I LE lua tausaga a o leʻi tupu le mea na taʻua i luga, sa faauuina i maʻua ma laʻu paga misionare, o Evelyn Trabert, mai i le vasega lona fā o le Aʻoga Faale-Tusi Paia a le Olomatamata o Kiliata, lea sa iai e lata ane i Ithaca, i Niu Ioka. Sa tofia i maʻua e auauna i Santa Ana. A o leʻi faaauauina laʻu tala puupuu e faatatau i laʻu auaunaga faamisionare mo le toetoe 29 tausaga, seʻi oʻu faamatala atu le māfuaaga na ou filifilia ai lenā galuega.

Sa ou fanau i le 1923, a o nonofo oʻu mātua o John ma Eva Olson i Spokane i Washington, i Amerika. O i laʻua o ni tagata e lotu Luteru, ae e la te leʻi taliaina le aʻoaʻoga a le lotu e uiga i le afi i seoli, ona e la te talitonu e alofa le Atua. (1 Ioa. 4:8) Sa faigaluega loʻu tamā i se fale fai falaoa. I se tasi pō, sa faamautinoa atu ai e sē na la faigaluega faatasi e faapea, e lē o aʻoaʻoina i le Tusi Paia o seoli o se nofoaga e faapuapuagatia ai. E leʻi umi ae suʻesuʻe oʻu mātua ma Molimau a Ieova, ma la aʻoaʻoina ai le mea moni mai i le Tusi Paia, e faatatau i le mea e tupu pe a mavae le oti.

E na o le iva oʻu tausaga i lenā taimi, ae ou te manatua tala fiafia a oʻu mātua e faatatau i upu moni fou o le Tusi Paia ua la maua. Sa faateleina lo la fiafia  ina ua la aʻoaʻoina le suafa o le Atua, o Ieova, ma ua tuusaʻoloto mai i le aʻoaʻoga lavelave o le Tolutasi. Sa pei aʻu o se omomi e mitiia nei aʻoaʻoga faale-Tusi Paia mananaia, e ala i le aʻoaʻoina o ʻle upu moni e tuusaʻoloto ai.’ (Ioa. 8:32) Ou te leʻi manatu i le suʻesuʻeina o le Tusi Paia o se mea e fiu ai, ae sa ou fiafia e iloilo le Afioga a le Atua. E ui sa ou matamuli, ae sa matou ō ma oʻu mātua i le galuega talaʻi. Na papatiso i laʻua i le 1934, ae i le 1939 ina ua 16 oʻu tausaga, sa ou papatiso ai foʻi e avea ma auauna a Ieova.

Iā Iulai 1940, na faatau ese atu ai e oʻu mātua lo matou fale, ma amata loa la matou faiva faataimi atoa o ni paeonia i Coeur d’Alene, i Idaho. Sa matou nofo totogi i se fogāfale pito i luga o se fale e toe faaleleia ai taavale, ma sa faaaogā foʻi lo matou fale e fai ai sauniga. I lenā taimi, e itiiti ni faapotopotoga sa iai ni Maota mo Sauniga, o lea, sa latou feiloaʻi ai i fale o aiga po o ni potu mautotogi.

I le 1941, sa matou auai ai ma oʻu mātua i le fonotaga i St. Louis, i Missouri. I le Aso Sā, na faia ai le “Aso mo Tamaiti,” ma o i latou e i le va o le 5 ma le 18 tausaga, sa nonofo i le pito i luma o le pulelaa. Ina ua lata i le faaiʻuga o le lauga a le uso o Joseph F. Rutherford, na ia faapea mai ai iā i matou: “O outou uma . . . o tamaiti . . . ua lotomalilie e usiusitaʻi i le Atua ma lana Tupu, faamolemole tutulaʻi mai!” Sa matou tutū uma i luga, ona faapea mai lea o Rutherford: “Faauta, e sili atu i le 15,000 molimau fou o le Malo!” Sa fesoasoani lenā mea e faamalosia atili ai laʻu filifiliga, e avea le auaunaga paeonia ma aʻu galuega i le olaga.

