Jerusalemi dhe Tempulli i Solomonit
Jerusalemi dhe Tempulli i Solomonit
U QUAJT «përsosmëria e bukurisë» dhe «qyteti i Mbretit të madh». (Ps 48:2; 50:2; Va 2:15) Jerusalemi ishte kryeqyteti i kombit të Perëndisë. (Ps 76:2) Pasi Davidi e mori qytetin nga jebusitët dhe e bëri kryeqytetin e tij, ai u quajt ‘Qyteti i Davidit’ ose thjesht ‘Sioni’.—2Sa 5:7.
Megjithëse nuk kishte një pozitë vërtet strategjike, Jerusalemi fitoi famë, sepse Perëndia vendosi në këtë qytet emrin e tij. (Lp 26:2) Ai ishte qendra fetare dhe administrative e kombit.
Jerusalemi gjendet 750 m mbi nivelin e detit, në malet qendrore të Judesë. Bibla flet për ‘lartësinë’ e tij dhe për adhuruesit që ‘ngjiten’ për të shkuar atje. (Ps 48:2; 122:3, 4) Qyteti i lashtë rrethohej nga lugina, si lugina e Hinomit në perëndim dhe në jug dhe lugina e përroit të Kidronit në lindje. (2Mb 23:10; Jr 31:40) Burimi i Gihonit * në luginën e Kidronit dhe En-Rogeli në jug siguronin ujë të pastër, që ishte i domosdoshëm sidomos gjatë sulmeve të armikut.—2Sa 17:17.
Në diagramin në faqen 21, Qyteti i Davidit është paraqitur me ngjyrë të kuqe. Gjatë mbretërimit të Davidit dhe më pas të Solomonit, qyteti u zgjerua në veri, duke përfshirë edhe Ofelin (me të gjelbër) dhe malin Moriah (me blu). (2Sa 5:7-9; 24:16-25) Në këtë kreshtë të lartë, Solomoni ndërtoi një tempull madhështor për Jehovain. Përfytyroni turma adhuruesish duke u ngjitur në ‘malin e Jehovait’ për festat vjetore. (Za 8:3) Rrjeti rrugor i paraqitur në faqen 17 e lehtësonte mjaft këtë udhëtim.
Tempulli i Solomonit, i stolisur me ar dhe gurë të çmuar, ishte një nga ndërtesat më të kushtueshme që ishin ndërtuar ndonjëherë. Domethënës ishte fakti se planin e tij arkitekturor e bëri Jehovai. Siç shihet nga piktura, përbri tempullit kishte oborre të gjera dhe ndërtesa administrative. Ia vlen të studioni disa nga hollësitë e tij.—1Mb 6:1–7:51; 1Kr 28:11-19; He 9:23, 24.
[Shënimi]
^ par. 4 Mbreti Hezekia e mbylli këtë burim dhe ndërtoi një tunel deri në një pellg në anën perëndimore.—2Kr 32:4, 30.
[Kutia në faqen 21]
Me kalimin e kohës Jerusalemi u zgjerua në perëndim dhe në veri. Mbretërit judenj që pasuan Solomonin shtuan mure dhe porta. Gërmimet arkeologjike që janë në vazhdim, mund të hedhin dritë mbi vendndodhjen e saktë, si edhe shtrirjen e disa pjesëve të mureve. Në vitin 607 p.e.s., qyteti u shkatërrua dhe mbeti i shkretë për 70 vjet. Rreth 80 vjet pas kthimit të judenjve, Nehemia ndërmori një rindërtim në përmasa të mëdha të mureve të Jerusalemit.
[Diagrami dhe figura në faqen 21]
(Për tekstin e kompozuar, shih botimin)
Jerusalemi/Tempulli i Solomonit
ZONA E TEMPULLIT NË KOHËN E SOLOMONIT
Pjesët e Tempullit
1. Më e Shenjta
2. E Shenjta
3. Portiku
4. Boazi
5. Jakini
6. Altari prej bakri
7. Deti prej metali të derdhur
8. Qerret
9. Dhomat anësore
10. Dhomat e ngrënies
11. Oborri i brendshëm
ZONA E TEMPULLIT
M. Moriah
Dhomat e ngrënies
Qerret
Dhomat anësore
Më e E Boazi
Shenjta Shenjta Portiku Altari Oborri
Jachin prej bakri i brendshëm
Qerret Deti prej
metali të derdhur
Ofel
Shesh?
Porta e Ujërave?
QYTETI I DAVIDIT
M. Sion
Pallati i Davidit
Porta e Burimit
Muri i Manaseut?
Kulla e Hananelit
Kulla e Meahut
Porta e Deleve
Porta e Rojës
Porta e Hetimit
Porta e Kuajve
LUGINA E KIDRONIT
Muri i ulët?
Gihon
Tuneli i mëvonshëm i ujit
LUGINA E TIROPEONIT
Porta e Togjeve të Hirit (e Copave të Poçeve) (e Bajgave)
En-Rogel
Porta e Luginës
LUGINA E HINOMIT
Porta e Qoshes
Kulla e Furrave
Muri i Gjerë
Porta e Efraimit
Shesh
Porta e qytetit të vjetër
Muri i hershëm verior
LAGJJA E DYTË
Porta e Peshqve
[Figura]
Ofel
Shtëpia e të Bijës së Faraonit
Pallati i Solomonit
Shtëpia e Pyllit të Libanit
Portiku i Shtyllave
Portiku i Fronit
M. Moriah
Oborri i Madh
Tempulli
[Figura në faqen 20]
Në plan të parë shihet zona ku gjendej «Qyteti i Davidit». Tempulli gjendej në zonën e sheshtë (poshtë, majtas)
[Figura në faqen 20]
Paraqitje kompjuterike e «Qytetit të Davidit» në lashtësi dhe e tempullit të Solomonit