1-3. ¿Imatan chay p’unchaypi Pedro rikurqan, ima sasachakuypin chay tuta tarikurqan?

GALILEA qochaqa tutañan kashan, Pedroqa tukuy kallpanwanmi unuta qachipaykamushan. Chayllamanmi huk k’anchayta karullapi rikun, ¿ñachu illarimusharqanña? Sinchita wayrasqanwanmi qochaqa mana thakchu kashan chaymi boteqa sinchita aytiykachakushan, Pedroq uyanpas chiriq atipasqallanñan kashan, cuerponpas unuq hoq’osqallanñan ñut’ullañataq kanpas, chaywanpas mana sayaspan unuta qachipaykushallan.

² Pedroqa huk discipulokunawan iman kashan, Jesusmi ichaqa mana paykunawanchu kashan, payqa qochaq patanpin qhepakamurqan. Chay p’unchaypin paykunaqa rikumurqanku Jesuspa milagro ruwasqanta, pisi t’antallata pisi pescadollatawan askhaman tukuchispan waranqanpi runakunaman mikhuchirqan. Chayta rikuspan runakunaqa Jesusta reyta churayta munarqanku. Jesusmi ichaqa mana munarqanchu politicaman chhaqrukuyta, chaytan qatikuqninkunamanpas yachachinan karqan. Chayraykun runakunamanta ayqekurqan, apostolninkunatataqmi kamachirqan qochaq huk lado patanman botepi rinankupaq. Chaykaman payqa orqo pataman rinan karqan sapallan Diosmanta mañakamunanpaq (Mar. 6:35-45; leey Juan 6:14-17).

 ³ Boteman seqaqtinkuqa hawankumantan killaqa k’anchamusharqan, kunanmi ichaqa chinkaykushanña. Chaywanpas manan karutaraqchu rishanku. Sinchitan kallpachakushanku qochata atipanankupaq, nishuta wayramusqanwan, unupas sinchita aytikusqanwanmi ñak’ayta uyarinakunku rimasqankutapas. Chhaynaqa Pedroqa imaymanapichá yuyaykushan.

4. ¿Imaraykun Pedroq ruwasqankuna qatikunapaq?

⁴ Iskay wata masñan Pedroqa Nazaret llaqtayoq Jesusta reqsin, chay watakunapin imaymanakuna pasarqan, chhaynaqa imaymanapichá Pedroqa yuyaykunan kashan. Imaymanataña yacharqon chaypas askharaqmi yachanan kashan. Payqa munanmi Cristoq allin discipulon kayta, manchakuynintapas imakunapi iskayasqantapas atipayta, chayraykun paypa ruwasqankunaqa qatikunapaq. Qatimuq parrafokunapin yachasun manchakuynintapas iskayaytapas atipasqanta.

5, 6. ¿Imapin Pedro llank’arqan?

⁵ Pedroqa manachá hayk’aqpas qonqanchu Jesusta reqsisqan p’unchaytaqa. Andrés wawqenmi willarqan “Mesiastan tarimuyku” nispa. Pedroqa manachá yuyaykurqanpaschu chay p’unchaymantapacha kawsaynin cambiananta (Juan 1:41).

⁶ Pedroqa Capernaúm llaqtapin tiyarqan, chayqa Galilea lamar-qochaq wichay lado patanpin tarikurqan. Andreswan Pedrowanqa Zebedeoq churinkunawanmi challwa hap’iypi llank’aqku, paykunan karqanku Santiagowan Juanwan. Pedroqa esposayoqmi karqan, tiyasqan wasillapitaqmi suegranpas wawqen Andrespas tiyarqanku. Challwa hap’iqkunaqa allin kallpayoqmi kananku karqan, allin llank’aq, llank’anankuman allin yachanasqa, chhaynapin familiankuta uywayta atiqku. Sapa kutillanmi sinchi tutakama qochapi kaqku challwata tarinankupaq llikankuta wikch’uykuspa, chaytan ruwaqku iskay botekunamanta. Qhepan p’unchayqa ruwanankutan tukupaqku, challwakunatan akllaqku chaymantataq vendeqku, hinaspapas llikankutan maqchiqku allichaqku ima.

7. ¿Imatan Pedroman willarqanku, imaraykun ancha kusikunapaq karqan?

