Vijana Huuliza . . .

Ninaweza kuanza urafiki wa karibu na mtu wa jinsia tofauti lini?

“Shuleni unajihisi wewe si mtu wa kawaida ikiwa huna rafiki wa jinsia tofauti!”—Brittany.

“Kila upande kuna uvutano mkubwa unaonichochea niwe na rafiki wa kiume. Pia kuna vijana wengi wanaovutia.”—Whitney.

▪ Unaona mvulana na msichana wameshikana mikono wakitembea shuleni. Unahisije?

□ Sijali

□ Ninawaonea wivu kidogo

□ Ninawaonea kijicho

▪ Umeenda kuona sinema na marafiki kisha unagundua kwamba kila mtu ana rafiki wa jinsia tofauti isipokuwa wewe! Unahisije?

□ Sijali

□ Ninawaonea wivu kidogo

□ Ninawaonea kijicho

▪ Rafiki yako wa karibu sana ameanza kupendezwa na mtu wa jinsia tofauti na sasa ameanzisha urafiki wa karibu naye. Unahisije?

□ Sijali

□ Ninawaonea wivu kidogo

□ Ninawaonea kijicho

IKIWA ulijibu maswali yaliyo juu kwa kusema “ninawaonea wivu kidogo” au “ninawaonea kijicho,” si wewe tu unayehisi hivyo. Katika nchi ambazo ni desturi kwa wavulana na wasichana kwenda matembezi, vijana wengi wangejibu vivyo hivyo. “Wakati fulani unahisi kama umekosa kitu kwa sababu vijana wengine wote wana wapenzi na wewe huna,” anasema Yvette mwenye umri wa miaka 14.

Tamaa ya kuwa na mtu fulani wa pekee—na kuwa na mtu anayekuona kuwa wa pekee—ni kubwa sana. “Hamu ya kuwa na rafiki wa jinsia tofauti inakua kila siku na ni vigumu sana kushughulika nayo!” anasema kijana mmoja. Wengine wanaanza urafiki na mtu wa jinsia tofauti wakiwa wachanga mno. Kwa mfano, uchunguzi uliofanywa na gazeti la Time ulionyesha kwamba asilimia 25 ya vijana wenye umri wa miaka 13 tayari “wana marafiki wa jinsia tofauti.” Je, unafikiri walikuwa tayari? Je, uko tayari kuwa na rafiki wa jinsia tofauti? Ili kujibu swali hilo unahitaji jibu kwa swali la msingi.

“Urafiki wa karibu” Ni Nini?

▪ Umekuwa ukitembea pamoja na mtu wa jinsia tofauti kwa kawaida.

Je, huo ni urafiki wa karibu? □ Ndiyo □ Hapana

▪ Mara kadhaa kwa siku umekuwa ukiandika ujumbe mfupi au kuongea kwa simu na rafiki mmoja wa jinsia tofauti.

Je, huo ni urafiki wa karibu? □ Ndiyo □ Hapana

 ▪ Wewe na mtu wa jinsia tofauti mna uhusiano wa siri. Na wazazi wenu hawajui. Hujawaambia kwa sababu unajua hawatauruhusu.

Je, huo ni urafiki wa karibu? □ Ndiyo □ Hapana

▪ Kila mara ukiwa pamoja na marafiki wako, unajaribu kuwa na mtu yuleyule wa jinsia tofauti.

Je, huo ni urafiki wa karibu? □ Ndiyo □ Hapana

Yaelekea hukuwa na tatizo kujibu swali la kwanza, lakini labda ulisita kidogo kabla ya kujibu maswali yale mengine. Urafiki wa karibu ni nini? Katika mazungumzo haya tutasema ni uhusiano wowote wa kijamii ambao katika huo unavutiwa kimapenzi na mtu mmoja naye anavutiwa nawe katika njia hiyohiyo pia. Iwe katika kikundi, mahali pa faragha, kwenye simu, ana kwa ana, mahali palipo wazi au pa siri, kama wewe na rafiki wa jinsia tofauti mna uhusiano wa kimapenzi, huo ni urafiki wa karibu.

