NA OU fanau i Wichita i Kansas i le Iunaite Setete iā Tesema 10, 1936, ma o aʻu e matua i le fanau e toʻafā. O oʻu mātua o William ma Jean o ni tagata na tapuaʻi ma le faamaoni iā Ieova. Sa avea loʻu tamā ma auauna o le faapotopotoga, e pei ona taʻua ai i lenā taimi lē na taʻimua i se faapotopotoga. O Emma Wagner o le tinā o loʻu tinā, sa ia aʻoaʻoina loʻu tinā i upu moni o le Tusi Paia. E toʻatele foʻi isi na aʻoaʻo atu i ai e Emma na upu moni, e aofia ai Gertrude Steele o lē na avea ma misionare i Puerto Rico mo le tele o tausaga. * O lea, sa tele faaaʻoaʻoga lelei ou te faaaʻoaʻo i ai.

I se tasi afiafi i le Aso Toonaʻi i le lima o oʻu tausaga, na ma ofoina atu ai ma loʻu tamā Olomatamata ma Consolation (lea ua taʻua nei o le Awake!) i tagata na feoaʻi solo i le auala. I lenā taimi, sa matuā aafia le atunuu i le Taua Lona Lua a le Lalolagi. Na sau se fomaʻi e onā ma lafo mai ni faamatalaga lē lelei i loʻu tamā ona o lona solitū o se Kerisiano. Na faapea mai le fomaʻi o loʻu tamā o sē e palaai e auai i vaegaʻau. Na faafesagaʻi lelei foliga o le fomaʻi ma loʻu tamā ma fai atu i loʻu tamā, “Aiseā e te lē tuʻia ai aʻu, lou mea e leai sou loto!” Sa ou fefe ae na ou maofa i le lototele o loʻu tamā, ona sa faaauau ona ia ofo atu mekasini i tagata na iai i inā. Na savali ane se fitafita ae valaau atu i ai le fomaʻi, “Fai sau fuafuaga i le palaai lea!” Na iloa e le fitafita e onā le tamāloa ona ia fai atu lea i ai, “Alu i le fale e moe e faateʻa lou onā!” Na la ō ese uma loa. Ou te toe tepa i tua ma lotofaafetai i le lototele na tuu atu e Ieova i loʻu tamā. E lua fale ʻoti ulu a loʻu tamā na iai i Wichita, ma o le fomaʻi o se tasi lea sa ʻoti ai i inā lona ulu.

Ina ua valu oʻu tausaga, sa faatau ese e oʻu mātua lo matou fale ma fale ʻoti ulu, ae fau se tamaʻi fale e fesiitaʻi solo ma siitia atu i Colorado ina ia auauna i le mea o loo tele ai le manaʻoga. Na  matou nonofo latalata i Grand Junction lea na paeonia ai oʻu mātua, ma galulue faavaitaimi o ni faifaatoʻaga ma tausi lafumanu. O le faamanuia a Ieova ma lo la maelega na amata ai se faapotopotoga i inā. Iā Iuni 20, 1948, na papatiso ai e loʻu tamā aʻu faatasi ma isi i se vaitafe i luga o le mauga, e aofia ai Billie Nichols ma lana avā. Na mulimuli ane avea Billie ma ovasia o le matagaluega, faapea le la tama tama.

Sa māfana a matou faauōga ma talanoaga faaleagaga e atiaʻe ai faatasi ma le toʻatele na maelega i le galuega o le Malo, aemaise lava le ʻauaiga o Steele, e pei o Don ma Earlene, Dave ma Julia, ma Si ma Martha, o ē na telē la latou taaʻiga i loʻu olaga. Na latou faailoa mai pe e faapefea i le faamuamua o le Malo, ona maua ai e se tasi se olaga taulau manuia ma fiafia.

