1, 2. ¿Imatataq mëtsikaq nunakuna trabäjupaq pensayan?

MËTSIKAQ nunakunam, ima trabäjuta rurayanqampita precisaq o mana precisaq kayanqanta pensayan. Wakin markakunachöqa, nunakuna reqinakurqa puntataqa imachö trabajayanqantaran tapunakuyan.

² Bibliachö wakin nunakunapaq parlarqa, höraqa ninmi imachö trabajayanqanta. Musyarinapaq, Mateuqa impuestukunata cobrakoq kanqanta, Simonqa animalkunapa qaranwan trabajaq kanqanta y Lücasqa “kuyashqa doctor” kanqantam willakun (Mateu 10:3; Hëchus 10:6; Colosensis 4:14). Y hörachöqa Jehoväpa sirweqninkuna ima carguyoq kayanqantam nin. Tantiyarinapaq, Davidqa rey kanqanta, Elïasqa profëta kanqanta y Pabluqa apostol kanqantam willakun. Kë nunakunaqa Dios qonqan cargunkunata alläpam valorayarqan. Tsënöllam Jehoväpaq ruranqantsik trabäjukunataqa noqantsikpis valoranantsik.

3. ¿Imanirtaq edäna kaqkunaqa mas jövin kaqkunata yachatsiyänan alläpa precisan? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).

 ³ Diospa sirweqninkunaqa, alläpam kushikuntsik pëta sirwinqantsikpita, y valorantsikmi carguntsikkunata. Mëtsikaqtam ruranqantsikkunaqa alläpa gustamantsik, tsërëkurmi imëyaqpis rurëllata munantsik. Peru edäyëmanmi chantsik y unënöqa mananam rurëta puëdintsiknatsu (Eclesiastes 1:4). Y tsëqa sasam kanman. ¿Imanir? Diospita yachatsikïqa masmi mirëkan y Diospa markanqa llapan nunakunaman chänanrëkurmi Internet-ta y mushoq yarqamoqkunata utilicëkan. Peru edäna kaqkunapaqqa, rurayanqankunapita juknöpana rurëqa manam fäciltsu kanman (Lücas 5:39). Jinamampis, tiempu pasanqanmannömi nunakunapa kallpankunaqa mas wallkayan (Proverbius 20:29). Tsëmi alläpa precisan, edäna kaqkunaqa jövin kaqkunata yachatsiyänan, tsënöpa mas cargukunata chaskiyänampaq (leyi Salmus 71:18 *).

4. ¿Imanirtaq wakinkunapaqqa jövinkunata yachatsiyänan fäciltsu? (Rikäri “ ¿Imanirtaq wakinkunaqa mas jövin kaqkunata yachatsiyantsu?” neq recuadruta).

⁴ Carguyoq kaqkunapaqqa, manam fäciltsu rurayanqankunata mas jövin kaqkunana rurayänampaq yachatsiqa. Wakinkunaqa, itsa llakishqa sientikuyan alläpa gustayanqan rurëninkunata oqrayänampaq kaqta pensar. O itsa llakikuyan pëkuna alläpa valorayanqan trabäjuta jukkunana rurayänampaq kaqta pensar. Itsa pëkuna mana rikëkäyaptinqa tsë rurëkuna mana alli yarqunanta pensayan. O itsa wakinkunata yachatsiyänampaq tiempunkuna mana kanqanta pensayan. Y jövin kaqkunaqa, cargukunata manaraq chaskirninqa pacienciawanmi shuyaräyänan.

5. ¿Ima tapukïkunapitataq yachakushun?

⁵ Tsëqa, ¿imanirtaq alläpa precisan edäna kaqkunaqa jövin kaqkunata mas cargukunata chaskiyänampaq yachatsiyänan? ¿Imanöraq yanapayanman? (2 Timoteu 2:2). Y ¿imanirtaq alläpa precisan jövin kaqkunaqa humildi kayänan y edäna kaqkunawan trabajarnin yachakuyänampaq listu këkäyänan? Rikärishun juk precisaq trabäjuta ruranampaq, rey David tsurinta imanö yanapanqanta.

6. ¿Imatataq rey Davidqa rurëta munarqan, peru Jehoväqa imataq nirqan?