⁷ Bibliaqa willawanchismi imaynapi Pedro Jesuspa qatikuqnin kapusqanta. Willawanchismi wawqen Andrés Bautizaq Juanpa qatikuqnin kasqanta, chhaynaqa Pedroqa tukuy yuyaychá uyariq Bautizaq Juanmanta wawqenpa willasqankunata. Huk kutinmi Andresqa kayta uyarirqan: “Qhawariychis, paymi Diospa Corderon”, nispa, chaytaqa Bautizaq Juanmi nirqan  Nazaret llaqtayoq Jesusta rikuchispa. Chay ratopachan Andresqa Jesuspa qatikuqnin kapurqan, anchatataqmi kusikurqan chayta uyarispa, chaymi wawqen Pedrota maskharqan Mesiasta tarimusqanta willananpaq (Juan 1:35-40). Tawa waranqa watakuna hina ñawpaqtaraqmi runakunaqa Edén huertapi Dios contra kapurqanku, chayraykun Jehová Diosqa prometerqan runakunata salvananpaq Mesías hamunanta (Gén. 3:15). Chay prometesqa Mesiastan Andresqa reqsimurqan. Chayta yachaspan Pedroqa phawaylla rirqan reqsimunanpaq.

8. ¿Ima ninanmi Cefas suti, imaraykun wakin runakuna ninku chay sutiqa mana Pedropaq hinachu kasqanta?

⁸ Pedrotaqa Simón sutiwanmi reqsirqanku. Ichaqa chayllaraq reqsispan Jesusqa nirqan: “Qanqa Juanpa churin Simonmi kanki, kunanmantaqa Cefasmi sutiyki kanqa, nispa (Cefas sutiqa, Pedro ninantan nin)” (Juan 1:42). Yaqachus hina Jesusqa “Cefas” sutita churarqan qhepaman imayna Pedro kananmanta yachaspa, chay sutiqa “rumi” otaq “qaqa” ninanmi. Pedrota rikuspaqa repararqanchá qhepaman huk qaqa hina kananta, iñiq t’aqapi allinta yanapakuq confianapaq kananta. Ichaqa, ¿chhaynatachu Pedro qhawarikurqan? Manachus hina. Hinaspapas evangelio qelqakunata leespan askha runakuna ninku mana chhaynachu kasqanta, wakinqa Bibliata leespa astawanraq ninku Pedroqa iskayaq, manchapakuq kasqanta.

9. ¿Imakunatan Jehová Diospas Jesuspas runakunapi qhawarinku, imaraykun confiananchis imaynata qhawariwasqanchispi?

⁹ Jesusqa allintan yacharqan imakunapi Pedro allinyanan kasqanta. Ichaqa Jesusqa Taytan hina kaspan runakunapiqa qhawarqan imakunapichus allin kasqankuta. Chaymi Pedropi repararqan qhepaman allinkuna ruwananta, imakunapi pisipasqanpitaqmi yanapayta munarqan. Kunanpas Jehová Dioswan Jesuswanqa allin ruwasqanchiskunatan astawanqa qhawanku. Chaywanpas ninchischu, “¿ima allinllatapas ñoqapi tarinmanchu?” nispa. Chhaynata yuyaykunchis chayqa confiananchismi imaynatachus Diospas Jesuspas qhawariwasqanchispi, Pedro hinataqmi paykunawan yachachikunanchis pusachikunanchispas (leey 1 Juan 3:19, 20).

10. ¿Imakunatan Pedro rikunman karqan, ichaqa imata ruwaqmi kutimpurqan?

¹⁰ Jesusta reqsisqan qhepamanqa yaqachus Pedroqa paywan kuska rirqan maypi predicasqankunaman. Chhaynaqa rikurqanchá Caná llaqtapi huk casarakuypi ñawpaq kaq milagro ruwasqanta,  chaypin unuta vinoman tukuchirqan. Hinaspapas uyarirqanmi Diospa Reinonmanta Jesús kikinpuni willasqanta. Chay qhepamanmi ichaqa kutimpurqan challwa negocionman. Askha killakuna qhepamanmi Pedroqa Jesuswan tupallantaq, chay kutipin ichaqa Jesusqa invitarqan tukuyta saqespa discipulon kananpaq.

