දකුණු ඇමරිකාවේ වනාන්තරයේ වෙසෙන කේටිඩිඩ් (katydid) ගැන අහලා තියෙනවාද? ඌ රැහැයියෙක්. උගේ කන් ප්‍රමාණයෙන් මිලිමීටරයක් තරම්වත් නැති වුණත් ඒවා ක්‍රියාකරන්නේ බොහෝදුරට අපේ කන් වගේමයි. මේ සතාට පුළුවන් ඈතින් ඇසෙන විවිධ හඬවල්වල වෙනස පවා පැහැදිලිව හඳුනාගන්න. උදාහරණයකට දුර ඈතින් ඇහෙන තවත් රැහැයියෙකුගේ හඬෙත් ගොදුරු සොයන වවුලෙකු නිකුත් කරන අති ධ්වනි තරංග (ultra sound) අතරත් වෙනස හඳුනාගන්න ඌට පුළුවන්.

මේ ගැන සිතන්න: මේ රැහැයියාගේ කන්දෙක තියෙන්නේ ඉස්සරහ පාදවලයි. මිනිසුන්ගේ කන් ක්‍රියා කරන විදිහටම රැහැයියාත් ඌට ඇහෙන ශබ්ද එකතු කරගෙන ඒවා වෙන් වෙන් වශයෙන් හඳුනාගන්නවා. උගේ කනේ තියෙන විශේෂ ඉන්ද්‍රියක් විද්‍යාඥයන් හොයාගෙන තියෙනවා. එය හඳුන්වන්නේ ධ්වනි ආශයිකාව (acoustic vesicle) ලෙසයි. දියරයකින් පිරුණු දිගු බැලුනයක් හැඩැති එය ක්‍රියා කරන්නෙත් ක්ෂීරපායි සතුන්ගේ කනේ තියෙන කර්ණශංඛය හා සමානවයි. නමුත් එහි ප්‍රමාණය හුඟක් කුඩයි. මේ ඉන්ද්‍රිය නිසයි රැහැයියාට මෙතරම් තියුණු ශ්‍රවණ හැකියාවක් තියෙන්නේ.

එක්සත් රාජධානියේ බ්‍රිස්ටල් විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්යවරයෙකු වන ඩැනියෙල් රොබට් පවසන ආකාරයට මේ සතාගේ ශ්‍රවණ හැකියාව අධ්‍යයනය කිරීමෙන් ඉංජිනේරුවන්ට “නිවැරදිව ක්‍රියා කරන ඉතා කුඩා දියුණු ශ්‍රවණාධාරක නිපදවීමට හැකියාවක් ලැබෙයි.” පර්යේෂකයන් විශ්වාස කරන්නේ එම දැනුම පසු කාලයකදී රෝහල්වල දියුණු තත්වයේ එක්ස්රේ සහ ස්කෑන් ඡායාරූප ඇතුළු අධි ධ්වනී තරංග ඉංජිනේරු තාක්ෂණයට (ultrasonic engineering technology) රුකුලක් වන බවයි.

ඔබේ නිගමනය කුමක්ද? මේ රැහැයියාට අරුම පුදුම ඇසීමේ හැකියාවක් ලැබුණේ අහම්බෙන්ද නැත්නම් එය නිර්මාණයක්ද?