“Ia Leoleo Outou iā te Outou Aua le Matapeʻapeʻa”

“E lē ola se tasi i le tele o ana mea ua iā te ia.”—LUKA 12:15.

1, 2. (a) O le ā e te mātauina i faanaunauga ma sini o tagata i aso nei? (e) E faapefea ona aafia ai i tatou i ia uiga?

O TUPE, o mea totino, o mamalu, o galuega totogi tetele, ma aiga, o mea ia e tele ina fua i ai e le toʻatele o tagata lo latou taulau manuia po o le faamautinoaga o se lumanaʻi malupuipuia. E manino mai lea tulaga i atunuu mauʻoa ma matitiva, o le toʻatele o tagata e taulaʻi atu o latou faanaunauga ma sini i mea faitino ma le taulau manuia. Peitaʻi, ua vave faaitiitia o latou manaʻoga faaleagaga pe afai e iai.

² Ua pei lava ona valoia i le Tusi Paia. Ua faapea mai: “O ona aso e gata ai e oo mai ai aso faigatā. Auā e avea tagata ma ē alolofa i latou iā i latou, o ē mananaʻo i tupe, . . . o ē ua tele le manaʻo i mea faafiafia a e leai se manaʻo i le Atua; o ē ua peiseaʻī ua toʻaga i lotu, a o le mana ua i lea mea ua latou teena.” (2 Timoteo 3:1-5) O le nonofo pea o Kerisiano moni ma ia tagata, ua omia ai i latou e mafaufau ma ola e pei o ia tagata. O le ā o le a fesoasoani iā i tatou e teena le “amio faatasi ma lenei lalolagi?”—Roma 12:2.

3. O le ā le fautuaga na faia e Iesu o le a tatou iloiloina?

³ Ua aʻoaʻoina i tatou e Iesu Keriso o “lē na te taʻitaʻiina ma lē na te faaatoatoaina le faatuatua,” i ni lesona matuā aogā i lea tulaga. (Eperu 12:2) I se tasi taimi a o faamalamalama atu e Iesu i le motu o tagata ni mataupu e fesootaʻi i le tapuaʻiga moni, na faalavelave se tamāloa i le talanoaga ma talosaga atu: “Le aʻoaʻo e, ia e fetalai ane i loʻu uso, ina ia vaeluaina mai le tofi iā te aʻu.” Na tali atu Iesu i le tamāloa ma i latou uma na faalogologo, e ala i ni fautuaga tāua. Na ia fetalai atu se lapataʻiga malosi e teena ai le matapeʻapeʻa, ma faamamafa lea lapataʻiga i se tala faatusa faatupu manatu. E lelei ona tatou nofouta i fetalaiga a Iesu na faia ma iloilo pe faapefea ona tatou maua aogā e ala i le faatatauina i o tatou olaga.—Luka 12:13-21.

Se Talosaga Lē Fetaui

4. Aiseā na lē fetaui ai le faalavelave atu a le tamāloa iā Iesu?

⁴ A o leʻi faalavelave atu le tamāloa, sa fetalai atu Iesu i ona aposetolo ma isi e faaeteete mai le faafiaamiotonu, ia maua le loto tele e taʻua ai le Atalii o le tagata, ma le mauaina o le fesoasoani mai le agaga paia. (Luka 12:1-12) E mautinoa na manaʻomia ona manatua e le ʻausoo nei mataupu tāua. Peitaʻi a o faia lea lauga faatupu manatu, na faalavelave atu se tamāloa ma talosaga iā Iesu mo se faaiʻuga, e foliga mai o se faafitauli e patino i se aiga ma a latou mea faitino. E iai se lesona tāua tatou te aʻoaʻo mai i lea mea na tupu.