11, 12. a) ¿Imaynan Pedroq challwasqan chay tutapi karqan? b) ¿Imakunatan Pedro tapukunman karqan Jesusta uyarishaspa?

¹¹ Chay ñawpaq tutapin Pedroqa mana imatapas challwasqachu. Llank’aqmasinkunawanmi sapa rato llikankuta qochaman wikch’uykusqaku ichaqa yanqan kasqa. Pedroqa allin challwaqmi karqan, chhaynaqa yacharqanñachá maykunapi challwa hap’iyta, ichaqa manan ch’ullallatapas hap’irqanchu. Yaqapaschá yuyaykurqan “maytan munayman maypi challwakuna kasqanta rikurqoyta hinaspa llikayman aparqamuyta” nispa. Ichaqa chhayna yuyaykuyqa astawanchá pisipachirqan mana imatapas ruwayta atisqanrayku. Payqa manan challwa hap’iyta munasqanraykullachu challwasharqan aswanpas familianta uywananpaqmi. Hinan manaña imatapas ruwayta atispa qochaq patanman ripurqan mana ch’ulla challwayoq, hinan llikanta maqchirqan. Chaytan payqa ruwasharqan Jesús chayamunanpaqqa.

¹² Jesuswanqa askha runakunan hamurqanku yachachisqankunata uyariyta munaspa. Runakunaqa hunt’an qayllanpi kasharqan, chaymi Jesusqa Pedroq botenman wichaspa qochaman chhikanta haykurqan. Chaymantapachan wayraq apasqan rimasqanqa astawan uyarikunman. Chaypi kaq runakuna hinan Pedropas uyarisqanwan admirasqa qheparqan. Ch’isiyaqpas uyarinmanmi Diospa Reinonmanta willasqantaqa, chaymantan astawan runakunaman Jesusqa yachachiq. May kusikuychá kanman Jesuswan kuska chay willakuyta huk ladokunapi willayqa. Ichaqa, ¿atinmanchu Pedro chay ruwayta? ¿Imaynatan familianta uywanman? Hinaspapas yuyarinchá ñawpaq tutapi mana imatapas challwasqanta (Luc. 5:1-3).

13, 14. ¿Ima milagrotan Jesús ruwarqan Pedropaq, imatan Pedro ruwarqan chayta rikuspa?

¹³ Rimayta tukuspan Jesusqa Pedrota nin: “Aswan qocha  ukhuneqman haykuspa llikaykichista wikch’uykuychis challwanapaq”, nispa. Pedroqa iskayarqanmi chaywanpas ninmi: “Yachachikuq, tutantinmi llank’arqayku manataqmi imallatapas hap’imurqaykuchu, aswanpas nisqaykiman hina llikata wikch’uykusaq”, nispa. Pedroqa chayllaraqmi tukurqan llikan maqchiyta, manañataqmi challwana horachu karqan, chhaynaqa wakmanta llikanta wikch’uykuytaqa manachá munarqanchu. Chaywanpas kasukurqanmi, huk botepi kaq runakunatapas nirqanchá botenkupi qatinankupaq (Luc. 5:4, 5).

¹⁴ Challwaysiqmasinkunawan llikata chutaspan repararqanku llasa kasqanta. Hinan aswan kallpawan chutarqanku, llikaqa hunt’a challwakunayoqmi kashasqa, chaymi huk botepi kaq challwaqkunatawan valekunku yanapanankupaq. Challwakunaqa  wakwarisharqanraqmi chaymi iskaynin botemanraq hunt’aykuspa yaqaraq chinkayachirqan. Pedroqa muspharqanraqmi chayta rikuspa. Ñawpaq kutikunapiqa rikurqanñan Cristo atiyniyoq kasqanta, kay kutipin ichaqa milagro ruwasqanqa paypaq karqan. Jesusqa atirqanmi challwakunata llikaman pusayta, chayta rikuspan mancharikurqan hinan Jesuspa ñawpanpi qonqorikuspa nirqan: “Señorníy, huchasapa runan kani, anchhuriykuy ñoqamanta”, nispa. Jesusqa Diospa atiyninwanmi chaykunata ruwarqan chaymi Pedroqa mana Mesiaspa ladonpi kananpaq hinachu qhawarikurqan (leey Lucas 5:6-9).

