Fesili Mai le ʻAufaitau

Aiseā na faatagaina ai tane Isaraelu e faaipoipo atu i fafine ese na aumaia faatagataotaua, ae o lea na poloaʻiina e le Tulafono a Mose e aua le fetaiaʻi gafa ma tagataese?—Teuteronome 7:1-3; 21:10, 11.

O le pogai na faatagaina ai lenei mea, sa aafia ai ni tulaga faapitoa. Na poloaʻiina e Ieova ia tagata Isaraelu ina ia faaumatia aai o nuu e fitu o Kanana, ma ia fasiotia i latou uma o loo aināina. (Teuteronome 20:15-18) E tusa ai ma le tulaga o isi nuu, atonu e na o le pau lava tagata matutua na faasaoina, o fafine taupou. (Numera 31:17, 18; Teuteronome 20:14) Sa mafai la ona faaipoipo atu se tamāloa Isaraelu i sea fafine, ae i na o lalo lava o ni tuutuuga.

Ua faapea mai le Tusi Paia e tusa ai ma tuutuuga sa manaʻomia ona faia e sea fafine: “Ona tafi lea e ia o lona ulu, ma salasala e ia ona atigilima; ia to ese foʻi e ia lona ofu faatagata o taua, ma nofo o ia i lou fale, e tagi foʻi o ia i lona tamā ma lona tinā i le masina atoa; ona e alu ane lea iā te ia, e fai foʻi oe mana tane, e fai foʻi o ia mau avā.”—Teuteronome 21:12, 13.

O se fafine taupou o tagata o taua o lē sa fia faaipoipo i ai se tane Isaraelu, sa tatau ona tafi lona lauulu. O le tafiina o le lauulu, o se faailoga lea o le faanoanoa po o le mapuitigā. (Isaia 3:24) O se faaaʻoaʻoga, ina ua fasiotia uma le fanau ma leiloloa meatotino a le tamā matua o Iopu, sa ia tafi lona lauulu e fai ma faailoga o lona faanoanoa. (Iopu 1:20) Sa tatau foʻi i le fafine ese ona ‘salasala’ pe ʻoti ona atigilima, atonu o le ʻoti faapupuu o le a lē faatosina ai le vaai e tusa lava pe vali ona atigilima. (Teuteronome 21:12) O le ā “lona ofu faatagata o taua” sa tatau ona to ese e le fafine o tagata o taua? O le tū masani a fafine o aai faapaupau o ē o le a faatoʻilaloina, sa ofuina o latou ofu e sili ona lelei. Sa latou faia faapea ma le manatu o le a fiafia mai ai tagata ia o le a puʻea i latou. O ofu na sa tatau ona to ese e se fafine ua puʻeina faatagataotaua o loo faanoanoa.

O se fafine o tagata o taua o le a avea ma avā a se tamāloa Isaraelu, sa tatau ona faanoanoa o ia mo le masina atoa ona o le maliliu o ē pele iā te ia. Sa tatau ona faaumatia aʻiaʻi ia aai na faatoʻilaloina ina ia matuā lē toe iai lava ni ana fesootaʻiga ma tagata o lona aiga, ma ana uō. Talu ai ua faaumatia foʻi e ʻautau a Isaraelu faatusa o ona atua, o le a lē toe iai foʻi la se mea e tapuaʻi i ai. O le masina o le faanoanoa, sa avea foʻi ma taimi o le faamamāina, lea e mafai ai e le fafine ona tuuesea mai iā te ia lava aafiaga uma o lana uluaʻi tapuaʻiga.

Ae peitaʻi, e lē faapena le tulaga agaʻi i isi fafine ese uma. E tusa ai ma lenei mea, na faatatau i ai le mataupu silisili lenei: “Aua le fetaiaʻi gafa ma i latou, aua le avatu lou afafine mā lona atalii, aua foʻi neʻi e au mai lona afafine mā lou atalii.” (Teuteronome 7:3) O le ā le māfuaaga mo lenei faasāsāaga? Ua faapea mai le Teuteronome 7:4: “Auā e faaliliueseina e ia lou atalii, ia le mulimuli mai iā te aʻu, a e auauna i atua ese.” O le faasāsāaga la, sa mo le fuafuaga ina ia puipuia tagata Isaraelu mai le faaleagaina i tapuaʻiga faalotu. Ae peitaʻi, o se fafine ese ua faia e tusa ma tuutuuga o loo faamatalaina i le Teuteronome 21:10-13, ua lē avea o se faamataʻu i le tapuaʻiga moni. Auā ua maliliu uma tagata o lona aiga, ma faaumatia foʻi tupua o ona atua sa tapuaʻi i ai. E leʻi toe iai ni ana fesootaʻiga ma tagata na faia tapuaʻiga sesē. O lea la, sa faatagaina se tane Isaraelu e faaipoipo i se fafine ese i lalo o tulaga faapena.