5. O le ā na atagia mai i le fesili a le tamāloa?

⁵ E iai le manatu faapea, “o uiga moni o le tagata e masani ona iloa i mea e mafaufau i ai a o ia faalogologo i se lauga faaleagaga.” A o fetalai Iesu i le tāua o mea faaleagaga, atonu na mafaufau le tamāloa i se auala e mafai ai ona ia maua ni tupe. E lē o taʻua pe iai se māfuaaga saʻo o lona mafatia i ia mea totino. Atonu na ia taumafai e faaaogā le pule ma le talaaga lelei o Iesu o se faamasino atamai i  mataupufai a tagata. (Isaia 11:3, 4; Mataio 22:16) Po o le ā lava lana māfuaaga, ae o lana fesili na atagia mai ai e iai se faafitauli i lona loto, e lē lava lona talisapaia o mea faaleagaga. Pe e lē o se māfuaaga lelei ea lea e tatou te iloilo ai i tatou lava? Mo se faataʻitaʻiga i sauniga faa-Kerisiano, e faigofie ona tatou mafaufau i isi mea po o fuafuaga e fai pe a uma le sauniga. Na i lo lea, e tatau ona tatou uaʻi atu i manatu o loo aumaia e le failauga ma mafaufau i auala e faatatauina ai i o tatou lava olaga ia faamatalaga, ina ia tuputupu ai pea la tatou faiā ma lo tatou Tamā i le lagi, o Ieova ma o tatou uso talitonu.—Salamo 22:22; Mareko 4:24.

6. Aiseā na lē faataunuuina ai e Iesu le talosaga a le tamāloa?

⁶ Po o le ā lava le māfuaaga na talosaga ai le tamāloa, e leʻi faataunuuina e Iesu lona manaʻo. Ae na fetalai atu Iesu iā te ia: “Solē, o ai ea lē na fai aʻu ma faamasino ma pule iā te outou?” (Luka 12:14) I le fetalai atu faapea na faasino atu ai Iesu i se mea e malamalama uma ai tagata, auā e tusa ai ma le Tulafono a Mose, na tofia faamasino i le aai e pulea ma le tonu ia mataupu. (Teuteronome 16:18-20; 21:15-17; Ruta 4:1, 2) Peitaʻi sa taulaʻi atu Iesu i mea e sili ona tāua, le molimau e faatatau i le upu moni o le Malo ma aʻoaʻo tagata i le finagalo o le Atua. (Ioane 18:37) Na i lo le faalavelavea i faafitauli masani o le olaga, e tatou te mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu, e faaaogā o tatou taimi ma le malosi e talaʻi ai le tala lelei ma “fai nuu uma ma soo.”—Mataio 24:14; 28:19.

Ia Faaeteete i le Matapeʻapeʻa

7. O le ā se mea na silafia e Iesu?

⁷ Talu ai na silafia lelei e Iesu faanaunauga loloto o le loto, o lea la, e sili atu ona ogaoga le māfuaaga o le talosaga a le tamāloa, ina ia faauilavea Iesu i mataupu e patino iā te ia lava. Peitaʻi, na i lo le tau ina teena o le talosaga, na silafia e Iesu le māfuaaga autū o lana talosaga ma fetalai atu ai: “Ia outou, ia leoleo outou iā te outou aua le matapeʻapeʻa; auā e lē ola se tasi i le tele o ana mea ua iā te ia.”—Luka 12:15.

8. O le ā le matapeʻapeʻa, ma o fea e iʻu i ai?

⁸ O le matapeʻapeʻa, e sili atu na i lo le tau ina faanaunau e maua ni tupe po o ni mea patino, lea e iai lo latou aogā talafeagai ma saʻo. O le matapeʻapeʻa, o le tuʻinanau naʻuā lea i ʻoa po o mea faitino, po o le tuʻinanau e fia maua mai mea faitino a isi tagata. E aofia ai se faanaunauga lē faamalieina e manaʻo pea ia maua nisi mea, atonu o ni mea e fitoitonu i isi tagata, ia tau lava ina ia maua na mea, e aunoa ma le fesili pe manaʻomia ae po o le ā foʻi le aafiaga i isi. O le tagata matapeʻapeʻa e na te faatagaina so o se mea e fia manaʻo ai e pulea ona mafaufauga ma ana gaoioiga, ma iʻu ai lava ina avea nei mea faitino ua pei o sona atua. Manatua na faatutusa e le aposetolo o Paulo le tagata matapeʻapeʻa i sē e ifo i tupua, e leai sona tofi i le Malo o le Atua.—Efeso 5:5; Kolose 3:5.

