1, 2. Pheexiroosi, Yesuusi Qifirinahoomi katamira rosiisi woyite mayyee hexxinoha ikkara dandaanno? Kayi isi hedinokkiri mayi ikkino?

 PHEEXIROOSI, Yesuusi rosiisanna macciishshanni noo manna seekke laꞌꞌanni no. Insa noohu Qifirinahoomi katamira xaadu mineeti. Pheexiroosi heeꞌrannohu konni katamiraati; qulxuꞌme woshshaaxxannohuno hakko noohu Galiilu Baarira aliyye qacce widoonniiti; jaallasi, fiixisinna looso loosanni egennino manni heeꞌrannohuno hakkooti. Pheexiroosi, hakko katami mannino isinte gede Yesuusi Mesihicha ikkinota ammananno yee hexxinoha ikkara dandaanno; qoleno kuni baalanka roorino rosiisaanchi Maganu Mangiste daafira rosiisanno woyite insa hagiidhe macciishshanno yee hexxikki digatino. Mannu kayi Pheexiroosi hedi gede diꞌꞌikkino.

² Batinyu manni Yesuusi yaannore macciishsha aguri. Mitootu Yesuusi rosiisinore adha gibbe gunguntino. Kayi Pheexiroosi roore dadillinohu mite Yesuusi rosaano ikkitannota laeeti. Insa halaale macciishshitu woyitenna haaro egenno afidhu woyite hagiidhitino hagiirri xa baino. Insa xa caaccaabbinorenna hanqitinore labbanno. Mitootu isinni Yesuusi coyiꞌrinore shorodhi assannoreeti yitino. Hakkiinni isi rosiisannore macciishsha gibbe xaadu mininni fulte hadhino; isi hoode haꞌrano agurtino.—Yohaannisi 6:60, 66 nabbawi.

3. Pheexiroosi ammanasi ma ikkanno gede kaaꞌlitinosi?

³ Hatti Pheexiroosiranna wole soqqamaasinera qarrissanno yannaati. Yesuusi hakko barra yiinori Pheexiroosira gudisame dileellinosi. Yesuusi coyiꞌrinori lawishshu tiro afiꞌrinota huwata hoongiro, koffi assara dandaannore ikkinota Pheexiroosi huwatikki digatino. Xa Pheexiroosi ma assa ikka? Mootichisira ammanama qarra ikkitannosi gede assanno coyi tuncu yiinosihu hakkawote calla diꞌꞌikkino; hakkuyira albaannino ikko hakkuyi gedensaannino togoori tuncu yiinosi. Hanni Pheexiroosi ammanasi togoo fonqolo qeelanno gedenna ammaname heeꞌranno gede kaaꞌlitinosi gara laꞌno.

4, 5. Yesuusi mannu hedinokkire assinohunna coyiꞌrinohu hiittoonniiti?

⁴ Duucha woyite, Yesuusi assannorinna coyiꞌrannori Pheexiroosira dhagge ikkannosi. Pheexiroosi, Mootichisi mannu hedinokkire coyiꞌrannanna assanna duucha hige laino. Mittu barrira albaanni, Yesuusi lowo kume ikkanno manna maalaletenni itisino. Hakku manni tenne lae, iso moohisara kai. Yesuusi kayinni rosaanosi yowolotenni Qifirinahoomi higge hadhanno gede kule, hakko qooxeessinni agure haꞌrino; tini lowo mannira dhagge ikkitinonsa. Rosaanosi hashsha Galiilu Baari aana yowolotenni hadhanni heedhe, Yesuusi hembeelamanni noo baari aana lekkatenni haꞌranna laꞌe dhagge assidhino; hakkawote Yesuusi Pheexiroosira ammanate daafira kaajja roso rosiisinosi.

⁵ Soodita, Yesuusinna rosaanosi mannu yowolotenni insa faana marinota affu. Ikkollana, mannu insa hoode dayinohu ayyaanaamittete coye gooꞌrino daafira ikkikkinni, Yesuusi xaano maalaletenni sagale itisansara yeeti. Kuni manni maalaamittete coye roorsiꞌrino daafira, Yesuusi seejjinonsa. (Yoh. 6:25-27) Yesuusi hakkawote kayisino hasaawa, Qifirinahoomi xaadu mineno diagurino; isi hakkono mitto lowo geeshsha hasiisannoha kayi mannaho huwatate qarrisanno halaale rosiisino.

