1. Batho ba boemong bofe bo utloisang bohloko?

HA HO mohla Jehova a kileng a rera hore batho ba hlokofatsoe ke botsofali. Ho fapana le hoo, morero oa hae e ne e le hore batho ba phele bophelo bo phethahetseng Paradeiseng. Empa hona joale “pōpo eohle e ntse e tsoela pele ho bobola hammoho le ho ba bohlokong.” (Bar. 8:22) U nahana hore Molimo o ikutloa joang ha a bona kamoo sebe se amang batho kateng? Ho feta moo, batho ba bangata ba hōlileng ba hlokomolohuoa nakong eo ba hlileng ba hlokang thuso.—Pes. 39:5; 2 Tim. 3:3.

2. Ke hobane’ng ha ba hōlileng ba hlomphuoa ka tsela e khethehileng ka phuthehong?

² Batho ba Jehova baa leboha hore ebe ho na le batho ba hōlileng ka phuthehong. Bohlale ba bona bo re tsoela molemo ebile mohlala oa bona oa tumelo o oa re khothatsa. Boholo ba rōna re amana le ba bang ba baratuoa bana ba rōna ba hōlileng. Leha ho le joalo, ebang re amana le bona kapa che, re ba lakaletsa bophelo bo botle. (Bagal. 6:10; 1 Pet. 1:22) Kaofela ha rōna re tla rua molemo ha re ithuta hore na Molimo o talima batho ba hōlileng joang. Re tla boela re bue ka boikarabelo ba litho tsa lelapa hammoho le ba phutheho mabapi le baratuoa ba rōna ba seng ba hōlile.

3, 4. (a) Mongoli oa Pesaleme ea 71 o ile a kōpa eng ea bohlokoa ho Jehova? (b) Batho ba hōlileng ka phuthehong ba ka kōpa eng ho Molimo?

³ Pesaleme ea 71:9 e re: “U se ke ua ntahla nakong ea botsofali;  ha ke felloa ke matla, u se ke ua ntlohela.” Mohlomong ke Davida ea ngotseng mantsoe ana. O ile a sebeletsa Molimo ho tloha bocheng ba hae ho fihlela a tsofala, ’me Jehova o ile a mo sebelisa haholo. (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Mar. 2:1-3, 10) Leha ho le joalo, Davida o ile a bona ho hlokahala hore a kōpe Jehova hore a ’ne a mo bontše mohau.—Bala Pesaleme ea 71:17, 18.

⁴ Kajeno batho ba bangata ba tšoana le Davida. Ho sa tsotellehe botsofali le “matsatsi a tlokotsi,” ba tsoela pele ho rorisa Molimo kahohle kamoo ba ka khonang. (Moek. 12:1-7) E ka ’na eaba boholo ba bona ha ba sa khona ho etsa lintho tseo ba kileng ba li etsa likarolong tse fapaneng tsa bophelo, ho akarelletsa le boboleling. Empa le bona ba ka kōpa Jehova ka tieo hore a ’ne a ba bontše mohau ’me a ba hlokomele. Batho bao ba hōlileng ba tšepahalang, ba ka kholiseha hore Molimo o tla arabela lithapelo tsa bona. Ho joalo hobane Davida le eena o ile a bululeloa ke Jehova hore a rapelle lintho tse tšoanang.

5. Jehova o talima batho ba hōlileng ba tšepahalang joang?

⁵ Mangolo a hlakisa hore Jehova o talima batho ba hōlileng ba tšepahalang e le ba bohlokoa haholo le hore o lebeletse hore bahlanka ba hae ba ba hlomphe. (Pes. 22:24-26; Liprov. 16:31; 20:29) Levitike 19:32 [Bibele ea Sesotho] e re: “U eme pel’a moriri o moputsoa, ’me u hlomphe ea hōlileng. Tšaba Molimo oa hao. Ke ’na Jehova.” Ho hlompha batho ba hōlileng ka phuthehong e ne e le boikarabelo bo boholo ha mantsoe ao a ne a ngoloa, ’me ho sa ntse ho le joalo le kajeno. Empa ke mang ea lokelang ho ba hlokomela?

