Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Bibliata leinqëkipita provëchöta jorqë

Bibliata leinqëkipita provëchöta jorqë

“Llapan shonqüwanmi Dios mandacushqan leycunata allapa cäsuquita munä.” (ROM. 7:22)

1-3. ¿Ima provëchötataq jorqëta puëdintsik Bibliata leirnin, y ninqannölla kawarninqa?

“CADA qoyam o wäraymi Jehoväta alläpa agradecikö Biblia yachatsikunqanta entiendinäpaq yanapamanqampita.” Këta neq edäna cristiänaqa, Bibliata 40 kutipanam leita ushashqa, jina pensëkanllam leir sïguinampaq. Juk jövenlla panim nirqan, Bibliata leinqanqa Jehoväta más amïgontanö rikänampaq yanapanqanta, y lädonchö más sientikunqanta. Kënömi nin: “Kanannö kushishqaqa manam imëpis sientikurqötsu”.

2 Apóstol Pedrum llapantsikta kënö nimantsik: “Lichipaq llullu wamra locuyaqno, qamcunapis locuyepa Diospa rasonpa alli willaquininta ashiyë” (1 Ped. 2:2). Bibliata alleq yachakoqkuna y ninqannölla kawaqkunaqa limpio concienciayoqmi kayan y imapaqpis kawayanqantam musyayan. Jinamampis, pëkunanölla Diosta kuyaq y sirweq nunakunawanmi imëyaqpis amigo këman chäyan. Llapanmi apóstol Pablunö sientikuyan, pëmi kënö nirqan: “Dios mandacushqan leycunata[qa] allapa[m] cäsuquita munä” (Rom. 7:22). Qampis Diospa Palabranta alleq yachakurqa más provëchotaran jorqëta puëdinki. Juk ishkëllata rikärishun.

3 Jehoväpita y Jesuspita más yachakurqa, masmi pëkunata y nuna mayikitapis kuyanki. Bibliata estudiarnin alleq entiendirmi, musyanki Jehoväta sirweq kaqkunataqa ichikllachöna, kë mana alli mundo ushakaptin, salvanampaq kaqta. Shumaq willakïtam katsinki nunakunata willanëkipaq. Bibliata yachakunqëkipita nuna mayikita willaptikiqa, Jehoväqa bendecishunkim.

LEI Y LEINQËKIMAN YARPACHAKÏ

4. ¿Ima ninantaq ‘leinqëkiman yarpachakurnin’ lei ninanqa?

4 Jehoväqa manam munantsu Palabran Bibliata janan jananlla sirweqninkuna leikachariyänanta. Unëmi Josuëta kënö nirqan: “Kë librochö leykunaqa shimikichömi imëpis këkänan, y paqasta junaqtam leinëki y leinqëkimanmi yarpachakunëki” (Jos. 1:8; Sal. 1:2). Tsënö ninqanwanqa rikätsikïkarqan alleq pensanëkirëkur despaciolla leinëkipaqmi. Tsënöpam yanapashunëkipaq kaq versïculokunamanqa maslla pensarinki. Yanapashunëkipaq kaq willakïkunata tarirqa, despaciolla y alläpa sinchipa mana parlëllapa lei. Tsënö ruraptikim leinqëkiqa shonqïkiyaq charkunqa. ¿Imanirtaq tsënö leinëkiqa alläpa precisan? Porque Diospa consëjonkunata alleq entiendinqëkim mandakunqanta ruranëkipaq kallpata qoshunki.

5-7. Willakaramï ‘leinqëkiman yarpachakur’ Diospa Palabranta leiqa imanö yanapakunampaq kaqman: a) manaraq casakur piwampis mana punukïkunapaq; b) wakinkunata pacienciawan y kuyakïwan shumaq tratanapaq; c) mana alli tiempokunachöpis Jehoväman markäkunapaq.

