Proverbios 1:1-33
1 Davidpa churin+ Salomonpa yachaywan rimasqankuna.+ Payqa karqa Israel runakunata kamachiqmi.+
2 Payqa yachaywanmi rimarqa yachayniyuq kanapaq,+ allin ñanmanta mana karunchakunapaq*,yachayniyuqpa ima nisqanta yachanapaq,
3 allin ñanmanta mana karunchakuspa+ yachaywan imatapas ruwanapaq,allin kaqta ruwanapaq,+ allin tantiuyuq kanapaq,+ pimanpas mana sayapakuq kanapaq,
4 mana yachayniyuqpas yachayniyuq kananpaq,+musu-sipaspas allin yachayniyuq hinaspa allin tantiaq kananpaq.+
5 Yachayniyuq runaqa uyarispanmi aswan yachayniyuqraq rikurin,+allin yuyayniyuq runaqa yachaywan rimapayasqankutam uyarin.+
6 Chaynapi sumaq yachachikuykunata hinaspa sasa entiendena rimaykunata* entiendenanpaqchaynataq yachayniyuqkunapa rimasqantawan watuchinkunata+ entiendenanpaq.
7 Jehova Diosta manchakuyqa* yachayniyuq kaypa qallariyninmi.+
Ruqru uma runallam yachayniyuq kaytawan rimapayasqankutaqa wischupakun.+
8 Churilláy, taytaykipa rimapayasusqaykitayá uyariy.+
Mamaykipa yachachisusqaykitapas* amayá qunqaychu.+
9 Chaykunaqa umaykipi kuyayllapaq corona hinam,+chaykunaqa kunkaykipi suma-sumaq alaqa hinam.+
10 Churilláy, huchasapa runakuna mana allinta ruwanaykipaq hikutasuptikiqa ama kasuychu.+
11 Sichu paykuna nisunki: “¡Hakuchik!
Runata wañuchinapaq watiqamusun.
Mana huchayuq runata yanqapas-yanqa wañuchimunapaqyá pakakamusun.
12 Imaynam wañuqkunapa kasqanpas* runakunata kawsachkaqllata millpurun, chaynayá paykunata wañurachispa tukuy imanta apakusun.
Paykunaqa pampakuna uchkumanmá uraykunqaku.
13 Ancha chaninniyuq kapuqninkunatayá apakusun,tukuy chaykunawanyá wasinchikta huntachisun.
14 Ñuqaykuwan kuskayá suwakamusun,hinaspayá chay suwakamusqanchikta llapanchik rakinakusun”, nispa.
15 Hinaptinqa churilláy, amam kasunkichu.
Aswanqa paykunamantayá karunchakuy.+
16 Paykunaqa mana allinkunallataña ruwaqmi kanku,paykunaqa runa wañuchiqllañam kanku.+
17 Pichinkukuna qawachkaptinqa yanqapaqmi tuqlla churayqa.
18 Chaymi huchallikuq runakunapas runamasinta wañuchinankupaq watiqanku,pakakuspamá paykunaqa runamasinta wañuchinku.
19 Chaykunatam ruwanku mana allin ruwaq runakunaqa, paykunaqa suwakusqankuwanmi apuyanku,suwakuspa apuyasqankuraykum wañuyninkuta tarinqaku.+
20 Yachayqa*+ callekunapim qayaykachakuchkan,+yachayqa plazakunapim qaparichkan.+
21 Achkallaña runakunapa purinan esquinakunapim qayaykachakuchkan.
Llaqtaman yaykuna punkukunapim qayakuspa nichkan:+
22 “Yaw mana yuyayniyuqkuna, ¿haykapikamataq mana yuyayniyuq kankichik?
Yaw burlakuqkuna, ¿haykapikamataq burlakuq kankichik?
Yaw ruqru uma runakuna, ¿haykapikamataq yachayniyuq kayta wischupakunkichik?+
23 Rimapayasqaytayá uyarikuychik*.+
Hinaptinqa ñuqam yachayta* qusqaykichik,ñuqam yachachikuyniykunata yachachisqaykichik.+
24 Qayamuptiypas qamkunaqa manam uyariwarqankichikchu,makiyta haywariptiypas manam qawariwarqankichikchu.+
25 Rimapayaptiypas sapa kutim mana kasukurqankichikchu,allinnikichikpaq nisqaytapas manam kaqpaqpas hapirqankichikchu.
26 Chayraykum ñuqapas sasachakuypi kasqaykichikta qawaspay qamkunamanta asikusaq,manchakusqaykichik sasachakuy chayaramusuptikichikmi qamkunamanta asikusaq.+
27 Wayra-para hina chay manchakusqaykichik sasachakuy chayamusuptikichikmi qamkunamanta asikusaq,manchakuypaq wayra hina ñakariykuna chayamusuptikichikmi qamkunamanta asikusaq,imapas sasachakuypi utaq llakipi kaptikichikmi qamkunamanta asikusaq.
28 Chaynapi tarikuspa qayay-qayamuwaptikichikpas manam uyarimusqaykichikchu,tariruq-tariruqllaña maskawaspaykichikpas manam tariwankichikchu.+
29 Qamkunaqa allin yachaytapas wischupakurqankichikmi,+Jehova Diostapas manam manchakurqankichikchu.+
30 Qamkunaqa rimapayaptiypas manam uyariwarqankichikchu,allinnikichikpaq rimapayaptiypas manam kaqpaqpas hapirqankichikchu.
31 Mana allinkunata ruwasqaykichikraykum sasachakuypi tarikunkichik,+mana allinkunata ruwanaykichikpaq tukuyta tantiasqaykichikraykum aminaykichikkama sasachakuypi kankichik.
32 Mana yuyayniyuq runataqa mana kasukuq kayninmi wañurachinqa,ruqru uma runaqa imapaqpas mana kallpanchakusqanraykum wañunqa.
33 Pipas uyariwaqniymi ichaqa hawka kawsakunqa,+sasachakuyta manchakusqanpas manam hukmanyachinqachu”,+ nispa.
Willakuykuna
^ Utaq: “Allin yachachisqa kanapaq”, “corregisqa kanapaq”.
^ Utaq: “Rikchanachiykunata”.
^ Qaway “Diosta manchakuy” niqpa ima ninan kasqanta.
^ Utaq: “Kamachisusqaykitapas”.
^ Hebreo rimaypiqa nichkan: “Seolpas”, nispam. Qaway kay palabrapa ima ninan kasqanta.
^ Kaypiqa rimachkan Diosmanta hamuq yachaymantam.
^ Utaq: “Atiyniyta”.
^ Utaq: “Mana allin ruwasqaykichiktayá saqiychik”.