6. Yesuusi mayyaanno lawishsha coyiꞌrino? Mannu tenne macciishshiti hiitto ikkino?

⁶ Yesuusi kuni manni maalaamittete sagalera yee ikkikkinni, Maganu isi widoonni hegere heeshsho aannonsata huwate daara hasiꞌrino. Hakko daafira, isonooto Muse waro gordunni dirri menni ledo heewisiise rosiisinonsa. Mitootu yiinore adha gibbuta, heeshsho afiꞌra hasidhuro maalasi itanna mundeesi aga hasiissannonsata kule, xawe leellanno lawishsha coyiꞌrino. Insa roore hanqitinohu isi hatto yii woyiteeti. Mitootu, “Kuni coyi kaajjadoho; ayi dandee macciishshanno?” yitu. Hakkiinni batinye Yesuusi rosaano hoodesi haꞌra agurtino. a—Yoh. 6:48-60, 66.

7, 8. (a) Pheexiroosi Yesuusi daafira xaara huwatinokki coyi maati? (b) Yesuusi soqqamaasine xaꞌmino xaꞌmora Pheexiroosi mayyee qolino?

⁷ Xa Pheexiroosi ma assa ikka? Yesuusi coyiꞌrinori isono gurcheessinositi egennantinote. Isi, Yesuusi Maganu fajjo wonshate reya hasiissannosita xaara dihuwatino. Hakkuri yitinowa hossannokki rosaano gede, Pheexiroosino Yesuusa agure haꞌrate hedino ikka? Horo dihedino; Pheexiroosira lowo mannira nookkihu mittu kaajju akati noosi. Hakku akati maati?

⁸ Yesuusi alba soqqamaasinesiwa hige, “Kiꞌneno haꞌra  hasidhinannini?” yee xaꞌminsa. (Yoh. 6:67) Yesuusi tonaa lamenta soqqamaasine xaꞌminoha ikkirono, balaxe dawaro qolinohu Pheexiroosiiti. Isi woꞌmanka woyite balaxe coyiꞌranno. Insa giddo bayiru iso ikkara dandaanno. Ikkihano ikkiro, soqqamaasinete giddo hedinore hobbi ruxxi yiikki coyiꞌrannohu Pheexiroosiiti; isi huluullinosire coyiꞌrella aguranno. Isi hakkawote hedinorinna coyiꞌrinori hambannikkihonna maccate coommannoho; togo yiino: “Mootichaꞌya, ayenkewa haꞌneemmo? Atera hegere heeshsho qaali noohe.”—Yoh. 6:68.

9. Pheexiroosi Yesuusira ammanaminoha ikkinota leellishinohu hiittoonniiti?

⁹ Pheexiroosi coyiꞌrinori dhagge diꞌꞌikkinohe? Pheexiroosi Yesuusira noosi ammana mitto kaajja akata lossiꞌranno gede kaaꞌlitinosi; hakkuno ammanamate. Isi, Yihowa doorino Gatisaanchi Yesuusa ikkinotanna Yesuusi coyiꞌranno qaali yaano Maganu Mangiste daafira rosiisannori heeshsho gatisannoha ikkinota seekke huwatino. Pheexiroosi mitu coyi leellinosikkiha ikkirono, Magano hagiirsiisatenna hegere heeshsho afiꞌrate woluwi haꞌnanniwi nookkita afino.

10. Pheexiroosi gede ammanammoommore ikka dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁰ Aterano hatto lawannohe? Xaa yannara alamete aana batinyu manni Yesuusa banxeemmo yaannoha ikkirono, isira diammanaminoho. Kiristoosira addinta ammanammoommore ikkate, Pheexiroosi gede Yesuusi rosiisinore baxa hasiissannonke. Yesuusi rosiisinori ninke hedonni baxxinoha ikkiro nafa woy ninke hasatto ledo sumuu yaa hoogiro nafa, konne roso rosa, tirosi huwatanna ronsoommo rosi garinni heeꞌra hasiissannonke. Yesuusi ninkera hedinota hegere heeshsho afiꞌra dandiineemmohu ammanammoommore ikkinoommota leellinshummoro callaati.—Faarso 18:25 nabbawi.

