Lucas 20:1-47
20 Juk kutimi Tayta Diospa ali wilakuyninta templu patiucho Jesús yachaykätsiptin mandaq cürakuna, ley yachatsiqkuna y mayor runakunapis chayapäkurqan.
2 Paykunami kayno tapupäkurqan: “¿Pipa munayninwantaq rantikuqkunata qarqushqanki? ¿Pitaq nishushqanki tsayno qarqunaykipaq?”
3 Tsayno tapuptin Jesús kayno nirqan: “Qamkunatapis mä tapushayki.
4 ¿Pitaq Juanta kachamushqa *bautizananpaq? ¿Tayta Diosku o runakunalaku?”
5 Tsayno tapuptinmi kikinpura kayno parlapäkurqan: “Tayta Dios kachamushqanta niptintsiqa: ‘¿Imanirtaq mana chaskikärishqankitsu?’ nimäshunmi.
6 Runakuna kachamushqanta niptintsiqa saqmaykälarmi runakuna wanutsimäshunpaq. Lapanmi yarpapäkun Juan profëta kashqanta”.
7 Tsawraqa Jesústa kayno nipäkurqan: “Manami musyapäkütsu pï kachamushqantapis”.
8 Tsayno niptinmi Jesús kayno nirqan: “Noqapis manami wilashaykitsu pipa munayninwan rantikuqkunata qarqushqätapis”.
Chakra arriendaq runakunaman tinkutsiypa Jesús yachatsishqan
Mateo 21.33-46; Marcos 12.1-12
9 Tsaypitanami tinkutsiypa runakunata yachatsir Jesús kayno nirqan: “Juk runashi chakranman üvata plantatsirqan. Nirkur tsay chakranta arriendakuykur juk lädu markapa aywakurqan.
10 “Cosëcha qalaykuptinnashi juk ashmayninta kacharqan arrindunpita cobramunanpaq. Tsay ashmay chayaykuptinshi pasaypa maqarkur jinaylata qarqurirqan.
11 Tsayshi chakrapa duëñun juk ashmayninta yapay kacharqan. Tsaytapis ashlirkur y maqarkurshi jinaylata qarqurirqan.
12 Tsaypita juk ashmayninta yapay kacharqan. Paytapis tsaynöla yawar yawar maqarkurshi qarqurirqan.
13 “Tsawraqa chakrayuq yarpachakurqan kayno nir: ‘Kanan ¿imatataq rurashaq? Kuyay tsurïtami kachashaq. Paytaqa alimi chaskikärinqa’.
14 “Tsurin aywaykaqta rikärirshi chakra arriendaqkuna wilanakur kayno nipäkurqan: ‘Taqaymi kay chakrawan quëdananpaq kaykan. Kanan wanuratsishun noqantsipaqna chakran kananpaq’.
15 Chayaykuptinnashi wilanakushqannöla üva chakrapita juk läduman apaykur wanutsipäkurqan”.
Tsayno wilaparkurmi Jesús kayno nirqan: “Üva chakrapa duëñun ¡imataraq ruranqa tsay runakunata!
16 ¿Manatsuraq lapanta wanutsir ushanqa? Nirkurqa chakrantapis juktanami arriendakuykunqa”.
Tsayno niptinmi runakuna kayno nipäkurqan: “¡Tsayno kanantaqa Tayta Dios ama munaykulätsuntsu!”
17 Tsayno niptinmi paykunata rikärir Jesús kayno nirqan: “Tayta Diospa palabrancho kayno qelqaraykashqanta tantiyakäriy:“ ‘Wayi sharkatsiqkuna “kay rumiqa manami alitsu” nir jitarishqanmi wayi esquïnan cimientuchöna churaraykan’.* *
18 Pipis tsay rumiman tuniq kaqqa ushakanqami.Tsaynölami pipa jananmanpis tsay rumi chayarqa pasaypa ushakätsinqa”.
19 Tsayno yachatsiptinmi mandaq cürakuna y ley yachatsiqkuna paykunapa contran rimaykashqanta tantiyar* prësu tsaritsiyta munapäkurqan. Tsayno munarpis runakunata mantsakushpan manami tsaritsipäkurqantsu.
