Jesuspaqa manam fötunkuna kantsu. Pëqa manam imëpis fötuta tomayänampaq ni imäginninta rurayänampaq churakarqantsu. Tsënö kaptimpis, unë tiempupitanam pintaqkuna o dibujaqkuna rurayanqankunachöqa yurin.

Peru tsë pintaqkunaqa, manam ni mëqampis Jesus imanö kanqanta alleqllaqa musyayarqantsu. Pëkunaqa unë witsan costumbrinkunamannö, creenciankunamannö y rantikuyanqan nunakunapa gustunkunamannömi Jesusta dibujayaq. Tsëkunata rurayanqanmi, Jesus imanö kanqampaq y imanö yachatsikunqampaq juknöpa pensatsikushqa.

Wakin pintaq nunakunaqa kallpannaq nunatanö, jatun aqtsayoqtanö y ichiklla barbayoqtanömi Jesusta dibujayarqan; jina qaqllan llakinashqatanömi rurayarqan. Y wakin rurayanqankunachönam, peqanchö aktsinö corönayoq kaptin nunakunapita alläpa jukläyanö y mana yachanëpaq nunanö yurin. ¿Peru rasumpëpatsuraq Jesusqa tsënö karqan? ¿Imanötaq tsëta musyëta puëdishwan? Bibliachö këkaq wakin yachatsikïkunam, Jesus imanö kanqampita rasumpa kaqta musyanapaqqa yanapamäshun.

Kë willakïtaqa Teytanman mañakunqanchömi Jesusqa nirqan, itsapis bautizakunqan junaq (Hebrëus 10:5; Mateu 3:13-17). ¿Imanötaq Jesuspa cuerpun karqan? 30 watakuna pishikaptinmi, angel Gabrielqa Marïata kënö willarqan: “Qeshyaqmi tikrarinki, y juk wamratam qeshpikunki, [...] Diospa santu Tsurin nir reqishqa kanqa” (Lücas 1:31, 35). Adan manaraq jutsallakurnin kanqannöllam, Jesuspis jutsannaq nuna karqan (Lücas 3:38; 1 Corintius 15:45). Jesusqa sinchi cuerpuyoq nunachi karqan y itsapis mamänin Marïa rikoq, pëqa judïa warmim karqan.

Jesusqa judïu nunakunanöllam shapruyoq karqan, peru Röma nunakunaqa manam tsënötsu kayarqan. Tsë witsanqa shapruyoq këqa alläpa respetashqam karqan, tsëmi nunakunaqa shaprunkunata alli rutushqata katsiyaq. Tsëmi rikätsimantsik Jesusqa shaprunta alli rutushqata katsinqanta, jina aqtsantapis limpiuta katsinqanta. Nazareukunallam aqtsankunataqa rutukuyaqtsu, Sansonnö kaqpis (Nümerus 6:5; Juëces 13:5).

Jesusqa sinchi cuerpuyoq nunam karqan, itsachi pëqa wamra kanqampita hasta 30 watayaq carpintëru karqan. Y tsë witsanqa, manam kanan witsannötsu herramientakunapis karqan (Marcus 6:3). Diospita yachatsikur qallanqan witsanmi, rantikoqkunata “üshankunatawan y wäkankunatawan templupita qarqamurqan, y qellë trokaqkunapa qellëninkunatam ramakacharkurqan, y mësankunatam tikrakacharkurqan” (Juan 2:14-17). Tsëta japallanlla ruranampaqqa, sinchi nunachi karqan. Teytan mandanqanta cumplinampaqmi qonqan cuerputa utilizarqan. Tsëmi Jesusqa kënö nirqan: “Jina Diospa Gobiernumpita alli willakïkunataqa juk markakunachöpis willakunämi, porqui tsëpaqmi kachamushqa karqö” (Lücas 4:43). Palestïnapa llapan markankunaman yachatsikoq chakipa ëwanampaqqa, Jesusqa alli tsarakoq y sinchi nunachi karqan.