11. Yesuusi rosaanosi mamira haaꞌre haꞌrinonsa? (Lekkaalliidi qaagiishshano lai.)

¹¹ Hakku barri saihu gedensaanni mulenni, Yesuusi soqqamaasinesinna mite rosaanosi haaꞌre aliyye hige seeda doogo haꞌri. Hexxote Gobbara aliyye widiidi qaccera noohu kaade dibbinohu Hermooni Ilaali, mito woyite Galiilu Baariwa heeꞌneenna nafa leellanno. Yesuusinna rosaanosi, Filiphoosi Qiisaariya yinanni katami qooxeessira noo qachuwa massitannota ilaalaame doogo amadde hadhu kiiro, Hermooni Ilaali roore luphi yee leellinsa. b Hakkuyi biifadu qooxeessira heeꞌne, Hexxote Gobba wodiido qolle laꞌꞌa dandiinanni; Yesuusinna rosaanosi hakko heedheenna, isi mitte hasiissanno xaꞌmo xaꞌminsa.

12, 13. (a) Yesuusi mannu iso ayeti yaannoro afa hasiꞌrinohu mayiraati? (b) Pheexiroosi Yesuusira qolino dawaro addu ammana noosita leellishshannohu hiittoonniiti?

¹² Yesuusi togo yee xaꞌminonsa: “Mannu ane ayeti yaanno?”  Pheexiroosi hakkawote, tenne xaꞌmora qoltanno dawaro macciishshate quqquxame nooha Yesuusa laꞌꞌanno gara heda dandaatto; isi Mootichisi alba lae shaqqillesinna wodanchasi huwatikki digatino. Yesuusi, mannu isi rosiisinorenna assinore laꞌꞌanno woyite iso ayeti yee ammanannoro afa hasiꞌrino. Hakkiinni Yesuusi rosaano, mannu isi ayimma daafira coyiꞌrannore gara ikkinokkire kultusi. Yesuusi kayi lede afa hasiꞌrino. Doodhino rosaanono konni manni gede sodhino ikka? Tenne afate, “Kiꞌne ayeti yitinannieyya?” yee xaꞌminsa.—Luq. 9:18-20.

¹³ Xaano balaxe dawaro qolinohu Pheexiroosiiti. Isi batinye rosaano wodanira noore hobbi ruxxi yiikkinni xawise coyiꞌrino. “Ati Maganu Beetto Kiristoosaati” yiino. Yesuusi hakkawote muushshi yee Pheexiroosi godowinta galatino gara heda dandaatto. Yesuusi, togooha lowo geeshsha hasiisanno halaale addu ammana noonsarira xawise kulannohu manna ikkikkinni Magano Yihowa ikkinota Pheexiroosira qaagiissinosi. Pheexiroosi, Yihowa hakkuyira albaanni xawisino halaale baalanka rooranno halaale yaano daanno yinoonni Mesihichi woy Kiristoosi ayetiro huwatino!—Maatewoosi 16:16, 17 nabbawi.

14. Yesuusi Pheexiroosira hiittee kaajja qoosso uyinosi?

¹⁴ Hunda masaalloonnite mitte masaalora, Kiristoosi mine mintannori mishshe agurtino kinchooti yinoonni. (Far. 118:22; Luq. 20:17) Yesuusi hattee masaalo hede, Pheexiroosi bade afi Mesihichi woy kinchi aana Yihowa songo xintannota coyiꞌrino. Hakkiinni isi hattee songo giddo Pheexiroosira kaajja qoosso uyinosi. Mite ammaꞌno yitanno gede, Yesuusi Pheexiroosira wole soqqamaasinenni roortino silxaane diuyinosi; hatteentenni wole looso lede uyinosi. Isi Pheexiroosira ‘gordu gashshooti fanaasincho’ uyinosi. (Mat. 16:19) Hakko daafira, Pheexiroosi sase gaamo Maganu Mangiste eate hexxo afidhanno gede doogo fanate qoosso afiꞌrino; insano: umihunni Ayihudete, layinkihunni Samaariyu mannaati, jeefoteno Dagate wido ikkitinoreeti.

