Diospi hap’ipakuspaqa manan imatapas manchakusunchu

“Señor Diosqa uyariwanmi paymanta mañakusqayta.” (SAL. 4:3.)

1, 2. a) ¿Ima hatun sasachakuypin David tarikurqan? b) ¿Ima Salmokunatan t’aqwirisun?

DAVID Israel llaqtapi unayña kamachikushaqtinmi huk hatun sasachakuypi tarikurqan. Churin Absalonmi paypa rantinpi kamachikuyta munaspa contranpi hatarirqan, chaymi Davidqa Jerusalenmanta ayqekurqan. Hinaspapas yuyaychaqnin runan traicionarqan. Olivos sach’a-sach’a ukhuntan pisi runakunallawan q’ala chakilla waqaykuspa purirqan. Chaypaq hinataq Saulpa familianmanta Simei runa rumiwan chanqaspa hallp’awan hach’ipakuspa ima Davidta ñakarqan (2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14).

² ¿Wañupunankamachu chay sasachakuykunapi tarikurqan? Manan, payqa Jehová Diospin tukuy sonqowan hap’ipakurqan. 3 kaq Salmopin David willan ayqekuspa purisqanmanta, 4 kaq Salmopitaq willan Jehová Dios pay sonqo runakuna wakyakuqtinku uyarisqanta (Sal. 3:4; 4:3). Chay Salmokunan willan Dios paykunawan tuta p’unchay kasqanmanta, yanapasqanmanta, thakpi kanankupaq pakaykusqanmantapas (Sal. 3:5; 4:8). May allinmi kanqa chay iskay takikunamanta yachayqa, chaypi yachasqanchismi yanapawasun mana manchakuspa kawsanapaq, kallpachawasuntaqmi Jehová Diospi astawan hap’ipakunapaq.

“Askhallañan contraypi sayariqkunaqa”

3. Salmo 3:1, 2 textopi nisqan hina, ¿ima sasachakuypin David tarikurqan?

³ Huk runan Davidman willarqan: “Llapa Israel runakunan Absalonta qatikun”, nispa (2 Sam. 15:13). Askha runakunaq sonqonta churin suwasqanmanta admirakuspan nirqan: “¡Señor Diosnilláy, askhallañan awqaykunaqa! ¡Askhallañan contraypi sayariqkunaqa! Askhallañan ñoqamanta rimanku: Manan Diosqa payta qespichinqachu”, nispa (Sal. 3:1, 2). Arí chaypi nisqan hina, yaqa llapa israelitakunan niqku: “Manan Jehová Diosqa Absalonmanta runankunamantapas Davidta qespichinqachu”, nispa.

4, 5. a) ¿Imatan David yacharqan? b) ¿Imaninantan David nisharqan “llanllarichiwaqniy kanki” nispa?

⁴ Chaywanpas Davidqa manan manchakurqanchu, payqa tukuy sonqowanmi Jehová Diosmanta hap’ipakuq. Chayraykun khaynata takirqan: “Señor Diosnilláy, pakaykuwaqniy escudo kanki, k’anchaykuwaqniy kanki, llanllarichiwaqniy kanki”, nispa (Sal. 3:3). Payqa yacharqanmi imaynan soldado escudowan pakakun ahinata Jehová Diospas pakaykunanta. Sinchi llakisqaña umanta pakaykuspa k’umun-k’umunña ayqekusharqan chaypas, Jehová Diosmi pisichasqa kasqanmanta yapamanta hatarichinan karqan. Chaymi Davidqa mana iskayaspa Jehová Diosmanta mañakurqan. Ñoqanchisri, ¿David hinachu Diosmanta hap’ipakunchis?

⁵ “Llanllarichiwaqniy kanki” nisqanpin Davidqa rikuchirqan Jehová Dios yanapaqnin kasqanta. Simi Taqe nisqa diccionarion “llanllarichiy” nisqa simita khaynata sut’inchan: “Ñaq’esqa plantata unuwan hich’aykuspa kawsarichiymi”, nispa. Davidqa chay ñaq’esqa planta hinachá sinchi llakisqa karqan kamachikuq kasqanmanta churinpuni wikch’uqtin. Ichaqa Dios kallpachaqtinmi astawan Diospi hap’ipakurqan manataqmi imatapas manchakapurqanchu.