I nai masina ina ua mavae le fonotaga i St. Louis, na siitia atu ai lo matou aiga i Kalifonia i saute. O lo matou tofiga i inā, ia amata se faapotopotoga i le aai o Oxnard. Sa matou nonofo i se tamaʻi kalaveni e na o le tasi le moega sa iai. I pō taʻitasi, sa manaʻomia ona faatulaga loʻu moega i luga o le laulauʻai. O se suiga e ese mai i le iai o loʻu lava potu moe!

A o matou leʻi taunuu i Kalifonia, sa osofaʻia ai e Iapani le Pearl Harbor iā Tesema 7, 1941. I le aso na sosoo ai, na auai ai le Iunaite Setete i le Taua Lona Lua a le Lalolagi. Sa poloaʻia e taʻitaʻi o le malo ia tapē uma molī i le pō. Sa fealuaʻi solo le vaamaulu a Iapani i le talafatai o Kalifonia, ae sa faigatā ona iloa mai le motu ma osofaʻia, ona sa pogisa atoa le vaipanoa.

I nai masina mulimuli ane, iā Setema 1942, na matou auai ai i le Fonotaga Faatiokarate o le Lalolagi Fou (New World Theocratic Assembly) i Cleveland, i Ohio. Sa matou faalogologo i le lauga a le uso o Nathan H. Knorr e faapea, “Filemu—Pe Mafai Ona Tumau?” Sa ia talanoaina le Faaaliga e 17, lea o loo taʻua ai le “manufeʻai” lea “na iai, ae ua lē toe iai, o le a alu aʻe mai i le tō.” (Faaa. 17:8, 11) Na faamalamalama e Knorr o “le manufeʻai” e faasino atu i Malo Sosoo, lea na muta a latou galuega i le 1939. Na valoia i le Tusi Paia o le a suia lenā Malo, ma taʻitaʻia atu ai i le vaitaimi o le filemu. O lea, i le 1945, na muta ai le Taua Lona Lua a le Lalolagi. Ina ua mavae lenā, sa toe aliaʻe mai le “manufeʻai” lea e faasino atu i Malo Aufaatasi. Sa faalautele atu e Molimau a Ieova la latou galuega talaʻi i le lalolagi aoao, ma e maʻeu se faatelega ua iai talu mai lenā taimi!

Sa fesoasoani lenā valoaga ou te iloa ai mea o le a tutupu i le lumanaʻi. Ina ua faasilasila o le a amata i le tausaga e sosoo ai le Aʻoga o Kiliata, na amata loa ona ou naunau e fia avea ma misionare. I le 1943, na tofia ai aʻu e paeonia i Portland, i Oregon. I na aso,  sa matou faaaogāina se fonokalafi e tā ai lauga, e faalogologo ai tagata i luma o o latou fale, ona ofo atu lea o se lomiga faale-Tusi Paia e faatatau i le Malo o le Atua. I lenā tausaga atoa, na ou mafaufau pea e faatatau i le auaunaga faamisionare!

I le 1944, sa faateʻia aʻu ina ua ou maua se valaaulia i Kiliata, faatasi ai ma laʻu uō pele o Evelyn Trabert. E lima masina na fesoasoani mai ai faiaʻoga o la matou vasega, ia matou iloa le auala e olioli ai i le suʻesuʻeina o le Tusi Paia. Na matou maofa i lo latou lotomaulalo. O nisi taimi, e tufa mai e nei uso a matou meaʻai ma aumai mea na matou manaʻomia a o fai se taumafataga. Na ma faauu iā Ianuari 22, 1945.

I le 1946, na matou taunuu ai ma Evelyn, Leo ma Esther Mahan i lo matou tofiga i El Salvador, ma na matou iloa ai o lenā oganuu “ua matua mo le seleselega.” (Ioa. 4:35) O le mea na tupu na taʻua i le amataga o lenei tala, na faaalia ai le matuā feita o taʻitaʻi lotu. I se vaiaso na muamua atu, na faia ai la matou uluaʻi fonotaga matagaluega i Santa Ana. Sa matou faasilasila atu i le lautele le lauga lautele, ma na matou matuā fiafia ona na toetoe 500 tagata na auai mai. Nai lo o le fefefe ma ō ese mai i le aai, ae na atili ai ona matou maumauaʻi e nonofo pea ma fesoasoani i ē e lotofaamaoni. E ui sa lapataʻia e taʻitaʻi lotu tagata ia aua neʻi faitau i le Tusi Paia, ma e toʻaitiiti e mafai ona mauaina ni kopi, ae e toʻatele na galala mo le upu moni. Sa latou talisapaia a matou taumafaiga e aʻoaʻoina le gagana Sepania, ina ia mafai ona matou aʻoaʻoina i latou e faatatau i le Atua moni, o Ieova, ma le folafolaga matagofie o le toe faafoʻisia mai o le lalolagi Parataiso.