5 Tsënö leinqëkiqa alläpam yanapashunki Bibliachö këkaq alläpa mana reqinqëki librokuna ninqanta entiendinëkipaq. Maslla tantiarinapaq kimallata rikärishun. Puntata pensarï, juk joven, Bibliata japallanlla leinqanchö Oseas libropa profecïankuna ninqanman leir chärinqanman. Y ‘leinqanman yarpachakur’ leikanqanchömi chusku kaq capïtulopa 11-13 versïculokunachö pärarin (lei Oseas 4:13 *). ¿Imanir? Tsë versïculokunaqa problëmanchö yanapanampaqnömi, porque escuëlachö estudiaq mayinkunam juk chïnawan punukïkunampaq animëkäyan. Tsë versïculokunamanmi yarpachakun y kënömi pensan: “Jehoväqa pakëlla jutsa ruranqantsiktaqa rikëkanmi. Y noqaqa manam llakitsita munätsu”. Tsëman yarpararninmi, Diospa rikëninchö imëpis limpio kanampaq sinchikun.

6 Kananna pensarï, Joel librota leikarnin juk cristiana ishkë kaq capïtulompa 13 kaq versïculonman chärinqanman (lei Joel 2:13 *). ‘Leinqanman yarpachakur’ leikanqanchömi, pensan Jehovänö, ‘alläpa alli y ankupäkoq [llakipäkoq], mana ras piñakoq y alläpa kuyakoq’ këta munanqanta. Tsëpitanam churakärin bujunädakunata mana parlanampaq y majanta ni jukkunatapis sinchi palabrakunawan manana tratanampaq.

7 Jina pensarï, trabäjonnaq quedarir warminta y wamranta imanö manteninampaq kaqman alläpa yarpachakïkaq cristiänoman. ‘Leinqanman yarpachakur’ leinqanchömi, Nahúm 1:7 textochö taririn, Jehoväqa “musyanmi pë kaqchö tsapäkïta pï ashinqantapis” y “sufrimientontsikkunachömi tsapämantsik” neqta. Kë texto tsënö ninqanmi shoqarin. Kuyakïwan Jehová cuidamanqantsikta tantiarmi alläpaqa yarpachakunnatsu. Jina tsënöllam leirin 15 kaq versïculotapis (lei Nahúm 1:15 *). Tsënam alleq entiendirin, imëka sufrimientokunachö Jehová tsapäkoq kanqanman markäkïtaqa, mana alli tiempokunachöpis yachatsikurnin rikätsikuna kanqanta. Tsëmi trabäjota ashikarnimpis yachatsikoqqa jina yarqïkanlla.

8. Bibliata leinqëkichö imëka tesoro cuentata yachatsikïkunata tarinqëkipita willakaramï.

8 Kë shumaq yachakïkunataqa jorqarirquntsik entiendinan sasa o aja parecimanqantsik librokunapitam. Pero Oseas, Joel y Nahúm librokunata estudiar y tsëpita shumaq yachatsikïkunata jorqarqa, wakin versïculokunatapis ‘leinqëkiman yarpachakurmi’ leinki. Pensarï, mëtsika yachatsikïkunataraq jorqashwan profëtakuna tsë librokunachö qellqayanqampita. Y ¿ima nishwanraq Bibliapa wakin kaq libronkunapaqqa? Diospa Palabranqa diamanteyoq mina cuentam. ¡Alli provechë! Bibliata lei kawënikichö yanapashunëkipaq y markäkïnikita sinchiyätsinampaq yachatsikïkunata jorqëta munëwan.

ENTIENDEQ KËTA ASHI

9. ¿Imanötaq Diospa munënin ima kanqanta alleq entiendishwan?

9 Cada junaq Bibliata leinan precisanqannöllam, entiendeq y tantiakoq këpis alläpa precisan. Tsëmi Bibliata leirninqa, Jehoväpa markan jorqamunqan publicacionkunata provechanëki, nunakunapita, markakunapita y ima pasakunqakunapita alleq musyanëkipaq. O manaqa, imanö yanapashunëkipaq kaqta alleq mana entiendirqa, congregancionchö juk anciänota o juk poqu cristiänotam yanapashunëkipaq nirinkiman. Maslla entiendinan alläpa precisanqanta musyanapaq, apostolkuna kawayanqan witsanchö Apolos ruranqanta rikärishun.

10, 11. a) ¿Ima yanapakïtataq Apolos chaskirqan más alli yachatsikoq kanampaq? b) ¿Imatataq Apolospita yachakuntsik? (Rikäri “¿Yachatsikïkankiku tsëllaraq yarqamushqa yachatsikïkunata?” neq recuadrota.)

