1. Σο σικλιαρένα-αμέν ο εδάφια Εκκλησιαστής 3:1, 7;

ΜΕΡΙΚΟΙ αμένταρ μπεϊντίνενα τι κερέν μπουτ λάφι. Γιαβερά όμως μπεϊντίνενα τι κερέν χάνικ λάφι. Σαρ σικαβέλα ο εδάφιος ανταλέ μαθημάσκο, ισί βακίτι τι κεράς λάφι ντα βακίτι μα τι κεράς. (Διαβάνεν Εκκλησιαστής 3:1, 7) Όμως, υπαρχίντιβενα πφραλά ντα πφενιά σο κα μανγκάας τι κερέν πιο μπουτ λάφι, ντα γιαβερά σο κα μανγκάας τι κερέν πιο χάνικ.

2. Κον τθερέλα ο δικαίωμας τι βακερέλ αμένγκε κάνα ντα σαρ τι κεράς λάφι;

² Ο λάφι ισί δώρος κατά Ιεχωβά. (Έξοδ. 4:​10, 11· Αποκ. 4:​11) Αντράλ κατά Αγία Γραφή, βοηθίνελα-αμέν τι αγαβάς σαρ τι χρησιμοποιήνας σωστά ανταβά δώρος. Ανταλέ μαθημάστε, κα ντικχάς μερικά παραδείγματα κατά Γραφή σο βοηθίνενα-αμέν τι τζανάς κάνα τι κεράς λάφι ντα κάνα μα τι κεράς. Επίσης, κα σικλιάς σαρ νιωθίνελα ο Ιεχωβά ι λαφίνγκε σο βακεράσα κο γιαβερά. Πρώτα όμως για τι ντικχάς κάνα πρέπει τι κεράς λάφι.

3. Κάνα πρέπει τι κεράς λάφι σαρ βακερέλα ο εδάφιος Ρωμαίους 10:14;

³ Πάντα πρέπει τι αβάς έτοιμοι τι κεράς λάφι ι Ιεχωβάσκε ντα ι Βασιλειάκε. (Ματθ. 24:​14· διαβάνεν Ρωμαίους 10:​14) Κάνα κεράσα-λες ανταβά, μοιάζασα κο Ιησούς. Εκ μπουτ σημαντικός λόγος σο αβιλό ο Ιησούς κι πφουβ ισινέ για τι βακερέλ κο γιαβερά ι αλήθεια πι Νταντέσκε. (Ιωάν. 18:​37) Αλλά πρέπει τι ντας-αμέν γκοντί ότι ισί σημαντικός ο τρόπος-ντα σο κεράσα λάφι. Οτθάρ, κάνα κεράσα λάφι κο γιαβερά ι Ιεχωβάσκε, πρέπει τι κεράς-λες ανταβά «με ηρεμία ντα μπουτ σεβασμός», ντα τι σικαβάς ενδιαφέρον οντουλένγκε σο νιωθίνενα ντα πακιάνα. (1 Πέτρ. 3:​15) Αντικάς να κα κεράς σάντε λάφι εκχέ τζενέσκε, αλλά κα σικλιαράς-λες ντα μπορεί τι ερεσάς λέσκε γκίστε-ντα.

4. Σαρ μπορεί τι βοηθίνελ αμαρό λάφι ι γιαβερέν σαρ βακερέλα ο εδάφιος Παροιμίες 9:9;

 ⁴ Ο πρεσβύτεροι δεν πρέπει τι σακιντίνεν τι κερέν λάφι άμα κα ντικχέν ότι εκ πφραλ ή εκ πφεν χρειαζίντιβελα συμβουλή. Σίγουρα, κα τραμπίνεν ο σωστός σαάτι για μα τι κερέν ι γιαβερές τι λατζάλ. Πρέπει τι μπεσέν μέχρι τι ατσσόν κορκορέ λέσαρ. Ο πρεσβύτεροι πάντα προσπαθίνενα τι κερέν λάφι με σεβασμός κο γιαβερά. Αλλά να σακιντίνενα τι σικαβέν λένγκε αρχές ι Γραφιάκε σο κα βοηθίνεν-λεν τι κερέν ο πράγματα γκοντιάσαρ. (Διαβάνεν Παροιμίες 9:9) Σόσκε ισί αζόμ σημαντικός μα τι νταράς τι κεράς λάφι κάνα χρειαζίντιβελα; Κα ντικχάς ντούι διαφορετικά παραδείγματα. Ο εκ παράδειγμας ισί εκχέ μουρσέσκο σο έπρεπε τι διορθώνελ πι τσσαβέν ντα ο γιαβέρ ισί εκχέ τζουβλιάκο σο έπρεπε τι κερέλ λάφι μπίνταρανες εκχέ μουρσέσαρ σο κα αβέλας βασιλιάς.