6. Jesu o ile a beha mohlala ofe tabeng ea ho hlokomela batsoali?

⁶ Lentsoe la Molimo le re: “Hlompha ntat’ao le ’m’ao.” (Ex. 20:12; Baef. 6:2) Jesu o ile a hatisa bohlokoa ba taelo ena ka ho nyatsa bangoli le Bafarisi ba neng ba hana ho hlokomela batsoali ba bona. (Mar. 7:5, 10-13) Jesu ka boeena o ile a beha mohlala o motle. Ka mohlala, ha a le makhatheng a lefu thupeng ea tlhokofatso, o ile a kōpa morutuoa Johanne hore a hlokomele ’mè oa hae, eo e ka ’nang eaba e ne e se e le mohlolohali.—Joh. 19:26, 27.

7. (a) Moapostola Pauluse o ile a beha molao-motheo ofe tabeng ea ho hlokomela batsoali? (b) Pauluse o ne a bua ka taba efe ha a ngolla Timothea?

⁷ Moapostola Pauluse o ile a re Bakreste ba lokela ho hlokomela ba malapa a bona. (Bala 1 Timothea 5:4, 8, 16.) Hlokomela taba eo Pauluse a neng a bua ka eona ha a ngolla Timothea. Pauluse o ile a bolela hore na ke bo-mang ba ka tšoanelehang le ba ke keng ba tšoaneleha hore phutheho e ba tšehetse ka lichelete. O ile a hlakisa hore mohlolohali ea seng a hōlile o lokela ho hlokomeloa haholo-holo ke bana ba hae ba Bakreste, litloholo le beng ka eena. Ha ba etsa joalo, phutheho e ke ke ea jarisoa moroalo o sa hlokahaleng oa lichelete. Ka ho tšoanang, tsela e ’ngoe eo Bakreste ba bontšang “boinehelo ba bomolimo” ka eona kajeno, ke ka ho hlokomela beng ka bona ba hlokang.

8. Ke hobane’ng ha e le bohlale hore ebe Bibele ha e fane ka tharollo e tobileng tabeng ea ho hlokomela batsoali ba hōlileng?

⁸ Ha ho pelaelo hore bana ba Bakreste ba seng ba le baholo ba tlameha ho hlokomela batsoali ba bona ka lintho tseo ba li hlokang. Pauluse o ne a bua ka beng ka rōna bao e leng Bakreste, empa seo ha se bolele hore batsoali bao e seng Bakreste ba lokela ho hlokomolohuoa. Kaha maemo ha a tšoane, bana ba hlokomela batsoali ba bona ka litsela tse sa tšoaneng. Batho ba hōlileng ha ba tšoane ka litlhoko, botho le bophelo. Ba bang ba na le bana ba bangata ha ba bang ba na le a le mong to! Ba bang ba phela ka thuso eo ba e fumanang  ’musong athe ba bang ha ba phele ka eona. Liqeto tseo batho ba hlokang thuso ba li etsang ha li tšoane. Kahoo, re tla be re se bohlale kapa re sa bontše lerato haeba re nyatsa tsela eo ka eona motho e mong a lekang ho hlokomela beng ka eena ba hōlileng. Leha ho le joalo, Jehova a ka hlohonolofatsa qeto leha e le efe e lumellanang le Mangolo, e leng se ileng sa etsahala mehleng ea Moshe.—Num. 11:23.

9-11. (a) Ba bang ba ka tobana le mathata afe? (Sheba setšoantšo se qalong.) (b) Ke hobane’ng ha bana ba seng ba le baholo ba sa lokela ho potlakela ho tlohela tšebeletso ea nako e tletseng? Fana ka mohlala.