10 Apolosqa, “Diospa palabranta alli buenu yachaq” judío nunam karqan. Hechos librom kënö willamantsik: “Jesuspaq rasonpa caqta[m] yachatsicoq. Pëqa bautisacoq Juan yacuwan bautismupaq yachatsiconqanllatam musyarqan”. Tsëmi, alleqlla mana musyarnin bautismopaqqa unë kanqantanölla yachatsikïkarqan. Ëfesochö yachatsikoqta wiyarirninmi Priscïlawan Äquilaqa “mas allipa cäyitsiyarqan Diospa alli willaquininta” (Hech. 18:24-26). ¿Imanötaq alleq entienditsiyanqan yanaparqan?

11 Ëfesochö yachatsikurirninnam, Apolosqa ëwarqan Acaya markata. Jina kënömi Hechos libro willakun: “Acaya marcaman chärirnam, allipa yanaparqan Diospa cuyaquininrecur Teyta Jesusman creyicoqcunata. Y llapan nunacunapa nopanchomi israel mayincunata Diospa palabran nenqanmanno tuquinopa cäyitserqan Jesusqa Dios Acrashqan cashqanta” (Hech. 18:27, 28). Kananqa más alleqnam entienditsikurqan bautizakï ima ninan kanqanta, tsënöpam “allipa yanaparqan” tsëllaraq cristiänoman tikrashqa más poquyänampaq. ¿Imatataq Apolospita yachakuntsik? Pënömi Bibliata alleq entiendita procuranantsik. Pero juk wawqi yachatsikïnintsikchö más alliyänapaq niramashqaqa, humildadwan y kushishqam chaskikunantsik. Tsënöpam Jehoväta adoranqantsikqa más alli kanqa.

YACHAKUNQËKITA UTILICË NUNA MAYIKITA YANAPANËKIPAQ

12, 13. Willakaramï estudiantekuna más poquyänampaq Bibliapa consëjonkunata yachëllapa imanö utilicëta puëdinqantsikta.

12 Priscila, Áquila y Apolos rurayanqannömi nuna mayintsikta yanapëta puëdintsik. ¿Imanötaq sientikunki pitapis parlapärinqëki problëmankunata vencinampaq yanapariptin? O anciano karqa, ¿imanötaq sientikunki Bibliawan yanaparinqëkipita juk cristiano gracias nishuptiki? Rasumpëpam, Diospa Palabran ninqanmannö wakinkunata yanapashqa y kawëninta más alliyaqta rikëqa, alläpam kushitsimantsik. * Rikäri imanö ruranëkipaq kaqta.

13 Elías kawanqan witsanchö israelïtakunam rasumpa kaq adoracionta o mana rasumpa kaq adoracionta akrakïta puëdiyarqantsu. Pëkunata Elías consejanqanmi, Bibliata estudiaqkunata yanaparinman espiritual kaqchö más poquyänampaq (lei 1 Reyes 18:21 *). O manaqa këman pensarishun: amïgonkuna, familiankuna imatapis niyanqanman juk estudiante yarpachakuptinqa, Jehoväta sirwinampaq itsa yanaparinkiman Isaías 51:12, 13 * (lei) texto niqanwan.

14. ¿Imaraq yanapashunki necesitanqëki hora Bibliapa textonkunata yarpänëkipaq?

14 Awmi, Bibliata leeq kaqqa atska palabrakunatam tariyan, animakoqta, correjikoqta y sinchiyätsikoqta. Pero itsa kënö tapukunki: “¿Imanötaq necesitanqä textokunata yarpäman?” Tsëpaqqa Bibliata lei y Diospa pensëninman cada junaq yarpachakï. Tsënöpam llapan yachakunqëkipita atska palabrakunata yarpëta yachakunki y necesitanqëki hora yarpänëkipaqnam Jehoväpa espïritum yanapashunki (Mar. 13:11; lei Juan 14:26). *

15. ¿Imaraq yanapashunki Diospa Palabranta alleq entiendinëkipaq?