5. Κάνα να κερντάς λάφι ο αρχιερέας Ηλεί;

⁵ Ο αρχιερέας Ηλεί τθερέλας ντουέ τσσαβέν σο μανγκέλας-λεν μπουτ. Βον όμως να σεβάνενας ιτς ι Ιεχωβάς. Τθερένας μπαρέ ευθύνες σαρ ιερείς κι σκηνή της μαρτυρίας. Αλλά χρησιμοποιήνενας ανταγιά ζορ λάθος τροπόσαρ, να σεβάνενας ιτς ο θυσίες σο κερντιόνας ι Ιεχωβάσκε ντα κερένας λουμνικανέ πράγματα χωρίς τι λατζάν. (1 Σαμ. 2:​12-17, 22) Ο Μωσαϊκός Νόμος βακερέλας ότι ασακέ τζενέ έπρεπε τι μερέν, αλλά ο Ηλεί ισινέ κοβλό λέντζαρ ντα μουκχέλας-λεν τι υπηρετίνεν κι σκηνή της μαρτυρίας. (Δευτ. 21:​18-21) Σαρ ντικχέλας-λες ανταβά ο Ιεχωβά; Βακερντάς κο Ηλεί: «Σόσκε ντέσα τι τσσαβέντε πιο μπαρί αξία μάνταρ;» Ο Ιεχωβά αζομάν αποφασιντάς τι μουνταρέλ οντουλέ ντουέ πφιρνέ μουρσέν.​—1 Σαμ. 2:​29, 34.

6. Σο σικλιάσα κατά Ηλεί;

⁶ Σικλιάσα εκ σημαντικός πράγμας κατά Ηλεί. Άμα κα αγαβάς ότι εκ αμάλ ή εκ αμαρέ τζενένταρ να ντινάς καν κο νόμος κι Ντεβλέσκο, πρέπει τι κεράς λέσαρ λάφι ντα τι ανάς λέσκε γκοντιάτε ο κανόνες ι Ιεχωβάσκε. Σοράν, πρέπει τι αβάς σίγουροι ότι κα λελ ι βοήθεια σο χρειαζίντιβελα κατά πρεσβύτεροι, σο ο Ιεχωβά τσσουντάς-λεν για τι βοηθίνεν-αμέν. (Ιακ. 5:​14) Ποτές να κα μανγκάας τι αβάς σαρ ο Ηλεί ντα τι ντας αμαρέ αμαλέντε ή αμαρέ τζενέντε πιο μπαρί αξία κατά Ιεχωβά. Πρέπει τι αβάς μπίνταρανε για τι κεράς λάφι ξεκάθαρα εκχέ τζενέσαρ σο χρειαζίντιβελα διόρθωση, αλλά αξίνελα τι προσπαθίνας. Ντικχέν ακανά ι διαφορά σο τθερέλας ο Ηλεί εκχέ τζουβλιάταρ σο βακερένας λάκε Αβιγαία.

7. Σόσκε γκιλί η Αβιγαία τι κερέλ λάφι ι Δαβιδίσαρ;

