Alan S. Duthie sutiyuq runam qillqasqan libropi nirqa: “Biblia, Diospa palabran kasqanmanta mana iskayrayaspaqa, manataqmi iskayrayanchikchu taytanchik Dios ñuqanchikta rimapayawasqanchikmantapas. Pipas religionninpi yachasqanta kasukunanpaqqa leesqan bibliam rimasqanman hina ruwasqa kanan”, nispa.

Diosta kasukuy munaq runakunaqa chay runapa nisqanman hinam piensanku. Paykunaqa manam iskayrayankuchu bibliapi kayna nisqanmanta: “Diospa llapallan qillqanqa paypa yuyay qusqanwan qillqasqam kachkan, allinmi runakunata yachachinapaq, pantaypi kasqanta qawachinapaq, imatapas allichanapaq chaynataq Diospa kamachikuyninman hina correginapaq” (2 Timoteo 3:16). Ñawpaq tiempopi ruwasqa kaspanpas bibliaqa “atiyniyuqmi”, chaymi kunanpas yanapawanchik (Hebreos 4:12). Bibliapa yachachisqanman hina runakuna kawsakunankupaqqa imayna rimasqankuman hinam bibliaqa ruwasqa kanan. Llapallan runakunapa leespan entiendenan.

Chaymi Diospa palabranta kasukuy munaqkunaqa ancha kusikuywan quechua Ayacucho rimaypi chaskirqaku Musuq pachapi kawsaqkunapaq Diospa palabran Mateo-Apocalipsis sutiyuq bibliata. Jehova Diospa testigonkunam chay biblia ruwasqaña kasqanmanta willakurqaku 2016 watapi mayo killapa punta punchawninpi. Chay bibliata ruwaqkunaqa manam religionninkupi yachasqankuman hinachu ruwarqaku, aswanmi Diospa imam niy munasqanman hina. Quechua Ayacucho rimaypiqa manam haykapipas chayna bibliaqa karqachu. Ichaqa, ¿pikunataq chayna sumaq bibliataqa ruwarqaku?

Musuq pachapi kawsaqkunapaq Diospa palabran Mateo-Apocalipsis bibliata quechua rimaqkuna chayllaraq chaskiruptinkupas, inglés rimaypiqa 1950 watapiraqmi ruwarqaku. Chay bibliataqa ruwarqa Watch Tower Bible and Tract Society sutichasqa biblia ruwaq institucionmi, chay institucionqa bibliakunata ruwasqanwanmi riqsisqa. 1950 watapi 15 septiembre killapi lluqsimuq Willakuq qillqam nirqa: “Inglespi biblia ruwaqkunaqa manam munarqakuchu pikuna ruwasqanmanta yachanankuta, chaymi Jehova Dioslla hatunchasqa kananta munaspanku nirqaku sutinkutaqa wañukusqanku qipamanpas ama willakunankupaq”, nispa.

1961 watapim Musuq pachapi kawsaqkunapaq Diospa palabranta inglés rimaypi ruwayta tukururqaku. Pikuna ruwasqankumanta kunankama mana yachakuptinpas runamasinkuta yanapananpaq hinaspa tukuy sunqunkuwan Diosta kuyaspankum ruwarqaku. Chaymi 2013 watapi ruwasqa inglés rimaypi bibliapa qallariyninpi nin: “Bibliapa willakusqan ancha allin kasqanraykum imayna ruwasqa kasqanta yapamanta qatiparqaniku Diospa palabran kasqanmanta mana iskayrayaspayku. Kallpanchakurqanikum Diospa ima niy munasqanta imam kaqta hinaspa mana pantaspa qillqanaykupaq. Ruwarqanikuqa chaylla entiendenapaqmi hinaspa mana sasachakuspalla leenapaqmi”, nispa.

Musuq pachapi kawsaqkunapaq Diospa palabran bibliaqa enteron pachapim iskay pachak millon masninña ruwasqa kachkan pachak kimsa chunkan masnin rimaykunapi. Wakin rimaypim kachkan Mateomanta Apocalipsiskamallaraq, wakinpiñataqmi enteronña. ¿Ima ninkutaq chay bibliata leeqkuna?

Jesusmi qatiqninkunata yachachirqa Diosta kaynata mañakunankupaq: “Hanaq pachapi taytayku sutiki chuyanchasqa kachun”, nispa (Mateo 6:9). Genesismanta Malaquias qillqakamam Diospa sutinqa yaqa 7.000 kutita rikurirqa (Exodo 6:2, Chuya Qellqa 2012, qaway uray patanpi willakuyta hinaspa tukuynin lawpi kaq 96 paginapi “Dios” niq rimayta). Judiokunaqa religionninkupi yachachisqanman hapipakuspankum Diospa sutintaqa manaña rimarqakuñachu. Apostolkunapa wañukusqanku qipatapas Jesuspa wakin qatiqninkunaqa manañam Diospa sutintaqa rimarqakuchu (Hechos 20:29, 30; 1 Timoteo 4:1). Mateomanta Apocalipsis qillqakama bibliata qipa tiempopi ruwaqkunam Diospa sutinta churanankumantaqa “Kyrios” utaq “Theos” nispa churarunku. Griego rimaypi Kyrios ninanqa señor ninanmi, Theos ninanñataqmi Dios ninan.