Je, uko tayari kuwa na rafiki wa jinsia tofauti? Kufikiria maswali matatu yafuatayo kutakusaidia kufanya uamuzi.

Lengo Lako Ni Nini?

Katika utamaduni wa nchi nyingi urafiki na mtu wa jinsia tofauti huonwa kuwa njia halali ya watu wawili kujuana vizuri. Lakini urafiki huo unapaswa kuwa na lengo maalumu yaani, kumsaidia mwanamume na mwanamke kujua ikiwa watafaana katika ndoa. Kwa nini?

Biblia hutumia maneno “upeo wa ujana” kufafanua kipindi ambacho hisia za ngono na za kimahaba huwa zenye nguvu. (1 Wakorintho 7:36) Unapodumisha uhusiano wa karibu pamoja na mtu wa jinsia tofauti ukiwa bado katika “upeo wa ujana” utawasha tamaa, utajiingiza katika matata, na hivyo kujifunza hekima ya Wagalatia 6:7: “Lolote lile analopanda mtu, atavuna hilo pia.”

Ukweli ni kwamba vijana wa jinsia tofauti wameanzisha urafiki bila kuwa na nia ya kuoana. Wengine wanaona rafiki wa jinsia tofauti kuwa tuzo au pambo la kuonyesha watu ili kujiongezea heshima. Kuchezea hisia za mtu mwingine kwa njia hiyo ni ukatili, na haishangazi kwamba uhusiano wa aina hiyo haudumu. Msichana mmoja anayeitwa Heather alisema hivi: “Vijana wengi wa jinsia tofauti huanzisha  urafiki na kisha kuuvunja baada ya wiki moja au mbili. Wao huona uhusiano wao kama kipindi cha mpito tu—jambo ambalo huwatayarisha kwa talaka wala si kwa ndoa.”

Kuanzisha urafiki na mtu wa jinsia tofauti kwa ajili ya kujifurahisha tu au ili ujulikane kuwa una rafiki wa jinsia tofauti, kunaweza kuumiza hisia. Mfikirie Eric, alipokuwa na umri wa miaka 18 alifurahia kile ambacho alifikiria kuwa ni urafiki tu wa karibu na mshichana mmoja. Kisha akagundua kuwa msichana huyo aliuchukua urafiki huo kwa uzito zaidi. “Lo! Nilishangaa sana nilipotambua alikuwa na hisia za kimahaba. Kwa kweli, nilifikiri sisi ni marafiki tu!” akasema Eric.

Bila shaka, si vibaya kuchangamana na watu wa jinsia tofauti mkiwa katika kikundi ambacho kinasimamiwa vizuri. Lakini inapohusu kuanzisha urafiki wa karibu nao ni vizuri kungoja hadi uwe umepita upeo wa ujana na uko tayari kufikiria ndoa kwa uzito. Hilo ndilo jambo ambalo msichana aitwaye Chelsea alikuja kuthamini. Anasema hivi: “Kwa kadiri fulani, ningesema urafiki na mtu wa jinsia tofauti unapaswa kuwa wa kujifurahisha tu, lakini anakiri hivi, “lakini haifurahishi ikiwa mtu mmoja anauchukulia uhusiano huo kwa uzito ilhali yule mwingine hauchukulii hivyo.”

Una Umri Gani?

▪ Unafikiri kijana anaweza kuanzisha urafiki wa karibu na mtu wa jinsia tofauti akiwa na umri gani? ․․․․․․․․․․

▪ Sasa muulize mzazi mmoja au wote wawili swali hilohilo, kisha uandike jibu lake. ․․․․․․․․․․

Inawezekana kuwa namba ya kwanza uliyoandika ni ndogo kuliko ya pili. Au huenda sivyo! Labda wewe ni mmoja kati ya wengi ambao kwa busara wameahirisha kuanzisha urafiki wa karibu hadi watakapokuwa na umri wa kutosha kujielewa vizuri. Hivyo ndivyo msichana mmoja Mkristo aitwaye Sondra alivyoamua kufanya, ingawa ana umri unaoruhusiwa kisheria kuolewa. Sondra anaeleza hivi: “Unapoanzisha urafiki wa karibu na mtu wa jinsia tofauti unataka akufahamu vizuri. Lakini kama hujijui mwenyewe, unatarajiaje mwingine akuelewe?”