I le 19 o oʻu tausaga, na talosaga mai ai Bud Hasty, o se uō a lo matou aiga, e ma te ō e galulue o ni paeonia i le itu i saute o le Iunaite Setete. Na talosaga mai le ovasia o le matagaluega e ma te siitia i Ruston i Louisiana, lea e toʻatele Molimau na iai na lē toe talaʻi. Na faatonu i maʻua ia fai sauniga uma i vaiaso taʻitasi e tusa lava pe e toʻaitiiti tagata e auai ai. Na ma maua se fale e fai ai sauniga ma toe faaleleia. Na ma faia sauniga uma, ae na umi se taimi e na o i maʻua lava na iai. E ma te auauaʻi, na fai e le isi se vaega o le sauniga, ae tali e le isi fesili uma. Afai o le vaega e manaʻomia ai se faataʻitaʻiga, ona ma ō uma lea i le pulelaa ae e leai se isi i le aofia. Mulimuli ane, na amata ona auai atu se tuafafine matua. A o faasolo taimi sa amata ona auai atu nisi tagata aʻoga o le Tusi Paia ma nisi na lē toe talaʻi, ma e leʻi umi ae ola la matou faapotopotoga.

I se tasi aso, na ma feiloaʻi ai ma Bud i se faifeʻau o le Ekalesia a Keriso, ma talanoa mai e faatatau i ni mau ou te leʻi malamalama lelei i ai. Sa faateʻia aʻu i lenei tulaga ma na ou matuā mafaufau atili ai e faatatau i oʻu talitonuga. E atoa le vaiaso o oʻu ala i pō uma e suʻe tali o fesili a le faifeʻau. O lenā mea na fesoasoani iā te aʻu e matuā faatāua ai le upu moni, ma na ou tulimataʻia le taimi e toe feiloaʻi ai i se isi faifeʻau.

E leʻi umi ae talosaga mai le ovasia o le matagaluega ou te alu i El Dorado i Arkansas, ina ia fesoasoani i lenā faapotopotoga. Peitaʻi, sa tele ina fai ma ou toe alu i Colorado ina ia talanoa ma le komiti mo faiga faavaegāʻau. I se tasi o na malaga  na matou ō faatasi ai ma nisi o paeonia i laʻu taavale, ma na tupu ai se faalavelave faafuaseʻi iā i matou i Texas ma malepe atoa ai laʻu taavale. Na matou vili atu i se uso, sa sau ma ave i matou i lona fale, ona matou ō lea i le sauniga a le faapotopotoga. Sa faasilasila i lenā sauniga le faalavelave na tupu iā i matou, ma na agalelei mai uso iā i matou i le itu tau tupe. Sa faatau atu foʻi e le uso i se isi tagata laʻu taavale mo le $25.

Sa maua se auala e matou te malaga ai i Wichita, lea na paeonia ai E. F. McCartney, o se uō mamae a lo matou aiga. E oo mai lava i aso nei o loo avea pea ona atalii masaga o Frank ma Francis ma aʻu uō lelei. Sa la faatau mai iā te aʻu le la taavale tuai i le $25, e tutusa lelei ma le tau o laʻu taavale malepe lea na faatau ese atu. O le taimi muamua lea na ou matuā faamaonia ai na saunia e Ieova mea na ou manaʻomia ona sa ou faamuamua manaʻoga o le Malo. I laʻu asiasiga lea, na faafeiloaʻi ai aʻu e Frank ma Francis i se tuafafine tausaafia ma taʻumatuaina e igoa iā Bethel Crane. O le tinā o Bethel o Ruth, o se Molimau maelega i Wellington i Kansas, ma na faaauau ona paeonia ae ua silia i le 90 ona tausaga. Na ma faaipoipo ma Bethel i le tausaga mulimuli ane i le 1958, ma na ma paeonia faatasi i El Dorado.