⁶ Davidqa, wanutsita munayaptinmi mëtsika watakunapa më tsëpa escapakur purirqan. Peru reynö mandakur qallëkurqa, juk shumaq y jatun wayichönam tärarqan. Tsëmi profëta Natanta kënö nirqan: “Noqaqa tärëkä cedru qerupita rurashqa wayichömi, peru Jehoväpa conträtu babulninqa tëlapita rurashqa carpa wayillachömi këkan”. Llapan shonqunwanmi Davidqa juk shumaq templuta Jehoväpaq rurëta munarqan. Tsënam Natanqa Davidta kënö nirqan: “Shonqïki llapan nishunqëkita rurë, porqui rasumpa kaq Diosqa qamwanmi këkan”. Peru Jehoväqa manam profëta Natannötsu pensarqan. Tsëmi Natanta mandarqan Davidta kënö ninampaq: “Manam qamtsu ruranki täränäpaq kaq wayita”. Jehovä Davidta bendicir sïguinampaq änirpis, templuntaqa tsurin ruranampaq kaqtam nirqan. Y ¿imanötaq Davidqa sientikurqan? (1 Crönicas 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1).

7. ¿Imanötaq Davidqa rikätsikurqan Jehovä decidinqanta respetanqanta?

 ⁷ Jehoväpaq templuta rurëta munashqa karqa, itsa Davidqa llakishqa sientikurqan rurëta mana puëdinampaq kaqta musyarir. Tsënö kaptimpis, tsurin Salomon ruranampaqmi llapanchö yanapakurqan. Trabajadorkunatam dispunirqan, y qeruta, hiërruta, cobrita, plätata y örutam ashirqan. Davidqa manam yarpachakurqantsu templuta ruranqampita pï alabashqa kanampaq kaqta (tiempuwanqa tsë templuqa Salomonpa templun nirmi reqishqa karqan). Tsëpa rantinqa, tsurintam kallpata qorqan kënö nirnin: “Kananqa kuyashqa tsurillä, qamwan Jehovä këkullätsun, Jehovä Diospa wayinta ruranqëkichö alli yarqupukunëkipaq, pë qampaq parlanqannölla” (1 Crönicas 22:11, 14-16).

8. ¿Imanirtaq Davidqa pensanman karqan Salomonqa templuta rurëta mana puëdinampaq kaqta, peru imatataq rurarqan?

⁸ (Leyi 1 Crönicas 22:5 *). Davidqa pensanmanmi karqan tsë precisaq rurëta Salomonqa rurëta mana puëdinampaq kaqta. Templuqa alläpa shumaq y jatun wayi kanantam Davidqa munarqan, peru Salomonqa alläpa jövinllaran y mana yachaqllaran karqan. Tsënö kaptimpis, Davidqa musyarqanmi tsë precisaq rurëta ruranampaq Salomonta Jehovä yanapanampaq kaqta. Tsëmi, templuta tsurin ruranampaq llapan puëdinqanmannö yanapakurqan.

9. ¿Ima igualatsikïtaq edäna kaqkunata yanapanman rurëninkunata jövin kaqkunana rurayaptin kushikuyänampaq?

⁹ Edäna kaq wawqikunaqa, manam llakikuyanmantsu rurëninkunata mas jövin kaq wawqikuna rurayaptin. Musyanqantsiknöpis kanan witsanqa, Jehovä mandamanqantsikta rurëmi masqa precisan. Tsëpaqqa alläpam precisan jövin kaq wawqikunata yachatsinantsik. Këman pensari: wamrallaraq karninqa, itsa rikarqëki teytëki murukoqta. Y winanqëkimannömi teytëkiqa imanö ruranqanta yachatsishurqëki. Tiempuwannam, kikikina murur qallëkurqëki. Tsënö kaptimpis, teytëkiqa yachatsishurnikim sïguirqan y höraqa yanapanakurmi murukuyarqëki. Peru teytëki edäyäriptinqa, qamnam rantin murur qallëkurqëki. Tsëqa, ¿teytëki piñakurqanku? Manam. Tsëpa rantinqa, kushikurqanmi alli murukoq tikranqëkipita. Jina tsënöllam edäna kaq wawqikunapis kushikuyan yachatsiyanqan jövin kaq wawqikuna mas cargukunata chaskiyaptin.

10. ¿Imanötaq Moisesqa rikarqan alabashqa y autoridäyoq këta?