⁷ Η Αβιγαία ισινέ η ρομνί εκχέ χουλανέ  μουρσέσκι σο τθερέλας χωράφια ντα βακερένας λέσκε Νάβαλ. Κάνα ο Δαβίδ ντα λέσκε μουρσά γκεραβένας-πες κατά βασιλιάς Σαούλ, ισινέ γιεκ ι τσομπανίντζαρ σο τθερέλας ο Νάβαλ ντα αρακχαβένας λέσκε μπρακέν κατά τσορά. Εκτιμιντάς ο Νάβαλ λένγκι βοήθεια; Νάα. Κάνα μανγκλάς λέσταρ ο Δαβίδ χάνικ χαμπέ ντα πανί πι μουρσένγκε, ο Νάβαλ χολιασάλο, ντινάς λένγκε βίκος ντα προσβαλιντάς-λεν. (1 Σαμ. 25:​5-8, 10-12, 14) Οτθάρ, ο Δαβίδ μανγκλάς τι μουνταρέλ σαρέ ι μουρσέν κατά φαμιλί του Νάβαλ. (1 Σαμ. 25:​13, 22) Σαρ κα μπορίνελας μα τι αβέλ-πες ανταγιά μπαρί καταστροφή; Η Αβιγαία αγαντάς ότι ισινέ ο σαάτι τι κερέλ λάφι. Οτθάρ, μπίνταρανες γκιλί τι αρακχέλ ι 400 μποκχαλέ ντα χολιαμέ μουρσέν σο τθερένας όπλα, ντα κερντάς λάφι ι Δαβιδίσαρ.

8. Σο σικλιάσα κατά Αβιγαία;

⁸ Κάνα η Αβιγαία αρακχλάς ι Δαβιδίς, κερντάς λέσαρ λάφι μπίνταρανες, με σεβασμός ντα με τρόπος σο κερντάς-λες τι μανγκέλ τι κερέλ οντουβά σο βακερντάς λέσκε. Παρόλο σο να φταίνελας βόι οντουλέ προβλημάσκε, μανγκλάς λέσταρ συγνώμη. Βακερντάς κο Δαβίδ ότι τζανέλας καζόμ λατσσό τζενό ισινέ ντα ότι κα κερέλας ο σωστός, ντα πακιάλας ότι ο Ιεχωβά κα βοηθίνελας-λα. (1 Σαμ. 25:​24, 26, 28, 33, 34) Σαρ η Αβιγαία, αντικάς αμέν-ντα πρέπει μπίνταρανες τι κεράς λάφι άμα κα ντικχάς ότι εκ τζενό πφιρέλα λάθος ντρομέστε. (Ψαλμ. 141:5) Πρέπει τι κεράς λάφι με σεβασμός αλλά μπίνταρανες-ντα. Κάνα ντάσα μανγκιμάσαρ εκ συμβουλή, σικαβάσα ότι ισινάμ λατσσέ αμαλά.​—Παρ. 27:17.

9, 10. Σο πρέπει τι ντεν-πες γκοντί ο πρεσβύτεροι κάνα ντένα συμβουλή εκχέ τζενέστε;

⁹ Πιο μπουτ ο πρεσβύτεροι πρέπει τι κερέν λάφι μπίνταρανες ι πφραλέντζαρ κι κχανγκιρί σο κερένα κάτι λάθος. (Γαλ. 6:1) Αγαβένα ταπεινά ότι βον-ντα ισί ατελείς ντα μπορεί εκ ντιβές τι χρειαζίντιβεν συμβουλή.  Αλλά ανταβά να τσσιναβέλα-λεν τι διορθώνεν οντουλέν σο χρειαζίντιβενα διόρθωση. (2 Τιμ. 4:2· Τίτο 1:9) Κάνα ντένα συμβουλή εκχέ τζενέστε, προσπαθίνενα τι κερέν λέσαρ λάφι για τι σικλιαρέν-λες λατσσιμάσαρ ντα με υπομονή. Μανγκένα πουμαρέ πφραλές, οντουλέσκε μανγκένα τι βοηθίνεν-λες. (Παρ. 13:​24) Αλλά ο πιο σημαντικός λένγκε ισί τι δοξάνεν ι Ιεχωβάς οτθάρ σικαβένα καζόμ λατσσέ ισί λέσκε κανόνες ντα αρακχαβένα ι κχανγκιρί.​—Πράξ. 20:28.

¹⁰ Μέχρι ατθέ, ντικχλάμ κάνα πρέπει τι κεράς λάφι. Αλλά ισί φαρ-ντα σο κα αβέλας πιο λατσσό μα τι κεράς ιτς λάφι. Πιο τελέ κα ντικχάς κάνα ισί λατσσό μα τι κεράς λάφι.