9. E faapefea ona iloa le matapeʻapeʻa? Aumai ni faaaʻoaʻoga.

⁹ Na lapataʻi mai Iesu e faatatau i ituaiga uma o “matapeʻapeʻa.” E tele auala eseese e faaauala mai ai le matapeʻapeʻa. O le vaega mulimuli o Tulafono e Sefulu o loo iai nisi auala: “Aua e te manaʻo i le fale o lē lua te tuaoi, aua e te manaʻo i le avā a lē lua te tuaoi, po o lana auauna tane, po o lana auauna fafine, po o lana povi, po o lana asini, po o se tasi mea a lē lua te tuaoi.” (Esoto 20:17) Ua faatumulia le Tusi Paia i faaaʻoaʻoga o tagata taʻitoʻatasi o ē na agasala matuiā ona o le matapeʻapeʻa. O Satani na muamua tuʻinanau i se mea e lē o ia e ana, le mamalu, viiga, ma le pule lea e na o Ieova ua tatau i ai. (Faaaliga 4:11) Na tuʻinanau Eva i le pule e fai ai e ia ana lava filifiliga, ma o le faasesēina o ia i lea tulaga na amata ai ona agasala ma feoti tagata.  (Kenese 3:4-7) O temoni na lē faamalieina i lo “latou mamalu, a ua tuua e i latou le mea sa latou nofo ai” ona o le tuʻinanau i se mea sa lē tatau ma i latou. (Iuta 6; Kenese 6:2) Seʻi manatu foʻi iā Paala, Akana, Kiasi ma Iuta. Na i lo le lotomalilie i mea ua maua i o latou olaga, na latou faataga le tuʻinanau lē faamalieina mo mea faitino e faaaogā sesē ai o latou tulaga, ma oo ai ina faaleagaina ma faaumatia.

10. E faapefea ona tatou ‘leoleo iā i tatou’ e pei ona apoapoaʻi mai ai Iesu?

¹⁰ Maʻeu le talafeagai o le auala na faatomua ai e Iesu le lapataʻiga i le matapeʻapeʻa e ala i le faapea mai, “ia outou leoleo iā te outou”! Aiseā? Ona e faigofie tele i tagata ona iloa atu se isi tagata o loo manaʻo tele pe matapeʻapeʻa, ae faigatā ona iloa e i latou lava o loo aafia foʻi i latou i le matapeʻapeʻa. Na faapea mai Paulo: “O le manaʻo i tupe, o le pogai lea o mea leaga uma lava.” (1 Timoteo 6:9, 10) Na faamatala e le soo o Iakopo le mea e tupu i tuʻinanauga sesē: ‘pe a tō ona fanau mai ai lea o le agasala.’ (Iakopo 1:15) E ōgatusa ma le apoapoaʻiga a Iesu, e ao ona tatou ‘mataala,’ e lē ina ia faamasino fua isi pe matapeʻapeʻa, ae ina ia iloilo i tatou lava po o ā mea o i o tatou loto ina ia “leoleoina mai ai i le matapeʻapeʻa.”

Pe a Tele Mea Faitino

11, 12. (a) O le ā le lapataʻiga na avatu e Iesu e faatatau i le matapeʻapeʻa? (e) Aiseā e manaʻomia ai ona tatou usitai i le lapataʻiga a Iesu?

¹¹ E iai se isi māfuaaga e tatau ai ona leoleoina i tatou mai le uiga matapeʻapeʻa. Mātau isi fetalaiga nei a Iesu: “E lē ola se tasi i le tele o ana mea ua iā te ia.” (Luka 12:15) E mautinoa le tāua o le manatuaina o lea fetalaiga i lenei olaga ua pupū tele i mea faitino, ina ua faatutusa e tagata le mauʻoa i le fiafia ma le taulau manuia. O le uiga o le fetalaiga a Iesu e faapea, e lē maua pe faalagolago se olaga uigā ma faamalieina o se tasi, i ni mea faitino, e tusa lava po o le ā le tele.

¹² Peitaʻi atonu e lē o tagata uma e ioe i lea manatu. E latou te ono faapea mai o mea faitino e mafai ona ola lelei ai ma fiafia, o lona uiga e uigā ai le olaga. O lea ua tele ai lo latou taimi e alu i galuega ina ia maua ai mea faitino uma ma masini faaonapōnei e latou te tuʻinanau i ai. E latou te manatu o le iai o ia mea e iʻu ai i se olaga sologa lelei ma taulau  manuia. Peitaʻi ua latou misia ai le uiga o le fetalaiga a Iesu ona o ia manatu.