 Payqa kutichimuwanqan

6. ¿Imaraykun David ch’uya orqota qhawarispa mañakurqan?

⁶ Tukuy sonqowan Jehová Diospi hap’ipakuspan Davidqa nillarqantaq: “Kunkayoqtan Señor Diosmanta mañakuni, paytaq ch’uya orqonmanta kutichimuwan”, nispa (Sal. 3:4). Davidpa kamachikusqan hina, Diospa rimanakuynin arcaqa Sión orqopin karqan, chayqa Diospas chaypi kashanman hinan karqan (leey 2 Samuel 15:23-25). Chaymi Davidqa chay ch’uya orqota qhawarispa mañakurqan.

7. ¿Imaraykun David mana manchakurqanchu?

⁷ Davidqa yacharqanmi Diospa uyarinanta chaymi mana imamantapas manchakurqanchu, nirqanmi: “Señor Diosmi waqaychashawan, chaymi siriykuspa puñuykuni, chaymi rikch’arispa hatarini”, nispa (Sal. 3:5). Enemigonkunaña qonqaylla tutapi phawaykunkuman chaypas, payqa mana manchakuspan puñukurqan. Yacharqanmi paqaristin kawsashaqlla kananta, askha kutipiña Jehová Diospa yanapayninta rikusqanrayku. Sichus ñoqanchispas ‘Señor Diospa ñanninpi purisun’ manataq paymanta karunchakusunchu chayqa, David hinan mana imamantapas manchakusunchu (leey 2 Samuel 22:21, 22).

8. ¿Imaynatan Salmo 27:1-4 texto rikuchin David Diospi hap’ipakusqanta?

⁸ Huk taki qelqasqanpin David rikuchillantaq Diospi tukuy sonqowan hap’ipakusqanta, nirqanmi: “Señor Diosmi k’anchaykuwaqniypas qespichiwaqniypas, ¿pitaq manchachiwanman? Señor Diosmi hark’aykuwaqniyqa, ¿pitaq manchachiwanman? [...] Ejercitopas muyuykuwachun, manan sonqoyqa mancharikunqachu [...] Kayllatan Señor Diosmanta mañakurqani, kayllatan munani: tukuy kawsasqay p’unchaykunapi Señor Diospa wasinpi kayta, sumaq-kayninta qhawanaypaq, yupaychana wasinpi kusisqallaña qhawanaypaq”, nispa (Sal. 27:1-4). ¿Imaynatan rikuchisunman David hina sientekusqanchista? Llapan huñunakuyninchiskunaman rispa, sinchi onqosqa kasunman otaq imapas karunman chayllañachá manaqa risunmanchu (Heb. 10:23-25).

9, 10. Salmo 3:6, 7 textopi nisqan hina, ¿imaraykun ninchis Davidqa manan vengakuq runachu karqan nispa?

 ⁹ Churinña yaqa llapa kamachisqan runakunawan kuska paypa contranpi hatarirqanku chaypas, payqa nirqanmi: “Waranqa-waranqa runakunaña muyuykuwanku chaypas, manan manchakunichu. ¡Señornilláy, sayariy! ¡Diosnilláy, qespichiway! Qanmi llapan awqaykunata uyankupi saqmanki, millay runakunaq kirunta chhallunki”, nispa (Sal. 3:6, 7).

¹⁰ Davidqa manan vengakuq runachu karqan, Jehová Diosmi llapa awqankunata ‘uyankupi saqmanan’ karqan manan paychu. Davidqa pay kikinmi Diospa Kamachikuy Siminmanta hukta qelqarqan, chaypin yacharqan kay nisqanta: “Ñoqan awqakunata vengakuqqa kani, ñoqan chaskinanta pagaqqa kani”, nispa (Deu. 17:14, 15, 18; 32:35). Chaymantapas yachanmi atiyniyoq Diosqa ‘millay runakunaq kirun chhallunanta’, chaytaqa nishan enemigonkunamanta hark’aykunantan. Jehová Diosqa runakunaq ‘sonqontan qhawan’ chaymi allinta yachan pikunachus millay runakuna kasqanta (1 Sam. 16:7). Maytan Jehová Diosta agradecekunchis Satanás contra qaqata sayanapaq kallpata, allin iñiyta qowasqanchismanta. Pisi tiempomantaqa chinkay-chinkay ukhumanmi Satanasqa wikch’uykusqa kanqa. Chay tiempopiqa manañan imawanpas urmachiwasunchu, mana kiruyoq león hinan kapunqa, qhepamantaq chinkachisqa kanqa (1 Ped. 5:8, 9; Rev. 20:1, 2, 7-10).