11. Καβά παράδειγμας βακερντάς ο Ιάκωβος, ντα σόσκε ισί λατσσό;

¹¹ Ισί δύσκολος μπάζιμα τι κεράς κουμάντος αμαρέ λάφια. Ο Ιάκωβος βακερντάς εκ μπουτ λατσσό παράδειγμας για τι ντελ-αμέν τι αγαβάς ανταγιά δυσκολία: «Άμα εκ τζενό κερέλα πάντα σωστός λάφι, ισί τέλειος τζενό, έτοιμος τι κερέλ κουμάντος σαρό πο σώμας». (Ιακ. 3:2, 3) Ο λάφι «κουμάντος» ανταλέ εδαφιόντε τθερέλα τι κερέλ με το χαλινάρι σο τσσουβένα κο γκραστά. Ο χαλινάρι τσσουβντιόλα κο μούι κι γκραστέσκο ντα πφάντενα-λες οπράλ κι σουβάρ σο τσσουβντιόλα λέσκε σορέστε. Κάνα ταρτίνελα ο γκέμια, ο τζενό σο ισί οπράλ κο γκρας οδηγίνελα-λες ή κερέλα-λες τι σταματίνελ. Άμα ο τζενό να ασταρέλα σικίς ο γκέμια, ο γκρας κα τθάβντελ ντα μπορεί τι κερέλ ζιάνι εμ πέσκε εμ ι τζενέσκε. Αντικάς αμέν-ντα, άμα να κεράσα κουμάντος αμαρέ λάφια, μπορεί τι κεράς μπαρό ζιάνι. Κα ντικχάς μερικές περιπτώσεις σο χρειαζίντιβελα τι «ταρτίνας ο γκέμια» ντα τι κεράς κουμάντος αμαρέ λάφια.

12. Κάνα πρέπει τι «ταρτίνας ο γκέμια» ντα τι κεράς κουμάντος αμαρέ λάφια;

¹² Σο κερένα κάνα εκ πφραλ ή εκ πφεν  τζανέλα πράγματα σο δεν πρέπει τι μουτθάντιβεν; Για παράδειγμας, άμα κα αρακχέν εκχέ τζενές σο τζουβντιόλα εκχέ τθεμέστε σο να μουκχένα ι πφραλέν τι κερέν έργος, μήπως κα μανγκέν λέσταρ τι βακερέλ τουμένγκε σαρ αβέλα-πες ο έργος οτθέ; Σίγουρα, να μανγκένα τι κερέν ζιάνι. Μανγκάσα αμαρέ πφραλέν ντα πφαμπάσα λένγκε. Επίσης, μανγκάσα τι βακεράς συγκεκριμέ πράγματα κάνα προσευχίντιβασα λένγκε. Όμως, αζομάν πρέπει τι «ταρτίνας ο γκέμια» ντα τι κεράς κουμάντος αμαρέ λάφια. Άμα ζορισκιαράσα εκχέ τζενές τι βακερέλ αμένγκε πράγματα σο δεν πρέπει τι μουτθαβέλ, να σικαβάσα αγάπη ούτε λέσκε ούτε ι πφραλένγκε ντα ι πφενίνγκε σο ντένα λέσκε μπέσα. Σίγουρα, καέκ αμένταρ να κα μανγκέλας τι κερέλ πιο δύσκολη ι ζωή αμαρέ πφραλένγκι σο να μουκχένα-λεν τι κερέν έργος. Ντα εκ πφραλ ή εκ πφεν σο υπηρετίνελα εκχέ ασακέ τθεμέστε να κα μανγκέλας τι μουτθαβέλ σαρ αβέλα-πες ο έργος ντα γιαβερά πράγματα σο κερένα ο Μάρτυρες οτθέ.