13. O le ā se vaaiga paleni i le olaga ma mea faitino?

¹³ Na i lo le taulaʻi atu o Iesu e faamalamalama pe saʻo pe sesē le iai o ni mea se tele, na ia faamamafa le manatu e lē maua le ola o se tagata i ni “mea ua iā te ia.” Ua tatou iloa ai, ina ia ola, pe faaauau le ola ua iā i tatou, e lē manaʻomia ai ni mea se tele. E manaʻomia ai ni nai meaʻai, lavalava, ma se fale e nonofo ai. E tele nei mea i ē mauʻoa, ae e ono tauivi malosi tagata matitiva ina ia maua mea latou te manaʻomia. Peitaʻi pe mauʻoa pe mativa, e tutusa i laʻua pe a feoti, e leai uma ni a la mea faitino. (Failauga 9:5, 6) O lea ina ia uigā ma aogā le olaga, e lē mafai ma e lē tatau ona aofia ai na o mea e mafai ona tatou maua pe ua iā i tatou. E manino lea manatu pe a tatou iloiloina le ola na fetalai ai Iesu.

14. O le ā tatou te aʻoaʻoina mai le upu o le “ola” lea e i le Tusi Paia?

¹⁴ Ina ua fetalai Iesu: “E lē ola se tasi i le tele o ana mea ua iā te ia,” o le upu ua faaaogā mo le “ola” i le Evagelia a Luka (faa-Eleni, zo·eʹ) e lē o faasino atu i le auala e ola ai, ae o le ola lava ia. * Na fetalai Iesu pe tatou te mauʻoa pe matitiva, pe tatou te ola ma ni mea mananaia ma taugatā, pe toeitiiti foʻi lē maua mea e manaʻomia e ola ai, e leai lava sa tatou pule i le umi tatou te ola ai pe tatou te aulia atu foʻi taeao. Na taʻua e Iesu i lana Lauga i luga o le Mauga: “O ai ea so outou na te mafaia i lona popole ona faateleina le umi o lona olaga i le kupita e tasi?” (Mataio 6:27, LT) Ua faaali manino mai e le Tusi Paia e na o Ieova lava le “puna o le ola,” ma ua na o ia e mafai ona avatu iā i latou e faamaoni le “ola moni,” po o le “ola e faavavau,” le ola e leai sona gataaga, pe i le lagi po o le lalolagi.—Salamo 36:9; 1 Timoteo 6:12, 19.

15. Aiseā e faatuatua ai le toʻatele o tagata i mea faitino?

¹⁵ Ua faamatilatila mai i le fetalaiga a Iesu le faigofie mo tagata ona sesē o latou manatu i le olaga. Pe mauʻoa pe matitiva, e lē lelei atoatoa uma tagata ma e tasi lo latou iʻuga. Na mātau e Mose: “O tausaga o matou olaga e fitugafulu ia tausaga; a e afai e valugafulu tausaga ona o le malosi, a o lo latou malosi o i ai le tigā ma le puapuaga; auā e vave ona mavae atu ia, ma matou lele ese.” (Salamo 90:10; Iopu 14:1, 2; 1 Peteru 1:24) O le māfuaaga lea, na taʻua ai e Paulo tagata e leʻi atiina aʻe sa latou faiā lelei ma le Atua, o ē e masani ona faapea mai, “inā tatou aai ma inu, auā o a taeao tatou te oti ai.” (1 Korinito 15:32) O nisi ua latou mātauina le tele vave ma le lē mautonu o le olaga, ma taumafai e saʻili i mea faitino se olaga malupuipuia ma mautū. Atonu latou te manatu e faatumauina le ola i le tele o mea faitino. O lea latou te soona galulue ai ina ia maua ʻoa ma mea faitino se tele, auā ua iai se manatu sesē iā i latou e maua le malu puipuia ma le fiafia i ia mea.—Salamo 49:6, 11, 12.