⁹ Ha batsoali le bana ba lula libakeng tse fapaneng, ho ka ba thata ho hlokomela batsoali ba hōlileng. Haeba ho ka etsahala hore e mong oa batsoali a kule ka tšohanyetso, mohlomong ka lebaka la ho oa, ho robeha kapa tlokotsi e itseng, ho ka hlokahala hore bana ba potlakele ho ea ba bona. Mohlomong ka mor’a moo, ba ka hloka thuso—ea nakoana kapa ea nako e telele. *

¹⁰ Basebeletsi ba nako e tletseng ba leng hōle le malapa abo bona, ba ka thatafalloa ho etsa liqeto. Barab’abo rōna ba sebeletsang Bethele, baromuoa le balebeli ba tsamaeang kaofela ba nka likabelo tsa bona e le tsa bohlokoa ebile e le tlhohonolofatso e tsoang ho Jehova. Ho ntse ho le joalo, haeba batsoali ba bona ba kula, ntho ea pele eo ba ka e nahanang ke ho re, ‘Re lokela ho khutlela hae re e’o hlokomela batsoali ba rōna.’ Empa, e ka ba bohlale hore ba rapele ’me ba ipotse hore na ke sona seo batsoali ba bona ba hlileng ba se batlang kapa ba se lakatsang. Ha baa lokela ho potlakela ho tlohela tšebeletso, ebile ka linako tse ling ha ho hlokahale. Na ho ka etsahala hore ebe bokuli ba batsoali ke ba nakoana hoo ba bang ka phuthehong ba ka ithaopelang ho ba thusa?—Liprov. 21:5.

¹¹ Ka mohlala, nahana ka bana ba motho ba babeli ba neng ba le tšebeletsong ea nako e tletseng hōle le hae. E mong e ne e le moromuoa Amerika Boroa, athe e mong o ne a le ntlo-khōlō e Brooklyn, New York. Kaha batsoali ba bona ba ne ba se ba hōlile ba ne ba hloka thuso. Bona hammoho le basali ba bona ba ile ba etela batsoali ba bona Japane ho ea bona hore na ba hloka thuso ea mofuta ofe. Ka mor’a nako e itseng, mora oa bona ea neng a le Amerika Boroa le mosali oa hae ba ile ba ipotsa hore na ebe ho molemo hore ba khutlele hae. Ho sa le joalo, ba ile ba letsetsoa ke mohokahanyi oa sehlopha sa baholo phuthehong ea batsoali ba bona. Baholo bao ba ne ba buisane ka boemo boo, ’me ba ne ba batla hore baromuoa bana ba lule kabelong ea bona ka nako e telele kamoo ho ka khonehang. Baholo bao ba ne ba ananela tšebeletso ea banyalani bana ’me ba ikemiselitse ho etsa sohle seo ba ka se khonang ho ba thusa ho hlokomela batsoali ba bona. Ruri litho tsohle tsa lelapa li ile tsa ananela kameho eo e lerato.

12. Lelapa la Bokreste le lokela ho ameha ka eng ha le etsa qeto e amanang le ho hlokomela batsoali?

¹² Ho sa tsotellehe hore na lelapa la Bokreste le etsa’ng ho hlokomela batsoali ba hōlileng, ho ka ba molemo hore bohle ba amehang ba etse bonnete ba hore seo ba se etsang ha se silafatse lebitso la Molimo. Ha re batle hore le ka mohla re tšoane le baeta-pele ba bolumeli ba mehleng ea Jesu. (Mat. 15:3-6) Re batla hore liqeto tsa rōna li tlotlise Molimo le phutheho ea hae.—2 Bakor. 6:3.

13, 14. Ke hobane’ng ha seo Mangolo a se buang se re thusa ho etsa qeto ea hore liphutheho li rata ho hlokomela ba hōlileng?