15. ¿Imatan Jesús ruwarqan mana iskayaq mana manchakuq Pedro kananpaq?

¹⁵ Jesusmi ichaqa sumaqllata nirqan: “Ama mancharikuychu, kunanmantaqa runakunata challwaqmi kanki”, nispa (Luc. 5:10, 11). Jesusmi invitasharqan mana hayk’aq aparikusqan ruwaypi kananpaq, chayraykun mana manchakunanchu nitaq iskayananchu karqan. Pedroqa manan iskayananchu karqan familianta imayna uywananmanta. Manataqmi llakipakunanchu karqan imakuna mana ruway yachasqanmanta, imakunapi pisipasqanmantapas. Confiananmi karqan ‘pampachaykuytapuni munaq’ Diospi, paytan Jesuspas serviq (Is. 55:7). Diosmi encargakunan karqan imaynata kawsananmantaqa hinallataq iñiyninpi ama pisipananmantapas (Mat. 6:33).

16. ¿Imatan ruwarqanku Pedro, Santiago Juanpas qatikunankupaq Jesús invitaqtin, imaraykun chay decidisqanku allinpuni karqan?

¹⁶ Pedroqa usqhayllan kasukurqan Jesusta, kaqllatataqmi ruwarqanku Santiagopas Juanpas. Biblian nin: “Hinan botekunata qocha pataman chayachispanku lliwta saqespa Jesuspa qhepanta ripurqanku”, nispa (Luc. 5:11). Pedroqa iñirqanmi Jesuspi Jehová Diospipas, chayta ruwananpaq decidisqanqa allinpunin karqan. Kay tiempopi cristianokunapas chhayna iñiyniyoq kasqankutan rikuchinku, paykunapas Diosta servinankuraykun manchakuyninkutapas iskayasqankutapas atipanku. Paykunatapas Jehová Diosqa manan hayk’aqpas saqerparinqachu, chaymantaqa manan iskayanankuchu (Sal. 22:4, 5).

17. ¿Imakunatan Pedro rikurqan iskay wataña Jesusta reqsisqanpi?

¹⁷ Qallariypi rimasqanchismanta yachasun. Iskay watañan Pedroqa Jesusta reqsin. Galilea qochaqa sinchitan aytiykachakushan tutataqmi kashanpas, chaywanpas Pedroqa huk discipulokunawan iman boteta purichinankupaq unuta qachipaykushanku. Manan yachasunmanchu imatachus Pedro chay ratopi  yuyaykusqanta, ichaqa imaymanakunachá umanman hamun. Rikurqanmi Jesuspa milagrokuna ruwasqanta. Hukninmi karqan suegranta Jesuspa qhaliyachisqan. Orqo Patapi Jesuspa yachachisqantapas uyarirqanmi. Chaykunata rikuspaqa manañan iskayanmanñachu Jesusqa Diospa akllasqan Mesías kasqanmanta. Pedroqa manchapakuq iskayaqmi karqan, ichaqa tiempoq pasasqanman hinan manaña chhaynañachu kapusharqan. Chayraykun Jesusqa akllarqan 12 apostolninkunamanta huknin kananpaq. Chaywanpas Pedroqa atipananraqmi kashan manchakuyninta iskayaq kasqantapas, yachasun chaykunamanta.

18, 19. a) ¿Imatan Pedro rikurqan Galilea qochapi? b) ¿Imatan Jesús ruwarqan Pedro imatachus ruway munasqanta uyarispa?

¹⁸ Paqarqamunanpaq hinañan kashan, las tres horas hinaña. Pedroqa chayllamanmi karullamanta rikun qocha chawpipi imapas kuyumushaqta. “¿Imataq chayri?” ninchá, hinan unu qachipakusqantapas saqesparaq sayarin imachus kasqanta qhawananpaq. ¿Unupi killaq k’anchayninchu kanman? Manan chayqa kanmanchu, aswanpas imapas purimushanman hinan rikukun. Allinta rikurqospanqa manan creeytapas atinchu: Huk runan unu patanta purispa hamushan, paykunaq kasqantataqmi pasarqonqapas. Botepi kaqkunaqa mancharikunkun, chaymi qaparinku “manchachikuqmi” nispa. Ichaqa chay runan nimun: “¡Kallpachakuychis, ñoqan kani, ama mancharikuychischu!”, nispa. Chay runaqa Jesusmi kasqa (Mat. 14:25-28).