O Rosa Ascencio o se tasi o aʻu uluaʻi suʻesuʻega i El Salvador. Ina ua ia suʻesuʻeina le Tusi Paia, e leʻi toe nonofo loa ma le tamāloa sa la nonofo. Mulimuli ane, na suʻesuʻe e lenei tamāloa le Tusi Paia, faaipoipo i laʻua, ma papatiso e avea o ni Molimau maelega a Ieova. O Rosa o le paeonia muamua lea i Santa Ana. *

Sa iai se faleoloa a Rosa. Pe a alu i le talaʻiga, e tapuni lona faleoloa ma maufaatuatuaina Ieova o le a ia tausia ona manaʻoga. Pe a foʻi mai i le talaʻiga, ona toe tatala lea, ma sa tumutumu atu i ai tagata e faatau. Sa tofo o ia i le moni o le Mataio 6:33, ma faamaoni pea seʻia oo i lona maliu.

E toʻaono i matou o misionare na mautotogi i le fale o se tamāloa. I se tasi aso, na asiasi atu ai le patele i lenā tamāloa ma lapataʻia o ia, afai e faaauau ona matou mautotogi i lona fale, o le a faateʻa i laʻua ma lana avā mai i le lotu. O lenei tamāloa o se faipisinisi e lauiloa, ma ua umi se taimi e lē o fiafia i uiga o le faifeʻau, ma e leʻi lolo atu i lana lapataʻiga. Sa faapea atu le tamāloa i le patele, e lē popole i ai pe a faateʻa o ia mai i le lotu. Sa faamautinoa mai e le tamāloa, e mafai ona matou nonofo pea e tusa po o le ā le umi e matou te mananaʻo ai.

I le laumua o San Salvador, sa suʻesuʻe ai se isi misionare  ma le avā a se inisinia e igoa iā Baltasar Perla. Na mou atu le faatuatua o lenei tamāloa lotofaamaoni i le Atua, ina ua ia molimauina le faafiaamiotonu o taʻitaʻi lotu. Ina ua oo i le taimi e fausia ai le ofisa o le lālā, na ofo mai Baltasar e na te tusia le ata o le fale ma fausia e aunoa ma se totogi, e ui lava e leʻi avea o ia ma Molimau a Ieova.

Ina ua faifaimea faatasi Baltasar ma tagata o Ieova i le galuega faugāfale, sa ia mautinoa ai ua ia maua le tapuaʻiga moni. Iā Iulai 22, 1955, sa papatiso ai o ia, ma e leʻi umi ae papatiso lana avā o Paulina. O loo auauna foʻi ma le faamaoni la laʻua fanau iā Ieova. Ua 49 tausaga o auauna lona atalii o Baltasar Jr i le Peteli i Brooklyn, lea o loo ia lagolagoina ai le galuega talaʻi ua faatuputeleina i le lalolagi aoao. I le taimi nei, o loo auauna o ia i le Komiti o le Lālā i le Iunaite Setete. *

Ina ua amata ona fai a matou tauaofiaga i San Salvador, sa fesoasoani mai le uso o Baltasar ina ia mafai ona matou faaaogā se faletaalo telē. I le taimi muamua, sa matou faaaogāina na o se vaega o le fale. Peitaʻi, o le faamanuia a Ieova na faaauau ai ona faatuputeleina le aofaʻi o la matou aofia, seʻia oo ina tumu le faletaalo ma faasolo ina lē ofi! I na taimi fiafia, sa matou feiloaʻi ai ma ē sa matou suʻesuʻeina le Tusi Paia. Seʻi mafaufau i oʻu faalogona ina ua faafeiloaʻi atu aʻu e tagata na matou suʻesuʻe, i sui fou na papatiso sa latou suʻesuʻe!