¹⁰ Wakinkuna mas carguta chaskiyaptinqa, chikikoq këpitam cuidakunantsik. Tsë cäsuchöqa Moisespitam yachakïta puëdintsik. ¿Imanötaq pë sientikurqan wakin Israel nunakuna profëtanö portakur qallëkuyaptin? (Nümerus 11:24-29). Josuëqa michëtam tïrarqan, peru Moisesqa kënömi nirqan: “¿Noqarëkurku chikikunki? ¡Noqaqa munämanmi llapampis profëta kayänanta, porqui Jehoväpa santu espïritunchi pëkunachö këkanman!”. Moisesqa musyarqanmi Jehovä llapanta rikëkanqanta. Alabashqa këta y pëlla autoridäyoq këtaqa manam munarqantsu. Tsëpa rantinqa, Diosta sirweqkunaqa llapampis profëta kayänantam munarqan. Y noqantsikqa, ¿kushikuntsikku jukkuna carguta chaskiyaptin?

11. ¿Imatataq juk wawqi nirqan, cargunta juk jövin wawqina rurar qallëkuptin?

¹¹ Atska watakunapam, mëtsikaq wawqikuna Jehoväta sirwirnin llapan kallpankunawan trabajayashqa. Y mas jövin kaq wawqikunatam mas cargukunata chaskiyänampaq yachatsiyashqa. Peter jutiyoq wawqita pasanqanllata rikärishun. Pëqa 74 watapam llapan tiempunwan Jehoväta sirwishqa, y 35 watakunaqa Euröpa nishqanchö këkaq Betel wayichömi yanapakushqa. Mëtsika watakunapam Peterqa yanapakushqa Diospita Yachatsikïta Rikaqkunata dirigirnin. Peru tiempuwanqa,  pë yachatsinqan Paul jutiyoq mas jövin wawqinam tsë carguta chaskirirqan. ¿Peterqa llakikurqanku? Manam. Antis kënömi nirqan: “Alläpa kushishqam këkä, mas wawqikuna carguta chaskiyänampaq yachatsishqa kayanqampita y tsë cargunkunata alleq cumplikäyanqampita”.

12. ¿Imatataq Rehoboampita yachakuntsik?

¹² Rey Salomon wanuriptinqa, tsurin Rehoboamnam rey këman chärirqan. Tsëmi cargunwan imanö alli cumplinampaq kaqta musyëta munarnin, edäna kaq nunakunapa consëjunta mañakurqan; peru manam cäsukurqantsu. Tsëpa rantinqa, winë mayin jövinkunapa consëjunkunatam cäsukurqan. Y tsërëkurmi mana allichö usharqan (2 Crönicas 10:6-11, 19). ¿Imatataq tsëpita yachakuntsik? Edäna kaqkunata y unëna Jehoväta sirwishqakunata consëjuta mañakïqa alli kanqantam yachakuntsik. Jinamampis, respëtuwanmi pëkunata wiyakunantsik. Peru tsëqa, manam edäna kaqkuna rurayanqannölla imatapis rurë ninantsu. Tsënö kaptimpis, edäna kaqkunanölla rurë mana yanapakunampaq kaqtaqa manam pensanantsiktsu.

13. ¿Imatataq rurayanman jövin kaqkuna edäna kaqkunawan trabajarnin?

¹³ Höraqa jövin kaqkunam, edäna kaq y unëna Jehoväta sirwishqa wawqikuna rurayanqan trabäjuta rikäyänampaq carguta chaskiyan. Mas alliqa kanman jövin kaqkunaqa edäna kaqkunapita yachakuyänanmi. ¿Yarpantsikku Paul jutiyoq wawqipita 11 kaq pärrafuchö parlanqantsikta? Pëqa, wawqi Peter ruranqan cargutam chaskirqan, y kënömi nirqan: “Wawqi Peterta consëjuta mañakunäpaqmi tiemputa rakeq kä, y noqawan trabajaq wawqikunatapis tsënölla rurayänampaqmi neq kä”.

14. ¿Imatataq yachakuntsik Timoteupitawan apostol Pablupita?

