Go na content

Go na table of contents

Yu ben sabi a sani disi?

Yu ben sabi a sani disi?

Fu san ede Yosef puru en barba fosi a go na a kownu fu Egepte?

Wan prenki na tapu wan skotu fu owruten Egepte di e sori fa wan man e koti sma wiwiri

Soleki fa a buku Genesis e sori, dan a kownu fu Egepte ben kisi wan tu dren di ben e trobi en. Dati meki a taigi sma fu den tyari a Hebrew man Yosef kon esi-esi meki a fruklari den dren disi. Na a ten dati Yosef ben de na strafu-oso wan tu yari kaba. Aladi Yosef ben musu go na Farao esi-esi, toku a teki a ten fu puru en barba (Genesis 39:20-23; 41:1, 14). Kande a sani disi di a skrifiman fu a buku Genesis taki no sori prenspari, ma a de krin taki a ben sabi den gwenti fu den Egeptesma.

Furu pipel na ini owruten, sosrefi den Hebrewsma, ben abi a gwenti fu kweki barba. Ma wan wortubuku taki dati „den Egeptesma fu owruten ben de a wan-enkri pipel fu Owstu-Asia di no ben wani kweki barba kwetikweti”.—McClintock and Strong’s Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature.

Na soso den barba den ben puru? Wan tijdschrift e taki dati te wan man ben o kon na fesi a kownu fu Egepte, a ben musu sreka ensrefi neleki te a ben o go na ini wan tempel (Biblical Archaeology Review). Efu disi de so, dan Yosef no ben o abi fu puru en barba wawan, ma a ben o abi fu puru ala wiwiri na en ede nanga en skin tu.

A buku Tori fu den apostel e taki dati a papa fu Timoteyus ben de wan Grikisma. Ma disi wani taki dati en papa gebore na ini Grikikondre?

Dati no abi fu de so. Na ini den Bijbel buku di na apostel Paulus skrifi a e taki son leisi fu Dyu nanga Grikisma. A sori leki Paulus ben gebroiki a wortu Grikisma gi ala sma di no ben de Dyu (Romesma 1:16; 10:12). A no de fu taki dati Paulus ben e du disi fu di bun furu sma na ini den kontren pe a ben e preiki, ben e taki Grikitongo èn den ben teki den gwenti fu den Grikisma abra.

Suma den sma fu owruten ben e si leki Grikisma? Na ini den yari baka 300 Fosi Krestes, a takiman Isocrates fu a foto Ateine ben e meki bigi taki a Griki kulturu ben panya na heri grontapu. Dati meki a taki dati a no soso den sma di gebore na ini Grikikondre na Grikisma. Ma den tra sma di kisi leri fu den Grikisma èn di teki den gwenti fu den abra, den ben kari Grikisma tu. Sobun, a kan taki den sma di Paulus ben kari Grikisma, soleki a papa fu Timoteyus, no ben gebore na ini Grikikondre. Kande Paulus ben kari den sma disi Grikisma fu di den ben teki den gwenti fu den Grikisma abra.Tori fu den apostel 16:1.