¹³ Hase bohle ba ka thusang basebeletsi ba nako e tletseng ka tsela eo re sa tsoa bua ka eona. Leha ho le joalo, ho latela se ileng sa etsahala lekholong la pele la  lilemo ho hlakile hore liphutheho li rata ho hlokomela bara le barali babo rōna ba hōlileng ba behang mohlala o motle. Bibele e re phuthehong ea Jerusalema “ho ne ho se ea hlokang.” Sena ha se bolele hore kaofela ha bona e ne e le barui. Ho hlakile hore ba bang ba ne ba futsanehile, empa “ho ne ho abeloa e mong le e mong, hantle feela kamoo a neng a hloka kateng.” (Lik. 4:34, 35) Hamorao ho ile ha hlaha boemo bo itseng ka phuthehong. Ho ile ha tlalehoa hore ‘bahlolohali ba itseng ba ne ba hlokomolohuoa kabong ea lijo ea letsatsi le leng le le leng.’ Kahoo baapostola ba ile ba laela hore ho khethoe banna ba tšoanelehang, ba neng ba tla tiisa hore bahlolohali ba hlokomeloa ka ho lekana le ka tsela e loketseng. (Lik. 6:1-5) Ke ’nete hore tokisetso ena ea nakoana ea hore ho feptjoe batho bao e ileng ea e-ba Bakreste ka Pentekonta ea 33 C.E. ’me ba sala Jerusalema ka nako e itseng, e ne e entsoe ka morero oa hore ba matlafatsoe moeeng. Leha ho le joalo, tsela eo baapostola ba ileng ba etsa lintho ka eona e bontša hore phutheho e ka thusa ho hlokomela batho ba hlokang.

¹⁴ Joalokaha re bone, Pauluse o ile a fa Timothea litaelo tse bontšang maemo ao ho ’ona bahlolohali ba Bakreste ba ka tšoanelehang hore ba thusoe ke phutheho. (1 Tim. 5:3-16) Ka ho tšoanang, Jakobo o ile a bululeloa hore a ngole hore Bakreste ba na le boikarabelo ba ho hlokomela likhutsana, bahlolohali le ba bang ha ba le matšoenyehong kapa ba hloka. (Jak. 1:27; 2:15-17) Moapostola Johanne le eena o itse: “Mang kapa mang ea nang le mokhoa oa lefatše lena oa ho tšehetsa bophelo ’me a bona mor’abo a hloka leha ho le joalo a mo koalla monyako oa qenehelo ea hae e bonolo, lerato la Molimo le lula ka tsela efe ho eena?” (1 Joh. 3:17) Haeba Bakreste ka bomong ba e-na le boikarabelo ba ho hlokomela batho ba hlokang, na hase ’nete hore liphutheho le tsona li na le boikarabelo bo joalo?

15. Ha ho thusoa bara le barali babo rōna ba hōlileng, ke lintho life tse ka amehang?

¹⁵ Mebuso ea linaha tse ling e entse tokisetso ea penshene, mananeo a bophelo bo botle le a batho ba hlokomellang batho ba hōlileng malapeng a bona. (Bar. 13:6) Empa linaheng tse ling ha ho na litokisetso tse joalo. Kahoo se ka etsoang ke beng ka motho le phutheho ho hlokomela bara le barali babo rōna ba hōlileng se itšetleha ka maemo. Ha bana bao e leng Bakreste ba lula hōle, sena se ka ’na sa ama tsela eo ba ka thusang batsoali ka eona. E ka ba hantle hore bana ba buisane ka bolokolohi le baholo ba phutheho eo batsoali ba bona ba leng ho eona ho tiisa hore bohle ba utloisisa maemo a lelapa. Ka mohlala,  mohlomong baholo ba ka thusa batsoali ho batlisisa ka seo ’muso o se etsang ho thusa batho ba hōlileng. Ho ka etsahala hore ebe baholo ba hlokometse lintho tse itseng tseo ba ka li bolellang bana ba seng ba le baholo, tse kang hore batsoali ha ba noe meriana hantle le hore ho na le mangolo a bohlokoa ao ba sa a buleng. Puisano e joalo e etsoang ka maikutlo a matle le ka mosa e ka etsa hore boemo bo se ke ba mpefala ebile e ka thusa ho rarolla mathata. Ho hlakile hore batho ba leng haufi ba thusang bana ho hlokomela batsoali ba ka fokotsa matšoenyeho a lelapa.