¹⁴ Timoteuqa apostol Pablupita mas jövinmi karqan. Y mëtsika watakunapam juntu trabajayarqan (leyi Filipensis 2:20-22). Juk kutichömi, Corintu markächö cristiänukunata apostol Pablu kënö nirqan: “Timoteuta[m] qamkunaman kachëkämü, porqui pëqa kuyashqa tsurïmi y Señorpa kaqchö markäkïpaqmi. Pëmi Cristu Jesuspa kaqchö imatapis imanö ruranqäta yarpätsiyäshunki, noqapis më tsëchö llapan creikoqkuna kayanqanchö yachatsikïkanqänö” (1 Corintius 4:17). Këmi rikätsimantsik Pabluwan Timoteuqa yanapanakurnin trabajayanqanta. Pabluqa tiemputam rakirqan ‘Cristu Jesuspa kaqchö imatapis imanö ruranqanta’ Timoteuta yachatsinampaq, y Timoteunam alleq yachakunampaq kallpachakurqan. Clärum këkan, Pabluqa Timoteuta alläpam kuyarqan, y segürum këkarqan Corintu markachö cristiänukunata alleq cuidanampaq kaqta. Anciänukunaqa, Pablunömi wakin wawqikunata yachatsiyänan congregacionta cuidar yanapakuyänampaq.

15. ¿Imanötaq cambiukuna kaptin Romänus 12:3-5 textu ninqan yanapamantsik?

¹⁵ Alläpa kushikïpaq tiempukunachömi kawantsik. Jehoväpa kë Patsachö markanqa tukïnöpam mirëkan. Tsëqa rikätsimantsik mas cambiukuna kanampaq kaqtam, y wakinkunaqa itsa kawënintsiktapis cambiarinmanmi. Tsëqa, ¿imataraq rurashwan? Kikintsikllaman pensanantsikpa rantinqa, humildim kanantsik y Diospa Gobiernun rurëkanqankunachö yanapakunapaqmi kallpachakunantsik. Tsënö rurarninqa juknöllam kashun. Römachö cristiänukunaman cartakunqanchömi apostol Pabluqa kënö nirqan: “Tsëchö llapëki këkaqkunata[m] niyaq, ama precisanqampita mastaqa kikikikunapita pensayëtsu”. Tsëpitanam Pabluqa entienditsikurqan juk cuerpupa imëka kaqninkuna juk rurëyoq kayanqannölla, congregacionchöpis cada ünu juk rurëyoq kayanqanta (Romänus 12:3-5).

16. ¿Imatataq cada ünu rurashwan Diospa markanchö yanapakunapaq?

¹⁶ Jehoväta sirweqkunaqa, Gobiernun ruranqankunachö yanapakïta y mañamanqantsikta rurëtam munantsik. Edäna kaq wawqikunaqa mas jövin kaqkunatam yachatsiyänan. Y jövin kaqkunanam qollmi shonquwan y respëtuwan tsë cargukunata cumpliyänan. Y casäda panikunanam qowankunata (runankunata) yanapayänan rurëninkunachö cambiukuna kaptimpis. Tsënöpam Priscila jutiyoq cristiänanö rurëkäyanqa, pëqa mana jaqipam qowan Äquilata yanaparqan (Hëchus 18:2).

17. ¿Qateqninkuna imata rurayänampaq kaqtataq Jesus confiakurqan, y imata rurayänampaqtaq yachatsirqan?

¹⁷ Jesusqa wakinkunata yachatsinampaqmi imëpis listu këkarqan, y noqantsikpis tsënöllam ruranantsik. Pëqa musyarqanmi kë Patsachö manana kanqan witsankunaqa, jukkunana rurëninta rurar sïguiyänampaq kaqta. Jina qateqninkunaqa jutsasapa kayanqantapis musyarqanmi. Tsënö kaptimpis, confiakurqanmi pë mana chanqan markakunayaq Diospa alli willakïninkunata chätsiyänampaq kaqta (Juan 14:12). Jesusqa, Diospita yachatsikuyänampaqmi qateqninkunata alleq yachatsirqan, y pëkunaqa yachatsinqannöllam rurayarqan (Colosensis 1:23).

18. (1) ¿Ima rurëyoqtaq kashun shamoq tiempuchö? (2) Kananqa, ¿ima rurëyoqtaq kantsik?

¹⁸ Jesus wanuriptinnam, Jehoväqa kawaritsimurqan y mas rurëninkuna qorqan. Jinamampis “llapan gobiernupa, autoridäpa, [y] puëdeq këpa” janampam churarqan (Efesius 1:19-21). Manaraq Armagedon chämuptin Jehovällata sirwikar wanurqa, Shumaq Patsachömi kawarimushun y alläpa shumaq rurënintsikkunam kapamäshun. Peru kananqa, Diospita alli willakïtam yachatsikunantsik y Jesuspa qateqninkuna kayänampaqmi nunakunata yanapanantsik. Tsëmi jövin kar o edäna karpis, “imëpis Señorpa rurëninchö atska rurëyoq” këkänantsik (1 Corintius 15:58).