Tomasmanta yachasunchis. Payqa manañas escuelanman riyta munanñachu. Kinsa killa ñaupaqtas compañeronkuna yanqakunata paymanta rimayta qallarisqaku, imaymana sutikunatapas churasqaku. Wakinqa laq’akuq tumpallas Tomaspa libronkunata urmachinku, wakintaqsi qonqaylla qhepanmanta tanqarparinku. Chaymantapas qayna-unchaysi abusivo compañeronkuna millay manchachiq mensajeta payman apachisqaku internetpi, chaysi payqa manaña escuelaman riyta munanchu.

¿Imatan ruwawaq Tomás kaspa?

¡Atiwaqmi abusivokunamanta mana maqanakuspalla defiendekuyta! Qatiqninpi yachanki imaynatas chayta ruwawaq chayta.

•   AMA KUTIPAKUYCHU. Biblian nin: “Mana yuyayniyoqqa manchana k’araqtan phiñakun, yachayniyoq runan ichaqa sonqollanpi jap’ispa thasnun”, nispa (Proverbios 29:11). Chhaynaqa “thaj” nisqalla kanki chayqa, abusivokunaqa manañan fastidiayta munasunkikumanchu.

• AMA VENGAKUYCHU. Biblian nin: “Ama pimanpas mana allinmantaqa mana allinllawantaq kutichiychischu”, nispa (Romanos 12:17). Vengakuyqa aswan mana allinmanmi apasunki.

• AMA QAN KIKIYKI MANA ALLINMAN CHURAKUYCHU. Biblian nin: “Yuyayniyoqqa mana allin kaqtan reparan jinaspan pakakun”, nispa (Proverbios 22:3). Karunchakuy abusivokunamanta, allintataq reparay maypichus paykunawan tupawaq chayta.

• ALLINTA PIENSAY IMAYNA CONTESTANAYKITA. Biblian nin: “Llamp’u simiwan kutichikuqqa phiñakuytan thasnun”, nispa (Proverbios 15:1). Yachawaqmi jujkuna asichiytapas. Sichus nisunkikuman: “Yau, wirallañan kashanki”, nispa chayqa, asichiq jinan niwaq: “Arí, pisillatañachá mijunay kanqa”, nispa.

• AMA KASUYCHU. Nora sutiyoq sipasmi nin: “Ch’inlla ripusqaykiwanmi rikuchinki allin yuyayniyoq kasqaykita, controlakuyta yachasqaykitawan. Abusivokunaqa manan controlakuyta yachankuchu”, nispa (2 Timoteo 2:24).

• AMA MANCHALI KAYCHU. Abusivokunaqa manchalikunatan maskhanku maltratanankupaq. Chayrayku ama paykunata kasuychu, chhaynapin manaña fastidiasunkikuchu.

• PIMANPAS WILLARUKUY. Chaymantan juj profesora niran: “Compañeroykikunachus maltratashasunkiku chayqa, ama ch’inllachu kay, pimanpas chayta willakuy. Chhaynapin juj compañeroykikunatapas yanapashanki ama maltratasqa kanankupaq”, nispa.