13. Σο πρέπει τι κερέν ο πρεσβύτεροι σαρ βακερέλα ο εδάφιος Παροιμίες 11:​13, ντα σόσκε;

¹³ Πιο μπουτ ο πρεσβύτεροι πρέπει τι ντεν καν κι συμβουλή σο ισί κο εδάφιος Παροιμίες 11:​13. (Διαβάνεν) Κερένα-λες ανταβά κάνα να μουτθαβένα πράγματα σο δεν πρέπει. Ανταβά μπορεί τι αβέλ δύσκολος, ντα πιο μπουτ άμα εκ πρεσβύτερος ισί παντριμέ. Ο ρομ ντα η ρομνί τθερένα λατσσί σχέση σόσκε κερένα λάφι ντα μπουτ φαρ βακερένα ο εκ κο γιαβέρ οντουλά σο τθερένα πουμαρέ γκοντιάτε, πουμαρέ γκίστε ντα οντουλά σο ανησυχίνενα-λεν. Αλλά εκ πρεσβύτερος αγαβέλα ότι δεν πρέπει τι βακερέλ πι ρομνιάκε πράγματα ι πφραλένγκε σο δεν πρέπει τι μουτθάντιβεν. Άμα κα κερέλας-λες ανταβά, ο πφραλά να κα ντένας λέσκε μπέσα ντα κα χαλαβέλας πο λατσσό ναβ. Οντουλά σο τθερένα ευθύνες κι κχανγκιρί δεν πρέπει τι «αβέν ντουέ μουένγκε», ή γιαβέρσοϊ τι χουχαβέν πουμαρέ λαφίντζαρ. (1 Τιμ. 3:8· υποσ.) Ανταβά μανγκέλα τι βακερέλ ότι δεν πρέπει τι αβέν πφιρνέ ούτε τι μανγκέν τι κερέν κουτσομπολιός. Άμα ο πρεσβύτερος μανγκέλα πι ρομνιά, να κα τσσουβέλ πφαριπέ λάκε γκίστε, οτθάρ να κα μουτθαβέλ λάκε πράγματα σο δεν πρέπει τι τζανέλ.

14. Σαρ μπορίνελα η ρομνί εκχέ πρεσβυτερόσκι τι βοηθίνελ-λες τι ατσσικιαρέλ πο λατσσό ναβ;

¹⁴ Η ρομνί βοηθίνελα πι ρομές τι ατσσικιαρέλ πο λατσσό ναβ κάνα να ζορισκιαρέλα-λες τι βακερέλ λάκε πράγματα σο δεν πρέπει τι μουτθάντιβεν. Κάνα ντέλα καν κι συμβουλή ανταγιά, εμ βοηθίνελα πι ρομές εμ σεβάνελα οντουλέν σο ντινέ λέσκε μπέσα. Ο πιο σημαντικός όμως ισί ότι ντέλα χαρά κο Ιεχωβά επειδή βοηθίνελα τι τθερέλ ειρήνη ντα ενότητα η κχανγκιρί.​—Ρωμ. 14:19.

15. Σαρ νιωσάλο ο Ιεχωβά ι τρινέ αμαλένγκε σο τθερέλας ο Ιώβ, ντα σόσκε;

¹⁵ Κο βιβλίος Ιώβ αρακχάσα μπουτ πράγματα σο σικλιαρένα-αμέν σαρ ντα κάνα τι κεράς λάφι. Σοράν κατά μπαρέ προβλήματα σο νακχλάς παλάλ γιαβερέστε ο Ιώβ, σταρ μουρσά γκιλέ τι λοκχιαρέν λέσκο γκι ντα τι ντεν-λες συμβουλή. Οντουλά μουρσά για μπουτ σαάτια να κερένας λάφι. Αλλά οντουλένταρ σο βακερντέ σοράν ο τριν λένταρ​—ο Ελιφάς, ο Βιλδάδ ντα ο Σωφάρ—​αγαβάσα ότι οντουλά σαάτια να μπεσλέ τι σκεφτίνεν σαρ κα ντένας βοήθεια κο Ιώβ. Αλλά ντικχένας σαρ τι σικαβέν ότι κερντάας κάτι λάθος. Παρόλο σο μερικά λάφια ισινέ σωστά, μπουτ οντουλένταρ σο βακερντέ για τον Ιώβ ντα ι Ιεχωβάσκε είτε να σικαβένας λατσσιπέ είτε να ισινέ μπαγιά. Οντουβά σο κερντέ βον ισινέ τι κρίνεν τον Ιώβ. (Ιώβ 32:​1-3) Σο κερντάς ανταλέσκε ο Ιεχωβά; Χολιασάλο μπουτ λένγκε. Βακερντάς λένγκε ότι να τθερένα γκοντί ντα κερντάς-λεν τι μανγκέν κατά Ιώβ τι προσευχίντιβελ λένγκε.​—Ιώβ 42:​7-9.