15. Pheexiroosi Yesuusa hayi yaate kainohu mayiraati? Isi mayyee hayi yiino?

¹⁵ Ikkollana, Yesuusi yannate gedensoonni, lowoha uyinoonniriwiinni lowore agadhinannita coyiꞌrino; hakkuri giddo mittu Pheexiroosiiti. (Luq. 12:48) Yesuusi rosaanosira Mesihichu daafira wole halaaleno rosiisinonsa; lawishshaho, Yerusaalamete qarrinse shinannisita kulinonsa. Pheexiroosi togoo coye macciishsha horo dibaxino. Isi Yesuusa bade qacce fushshe togo yee hayi yiisi: “Mooticha, horontanni diꞌꞌikkanno! Kuni coyi atera iilloonkehe!”—Mat. 16:21, 22.

16. Yesuusi Pheexiroosi seejjinohu hiittoonniiti? Yesuusi coyiꞌrinori ninkera dancha amaale ikkannonkehu ma garinniiti?

 ¹⁶ Pheexiroosi hatto yiinohu Yesuusira yeeti; hakko daafira Yesuusi qolino dawaro masissinositi dihuluullissannote. Wole rosaanono hakkawote Pheexiroosi hedinore heddanni nooha ikkikki digatino. Yesuusi Pheexiroosira badhe wodhe, wole rosaano laꞌꞌanni togo yiisi: “Ati Sheexaanu muliꞌyanni [albiꞌyanni] hoꞌli! Ati mannunnita ikkinnina Maganunnita hedattokki daafira ati anera gufichoho.” (Mat. 16:23; Maq. 8:32, 33) Yesuusi coyiꞌrinori ninke baalunkura dancha amaale ikkannonke. Duucha woyite Maganu hedo ikkikkinni mannu hedo heda rakkankera dandiitanno. Mannu hedo hendeemmoha ikkiro, mitto mancho kaaꞌlate yine assineemmori nafa hakku manchi Magano ikkikkinni Sheexaane hagiirsiisannore assanno gede kakkayisasira dandaanno. Ikkina Pheexiroosi hiitto ikkiyya?

17. Yesuusi Pheexiroosi “Albiꞌyanni hoꞌli!” yaasi mayyaate?

¹⁷ Pheexiroosi, Yesuusi iso addanka Sheexaane Daawuloosi yiinosikkita huwatikki digatino. Qoleno, Yesuusi Pheexiroosi Sheexaane yiinota diyiinosi. Yesuusi Sheexaane, “Anewiinni fafi!” yiino; Pheexiroosi kayinni, “Albiꞌyanni hoꞌli!” yiinosi. (Mat. 4:10) Yesuusi danchu akati noosiha konne soqqamaasincho ‘Qooxoꞌya daggooti!’ woy ‘Kai kawii!’ yaanni nooha ikkikkinni, hedosi biddi assiꞌranno gede seejjanni noosi. Addanko Pheexiroosi Mootichisira albaanni sae guficho ikka agure, badheenni hige iso kaaꞌla hasiissannosi.

18. Pheexiroosi ammanaminoha ikkinota leellishinohu hiittoonniiti? Ninke isi faale haꞌra dandiineemmohu ma garinniiti?

¹⁸ Pheexiroosi seejjinisi woyite heewisaminoni? Hanqinoni? Woy koffi yiinoni? Deeꞌni, umosi heeshshi asse seejjo adhino. Isi konni garinnino ammanaminoha ikkinota leellishino. Kiristoosi harunsitannorira baalaho amaale hasiissannonsa woyiti no. Yesuusi Kiristoosiwanna Annisi Maganu Yihowawa albinni roore shiqa dandiineemmohu umonke heeshshi assine seejjo macciishshine harunsineemmoha ikkiro callaati.—Lawishsha 4:13 nabbawi.

19. Yesuusi macciishshaano gurcheessannore maa coyiꞌrino? Pheexiroosi mayyee hedinoha ikkara dandaanno?

¹⁹ Yesuusi xaano macciishshaano gurcheessannore coyiꞌrino; togo yiino: “Halaale kuleemmoꞌnena, Manchi Beetti Gashshootisi ayirrinyinni daanna laꞌa geeshsha konniicho uurrite noori giddonni reyitannokkiri  no.” (Mat. 16:28) Pheexiroosi tini mayyaatero afate quqquxamikki digatino. Yesuusi hatto yiinohu mayyaateeti ikka? Pheexiroosi hakkawotella seejjine kaꞌnoonnisi daafira, ‘Ani togoota baxxitino qoosso afiꞌreemmokkayya?’ yee hedinoha ikkara dandaanno.