‘Jehová Diosmi [...] qespichiqqa’

11. ¿Imaraykun iñiqmasinchiskunarayku mañakunanchis?

¹¹ Davidqa yachanmi Jehová Dioslla qespichiy atisqanta. Chaywanpas manan payllapichu yuyaykurqan aswanmi Diospa llaqtanpi kaq llapa runakunapi, chaymi khaynata takirqan: “Señor Diosníy, qanmi qespichiqqa kanki, llaqtaykita saminchaykuy”, nispa (Sal. 3:8). Sinchi sasachakuykunapiña David tarikurqan chaypas, manan Israel llaqtata qonqarqanchu yacharqantaqmi Jehová Diospa saminchananta. Chaytan ñoqanchispas ruwananchis iñiqmasinchiskunarayku. Jehová Diostan valekunanchis santo espiritunta paykunaman qonanpaq chhaynapi mana manchakuspa predicanankupaq (Efe. 6:17-20).

12, 13. ¿Imapin Absalón tarikurqan? ¿Imanirqanmi David churinpa wañusqanmanta?

¹² Absalonqa millay wañuytan tarirqan. Chhaynapin tarikunqaku runamasinkuta ñak’arichiqkuna, astawanqa rey David hina akllasqa cristianokuna contra hatariqkuna (leey Proverbios 3:31-35). Ejerciton atipasqa kapuqtinmi Absalonqa mulapi ayqekurqan. Ichaqa chukchanta sach’a k’allma hap’irqokuqtinmi sach’api warkurayarqan, hinan Joab kinsa lanzakunawan sonqonpi ch’antarqan (2 Sam. 18:6-17).

¹³ ¿Kusikurqanchu David Absalón wañuqtin? Manan. Reyqa ukhu sonqonmanta llakikuspan anchata waqaspa anchirqan: “¡Churilláy, churiy Absalón! ¡Absalón churíy! Ñoqa aswan wañuyman qan wañunaykimantaqa. ¡Churilláy, churi Absalón!” nispa (2 Sam. 18:24-33). Joabllan rimapayaspa sonqonta “thak” niyachirqan. Absalonqa sonqonpa munapayasqanta maskhaspan taytanpa contranpi, Diospa akllasqan reypa contranpi hatarirqan, chaymi chhayna millay wañuyta tarirqan (2 Sam. 19:1-8; Pro. 12:21; 24:21, 22).

Yapamanta rikuchin Diospi hap’ipakusqanta

14. ¿Imapaqmi qelqakunman karqan 4 kaq Salmo?

¹⁴ 4 kaq Salmopas 3 kaq Salmo hinan rikuchin Diosmanta tukuy sonqowan mañakusqanta paypi hap’ipakusqantapas (Sal. 3:4; 4:3). Yaqapaschá Davidqa chayta qelqarqan churin Absalonpa makinmanta qespichisqanrayku Diosta agradecekuspa sonqonpi thak sientekuspa ima otaq levitakuna takinanpaq. Imaynaña karqan chaypas, chay Salmopi yuyaymanasqanchismi kallpachawasun Diospi hap’ipakunapaq.

15. ¿Imaraykun Jesuspa sutinpi mañakunanchis?

¹⁵ Wakmantan Davidqa rikuchillantaq  Jehová Diospi hap’ipakusqanta paymanta mañakuy allinpuni kasqantapas. Ninmi: “¡Chaninchawaqniy, Diosnilláy, waqyakamusqayman kutichimuway! Qanmi kallpachaykuwarqanki llaki ñit’ishawaqtin. Sumaqta qhawarimuway, mañakusqaytapas uyariykuway”, nispa (Sal. 4:1). Sichus ñoqanchispas Jehová Diospa chanin kayninman hina kawsasun chayqa David hinan sientekusun. Payqa ‘chanin Diosmi’ saminchantaqmi chaninta ruwaq runakunata. Diosqa Churintan kachamurqan ñoqanchisrayku wañunanpaq, chaymi Churinpi iñispa mañakuqtinchisqa uyariwasunpuni (Juan 3:16, 36). ¡Chayta yachasqanchisqa sonqonchistan “thak” nichin!