¹⁹ Chayta uyarispan Pedroqa kutichin: “Señor, qanpuni kanki chayqa, kamachiway unu patanta qanman hamunaypaq”, nispa. Chayta rikuspan paypas mana manchakuspa kaqllatataq ruwayta munan, chhaynapi astawan iñinanpaq. Jesusqa sumaq sonqon, chaymi Pedrota waqyan imachus munasqanta ruwananpaq. Pedroqa mana iskayaspan usqhaylla botemanta unu pataman uraykun. ¡Chakinqa manan unuman chinkaykunchu! Admirasqan Jesuspa kasqanman puriyta qallarin. Ichaqa qonqayllan manchakuywan atipachikun (leey Mateo 14:29).

20. a) ¿Imatan Pedro qonqaylla ruwarqan, iman chay hawa karqan? b) ¿Imatan Jesús nirqan Pedrota?

²⁰ Iñiyniyoq Pedro kasqanta rikuspan Jesusqa Jehová Diosmanta atiy chaskisqanwan unu patanta purichin. Pedroqa Jesustan makilla qhawanan, ichaqa qonqayllamantan huk ladota qhawarirqan. Biblian nin: “Sinchita wayramusqanta rikuspataq Pedroqa mancharikurqan”, nispa. Pedroqa rikunmi qocha sinchita  poqchiqesqanta, botetapas imaynataraq aytikachasqanta, chaymi mancharikun. Chay ratopachan Pedroq iñiyninqa pisiyan. Jesusqa Pedrotan “qaqa” nirqan allin iñiyniyoq kasqanrayku, chaywanpas rumi hinaraqmi unuman chinkaykun. Payqa allintan nadayta yachan chaywanpas manan paypichu confiakun chaymi qaparin “¡Señor, aysarqoway!” nispa. Hinan Jesusqa usqhaylla makinmanta chutarqan. Unu patapi sayaqtinñan Jesusqa kayta nirqan: ‘¡Pisi iñiyniyoq runa! ¿Imanaqtinmi iskayanki?’, nispa (Mat. 14:30, 31).

21. ¿Imaraykun iskayaywan atipachikuy sinchi mana allinpuni, imaynatan chayta atipasunman?

²¹ ¿Imatan chay nisqanwan yachanchis? Iskayayman urmayqa sinchi mana allinmi, chayqa pisikallpayachiwanchismi. Iñiyninchispin pisipachiwasunman chhaynapin mana allintachu Diosta servisunman. Chayraykun kallpachakunanchis manchakuyninchista iskayaytapas atipanapaq. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Allintan yuyaymanananchis Jehová Diospas Churinpas munakuqninkunapaq imakuna ruwasqankupi, imakunata qonankupipas, chaykunapi yuyaykuspaqa atipasunmi imakunapi iskayasqanchista. Ichaqa sichus nishuta yuyaykusunman imakuna manchakusqanchispi, pisikallpayachiwasqanchispi chayqa manan tukuy yuyaychu Diosta servisun Jesustapas qatikusun, chhaynapitaqmi aswan iskayaq kasunman.

22. ¿Imaraykun Pedro hina kananchis?

²² Jesús boteman riqtinqa Pedroqa qhepantan rin. Boteman seqaspan Pedroqa rikun Galilea qocha thak kapusqanta. Chaymi Pedropas huk discipulokunapas ninku: “Cheqaqtapunin qanqa Diospa Churin kanki”, nispa (Mat. 14:33). Kunanqa intipas ñan lloqsimushanña, Pedroqa ancha agradecesqachá kashan. Kay tutapin payqa manchakuynintapas iskayaynintapas atiparqan, yacharqantaqmi Jehová Diospipas Jesuspipas astawan confiayta. Ichaqa Cristoq nisqan hina “qaqa” kananpaqqa manaraqmi listoraqchu kasharqan. Chaywanpas Pedroqa kallpachakushallarqanmi, ñoqanchisri, ¿kaqllatachu ruwasun? Pedroq ruwasqanqa qatikunapaq hinapunin.