Israel llaqtapi mayqen qharipas juj warmiwan casarakunanpaqqa chay warmiq familianmanmi paganan karan. Qonanmi karan valorniyoq kaqkunata, animalkunata, otaq qolqetapas. Chaykunata mana qoyta atiqtinqa warmiq familianpaqmi llank’anan karan, chaytan Jacobpas ruwaran. Payqa Raquelwan casarakunanpaqmi qanchis watata llank’aran (Gén. 29:17, 18, 20). ¿Imanaqtinmi chay costumbre karan?

Bibliamanta yachaq Carol Meyers sutiyoq warmin nin: “Casarakuq warmiqa manañan familianta yanapayta atiranchu, chayraykun qosanqa familianman paganan karan”, nispa. Chaymantapas chayta ruwasqanwanmi chay familiakunaqa astawanraq jujllachanakuranku, sasachakuykunapi tarikuspapas yanapanakuqkun. Chaymantapas warmiq familianman pagasqanwanmi juj warmiqa yacharan manaña jujwan casarakuy atisqanta, chay p’unchaymantaqa qosanmi paytaqa cuidanan karan.

Warmiq familianmanña pagaranku chaypas manan chaywanchu paytaqa rantisharanku. Instituciones del Antiguo Testamento nisqa libropin nin: “Qosakuna esposanpa familianman qolqeta qosqankuraykupaschá wakinqa ninkuman: “Chay warmitaqa rantikushanchá”, nispa. Ichaqa […] manan warminta rantikunanpaqchu qolqetaqa qoqku, aswanpas esposan familianta manaña yanapayta atisqanraykun”, nispa. *

Kay tiempopipas wakin llaqtakunapiqa chay costumbreqa kashanraqmi. Chaymi Diosta serviq tayta-mamakunaqa mana askhatachu qolqetaqa mañakunanku ususinta juj qhariman qonankupaqqa, chhayna kasqankuwanmi jujkunaqa yachanqaku sumaq runa kasqankuta (Filip. 4:5; 1 Cor. 10:32, 33). Chayta ruwaspan rikuchillanqakutaq mana qolqe sonqo kasqankuta (2 Tim. 3:2). Sichus askha qolqeta mañakunkuman chayqa casarakuyta munaq hermanoqa tukuy tiempochá llank’anman pagananpaq. Precursor regular kaqtintaq chayta saqesparaq llank’anan kanman.

Wakin llaqtakunapiqa kanmi leykuna jayk’allatachus pagakunanmanta. Chay llaqtakunapi tiyaq tayta-mama cristianokunaqa kasukunankun chay leykunata. Jehová Diospunin cristianokunata kamachin: “Autoridadkunataqa lliu runan kasukunan”, nispa. Chay jinaqa Diospa kamachisqan contrapi mana kaqtinqa kasukunanchismi (Rom. 13:1; Hech. 5:29).