Se Lumanaʻi Mautū

16. O le ā e fua ai le uigā moni o le olaga?

¹⁶ Atonu e saʻo pe a faapea mai se tasi, o le ola i se olaga lelei—le mauaina o le tele o  meaʻai, o lavalava, o fale, ma isi mea mananaia—e ono aumaia ai se olaga sologa lelei faaletino, po o se tausiga faafomaʻi foʻi e lelei, lea e ono faaopoopoina ai nisi tausaga i le soifuaga o se tasi. Ae peitaʻi, po o le a sili atu ai ea ona uigā ma sili atu ona saogalemu ai le ola i ia mea? E lē faapea afai ua tele tausaga e soifua ai se tasi, po ua tele ana mea faitino e maua pe faaaogā, ona manatu ai lea ua ia maua se ola uigā moni. Na faamatilatila e Paulo lamatiaga o le soona faamoemoe atu pe faalagolago tele i ia mea. Na ia tusi atu iā Timoteo e faapea: “Ia e matuā fai atu i ē mauʻoa i lenei olaga, aua neʻi faamaualuluga i latou, aua foʻi le faamoemoe i le oloa e faalētumau, a o le Atua soifua, o loo foaʻi tele mai iā te i tatou mea uma lava e faafiafia ai.”—1 Timoteo 6:17.

17, 18. (a) O ā faaaʻoaʻoga mataʻina e lelei ona tatou faataʻitaʻi i ai e tusa ai ma mea faitino? (e) O le ā le isi faataoto a Iesu o le a iloiloina i le mataupu o sosoo mai?

¹⁷ E lē atamai le faamoemoe o se tasi i ʻoa ona e “faalētumau.” Sa matuā mauʻoa le tamā matua iā Iopu, ae ina ua oo faafuaseʻi mai mala, na lē mafai e ana ʻoa ona fesoasoani iā te ia; e leʻi umi ae leai ni ana ʻoa. Peitaʻi, o lana faiā malosi ma le Atua na mafai ai ona faasaoina o ia mai tofotofoga ma mafatiaga. (Iopu 1:1, 3, 20-22) E leʻi faatagaina e Aperaamo le tele o ana ʻoa e faalavelave iā te ia i le taliaina o se tofiga faigatā mai iā Ieova, ma sa faamanuiaina o ia e avea ma “tupuga o nuu e tele.’ (Kenese 12:1, 4; 17:4-6) O ia faaaʻoaʻoga ma isi e lelei ona tatou faataʻitaʻi i ai. E manaʻomia ona tatou iloilo i tatou lava pe laiti pe matutua, ina ia iloa po o ā moni mea ua tatou faatāuaina i o tatou olaga, ma po o fea o iai lo tatou faamoemoe.—Efeso 5:10; Filipi 1:10.

¹⁸ Ioe e telē se tāua ma le aogā o fetalaiga a Iesu e faatatau i le matapeʻapeʻa, ma le vaaiga saʻo e tatau ona manatu ai i le ola. Ae peitaʻi na iai nisi faatonuga a Iesu, ma sa faaauau pea ona ia faamatalaina le tala faatusa faatupu manatu, e uiga i le tamāloa mauʻoa lea na manaʻo tele. E faapefea ona fesootaʻi lenā tala faaaʻoaʻo i o tatou foʻi olaga i aso nei, ma o le ā se lesona tatou te aʻoaʻoina mai ai i lenā tala? O le a taliina i le mataupu o loo sosoo mai na fesili.

[Faamatalaga pito i lalo]

O le ā Lau Tali?

• O le ā tatou te aʻoaʻoina mai i le lē faataunuuina e Iesu o le talosaga a se tamāloa na i le motu o tagata?

• Aiseā e tatau ai ona leoleoina i tatou mai le matapeʻapeʻa, ma e faapefea?

• Aiseā e lē maua ai le ola mai mea faitino?

• E faapefea ona uigā moni ma mautū le olaga?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 23]

Aiseā na lē faataunuu ai e Iesu le talosaga a se tasi tamāloa?

[Ata i le itulau 23]

E oo i ni iʻuga tigā le matapeʻapeʻa

[Ata i le itulau 25]

Na faapefea ona faaalia e Aperaamo le manatu talafeagai i mea faitino?