Ina ua uma ona ma iloilo faaaʻoaʻoga lelei na faataatitia mo i maʻua, sa ma filifili loa e talia so o se tofiga mai i le faalapotopotoga a Ieova. Sa tofia i maʻua e paeonia faapito i Walnut Ridge i Arkansas. Ae i le 1962, sa matuā faafiafiaina i maʻua ina ua maua la ma valaaulia i le vasega lona 37 i le aʻoga o Kiliata. Sa matuā faafiafiaina foʻi i maʻua ona sa auai Don Steele i le matou vasega. I le faauuga, na tofia i maʻua ma Bethel i Nairobi i Kenya. Na ootia o ma faalogona ma lē mautonu ina ua ma tuua Niu Ioka, peitaʻi na liua i le fiafia ina ua matou feiloaʻi ma uso i le malae vaalele i Nairobi!

Sa vave ona ma fiafia i Kenya faapea la ma faiva. O le ma suʻesuʻega muamua lava sa agaʻigaʻi i luma, o Chris ma Mary Kanaiya. I le taimi nei o loo la auauna pea ma le faamaoni i le auaunaga faataimi atoa i Kenya. I le tausaga na sosoo ai, na talosagaina i maʻua e ō i Kampala i Uganda o ni uluaʻi misionare i lenā atunuu. Sa avea na taimi ma taimi fiafia, ona e toʻatele i latou na naunau e aʻoaʻoina upu moni o le Tusi Paia, ma na avea i latou ma o ma uso ma tuafāfine. Peitaʻi, ina ua mavae le tolu ma le ʻafa tausaga i Aferika, sa ma toe foʻi i le Iunaite Setete ina ia tausia aʻe ai lo ma aiga. Sa sili atu ona ootia o ma faalogona ina ua ma tuua Aferika, nai lo o le taimi na ma tuua ai Niu Ioka. Sa ma alolofa tele i tagata Aferika ma na ma faamoemoe e toe foʻi i ai i se aso.

Na ma nonofo i le vaega maugā i sisifo o Colorado lea sa iai oʻu mātua. E leʻi umi ae fanau le ma tama teine muamua o Kimberly, ae i le 17 masina mulimuli ane na fanau ai Stephany. Sa ma matuā faatāuaina lo ma tiute tauave fou o ni mātua, ma taumafai e totō le upu moni i loto o si a ma fanau pele. Sa ma mananaʻo e faaatagia atu faaaʻoaʻoga lelei ia sa faataatitia mo i maʻua. Na ma iloa e ui e telē se taaʻiga o faaaʻoaʻoga lelei i le aʻoaʻoina o le ma fanau, ae e lē o se faamautinoaga lenā e faapea o le a la auauna iā Ieova pe a matutua. Na tuua e loʻu uso laʻitiiti ma le isi oʻu tuafafine le upu moni. Talosia o le a la toe faaaʻoaʻo i faaaʻoaʻoga lelei na faataatitia mo i laʻua.

 Sa ma fiafia tele e tausi aʻe le ma fanau teine, ma taumafai i taimi uma e matou te faifaimea faatasi o se aiga. Sa matou fiafia uma e faasee i le aisa auā sa matou nonofo latalata i Aspen i Colorado. O lea, sa tele ina matou ō e faasee faatasi. O na taimi sa maua ai le avanoa e talatalanoa ai ma le ma fanau. Sa matou tafafao ma momoe i nisi o nofoaga, ma e ese le mananaia o matou talanoaga a o nonofo faataamilo i le afi. E ui lava e lāiti, ae sa la fai mai fesili e pei o nei, “O le ā laʻu mea e fai pe a ou matua?” ma “O le ā le ituaiga tama ou te fia faaipoipo i ai?” Na ma taumafai e totō i mafaufau ma loto o la ma fanau tapulaa faaleagaga. Na ma faamanatu i ai le sini o le faiva faataimi atoa, ma e atamai ona faaipoipo atu tau o ē e tutusa o latou sini. Na ma taumafai e fesoasoani iā i laʻua ia iloa le tāua o le aua neʻi faaipoipo a o lāiti. O le ma tala masani e fai i ai, “Ia nofofua pea seʻi taʻi 23 lua tausaga.”

