Ionatana—“Na Galulue Faatasi o Ia ma le Atua”

SA ASIASI atu le atalii o le uluaʻi tupu o Isaraelu i se tagata sa fesuluaʻi ma lafilafi solo. Na ia taʻu atu i le tagata fesuluaʻi: “Aua le fefe, auā e lē maua oe e le lima o Saulo loʻu tamā; ae fai oe ma tupu o Isaraelu, o aʻu foʻi ou te aupito atu iā te oe.”—1 Samuelu 23:17.

O lē na asiasi atu o Ionatana, a o lē na fesuluaʻi o Tavita. Ana lē vave maliu Ionatana, semanū e avea ma lima taumatau o Tavita.

E mataʻina le faigauō a Ionatana ma Tavita. O Ionatana o se tane e iloga ona uiga. O le manatu foʻi lenā o tagata, i lo latou faapea mai e uiga iā te ia: “Auā na galulue faatasi o ia ma le Atua.” (1 Samuelu 14:45) Aiseā na latou faia ai ia faamatalaga? O ā uiga na faaalia e Ionatana? O le ā le aogā o le talaaga o lona olaga iā te oe?

“Ua Pagatia” Tagata Isaraelu

Ina ua faailoa mai e le Tusi Paia Ionatana, o le taimi lea “ua pagatia” tagata Isaraelu. Sa vetea e ʻau a Filisitia le nuu ma lē mafai ai ona latou puipuia i latou.—1 Samuelu 13:5, 6, 17-19.

Peitaʻi, na talitonu Ionatana i le fetalaiga a Ieova, e na te lē tuulafoaʻia ona tagata. Na fetalai le Atua e faatatau i lona tamā o Saulo: “Na te faaola foʻi i loʻu nuu nai lima o Filisitia.” Na talitonu Ionatana i lenā faamatalaga. Sa taʻitaʻia e Ionatana le toʻaafe o ʻau a Isaraelu lea e leʻi lelei ona faaauupegaina, ma manumalo i ʻau a Filisitia. Sa ia manaʻo e aveesea aʻiaʻi le taufaamataʻu atu o Filisitia.—1 Samuelu 9:16; 12:22; 13:2, 3, 22.

Se Osofaʻiga Mataʻutia

Na taulaʻi atu Ionatana i leoleoga a Filisitia i le ala o Mekemase. (1 Samuelu 13:23) Ina ia oo i ai e tatau ona ia “tausili aʻe” pe aʻe i ona vae ma ona lima. E leʻi faavaivai Ionatana. Na fai e Ionatana le faaiʻuga e osofaʻi ma lana soātau ma faapea atu iā te ia: ‘Atonu e galue Ieova mo i taʻua; auā e lē faigatā iā Ieova ona faaola o le toʻatele po o le toʻaitiiti.’—1 Samuelu 14:6, 13.

Na saʻilia e nei tagata Isaraelu e toʻalua se faailoga mai iā Ieova. O le a la faailoa atu i laʻua i tamāloloa o le leoleoga. A faapea mai ʻau a Filisitia: “Tutū ia i inā, seʻia matou ō atu iā te oulua!” ona lē ō lea i ai Ionatana ma lana soātau iā i latou. Ae a faapea mai le fili: “Inā ō aʻe ia oulua i luga nei iā te i matou!” o lona uiga ua tuuina e Ieova le manumalo iā Ionatana ma lana soātau. Afai sa mautinoa e Ionatana le lagolagosua a Ieova, o lona uiga sa ia fuafua e alu atu i le leoleoga ina ia tau.—1 Samuelu 14:8-10.

O ā mea e mafai e ni tane se toʻalua ona fai i se leoleoga a fitafita e toʻatele? Pe na fesoasoani Ieova i le faamasino o Euta lea na taʻitaʻia Isaraelu e faasaga iā Moapi? Pe leʻi faatasi atu ea le Atua iā Samekara, lea na mafai ai ona ia fasia Filisitia e toʻaono selau i le tui povi? Pe e leʻi faamalosia ea e Ieova Samasoni i lona fasia na o ia lava o ʻau a Filisitia? Na mautinoa e Ionatana o le a fesoasoani le Atua iā te ia.—Faamasino 3:12-31; 15:6-8, 15; 16:29, 30.

