuyasqasnenqa, runaj yuyayninmanta aswan patapi”, nispa (Isaías 55:8, 9).

• Diosmanta mañakuy. Payqa, kamachisninman tukuy llakiyninkuta payman saqenankuta nin, astawanraj llasa qʼepi jina kajkunataqa (1 Pedro 5:7).

Julianaqa, pichus 11 watasta casarasqa karqa, nin: “Qosayta ama ripunanpaj qhasillata rogakorqani. Chayrayku paypaj, chay warmipajpis  manchaytapuni phiñakorqani”, nispa. Ashkha divorciasqa warmis, ñaupa qosankupaj watasta phiñakunku. Chaywanpis wakin kutisqa, parlapayakunanku tiyan, astawanraj wawasniyoj kajtinku.

YUYAYCHAYKUNA

• Ama ñaupa qosaykiwan japʼinakuychu. Parlanaykichej kajtenqa, imamantachus parlanaykichej tiyan chayllamanta parlay, pisillatataj. Chayta ruwayqa mana chʼajwanaykichejpaj yanapasonqachej (Romanos 12:18).

• Ama kʼarachispalla parlay. Ñaupa qosaykej ima nisqanpis phiñarichishasunki chayqa, Bibliaj nisqanta yuyarikuy. “Pisillata parlajqa yachayniyoj” (Proverbios 17:27). Mayta kallpachakojtiykipis, phiñanakushankichejña chayqa, kayta niwaj: “Tʼukurisaj, chantá parlarisunchej”, nispa.

• Documentosta waj wajta japʼiychej, ima papeleschus ujllapi kapusunkichej chayta tʼaqaychej.

Mariaqa divorciakusqan imaynatachus wawitasninta llakichisqamanta nin: “Juchʼuy imillitayqa waqayllata waqaj, watejmantataj camapi miyaykukuyta qallarerqa. Kuraj imillitaytaj llakiyninta pakayta munajtinpis, uj jinayasqanta repararqani”, nispa. Ichá qanpis waj yanapana kakushanki, mana tiempoyojtaj purinki. Jinapis wawasniykeqa yanapanaykita necesitallankutaj.

YUYAYCHAYKUNA

• Wawasniykita imachus sonqonkupi kasqanta orqhonankupaj kallpachay, yuyasqanku mana sutʼi kajtinpis (Job 6:2, 3).

• Familiapi sapa uj ruwananta juntʼanan tiyan. Ichapis sonqochanata necesitanki, wawasniykitaj chaypi yanapasuyta munanku. Chaywanpis kuraj runaspa chʼampaykunasninkuta, wawas allinchanankuta suyayqa, mana allinchu (1 Corintios 13:11). Chʼampaykunasniykita wawasniykiman willanayki, chayri ñaupa qosaykiwan paykunanejta parlarinaykeqa manallataj allinchu.

• Imasmanchus wawasniyki yachasqa kanku chaykunata, ama anchata tijraychu. Allin kanman, kikin wasillapipuni tiyakunaykichej, kikin ruwanasllapipunitaj kanaykichej. Astawanpis Diosta yupaychaypi ruwanasta ama tijraychu, nisunman Bibliata leeyta, familia jina payta yupaychayta ima (Deuteronomio 6:6-9).

Mana divorciopichu kausay tukukun. Melissa pichus 16 watasta casarasqa karqa, nin: “Ni jaykʼaj divorciakunayta yuyarqaninchu”, nispa. Chaywanpis divorciasqa kaspapis kusisqa kausakun. Pay nillantaj: “Kausayniyta mana qhepaman kutichiyta atisqayta reparayqa, manaña chaypi yuyanaypaj yanapawan”, nispa.