16. Bakreste ba bang ba thusa litho tse hōlileng tsa phutheho joang?

¹⁶ Kaha bara ba bang babo rōna ba Bakreste ba rata barab’abo bona ba hōlileng, ba ithaopela ho sebelisa nako ea bona le matla ho ba thusa ka eng kapa eng eo ba ka e khonang. Ba etsa bonnete ba hore batho ba hōlileng ka phuthehong ba hlokomeloa ka tsela e ikhethang. Baithaopi ba bang ba fapanyetsana linako le mesebetsi ha ba hlokomela ba hōlileng ka phuthehong. Kaha baa utloisisa hore maemo a bona ha a ba lumelle ho ba tšebeletsong ea nako e tletseng, ba thabela ho thusa hore bana ba lule tšebeletsong ea nako e tletseng halelele kamoo ba ka khonang. Ruri Bara bana babo rōna ba bontša moea o motle. Leha ho le joalo, mosa oa bona ha o bolele hore bana ha baa lokela etsa makhobonthithi ’ohle a ho hlokomela batsoali.

17, 18. Tsela eo motho ea hōlileng a itšoarang ka eona e ama mokhoa oo ba bang ba mo hlokomelang ka oona joang?

¹⁷ Batho bohle ba amehang mosebetsing oa ho hlokomela batho ba hōlileng ba ka loanela hore e be o thabisang. Haeba u e mong oa bona, etsa sohle seo u ka se khonang ho lula u e-na le maikutlo a nepahetseng. Maemong a mang, ho hōla hoa nyahamisa, ho ka ba ha tetebetsa maikutlo. Kahoo, u lokela ho leka ka matla ho hlompha le ho khothatsa bara le barali babo rōna ba hōlileng, ka ho bua le bona ka lintho tse ba hahang. Bara le barali bana babo rōna ba ’nile ba tšepahala ho Jehova ’me ba lokela ho babatsoa. Jehova ha a lebale seo ba se entseng tšebeletsong ea hae, le Bakreste ba bang ha ba se lebale.—Bala Malakia 3:16; Baheberu 6:10.

¹⁸ Ho feta moo mesebetsi e boima ea letsatsi le letsatsi e ka nolofatsoa ka hore ba hōlileng le bahlokomeli ba bona ba soasoe moo ho loketseng. (Moek. 3:1, 4) Batho ba bangata ba hōlileng ba etsa bonnete ba hore ha ba imetse bahlokomeli ba bona. Baa hlokomela hore tsela eo ba itšoarang ka eona e ama tlhokomelo eo ba e fumanang le hore na ke batho ba bakae ba ba etelang. Ho tloaelehile hore Bakreste ba re, “Ke ne ke il’o khothatsa Mokreste-’moho le ’na ea hōlileng, empa ke eena ea nkhothalitseng.”—Liprov. 15:13; 17:22.

19. Ba bacha le ba hōlileng ba ka lebella hore bokamoso bo tla ba joang?

¹⁹ Re labalabela letsatsi leo ka lona mahlomola le ho se phethahale li tla fela. Empa hona joale, bahlanka ba Molimo ba lokela ho beha tšepo ea bona linthong tse tla ba teng ka ho sa feleng. Rea tseba hore ho lumela litšepiso tsa Molimo ke thuso e matla linakong tsa matšoenyeho. Ka lebaka la tumelo eo, “ha re tele, empa le haeba motho eo re leng eena ka ntle a ntse a senyeha, ka sebele motho eo re leng eena ka hare o ntse a nchafatsoa letsatsi le letsatsi.” (2 Bakor. 4:16-18; Baheb. 6:18, 19) Leha ho le joalo, ntle le ho lula u e-na le tumelo e matla litšepisong tsa Molimo, ke eng hape e ka u thusang ho phetha boikarabelo ba ho hlokomela batho ba hōlileng? Sehloohong se latelang re tla bua ka litlhahiso tse ka re thusang ho etsa seo.