I se tasi fonotaga, na sau ai se uso ma faapea mai e iai se mea o loo ia fia taʻutino mai iā te aʻu. Ou te leʻi iloa o ia ma sa ou fia iloa le mea o loo manaʻo e taʻu mai. Na ia faapea mai: “O aʻu o se tasi o tamaiti ia sa tauʻaia atu maa iā te outou i Santa Ana.” I le taimi nei, o loo ma auauna faatasi iā Ieova, ma o se mea e olioli tele ai loʻu loto. O lenā talanoaga na ou mautinoa ai, o le faiva faataimi atoa o se galuega faamalieloto mo so o se tasi.

Sa faaauau pea laʻu galuega faamisionare mo le toetoe 29 tausaga i El Salvador. Muamua, i le laumua o Santa Ana, sosoo ai Sonsonate ma Santa Tecla, ae faaiʻu i San Salvador. I le 1975, ina ua uma ona mafaufau loloto ma tatalo, sa ou filifili e tuua loʻu tofiga  faamisionare ae toe foʻi i Spokane, talu ai sa manaʻomia ona ou fesoasoani i oʻu mātua ua matutua.

Ina ua maliu loʻu tamā i le 1979, sa ou tausia loʻu tinā o lē na faasolosolo ina matuā vaivai ma lē mafesoasoania. Sa soifua o ia mo le isi valu tausaga mulimuli ane, ma maliu ai i le 94 o ona tausaga. A o faagasolo na taimi faigatā, na amata ona ou vaivai i le itu faaletino ma le itu tau faalogona. O le tele o mea na mamafa i loʻu mafaufau, na oso solo ai ni atiloto i loʻu tino. Peitaʻi, o le tatalo faatasi ai ma le agalelei o Ieova, na faamalosia ai aʻu ma mafai ona tumau i lenā tofotofoga o le onosaʻi. Sa peiseaʻī na fetalai mai Ieova, ʻpe a oo ina e ulusinā, ou te tauave ma amo le avega mamafa ma saunia se laveaʻiina.’​—Isa. 46:4.

I le 1990, na ou siitia ai i Omak, i Washington. Sa ou toe lagona loʻu aogā i le oganuu e tautatala i le faa-Sepania, ma ua papatiso nisi o aʻu tagata suʻesuʻe o le Tusi Paia. Iā Novema 2007, sa lē mafai ai ona ou toe nofo na o aʻu i loʻu fale i Omak, o lea na ou siitia atu ai i se fale e lata i le aai o Chelan, i Washington. O loo tausia lelei aʻu e le faapotopotoga Sepania i inei, ma ou te lagona le matuā lotofaafetai. Talu ai e na o aʻu le Molimau e matua i inei, o lea e masani ai ona taʻua aʻu e uso ma tuafāfine o lo latou “tinā matua.”

Sa ou filifili e lē faaipoipo ma tausia aʻe se aiga, ina ia mafai ai ona faia soʻu sao atoatoa i le faiva e aunoa ma “se mea e faalavelavea ai.” E ui i lea, o loo toʻatele pea laʻu fanau faaleagaga. (1 Kori. 7:34, 35) Ua ou iloa e lē mafai ona ou maua mea uma i lenei olaga. O lea, na ou faamuamua le mea e ao ona faamuamua, o loʻu tuuina atu lea e auauna ma le lotoatoa iā Ieova. I le lalolagi fou, o le a tele le taimi e olioli ai i isi mea lelei. O le mau e sili ona ou fiafia i ai o le Salamo 145:16, lea ua faamautinoa mai ai iā i tatou, o le a “faamalie [e Ieova] le manaʻo o mea ola uma lava.”

E ui ua 91 oʻu tausaga, ae o loo maua pea le malosi e faaauau ai laʻu paeonia. Ua fesoasoani le auaunaga paeonia ou te lagona ai pea e pei lava o loo oʻu talavou, ma iai se fuafuaga i loʻu olaga. Ina ua faatoʻā ou taunuu i El Salvador, e leʻi leva ona amata le galuega talaʻi i inā. E ui lava i sauāga faifai pea a Satani, ae ua silia nei i le 39,000 tagata talaʻi i lenā atunuu. O lenā mea na faamalosia moni ai lava loʻu faatuatua. E mautinoa o loo fesoasoani le agaga paia o Ieova i taumafaiga a ona tagata!