Bibliachö ninqannöpis, Madianpa kastan nunakunash Jacobpa tsurin Josëta Egiptu nacionman apayänaq. Y tiempuwanqa, Jacobpis llapan familianta pusharkurshi Egiptu nacionman ëwakunaq. Tsëman chärirqa, Nïlu mayu kuchun Gosen markachöshi täräyänaq (Gen. 47:1, 6). Jacobpa kastankunataqa israelïtakuna nirshi reqiyänaq, y ‘alläpa mirarshi atska’ tikrayänaq. Tsëshi Egiptu nacion nunakunaqa pëkunata maqar trabajatsiyänaq (Ex. 1:7-14).

Wakinqa niyan israelïtakuna Egiptuchö kayanqampaq Bibliachö ninqan mana rasumpa kanqantam. Tsënö kaptimpis, Egiptu nacionchö unë cösaskunata tariyanqanmi rikätsikun Sempa kastan israelïtakunaqa Egiptuchö rasumpa kashqa kayanqanta. *

Unë witsan pasakunqankunata estudiaqkunam, Egiptu nacionchö unë wayikunata ishkë chunkatanö tariyashqa, y tsë wayikunaqa Sempa kastan nunakunapa kanqantam nin John Bimson jutiyoq alli yachaq nuna. Egiptu nacionchö unë pasakunqankunata estudiaq James Hoffmeier jutiyoq nunanam këta nin: “Jesucristu Patsachö manaraq yurikuptinmi, 1800 watapita 1540 watamampanö Sempa kastankunata Egiptu nacionman egipciu nunakuna apayarqan. Tsë watakunapaqmi kanan witsanqa ‘israelïtakunapa unë awilunkuna kawayanqan tiempu’ niyan. Tsëmi rikätsikun Genesis libruchö israelïtakunapaq Biblia willakunqanqa rasumpa kanqanta”.

Y manam tsëllatsu, Egiptu nacionchö papïru plantapita rurashqa papelchömi, juk patronta sirweq nunakunapa jutinkuna qellqarëkaqta tariyashqa (tsë papeltaqa itsachi 2000 watapita 1600 wata witsan qellqayarqan). Sempa kastan nunakunapa jutinkunam chusku chunkapitapis masnö qellqarëkan. Tsë nunakuna y warmikunaqa cocinakur, imëkata awar y chakrakunachö trabajarshi patronta sirwiyaq. Unë pasakunqankunata estudiaq Jamesmi këta nin: “Sempa kastan nunakunapa wayinkuna Tebaita markachö chusku chunkapitapis mas kashqa këkaptinqa, entëru Egiptu nacionchöqa ëkaraq tsë kasta nunakuna kayarqan”.

Unë kaqkunata estudiaq David Rohl jutiyoq nunapis, tsë tariyanqan papelchö qellqarëkaq jutikunapaqmi nirqan “Bibliachö qellqaraq jutikunanölla kanqanta”. Tsë papelchö qellqaraq wakin jutikunaqa kayan Isacar, Aser, Sifrä y tsënö jutikunam (Ex. 1:3, 4, 15). Tsëmi tsë nunaqa këta nin: “Tsë llapanmi rikätsikun israelïta nunakunataqa Egiptu nacionchö maqar trabajatsiyanqanta”.

Bimson jutiyoq alli yachaq nunanam këta nin: “Imëkata tariyanqanmi rikätsikun Bibliachö ninqannölla israelïtakunaqa Egiptu nacionchö rasumpa kayanqanta, y tsëpita ëwakuyanqanta”.