16. ¿Iman Davidta pisi kallpayachinman karqan?

¹⁶ Mayninqa hukkunaq mana allin ruwasqanta qhawarispan pisi kallpayasunman. Davidpas chhaynapin tarikunman karqan, takisqanpin nirqan: “Yaw, runakuna, ¿hayk’aqkamataq qhapaq-atiyniyoq Diosniyta pisichankichis? ¿Hayk’aqkamataq yanqa idolokunaman sonqollikunkichis? ¿Hayk’aqkamataq llulla dioskunata yupaychankichis?”, nispa (Sal. 4:2). “Yaw, runakuna” nispaqa enemigonkunatan nishanman karqan ‘yanqa idolokunaman sonqollikusqankurayku’. Nueva Versión Internacional nisqa español simi Bibliapipas ninmi: “¿Hayk’aqkaman mana valeq idolokunata munakunkichis yanqa kaqkunatapas qatikunkichis?” nispa. Davidqa kaytan yachachiwanchis: hukkunaq mana allin ruwasqanña pisi kallpayachiwasunman chaypas, ñoqanchisqa Diosninchismantan mañakushanalla astawantaqmi payman k’askakunanchis.

17. ¿Imaynatan Salmo 4:3 texto yanapawasunman?

¹⁷ Davidqa yapamantan nillantaq: “Yachaychisyari: Señor Diosqa pay sonqo kaqta akllakusqanta, Señor Diosqa uyariwanmi paymanta mañakusqayta”, nispa (Sal. 4:3). Hunt’aq sonqo kanapaqqa mana manchakuq allin iñiyniyoqmi kananchis. Chhayna kasun chayqa manan pisipasunchu pipas familianchismanta huchallikuqtin Diospa llaqtanmanta qarqosqa kaqtin. Jehová Diospa kamachikuyninkunata kasukuspa hunt’aq sonqokunaqa saminchasqan kanqaku. Hinaspapas Jehová Diospi tukuy sonqowan hap’ipakusqanchispas hunt’aq sonqo kasqanchispas kusisqa kawsananchispaqmi yanapawanchis (Sal. 84:11, 12).

18. ¿Imatan ruwasunman pipas millayta rimaykuwaqtinchis otaq millayta tratawaqtinchis?

¹⁸ Ichaqa, ¿imatan ruwasunman pipas phiñachiwaqtinchis? Davidpa nisqanta hap’ikusun chayqa manan phiñakusunchu, paymi nirqan: “Khatatataychis, amataq huchallikuychisñachu. Puñunapi kashaspaña ch’inlla sonqoykichista t’aqwikuychis”, nispa (Sal. 4:4). Piña millayta rimaykuwarqanchis otaq millayta tratawarqanchis chaypas manan kaqllawantaqchu kutichinanchis (Rom. 12:17-19). Puñunanchis raton Diosman willakusunman sonqonchispi kasqanta. Jehová Dioswan rimaqtinchisqa sonqonchismi tiyaykapunqa hinaspa pampachapusun (1 Ped. 4:8). Yaqapaschá Salmo 4:4 textomanta horqospa Pablo nirqan: “Phiñakunkichischus chayqa, ama huchallikuychischu, ama p’unchay ch’isiyaqqa phiñasqa kaychischu, amapuni imaynallamantapas saqraq huchallichinasuykichistaqa munaychischu”, nispa (Efe. 4:26, 27).