15 Salomón ruranqanta qatir, Diospaq rurënikikunachö alleq cumplinëkipaq, Jehoväta yachëta mañakï (2 Crón. 1:7-10). Unë profëtakuna alleq ‘aberwar musyapäcuyanqanno’ Bibliachö Jehoväpita y munënimpita alli yachakï (1 Ped. 1:10-12). Apóstol Pablum Timoteuta animarqan, “Tayta Diospa willacuyninta quiquiqui imaypis yachacur sïgiy” nirnin (1 Tim. 4:6 MTCS). Qampis Pablu ninqanta cumplirqa, wakinkunata yanapanëkipaq listom këkanki, y markäkïnikichöpis alli patsakashqam këkanki.

DIOSPA PALABRANMI TSAPÄMANTSIK

16. a) ¿Imanötaq Bereachö këkaq cristiänokunata yanaparqan Diospa Palabranta ‘cada junaq estudiayanqan’? b) ¿Imanirtaq kanan witsan alläpa precisan Bibliata cada junaq leinantsik?

16 Berea markachö këkaq judïokunaqa “cada junaqmi estudiayarqan Diospa palabranta”. Diospita Pablu parlapäriptinmi, punta yachayanqanwan igualaratsirqan rasumpa kanqanta o mana rasumpa kanqanta musyayänampaq, y rasumpa kaqta yachatsikunqanta entiendirirmi “Teyta Jesusman” atskaq “creyicuyarqan” (Hech. 17:10-12). Këmi yachatsimantsik Bibliata cada junaq leinqantsikqa Jehoväman markäkïnintsikta sinchiyätsinqanta. Biblia ninqannöpis, “marcäquiyoq queqa imatapis rasonpa chasquinantsicpaq caqta seguracur shuyaquimi”, y tsëmi alläpa precisan Dios awnikunqan mushoq patsaman yëkunapaq (Heb. 11:1).

17, 18. a) ¿Imanötaq juk cristiänopa shonqunta tsapan alli firmi markäkïyoq kanqan y kuyakïyoq kanqan? b) ¿Imanötaq tsapämantsik shuyakïnintsik?

17 Rasun kaqchömi Pabluqa kënö nir qellqarqan: “Noqantsicqa actsichono carmi, alcabu cabal nuna canantsic. Juc soldadu defendicunanpaq fierupita chalecuta y cascuta churaconqannollam, noqantsicpis diablupita defendicunantsic, jucnintsic jucnintsic cuyanacur, Teyta Jesus salbamanqantsicman marcäcur” (1 Tes. 5:8). Imanömi juk soldado shonqunta tsapänampaq fiërropita chalëcota necesitan, tsë cuentam juk cristiänopis jutsaman mana ishkinampaq shonqunta cuidanan. ¿Imataq pasakun Jehoväpa sirweqnin awnikunqanman firme markäkuptin y Pëta y nuna mayinta kuyaptinqa? Tsënö karqa fiërropita rurashqa alli chalëcotam katsin. Tsënö shonqunta cuidarqa manam jutsata rurarnin Jehoväpa favorninta oqranqatsu.

18 Jina Pabluqa parlarqan juk cascopaqmi, y tsëqa, Diosnintsik ‘salbamanqantsicman’ shuyakïmi. Unë witsankuna juk soldado peqanta cascowan mana tsaparqa rasllam wanureq. Pero juk alli cascowan këkaptin tukïkuna peqanman ratarqa manam dañaqtsu. Noqantsikpis Jehová salvamänapaq kaqman shuyäkinintsiktaqa sinchiyätsintsik Bibliata estudiarninmi. Shuyakïnintsik sinchi kaptinqa, Diospa contran tikrashqakunapa “mana alli ruraycunapag” yachatsikïninkunataqa manam wiyashuntsu (2 Tim. 2:16-19, NTCN). Jina shuyakïnintsikqa yanapamäshun Jehová michäkunqan rurëta ruranapaq pipis nimashqa mana cäsonapaqmi.

SALVACIONTA TARINAPAQ PRECISAQ YANAPAKÏ

19, 20. ¿Imanirtaq Diospa Palabranta alläpa kuyantsik, y imanötaq tsëta rikätsikuntsik? (Rikäri “Necesitanqätam Jehoväqa qoman” neq recuadrota.)