20, 21. (a) Pheexiroosi laino ajuuja xawisi. (b) Pheexiroosi, lamu manni ajuujate giddo hasaabbanna macciishshinori hedosi biddi assiꞌranno gede kaaꞌlinosihu hiittoonniiti?

²⁰ Ikkollana, Yesuusi mitte lamala gedensaanni Yaiqoobi, Yohaannisinna Pheexiroosi haaꞌre mitto “seeda ilaala” fuli; hakku ilaali insa noowiinni lowo geeshsha xeertiꞌrannokkiha Hermooni Ilaala ikkikki digatino. Sasenti soqqamaasine hakkawote mugganni noota kulloonni daafira, yanna hashsha ikkitukki digattino. Yesuusi huuccatto assiꞌra hanafita kayinni, mugichinsa baꞌꞌanno gede assannori ikkino.—Mat. 17:1; Luq. 9:28, 29, 32.

²¹ Insa laꞌanni heedheenna Yesuusi soorrama hanafi. Albisi arrishshote gede ikke xawi. Uddanosino waajjo qoffe ikkitu. Hakkiinni, mittu Muse mittu kayinni Eeliyaasi lawannohu lamu manni Yesuusi ledo  uurre leelli. Insa Yesuusi ledo isi “Yerusaalamete qarra adhannotanna reyannota hasaabbanni no.” Pheexiroosi tenne lae, Yesuusi diqarramanno, hattono direyanno yee hedasi soꞌro ikkitinota xa huwatino!—Luq. 9:30, 31.

22, 23. (a) Pheexiroosi faasiiqanna shaqqado ikkinota leellishinohu hiittoonniiti? (b) Pheexiroosi, Yaiqoobinna Yohaannisi hakko hashsha wole hiikkonne baꞌraaꞌra afidhino?

²² Pheexiroosi tenne dhagge ikkitanno ajuuja giddo mitore assa hasiꞌrino; qoleno ajuuja rakke goofa hooggoommero digiwino. Laꞌꞌanno woyite kayi, Musenna Eeliyaasi Yesuusiwiinni baxxite hadharaati. Hakko daafira Pheexiroosi togo yii: “Rosiisaanchoꞌya, ninkera konniicho heeꞌra danchate. Kunnira, sase daase, mitto atera, mitto Musera, mitto Eeliyaasira qanso!” Hige reyitunku lowo diro ikkinonsari lamu Yihowa soqqamaasine daninni dayinohura konni mannira daasu dihasiisannonsa. Pheexiroosi hakkawote coyiꞌranni noori isinkura dileellinosi. Kayi isi faasiiqanna shaqqado mancho ikkasi dibaxissannohe?—Luq. 9:33.

²³ Pheexiroosi, Yaiqoobinna Yohaannisi hakko hashsha wole baꞌraaꞌrano afidhino. Insa hakko ilaalaho heedheenna gomichu daye guggushshinsa. Gomichu giddonni togo yitannoti Maganu Yihowa huuro daggu: “Doodhoommohu Beettiꞌya konneeti; isi yaannota macciishshe!” Hakkuyi gedensaanni, ajuuja gooffeenna ilaalu aana Yesuusinna soqqamaasine calla gattu.—Luq. 9:34-36.

24. (a) Pheexiroosi ajuuja laꞌꞌasi kaaꞌlitinosihu hiittoonniiti? (b) Tini ajuuja ninkerano kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti?

²⁴ Hatti ajuuja Pheexiroosirano ninkerano lowore kaaꞌlitannote! Isi lowo diri gedensaanni, hakko hashsha Yesuusi albillitte gordoho Moote ikkanno woyite hiittoo “ayirrinye” adhannoro ajuujatenni laꞌꞌate qoosso afiꞌrinota borreessino. Hatti ajuuja, Maganu Qaali giddo nooti batinye masaalo halaale ikkitinota buuxissino; qoleno Pheexiroosi albillitte iillannosi qarra cince saꞌꞌanno gede ammanasi jawaachishshino. (2 Pheexiroosi 1:16-19 nabbawi.) Ninkeno Pheexiroosi gede, Yihowa shoominonke Mootichira ammanammoommore ikkinummoro, isiwiinni ronseemmoha ikkiro, amaalesinna seejjosi adhineemmoha ikkironna umonke heeshshi assine barru barrunku hoodesi haꞌneemmoha ikkiro, hatti ajuuja ninkerano ammananke jawaachishshanno.