Danielle mwenye miaka 17, anahisi vivyo hivyo. Anasema hivi: “Sifa ambazo ningependa rafiki yangu wa karibu awe nazo miaka miwili iliyopita ni tofauti sana na zile ambazo ninapendezwa nazo sasa. Kwa kweli, hata sasa sina hakika kwamba ninaweza kufanya uamuzi mzito kama huo. Wakati nitakapoona kuwa kwa miaka kadhaa utu wangu umeimarika, hapo ndipo ninaweza kufikiria kuanzisha urafiki na mtu wa jinsia tofauti.”

 Je, Uko Tayari Kufunga Ndoa?

Kwa kuwa urafiki wa karibu na mtu wa jinsia tofauti ni hatua ya kuelekea kufunga ndoa, jiulize ikiwa uko tayari kushughulikia jukumu la kuwa mume au mke, au hata kuwa baba au mama. Utajuaje ikiwa uko tayari kwa ajili ya hayo? Fikiria yafuatayo.

▪ Mahusiano Unawatendeaje wazazi, ndugu na dada zako? Je, mara nyingi unashindwa kujidhibiti na labda kutumia maneno makali au ya dharau unapotoa maoni yako? Wakiulizwa watasemaje kukuhusu? Jinsi unavyoshughulika na watu wa familia yako ndivyo utakavyomtendea mwenzi wako.—Waefeso 4:31, 32.

▪ Fedha Unatumiaje pesa? Je, kila wakati una madeni? Je, unaweza kudumisha kazi? Ikiwa sivyo, ni kwa nini? Je, ni kwa sababu ya aina ya kazi? Au ni kwa sababu ya mwajiri? Ama kwa sababu ya sifa mbaya uliyo nayo? Ikiwa huwezi kutumia pesa zako vizuri, utawezaje kufanya hivyo kwa ajili ya familia?—1 Timotheo 5:8.

▪ Hali ya Kiroho Ikiwa wewe ni mmoja wa Mashahidi wa Yehova, una sifa gani za kiroho? Je, wewe husoma Neno la Mungu, kushiriki katika mikutano, na kwenda katika utumishi, bila kusukumwa? Ikiwa huwezi kudumisha hali yako ya kiroho, utawezaje kumtia moyo mwenzi wako afanye hivyo?—2 Wakorintho 13:5.

Haya ni mambo machache unayopaswa kutilia maanani unapofikiria kuwa na urafiki na mtu wa jinsia tofauti na kufunga ndoa. Kwa sasa, unaweza kushirikiana na watu wa jinsia tofauti katika kikundi kinachofaa. Baadaye, utakapoamua kuwa na rafiki wa karibu wa jinsia tofauti, utakuwa umejielewa vizuri zaidi na utakuwa umejua unachotaka kwa mwenzi wako wa maisha.

Siri ya Kupata Furaha ya Familia

Habari zaidi inaweza kupatikana katika kurasa za 13-26 ya kitabu hiki, kilichochapishwa na Mashahidi wa Yehova.

MAMBO YA KUFIKIRIA

▪ Ni katika hali gani zinazofaa unaweza kuchangamana na watu wa jinsia tofauti?

▪ Ni sifa gani unayohitaji kufanyia kazi ili ufae katika ndoa?