Musuq pachapi kawsaqkunapaq Diospa palabran bibliata ruwaqkunam kallpanchakurqaku Mateomanta Apocalipsiskama Diospa sutinta 237 kutita maymi kananpi churanankupaq. Chaytaqa ruwarqaku manam munasqankuman hinachu, aswanmi alli-allinta yachaykuspanku yuyaywan qillqarqaku. Chayna kasqantam yachaykuchwan Lucas 4:18 nisqanta leeykuspa, chaypim nin: “Jehova Diospa espiritunmi ñuqapi kachkan, paymi akllawarqa wakchakunaman sumaq willakuyta willakunaypaq”, nispa. Lucasqa Isaias 61:1 nisqanmantam rimachkarqa, Diospa yanapakuyninwan Isaias qillqaspanqa churarqam Diospa sutintaqa a.

Chayna ruwasqa kasqanraykum kay bibliaqa yanapawanchik Jehova Diosqa piwi churin Jesuswan mana chaynalla kasqankumanta allinta yachanapaq. Achka bibliakunam Mateo 22:44 nisqanpi nin: “Señormi señorniyta nin”, nispa (Señorninchik Jesucristopa musuq testamenton). Kaypiqa, ¿pitataq ‘señorniy’ nispaqa nichkan hinaspapas pitaq señorqa? Sasam, ¿aw? Kayqa Salmo 110:1 nisqanmantam churasqa kachkan, chaypiqa rikurinmi Diospa sutinqa, chayraykum Musuq pachapi kawsaqkunapaq Diospa palabran bibliaqa Mateo 22:44 nisqanpi nin: “Jehova Diosmi señorniyta nirqa”, nispa. Jehova Dioswan churin mana chaynalla kasqankutam bibliaqa allinta yachachin (Marcos 13:32; Juan 8:17, 18; 14:28). Mana wañunanchikpaqqa Diosmantam allinta yachananchik. Chaymi Hechos 2:21 nin: ‘Pipas Jehova Diosta sutinmanta ruegakuspa mañakuqmi salvasqaqa kanqa’, nispa.

Musuq pachapi kawsaqkunapaq Diospa palabran bibliataqa griego rimaypi ima niy munasqanman hinam qillqarunku. Chaymanta yachanapaq leeykusun Mateo 6:33 nisqanta. Chaypi “maskaychik” nisqanqa griego rimaypiqa nichkanmi mana qunqaspa tukuy tiempo maskanamanta, chaymi kay bibliapiqa nin: ‘Hinallayá puntata maskaychik Diospa munaychakuyninta’, nispa. Chaynallatam nin Mt 7:7 nisqanpipas (Romanos 1:32; 6:2; Galatas 5:15).

Mayna allinmi quechua Ayacucho rimaypi Diospa palabran Mateo‐Apocalipsis bibliaqa, ichaqa manamá chayllachu, taytanchik munaptinqa ruwanqakum Genesismanta Malaquias qillqakamapas. Ichaqa, mana iskayrayaspam nichwan quechuapi bibliaqa inglés rimaypi biblia hina kasqanta.

Chaynataqa ninchik quechuapi bibliata ruwanankupaq Jehova Diospa llaqtanpi punta apaqkuna yanapasqanraykum. Yachaywanmi tantearunku bibliata ima rimaypipas achka runakuna yanapanakuspanku ruwanankupaq. Chaymi biblia ruwaqkunaqa rimayninkuta rimasqanku llaqtakunapi kachkanku. Diospa llaqtanpi kaq hatun oficinapim kachkan qillqakunata hinaspa biblia ruwaqkunata yanapaqkuna, paykunam biblia ruwaqkunapa tapukusqankuta yachanankupaq yanapanku, yanapankutaqmi enteron pachapi tukuy rimaypi ruwasqanku bibliakunapa yachachisqan chaynalla kananpaq. Chaymantapas computadorapim ruwasqaña kachkan wakin rimaykunapipas bibliata ruwanapaq yanapakuykuna, chaypa sutinmi “Watchtower Translation System” niq. Chaykuna kaptinpas qillqakuna ruwasqa kananpaqqa hinallam yanapakuqkunata necesitakun. Computadorakunataña servichikusqankum biblia ruwaqkunata yanapachkan inglés rimaypi hina imam kaqta hinaspa mana sasachakuspalla leenapaq bibliata ruwanankupaq. Computadorapiqa tukuy yanapakuykunam kachkan, computadorapiñam rikurimun griego rimaypi palabrakunata inglespi imaynata qillqasqanku, chayqa biblia ruwaqkunatam yanapan rimayninkupi ima rimayta churanankupaq.

Chay yanapakuykunaraykum tukuy rikchaq rimaykunapi hinaspa sumaq ruwasqa bibliakuna achkallaña kachkan. Kallpanchaykikum Diospa palabran Mateo-Apocalipsis bibliata allinta estudianaykichikpaq JW Library nisqapi. Kay Bibliataqa mañakuwaqchikmi kay qillqa aypuqkunamantapas. Leespaykiqa cuentatam qukunki mana sasachakuspalla leenapaq hinaspa entiendenapaq kasqanta. Chay bibliapiqa tarinkim sapa libropa imamanta willakusqanta, chayqa yanapasunkim sapa libro imamanta willakusqanmanta yachanaykipaq, yanapasunkitaqmi yachasqayki textokuna maypi kasqanta chaylla tarinaykipaqpas. Allinta estudianaykipaqmi yanapachikuwaq “Bibliata estudianapaqmi yanapawasun” niq qillqawan, chay qillqapim kachkan mapakuna hinaspa aswan yachanapaq sumaq yachachikuykuna. Diospa palabran Mateo-Apocalipsis bibliapiqa Diospa willakusqanmi runakunapa rimayninkuman hina qillqasqa kachkan, chaymi mana iskayrayaspa kay bibliataqa leewaq.

Palabrakuna entiendenapaq lista: As rimayllapim kachkan wakin rimaykunapa ima ninanpas.