Impuestuta pägananpaq Jesústa tapushqan
Mateo 22.15-22; Marcos 12.13-17
20 Tsaymi gobernadorman prësu apatsinan kashqa Jesús kaqman runakunata kachapäkurqan ali shimilanpa parlapar lutanta rimatsinanpaq.
21 Chayaykurmi tsay runakuna Jesústa kayno nirqan: “*Rabí, noqakuna musyapäkümi imata yachatsirpis y rimarpis rasun kaqlata niykashqaykita. Manami runakuna alabashunaykita munartsu yachatsinki, sinöqa Tayta Dios munashqannölami.
22 Romacho mandaq *Césarpaq ¿impuestuta pägashwanku o manaku?”*
23 Lutanta parlatsinanpaq tapushqanta tantiyarmi Jesús kayno nirqan:
24 “Mä impuestu pägana qellayta rikatsimay. Kay qellaycho ¿pipa reträtuntaq kaykan? Tsaynöpis ¿pipa jutintaq qelqaraykan?”
Tsaymi kayno nipäkurqan: “Mandaq Césarpami”.
25 Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Césarpa kaqtaqa Césarta qoykuy. Tayta Diospa kaqtaqa Tayta Diosta qoykuy”.*
26 Runakunapa nawpancho imatapis lutanta parlatsiyta mana kamäpakushpanmi tsay runakuna mantsakashqa rikakur upälakärirqan.
Wanushkuna kawarimunanpaq kashqanta Jesústa tapushqan
Mateo 22.23-33; Marcos 12.18-27
27 Tsaypitami wakin *saduceukuna Jesústa tapuq aywapäkurqan. Paykunaqa manami criyipäkuntsu wanuqkuna kawarimunanpaq kashqanta.*
28 Tsaymi Jesústa tapur kayno nipäkurqan: “*Rabí, Moisés qelqashqancho kaynömi niykan: ‘Warmiyuq runa tsuriynaq wanuptin wawqinmi cuñädan viüdawan tanqa. Tsaynöpami wamrankuna kaptin tsay wanuq wawqinpa tsurinkunano kanqa’.*
29 Kanan nishayki. Juk markachöshi qanchis wawqikuna karqan. Qechpa kaqshi warmita ashirqan. Payshi manaraq tsurin kaptin wanukurqan.
30 Tsayshi shulka kaq wawqinna tsay viüdawan tarqan. [Paypis tsurin manaraq kaptinshi wanukurqan.]
31 Tsaypita mas shulkan kaqnashi tsay viüdawan tarqan. Tsaynölashi lapan wawqinkuna tsay viüdawan tarqan. Tsurin manaraq kaptinshi lapanpis wanukurqan.
32 Tsaypitanashi tsay viüdapis wanukurqan.
33 Wanushkuna kawarimunan junaqqa ¿mayqanpa warmintaq kanqa, qanchis wawqiwan tashqa kaykarqa?”
34 Tsayno niptinmi Jesús kayno nirqan: “Kay vïdalachömi warmiyuq y runayuqpis kaykan.
35 Juk vïdaman chayananpaq akrashqa kaqkunaqa kawarirkamur manami warmiyuqtsu ni runayuqtsu kanqa.
36 Tsaychöqa *angilkunanömi mana wanuq kanqapaq. Kawarimushqa karmi Tayta Diospa wamrankunana kanqa.
37 “Wanushkuna kawarimunanpaq kashqantaqa Moiséspis qelqashqancho tantiyatsimantsimi. Paytami rupaykaq shirakacho yuriparkur Tayta Dios kayno nirqan: ‘Noqaqa Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosninmi kaykä’.*
38 Tayta Diosqa manami wanushkunapa Diosnintsu kaykan, sinöqa kawaykaqkunapa Diosninmi. Paypaqqa wanushkunapis kawaykanmi”.