E pei ona faia e o ma mātua iā i maʻua, sa ma taumafai malosi foʻi ia matou auai i sauniga ma faia e lē aunoa se sao i le talaʻiga faatasi o se aiga. Sa ma valaaulia nisi na auai i le faiva faataimi atoa e nonofo i lo matou fale. Na masani foʻi ona ma talanoa fiafia e faatatau i le taimi na ma galulue ai o ni misionare. Sa ma faapea atu talosia o le a iai se aso e alu ai sa matou malaga toʻafā i Aferika. O le mea lenā sa matuā mananaʻo i ai le ma fanau.

Sa faia e lē aunoa la matou suʻesuʻega a le aiga, ma o taimi na e matou te faaata ai tulaga e ono tutupu i le aʻoga. E faatino e le ma fanau le vaega a se Molimau o loo tali fesili. Sa la fiafia tele pe a faatino nei vaega, ma na fesoasoani iā i laʻua e maua ai le lototele. A o faasolo ina matutua, sa la faitio i nisi taimi e faatatau i le suʻesuʻega a le aiga. I se isi taimi na lē lava loʻu onosaʻi ma ou fai loa i ai e ō i o la potu e leai se suʻesuʻega e faia. Na teteʻi ma amata ona fetagisi ma fai mai e mananaʻo e fai le suʻesuʻega. O i inā na ma iloa ai sa ma totō i o la loto le talisapaia o mea faaleagaga a o lāiti. Sa naunau i laʻua i le suʻesuʻega ma na tuu atu le avanoa e faailoa mai ai o la manatu. E leʻi faigofie i nisi taimi le faalogo atu e la te lē ioe i nisi vala o le upu moni. Peitaʻi na ma iloa ai mea moni o loo i o la loto. Pe a uma ona matou talanoa i nei vala, sa la taliaina loa manatu o Ieova.

Na vave tele ona tutupu aʻe le ma fanau ma matutua nai lo o le mea na ma mafaufau i ai. O le fesoasoani ma taʻiala mai i le faalapotopotoga a Ieova, na mafai ai ona ma faia le mea e sili ina ia tausia aʻe i laʻua ia alolofa iā Ieova. Sa o ma matuā fiafia ina ua paeonia i laʻua uma ina ua uma a la aʻoga, ma na la aʻoaʻoina ni tomai ina ia tausia ai i laʻua lava i le itu tau tupe. Sa siitia atu le ma fanau i Cleveland i Tennessee faatasi ma isi tuafāfine e toʻalua, ina ia auauna i le mea o loo tele ai le manaʻoga. Sa matuā misia i laʻua ae na ma fiafia ona o loo faaaogā o la olaga i le auaunaga faataimi atoa. Sa ma toe paeonia loa ma Bethel ma na ma maua ai isi faaeaga mananaia. Sa avea aʻu ma ovasia suitulaga o le matagaluega ma faia ni galuega i tauaofiaga.

A o leʻi siitia atu le ma fanau i Tennessee, na alu se la malaga i Lonetona i Egelani ma asiasi i le ofisa o le lālā. O i inā na feiloaʻi ai Stephany ina ua 19 ona tausaga, iā Paul Norton o se uso talavou i le Peteli. I le isi a la malaga mulimuli ane na feiloaʻi ai Kimberly iā Brian Llewellyn, o le uō a Paul i le Peteli. Na faaipoipo Paul ma Stephany ina ua atoa le 23 tausaga o Stephany. Na faaipoipo Brian ma Kimberly i le tausaga na sosoo ai ina ua 25 tausaga o Kimberly. O le la, sa nofofua pea i laʻua seʻia atoa le 23 o la tausaga. Na ma talia ma le fiafia a la filifiliga lelei i ē na fia faaipoipo i ai.