Alläpa yachanëpaq rikënin kaptin y shumaq tratakuptinchi, nitipakashqa këkaqkunaqa noqaman shayämï niptin mas wiyakïta munayarqan (Mateu 11:28-30). Yachanëpaq y kuyakoq kaptinmi, noqam jamaratsiyashqëki ninqanta wiyaqninkuna creiyarqan. Tsëmi hasta wamrakunapis Jesuswan këta munayarqan, Bibliaqa ‘wamrakunata mellqarkur’ katsinqantam nin (Marcus 10:13-16).

Wanunqan junaq alläpa nanatsikur sufrishqa karnimpis, Jesusqa manam llakishqalla nunatsu karqan. Këman pensari, Canä markachö casakï fiestata rurayaptinmi, tsë junaqchö llapankuna kushishqa kayänampaq yakuta alli kaq vïnuman tikraratsirqan (Juan 2:1-11). Y juk kutikunachöpis, alli kaqta rurayänampaqmi wiyaqninkunata ruranqankunawan yachatsirqan (Mateu 9:9-13; Juan 12:1-8).

Y mana wanushpa kawakïta puëdiyänampaq kaqtam yachatsikurqan (Juan 11:25, 26; 17:3). Yachatsikurnin imanö sientikuyanqanta 70 qateqninkuna willariyaptinmi, Jesusqa ‘alläpa kushikurqan’ y kënömi nirqan: “Kushikuyë jutikikuna ciëluchö qellqashqa kanqampita” (Lücas 10:20, 21).

Jesus kawanqan witsanchö pushakoq religiösukunaqa, reqishqa kayänanrëkur y precisaq kayanqanta rikätsikuyänanrëkurmi imëkata rurayaq (Nümerus 15:38-40; Mateu 23:5-7). Peru Jesusqa pëkunanö mana kayänampaqmi, apostolninkunata nirqan (Lücas 22:25, 26). Tsëmi kënö consejarqan: “Cuidakuyë Ley qellqaqkunapita, pëkunaqa chakinkunayaq röpashqam më tsëpapis purita munayan, qatukuyänan pampakunachöpis shumaq saludayänantam munayan” (Marcus 12:38).

Jesusqa wakin nunakunanöllam karqan, y höranäqa manam reqiyaqllapistsu (Juan 7:10, 11). Y manam 11 apostolninkunapita alläpa jukläyatsu rikakoq. Jina Jüdaspis alläpa mana alli nunakuna Jesusta reqiyänampaqmi, juk “señalta” rurarnin Jesusta qaqllanchö mutsarqan (Marcus 14:44, 45).

Jesus imanö kanqanta alleqlla mana musyashqapis, pëqa manam nunakuna kananyaq dibujayanqannötsu karqan. Tsënö kaptimpis, Jesus unë witsan imanö kanqanta musyëpitaqa, kanan witsan imanö kanqanta musyanantsikmi masqa precisan.

Tsënö ninqampita rätunllatam, Jesusqa wanurirqan y pampariyarqan (Juan 14:19). Pëqa “kawëninwan chaninta pagakur mëtsikaqta libranampaqmi” wanurqan (Mateu 20:28). Wanunqampita kima junaqllatam Diosqa “espïritu” cuerpuyoqtana kawaritsirqan y qateqninkuna y wakin “nunakuna rikäyänantam jaqirqan” (1 Pëdru 3:18; Hëchus 10:40). ¿Imanötaq kawariramur Jesus rikakurqan? Alläpa jukläyatsunchi karqan, porqui qallananllachöqa mas alli kaq amïgunkunapis manam reqiyarqantsu. Marïa Magdalënaqa huerta rikaq nunatawanmi pantakurqan, y Emaus markaman ëwëkaq ishkaq qateqninkunanam juk forastëru nuna kanqanta pensayarqan (Lücas 24:13-18; Juan 20:1, 14, 15).

¿Imanö kanqantataq kanan witsan Jesuspaq pensashwan? Wanunqampita 60 watakuna pasariptinmi, apostol Juanqa atska kuti suëñïninchönö Jesusta rikarqan. Pëqa manam cruzchö wanur pasëkaqtanötsu rikarqan, sinöqa “reykunapa Reynin y señorkunapa Señornin” këkaqtanömi. Jesusqa supëkunata y mana alli nunakunatam chipyëpa ushakätsimunqa, y llapan nunakunapaqmi mana ushakaq bendicionkunata apamunqa (Revelacion [Apocalipsis] 19:16; 21:3, 4).