Ina ua iloa atu e ʻau a Filisitia nei tagata Isaraelu e toʻalua, na latou alalaga ma faapea atu: “Ō aʻe ia i luga nei iā te i matou, matou te faailoa atu se mea iā te oulua!” Ona faaauau lea ona ō atu Ionatana ma lana soātau, ma la osofaʻi atu ma le lototele ma fasiotia fitafita e 20 ma fememeaʻi ai le leoleoga. Atonu na manatu le ʻau Filisitia o loo mulimuli mai nisi toa e toʻatele i le toʻalua lea. Fai mai le faamatalaga na, “oo le mataʻutuia . . . le nuu  uma; o le leoleoga . . . ua gatete foʻi le eleele, sa i ai le mataʻutuia mai le Atua.” Ona o le mafuiʻe mai le Atua, ua lē mautonu ai ʻau a Filisitia, ma ua latou “taʻitasi ma faaoo lana pelu i le tasi.” Ina ua iloa atu e ʻau a Isaraelu lenei mea na latou loto tetele ai. Sa fesoasoani atu tagata Isaraelu na lalafi faapea ma i latou na ʻau ma Filisitia, “ua latou fafasi i lea aso iā Filisitia, e afua mai i Mekemase ua oo i Ailona.”—1 Samuelu 14:11-23, 31.

Ua Laveaʻi e le Nuu

O se faasāsāga lē atamai sa fai e le tupu o Saulo i ana fitafita ina ia aua neʻi aai a o leʻi manumalo i se taua. Ae sa ʻai Ionatana ona na te leʻi iloaina le tulafono. Na ia tuu atu le pito tootoo ua fufui i le meli ma ʻai ai. Ma e aliali mai na toe faaopoopoina ai lona malosi e faauma ai le taua.—1 Samuelu 14:24-27.

Ina ua iloa e Saulo ua ʻai Ionatana, na ia faatonuina loa e fasiotia o ia. E leʻi fefe Ionatana i le oti, ae na ia faapea atu. “Faauta foʻi, o le a aʻu oti ai! . . . Ona fai atu lea o le nuu iā Saulo, E maliu ea Ionatana na faia lenei faaolataga tele mo Isaraelu? Ia mamao lava; o loo soifua Ieova, e lē paʻū i le eleele se lau ao o lona ao, auā na galulue faatasi o ia ma le Atua i lenei aso. Ua laveaʻi le nuu iā Ionatana, ia lē oti o ia.”—1 Samuelu 14:38-45.

E lē tatau i auauna a Ieova i aso nei ona auai pe tau i taua, ae e ono iai taimi i lou olaga e te manaʻomia ai le faatuatua ma le lototele. E faigatā ona tatou faia le mea saʻo pe afai o tagata uma lava i lo tatou siʻomaga o loo faia mea sesē. Peitaʻi, e faamalosia oe e Ieova ma faamanuia ou faanaunauga e tausisia ana taʻiala amiotonu. E te manaʻomia le lototele e talia ai se faaeaga i totonu o le faalapotopotoga a Ieova, e pei o le faalautele o lau auaunaga, taliaina o se tofiga fou, po o le siitia i se vaipanoa o loo manaʻomia tele ai nisi e faalauiloaina le Malo. E te ono taumānatu pe e te mafaia lenei luʻi. Ia e mautinoa o loo e faia se mea lelei, pe a e faaavanoa atu oe e faaaogā e Ieova i se auala na te silafia e talafeagai. Ia manatua Ionatana! “Na galulue faatasi o ia ma le Atua.”

Ionatana ma Tavita

Pe tusa ma le 20 tausaga mulimuli ane ai, na taufaifai ai Koliata le toa Filisitia i ʻau a Isaraelu, ae na fasiotia o ia e Tavita. E ui e foliga mai e 30 tausaga e matua ai Ionatana iā Tavita, ae sa tutusa o la uiga. * O le lototele na faaalia e Ionatana i Mekemase sa faaalia foʻi e Tavita. Ae o le mea sili ona matilatila e tutusa ai Tavita ma Ionatana, sa faatuatua foʻi Tavita i le mana laveaʻi o Ieova, o le ala lea na mafai ai ona ia fesagaʻia Koliata ma le lē fefe ina ua solomuli Isaraelu uma i lana luʻi. O le iʻuga: “Ona pii mau lea o le loto o Ionatana i le loto o Tavita, ua alofa Ionatana iā te ia, pei ona alofa o ia iā te ia lava.”—1 Samuelu 17:1–18:4.

Ona o le toa o Tavita na avea o ia ma fili o le tupu o Saulo, ae e leʻi lotoleaga ai Ionatana iā Tavita. Na avea Ionatana ma Tavita o ni uō mamae, ma atonu i la talanoaga faalilolilo,  na iloa ai e Ionatana ua faauuina Tavita e avea ma tupu e sosoo ai o Isaraelu. Sa faaaloalogia e Ionatana le faaiʻuga a le Atua.

Ina ua faatonu e le tupu o Saulo ana auauna ma lona atalii e fasioti Tavita, na lapataʻi e Ionatana Tavita. Na faamautinoa atu e Ionatana iā Saulo, e leai se mea e fefe ai iā Tavita. O le mea moni, e leʻi agasala Tavita i le tupu! Pe e leʻi lamatia ai ea le ola o Tavita i le alu e tau ma Koliata? Na faafilemuina le mafaufau o Saulo ona o le augani a Ionatana mo lana uō ua tuuaʻia sesē. Peitaʻi, na toe foʻi manatu o le tupu i ana folafolaga e fasioti Tavita, ma faamalosia ai Tavita e sola.—1 Samuelu 19:1-18.