Na fai mai la ma fanau o a ma faaaʻoaʻoga ma faaaʻoaʻoga a o ma mātua, na fesoasoani iā i laʻua e usiusitaʻi ai i le faatonuga a Iesu ia ʻfaaauau pea ona saʻili muamua le malo,’ e ui i faigatā i le tulaga tau tupe. (Mata. 6:33) Iā Aperila 1998, na valaaulia ai Paul ma Stephany i le vasega lona 105 o le aʻoga o Kiliata, ma na uma ane tofia e galulue i Malawi i Aferika. I le taimi foʻi lenā, na valaaulia ai Brian ma Kimberly e galulue i le Peteli i Lonetona, ma na mulimuli ane galulue i le Peteli i Malawi. Sa matuā faafiafiaina i maʻua auā o le auala sili lea e faaaogā ai o latou olaga talavou.

Iā Ianuari 2001, na vili mai ai le uso lea na taʻua i le amataga. Na faamatala mai e le uso o Marais, o le  ovasia o le Vaega mo Faaliliuga, ua faatulaga e uso se aʻoga e faalautele ai le malamalamaga o le ʻaufaaliliu i le lalolagi aoao i le gagana Peretania. Ua 64 oʻu tausaga i le taimi lenā, ma na manatu uso e toleni aʻu e avea ma se tasi o faiaʻoga i lenā aʻoga. Sa ma tatalo ma Bethel e faatatau i lenei valaaulia, ma talanoa i o ma tinā ua matutua mo ni a la fautuaga. Na mananaʻo uma i laʻua e ma te ō e ui o le a ma lē iai e fesoasoani iā i laʻua. Sa ou toe vili atu ma fai i uso ua ma talia fiafia lenei faaeaga matagofie.

Sa sosoo ai ma le maʻi o loʻu tinā i le kanesa. Sa ou fai i loʻu tinā o le a ma nonofo e fesoasoani i loʻu tuafafine o Linda i le tausiga o ia. Na faapea mai loʻu tinā, “E leai se mea faapena. E atili ai ona ou mafatia pe a lua lē ō.” O le lagona foʻi lenā o Linda. E ma te matuā talisapaia lo la agaga faataulaga faapea le fesoasoani a ma uō i lenā vaipanoa. I le aso na sosoo a o ma agaʻi atu i le Nofoaga mo Aʻoaʻoga a le Olomatamata i Patterson, na vili mai ai Linda ua maliu si oʻu tinā. E pei ona ia faalaeiau i maʻua e fai, sa ma pisi i la ma galuega fou.

Na matuā faafiafiaina i maʻua ona o lo ma tofiga muamua o le lālā i Malawi, lea sa galulue ai la ma fanau teine ma o la taʻitoʻalua. Maʻeu le manaia o le toe faatasi o lo matou aiga! Sa sosoo ai ma aʻoga i Zimbabwe ma Zambia. Ina ua mavae le tolu ma le ʻafa tausaga na avea ai ma faiaʻoga i lenei aʻoga, sa talosagaina i maʻua e toe foʻi i Malawi, e tuufaatasi tala o mea na tutupu i Molimau na sauāina ona o le solitū o ni Kerisiano. *

I le 2005, sa toe ootia ai foʻi o ma faalogona ina ua ma toe foʻi e nonofo i Basalt i Colorado, lea o loo faaauau ona ma paeonia ai nei ma Bethel. I le 2006, na siitia mai ai Brian ma Kimberly ma nonofo latalata i le mea o loo ma iai, ina ia tausi aʻe le la fanau teine e toʻalua o Mackenzie ma Elizabeth. O loo iai pea Paul ma Stephany i Malawi lea o loo galue ai Paul i le Komiti o le Lālā. O lea ua toeitiiti 80 oʻu tausaga, ma e ese loʻu fiafia i le vaai atu i uso talavou na matou galulue i le tele o tausaga, ua latou tauaveina tiute tauave sa ou faia. O se tasi o māfuaaga sili o lo ma olioli, ona o faaaʻoaʻoga lelei na faataatitia mo i maʻua, ma lo ma taumafai e faaatagia atu na faaaʻoaʻoga ina ia aogā i la ma fanau ma le fanau a la ma fanau.