19 Ushakë witsan más avanzanqanmannömi Jehoväpa Palabranman más markakïta necesitantsik. Consëjonkunam yanapamantsik mana alli costumbrekunata y munëkunata vencinapaq. Biblia kallpata qomanqantsikwan y shoqamanqantsikwanmi Satanás y kë mundo pruëbaman churamashqa vencintsik. Palabranchö Jehová yachatsimanqantsiwanmi kawëman apakoq nänipita yarquntsiktsu.

20 Yarpë, Diosqa “munan llapan nunacuna salbacuyänantam”. Y tsë nunakunachömi noqantsik y yanapanapaq kaq nunakunapis këkäyan. Pero salvakïta munaq kaqqa llapanmi ‘rasonpa caq yachatsiquicunata musyayänan’ (1 Tim. 2:4). Tsëmi, salvakunapaqqa Bibliata alleq leinantsik y ninqannölla kawanantsik. Awmi, Bibliata cada junaq leinqantsikmi rikätsikun Diospa rasumpa kaq Palabranta kuyanqantsikta (Juan 17:17).

^ par. 5 Oseas 4:13: “Jirkakunapa jananchömi sacrifikäyan y taksha jirkakunachömi sacrificiota qoyätsiyan [qoshnïtsiyan], tita arbolpa jawanchö y estoräquepa y jatun arbolpa jawanchö arwan [llantun] shumaq kaptin. Tsëmi qamkunapa warmi wamrëkikunaqa tsëchö ollqukunawan patsäkur kakuyan, y llumtsïnikikuna mana majan nunakunawan kakuyan”.

^ par. 6 Joel 2:13: “Shonqïkikunata rachiyë, y ama röpëkikunataqa; y Jehová Diosnikikunaman kutiyë, porque pëqa alläpa alli y ankupäkoq [llakipäkoq], mana ras piñakoq y alläpa kuyakoqmi, y rasumpam pësakunqa desgraciëkikunapita”.

^ par. 7 Nahúm 1:15: “¡Rikë! Jirkakunachö këkaq alli noticiakunata apamoqpa chakinkunata, yamë kawakïta willakoqta. Oh Judá, fiestëkikunata rurë. Awnikunqëkita cumpli; porque mananam qam kaqpa pasanqanatsu imapaqpis mana sirweq nuna. Chipyëpam ushakanqa”.

^ par. 12 Bibliapa consëjonkunataqa manam pitapis obliganapaqtsu ni mana alli sientitsinapaqtsu utilizantsik. Jehová noqantsikta alläpa pacienciawan y kuyakïwan tratamanqantsiknöllam, noqantsikpis Bibliata estudiaqkunata tsënö tratanantsik (Sal. 103:8).

^ par. 13 1 Reyes 18:21: “Tsënam llapan nunakunaman witïkur Elías kënö nirqan: ‘¿Imëyaqraq ishkëta pensar weqroq weqroq puriyanki? Qamkunapaq Jehová rasumpa kaq Dios kaptinqa, pëta qatir ëwayë; pero Baal rasumpa kaq dios kaptinqa, pëta qatir ëwayë’. Y nunakunaqa manam ni juk palabrallatapis contestayarqantsu”.

^ par. 13 Isaías 51:12, 13: “Noqa... noqam shoqëkäyäshoqnikikuna kä. ¿Pitaq qam kanki tsë wanoq nunakunata mantsanëkipaq y llullu qoranöpis mana precisaq nunapa tsurinta mantsanëkipaq? ¿Y Kamashoqniki Jehoväta qonqarinëkipaq[?]”.

^ par. 14 Quizás Bibliachö yachakunqëkipita más precisaq palabrakunata yarpankiman, pero ima libro kanqanta, capïtulonta ni versïculonta yarpankimantsu, tsëqa ¿imatataq rurankiman? Itsa yarpanqëki palabrakunawan ashirninqa, Bibliapa ushananchö këkaq índice nishqanchö tsë textota taririnkiman, jina tarinkim Watchtower Library o concordancia de la Traducción del Nuevo Mundo nishqan librochöpis.