Na lagolagoina ma le faamaoni e Ionatana ia Tavita. Na feiloaʻi lenei uō e toʻalua e fuafua le mea e fai. Sa faamaoni Ionatana i lana uō ma i le taimi e tasi na ia taumafai e faamaoni i lona tamā, ma ia faapea atu iā Tavita: “Ia mamao lava lea; e te lē oti lava.” Peitaʻi, na faapea atu Tavita iā Ionatana: “Ua peiseaʻī o le laasaga e tasi i le va o aʻu ma le oti.”—1 Samuelu 20:1-3.

Na faia e Ionatana ma Tavita se fuafuaga e tofotofo ai faanaunauga o Saulo. Afai e mātauina e le tupu e lē o iai Tavita i lana laʻoʻai, ona faapea atu lea o Ionatana i lona tamā na faanoi mai Tavita e alu e auai i le tuuina atu o le taulaga a le latou aiga. Afai e ita Saulo, o lona uiga e lē o fiafia iā Tavita. Sa faamanuia atu Ionatana iā te ia ma toe amanaʻia lona tulaga o le tupu i le lumanaʻi, i le faapea atu: “Ia iā te oe foʻi Ieova, e pei ona sa i ai i loʻu tamā.” Sa taufai tautō o le a faamaoni le tasi i le isi ma fuafua pe faapefea ona faailoa e Ionatana iā Tavita le iʻuga o le tofotofoga.—1 Samuelu 20:5-24.

Ina ua iloa e Saulo e lē o auai Tavita, sa faamalamalama e Ionatana faapea sa augani mai Tavita: “Afai e te alofa mai iā te aʻu, tuu mai ia o aʻu ia matou feiloaʻi ma oʻu uso.” E leʻi fefe Ionatana e faailoa atu lona fiafia iā Tavita. Na matuā toʻatamaʻi le tupu! Sa ia faifai iā Ionatana ma leoleoā e faapea o le a faoa e Tavita le tulaga o lona atalii o se tupu. Sa faatonuina e Saulo Ionatana e aumai Tavita o sē ua tatau ona oti. Na tali atu Ionatana: “E oti i se ā? Se ā se mea ua faia e ia?” I le ita tele o Saulo, na ia velo ai lona atalii i le tao. E leʻi afāina Ionatana ae sa tigā lona loto ona o lona alofa iā Tavita.—1 Samuelu 20:25-34.

O le ā le tele na faamaoni ai Ionatana! I le vaaiga faaletagata e lē tele ni mea na maua ae tele mea na alu i le la faigāuō ma Tavita. Peitaʻi, na faauuina e Ieova Tavita e avea ma tupu pe a oti Saulo, ma na fuafua e Ieova lenei mea mo le lelei o Ionatana ma isi.

Se Faamavaega Faanoanoa

Na feiloaʻi faalilolilo Ionatana ma Tavita e taʻu atu i ai le mea ua tupu. Ua lē mafai ona toe oo Tavita i le maota o Saulo. Sa fetagisi ma faatofā nei tane e toʻalua. Ona toe lafi lea o Tavita.—1 Samuelu 20:35-42.

O le feiloaʻiga mulimuli a Ionatana ma Tavita, o le taimi a o lafi o ia mai iā Saulo “i le vao o Sifi i le vaomatua.” O inā na faalaeiau ai e Ionatana Tavita i upu nei: “Aua le fefe, auā e lē maua oe e le lima o Saulo loʻu tamā; ae fai oe ma tupu o Isaraelu, o aʻu foʻi ou te aupito atu iā te oe; ua iloa lava e loʻu tamā o Saulo e faapea lava.” (1 Samuelu 23:15-18) Mulimuli ane, na maliliu Ionatana ma Saulo i le taua ma Filisitia.—1 Samuelu 31:1-4.

E tatau i ē alolofa i le Atua ona mafaufau i le ituaiga o olaga na ola ai Ionatana. Po o e fesagaʻia ni faafitauli ona o lou faamaoni? Ia manatua na uunaʻia e Saulo Ionatana e faamuamua ona lava manaʻoga. Peitaʻi, na olioli Ionatana ma faaalia le faaaloalo ma le migao i lē ua filifilia e Ieova e avea ma le tupu o Isaraelu. Sa lagolagoina e Ionatana Tavita, ma sa ia faamaoni iā Ieova.

E tele uiga lelei o Ionatana. Ia faataʻitaʻi iā te ia! Ona faapea ai lea o tagata e uiga iā te oe e pei ona latou fai e uiga iā Ionatana: “Na galulue faatasi o ia ma le Atua.”—1 Samuelu 14:45.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 19]

E leʻi lotovale Ionatana iā Tavita