16. Σο σικλιάσα κατά γκεραλό παράδειγμας σο μουκχλάς ο Ελιφάς, ο Βιλδάδ ντα ο Σωφάρ;

 ¹⁶ Σικλιάσα μπουτ πράγματα κατά γκεραλό παράδειγμας σο μουκχλάς ο Ελιφάς, ο Βιλδάδ ντα ο Σωφάρ. Πρώτον, δεν πρέπει τι κρίνας αμαρέ πφραλέν. (Ματθ. 7:​1-5) Αλλά πρέπει τι ασουνάς-λεν λατσσές πριν τι κεράς λάφι. Σάντε αντικάς κα μπορίνας τι αγαβάς σο νακχένα. (1 Πέτρ. 3:8) Δεύτερον, κάνα κα κεράς λάφι, πρέπει τι κεράς-λες ανταβά λατσσιμάσαρ ντα αμαρέ λάφια τι αβέν σωστά. (Εφεσ. 4:​25) Ντα τρίτον, ο Ιεχωβά ενδιαφερίντιβελα μπουτ οντουλένγκε σο βακεράσα ο εκ κο γιαβέρ.

17. Σο σικλιάσα κατά Ελιού;

¹⁷ Ο τέταρτος μουρς σο γκιλό τι ντικχέλ τον Ιώβ ισινέ ο Ελιού, σο περέλας τζενέ με τον Αβραάμ. Βοβ ασουνέλας καζόμ κερέλας λάφι ο Ιώβ ντα ο γιαβερά τριν μουρσά. Ντικχίντιβελα ότι ασουνέλας προσεκτικά οντουλά σο βακερένας, οτθάρ ντινάς κο Ιώβ λατσσέ ντα ξεκάθαρες συμβουλές σο βοηθιντέ-λες τι διορθώνελ πο τρόπος σκέψης. (Ιώβ 33:1, 6, 17) Ο πιο σημαντικός για τον Ελιού ισινέ τι ντελ δόξα κο Ιεχωβά, όχι πι νεαυτόστε ή εκχέ γιαβερέ τζενέστε. (Ιώβ 32:​21, 22· 37:​23, 24) Κατά Ελιού σικλιάσα ότι ισί βακίτι μα τι κεράς λάφι ντα τι ασουνάς. (Ιακ. 1:​19) Σικλιάσα επίσης ότι, κάνα ντάσα συμβουλή, ο πιο σημαντικός αμένγκε πρέπει τι αβέλ τι ντας δόξα κο Ιεχωβά, όχι αμέντε.

18. Σαρ σικαβάσα ότι εκτιμίνασα ο δώρος σο τθεράσα τι κεράς λάφι;

¹⁸ Σικαβάσα ότι εκτιμίνασα ο δώρος σο τθεράσα τι κεράς λάφι κάνα ντάσα καν κι Γραφιάκε συμβουλές σο βακερένα κάνα ντα σαρ τι κεράς λάφι. Ι Ντεβλέσκε πνευμάσαρ, ο γκοντιαβέρ βασιλιάς Σολομών γραφιντάς: «Σαρ χρυσά πφαμπαγιά αντρέ σε ασημένιους δίσκους ισί ο λάφι σο βακέρντιβελα κο σωστός σαάτι». (Παρ. 25:​11) Κάνα ασουνάσα λατσσές οντουλά σο βακερένα ο γιαβερά ντα σκεφτίνασα πριν τι κεράς λάφι, αμαρέ λάφια κα τθερέν μπαρί αξία ντα κα αβέν σουκάρ σαρ ανταλά χρυσά πφαμπαγιά. Αζομάν, είτε βακεράσα χάνικ είτε μπουτ, αμαρέ λάφια κα ντεν ζορ ι γιαβερέν ντα κα κεράς ι Ιεχωβάσκο γκι. (Παρ. 23:​15· Εφεσ. 4:​29) Υπαρχίντιβελα πιο λατσσό τρόπος τι σικαβάς αμαρί εκτίμηση ανταλέ δωρόσκε σο κερντάς αμένγκε ο Ντεβέλ;