39 Tsayno niptinmi ley yachatsiqkuna wakin kayno nipäkurqan: “Rabí, ¡alitami nishqanki!”
40 Tsaypitanaqa manami imatapis tapupayta almitirqannatsu.
Davidpitapis Cristo mas mandaq kashqan
Mateo 22.41-46; Marcos 12.35-37
41 Tsaypitanami Jesús kayno nirqan: “¿Imanirtaq runakuna nipäkun *Davidpa Tsurin Cristo kashqanta?
42 Kikin Davidpis Salmo librucho kaynömi qelqarqan:“ ‘Mandamaqnïtami Tayta Dios kayno nirqan:“Alawqa kaq nawpäman jamakamuy
43 lapan chikishuqnikikunata munaynikiman churanäyaq” ’.*
44 Kikin Davidpis kashqanta niykaptinqa ¿imanöpataq Cristuqa Davidpa Tsurin kanman?”*
Ley yachatsiqkuna y fariseukuna lutan ruraq kashqanta Jesús nishqan
Mateo 23.1-12; Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-54
45 Lapan runakuna mayaykaptinmi discïpulunkunata Jesús kayno nirqan:
46 “Paqta ley yachatsiqkunano kapäkunkiman. Paykunaqa runa tukushpanmi chaki puntanyaq sotänan jatishqa puripäkun. Pläzakunachöpis runakuna winchikur ali rikanantami munapäkun. *Sinagögakunachöpis nawpaqninkunamanraqmi jamakärin. Mikunanpaq qayatsiptinpis mësachöraqmi mikuyta munapäkun.
47 Viüdakunapa imaykantapis qechupäkun. Nirkurmi *santu tukärishpan may höra Tayta Diosta manakärin. Tsayno kashqanpitami Tayta Dios mana kuyapaypa mas fiyupa castiganqa”.
Ichic wilacuycuna
^ bautizay Jesucristuta chaskikuqkuna bautizakurqa runakunata musyatsipäkun jutsankunata kacharishqanta, Jesucristuman yärakärishqanta y Jesucristuta cäsukärinanpaq kashqantami. Discïpulunkunatami Jesucristo nirqan payta chaskikuqkunata bautizananpaq (Mat. 28.19; Mar. 16.16).
^ 20.17 Tsay rumimanmi Jesucristo tinkutsikurqan. Tsayno nirmi tantiyatsirqan chikiptinpis Tayta Dios lapanpitapis mas munayniyuq kananpaq churashqanta.
^ 20.17 Sal. 118.22.
^ 20.19 Tsay tinkutsikuy kaynömi kaykan: Chakrayuqqa Tayta Diosmi. Chakrayuq kachashqan ashmayninkunanami Tayta Diospa profëtankuna. Chakrayuqpa tsurinnami Jesucristo. Chakra arriendaq fiyu runakunanami Jesucristupa contrankuna.
^ rabí Rabíqa Tayta Diospa palabranta yachaq y yachatsiq runami karqan. Jesucristo kawashqan witsanmi Tayta Diospa palabranta yachatsir markan markan rabíkuna puripäkurqan. Rabíkunawanmi wakin runakunapis yachakuyta munar puripäkurqan. Tsay runakunatami rabípa discïpulun kashqanta nipäkurqan. Jesucristupis rabími karqan (Juan 1.38; 3.2, 26; 4.31; 6.25). rabí Rabíqa Tayta Diospa palabranta yachaq y yachatsiq runami karqan. Jesucristo kawashqan witsanmi Tayta Diospa palabranta yachatsir markan markan rabíkuna puripäkurqan. Rabíkunawanmi wakin runakunapis yachakuyta munar puripäkurqan. Tsay runakunatami rabípa discïpulun kashqanta nipäkurqan. Jesucristupis rabími karqan (Juan 1.38; 3.2, 26; 4.31; 6.25).
^ César Césarqa manami runapa jutintsu karqan, sinöqa Roma nacioncho mandaq rey ninanmi. Césarqa Romapita patsami atska nacionkunata mandarqan. Jesucristo yurishqan witsan mandaq kaykarqan Augusto Césarmi (Luc. 2.1). Paymi Herodesta churarqan Israel nacioncho rey kananpaq. Augusto Césartami trukarqan Tiberio César. Tiberio César mandaq karqan Bautizaq Juan wilakunan witsanmi (Luc. 3.1). Tiberio Césartanami trukarqan Calígula César. Paytanami trukarqan Claudio César. Claudio César mandaq kaykaptinmi apóstol Pablo wilakur purirqan (Hech. 11.28; 18.1). Claudio Césartanami trukarqan Nerón César. Nerón César mandaq kaykaptinmi apóstol Pablo Romacho wanurqan (Juan 19.12).