19. Salmo 4:5 textopi nisqan hina, ¿imayna sacrificiotan Diosman qonanchis?

¹⁹ Davidqa yapamantan nirqan: “Maychus haywana sacrificiokunata haywaychis, Señor Diosmantaq hap’ipakuychis”, nispa (Sal. 4:5). Diosqa paypaq hina sacrificiota haywallaqtinkun israelitakunaq ofrendanta chaskiq (Isa.  1:11-17). Sichus ñoqanchispas paypa munasqanman hina imatapas ruwasun, tukuy sonqowantaq paypi hap’ipakusun chayqa chaskiwasunmi yupaychasqanchista (leey Proverbios 3:5, 6; Hebreos 13:15, 16).

20. ¿Imatan Jehová Diosmanta chaskinchis paypi hap’ipakusqanchisrayku?

²⁰ Davidmi nillarqantaq: “Askhan ninku: ¿Pitaq allin kaqkunata rikuchiwasun? nispa. ¡Señor Diosníy, sumaqta qhawarimuwayku!” nispa (Sal. 4:6). Ñoqanchispas Diospi hap’ipakusqanchisraykun paypa saminchayninta chaskinchis, kusisqataqmi kanchis munayninta ruwaspa.

21. ¿Imaynan sientekusun cosecha llank’aypi tukuy sonqowan yanapakuspa?

²¹ Davidqa yacharqanmi cosecha tiempopi mikhuykunata hoqariq runakunaq kusikusqankumantapas astawanraq Jehová Dios kusichinanta. Chaymi takirqan: “Qanmi sonqoyta kusirichiwarqanki, trigonkupas vinonkupas askhayaqtin kusikuqkunamantapas astawanraq”, nispa (Sal. 4:7). Ñoqanchispas tukuy sonqonchiswan cosecha espiritualpi yanapakusun chayqa anchatan kusikusun (Luc. 10:2). Kunanpunin ancha kusisqa kashanchis cosechapi akllasqa cristianokunata yanapakuqkuna yapakusqanmanta (Isa. 9:3). Chaymi sapankanchis tapukunanchis: “¿Yanapakushanichu chay sumaq llank’aypi?” nispa.

Jehová Diosmanta hap’ipakuspa kawsasun

22. Salmo 4:8 textopi nisqan hina, ¿imaynatan israelitakuna kawsaqku Diosta kasukuspa?

²² Davidqa takinta tukunanpaqña kashaqtinmi nirqan: “Señor Diosníy, qanllan thak-kaypi kawsachikushawanki, chaymi mana manchapakuspa siriykuni, hinaspa puñukapuni”, nispa (Sal. 4:8). Israelitakunaqa allinpin Dioswan kaqku thakpitaqmi kawsaqku Diosta kasukuspaqa. Salomón kamachikushaqtinqa ‘Judá runakunapas Israel runakunapas [...] mana ima llakillayoqmi tiyarqanku’ (1 Rey. 4:25). Huk llaqtakunaq ñak’arichisqanña karqanku chaypas, Diospi hap’ipakuqkunaqa thakpin sientekuqku. Kunanpas Diosta serviqkunaqa David hinan misk’ita puñukunchis Diosninchiswan kashasqanchisrayku.

23. ¿Imatan chaskinchis Jehová Diosmanta tukuy sonqowan hap’ipakuqtinchis?

²³ Chaykunata yachasqanchismi kallpachawanchis mana manchakuspa mana iskayasqa Diosta servinapaq. Diosman tukuy sonqowan asuykuqtinchismi “runakunaq mana aypay atisqan thak-kayta” chaskinchis (Fili. 4:6, 7). Chaymi kunanpas ancha kusisqa kashanchis. Manan manchakunchischu qhepaman ima sucedenantapas Jehová Diospi hap’ipakusqanchisrayku.

¿Ima nispan kutichisunman?

• ¿Ima sasachakuykunapin David tarikurqan Absalonpa huchanpi?

• ¿Imaynapin 3 kaq Salmo yanapawanchis mana manchakuspa kanapaq?

• ¿Imaynatan 4 kaq Salmo kallpachawanchis?

• ¿Ima saminchaykunatan chaskisun Diospi tukuy sonqowan hap’ipakusqanchismanta?

[Tapuykuna]

[29 paginapi dibujo]

Davidqa Absalonmanta ayqekushaspapas tukuy sonqowanmi Diospi hap’ipakurqan

[32 paginapi fotokuna]

¿Tukuy sonqowanchu Jehová Diosmanta hap’ipakushanchis?