[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 28]

Kile Ambacho Vijana Wengine Wanasema

“Wakati mwingine mimi huwaonea wivu watu walio na urafiki wa karibu na watu wa jinsia tofauti au hata waliooana. Lakini kuanzisha urafiki kama huo si jambo la mchezo tu. Ikiwa kwako ni mchezo tu, basi unachezea moyo wa mtu mwingine. Nafikiri kuanzisha urafiki wa karibu na mtu wa jinsia tofauti kunapaswa kunisaidia kujua ikiwa huyu hasa ndiye ningependa kumwoa.”—Blaine, 17.

“Sidhani kama unapaswa kuanzisha urafiki wa karibu na mvulana kama ‘mazoezi’ kwa ajili ya uchumba. Hilo lingeumiza hisia tu.”—Chelsea, 17.

“Ninafikiri unapaswa kuwa na umri wa kutosha kuolewa kabla ya kuanzisha urafiki wa karibu na mtu wa jinsia tofauti. La sivyo, itakuwa kama kutafuta kazi ya kudumu ukiwa bado shuleni na huna nia yoyote ya kuifanya.”—Sondra, 21.

[Sanduku katika ukurasa wa 30]

Taarifa kwa Wazazi

Watoto wenu wanaweza kushurutishwa kuwa na urafiki na mtu wa jinsia tofauti wakati wowote ule. “Sihitajiwi kufanya chochote!” anasema Phillip. “Wasichana huniomba niende matembezi pamoja nao, nami husimama tu huku nikiwaza, ‘Oh, nitafanyaje sasa?’ Ni vigumu kukataa kwani baadhi yao ni warembo sana!”

Jambo bora zaidi unaloweza kufanya ukiwa mzazi ni kuzungumza na kijana wako kuhusu uzito wa kuwa na urafiki wa karibu na mtu wa jinsia tofauti. Mbona usitumie makala hii kuzungumza naye? Chunguza jinsi mwana au binti yako anavyohisi kuhusu mambo anayokabili shuleni na katika kutaniko la Kikristo. Nyakati nyingine mnaweza kuwa na mazungumzo hayo katika vikao visivyo rasmi, kama vile “unapoketi katika nyumba yako na unapotembea barabarani.” (Kumbukumbu la Torati 6:6, 7) Haidhuru kikao chenyewe, kumbuka kuwa “mwepesi kuhusu kusikia, si mwepesi wa kusema.”—Yakobo 1:19.

Mwana au binti yako anapoonyesha upendezi kwa mtu wa jinsia tofauti usishtuke. “Baba yangu alipogundua nina rafiki wa kiume alikasirika sana!” asema msichana mmoja. “Alijaribu kunitisha kwa kuniuliza maswali mengi kama vile, ikiwa niko tayari kwa ndoa, jambo ambalo ukiwa mchanga linakufanya utake kudumisha urafiki huo ili kuwathibitishia wazazi wako kwamba wamekosea!”

Ikiwa kijana wako anajua kwamba hutaki kusikia chochote kuhusu urafiki kama huo, jambo baya linaweza kutokea: anaweza kuendeleza uhusiano kwa siri. Msichana mmoja anasema hivi: “Wazazi wanapoitikia vibaya, linafanya watoto watake kuficha uhusiano hata zaidi. Hawakatishi uhusiano. Wanajificha tu.”

Utapata matokeo mazuri zaidi kwa kuwa na mawasiliano ya wazi. Msichana mmoja mwenye umri wa miaka 20 alisema: “Nyakati zote wazazi wamezungumza waziwazi kuhusu uzito wa kuwa na urafiki wa karibu na mtu mmoja. Ni muhimu wajue ninavutiwa na nani, na ninafikiri hilo ni jambo zuri! Baba yangu ataongea naye. Ikiwa wana wasiwasi mwingi kumhusu wataniambia. Kwa kawaida mimi hukata kauli kwamba sipendezwi naye hata kabla hatujaanza kuwa marafiki wa karibu.”

[Picha katika ukurasa wa 29]

Kuchangamana na watu wa jinsia tofauti katika vikundi vinavyofaa kunaweza kukufaidi na kukujenga