^ 20.22 Israel runakuna nirqan Romapaq impuestuta pägar Tayta Diospa contran kaykashqantami. Tsaymi: “Impuestuta pägashun” niptinqa Diospa contran Jesús parlashqanta nipäkunman karqan. “Ama pägashuntsu” niptinqa Roma autoridäkuna rabyapäkunmanmi karqan.
^ 20.25 Tayta Diospa kaqqa kawaynintsimi kaykan.
^ 20.27 Hech. 23.8.
^ saduceo runa Saduceo runakunaqa yarpapäkurqan Moisés qelqashqankunala Tayta Diospa yachatsikuynin kashqantami. Paykunaqa manami criyirqantsu runakuna wanushqanpita kawarimunanpaq kashqanta ni alman kashqanta ni angilkuna kashqantapis. Saduceukunaqa mas rïcu runakunami karqan. Fariseo runakunapitaqa mas munayniyuqmi karqan (Luc. 20.27-40).
^ rabí Rabíqa Tayta Diospa palabranta yachaq y yachatsiq runami karqan. Jesucristo kawashqan witsanmi Tayta Diospa palabranta yachatsir markan markan rabíkuna puripäkurqan. Rabíkunawanmi wakin runakunapis yachakuyta munar puripäkurqan. Tsay runakunatami rabípa discïpulun kashqanta nipäkurqan. Jesucristupis rabími karqan (Juan 1.38; 3.2, 26; 4.31; 6.25). rabí Rabíqa Tayta Diospa palabranta yachaq y yachatsiq runami karqan. Jesucristo kawashqan witsanmi Tayta Diospa palabranta yachatsir markan markan rabíkuna puripäkurqan. Rabíkunawanmi wakin runakunapis yachakuyta munar puripäkurqan. Tsay runakunatami rabípa discïpulun kashqanta nipäkurqan. Jesucristupis rabími karqan (Juan 1.38; 3.2, 26; 4.31; 6.25).
^ 20.28 Deut. 25.5.
^ ángel Kay patsata manaraq kamarmi angilkunata Tayta Dios kamarqan payta sirvinanpaq. Angilkunaqa manami imaypis wanuntsu. Tayta Diospa nawpancho karmi imaypis alabarkaykan (Isa. 6.1-3; Apoc. 5.11-12).
^ Davidpa Tsurin Davidpa Tsurin nirqa Tayta Dios kachamushqan Cristupaqmi nirqan. Tsayno nipäkurqan rey Davidpa miraqninkunapita Cristo yurinanpaq Tayta Dios promitishqa kaptinmi (2Sam. 7.10-16; Sal. 89.1-4, 19-37; 132.11-12; Isa. 11.1-10). Jesucristo salvakuq Cristo kashqanta tantiyarmi Davidpa Tsurin kashqanta nipäkurqan (Mat. 9.27; 12.23; 21.9; 22.41-46).
^ 20.42-43 Sal. 110.1.
^ 20.44 Cristuqa manami David aylu kashqantatsu ñëgarqan, sinöqa Davidpita mas munayniyuq kashqantami nirqan.
^ sinagöga Sinagögaqa Israel runakuna juntakänan wayimi karqan. Tsaymanmi juntakäriq Tayta Diosta manakärinanpaq, Moisés qelqashqan leykunata yachakärinanpaq, sesionkunata rurapäkunanpaq y wamrakuna liyiyta yachakärinanpaq (Mar. 1.21; Juan 9.34; Hech. 15.21).
^ santu; sagrädu Tayta Dios santu kashqanta nirqa jutsaynaq kashqanta y pipis ni imapis payman mana tinkushqantami niykan (Isa. 5.16; 6.3; Apoc. 4.8; 15.4).
