Fadhili—Sifa Inayoonyeshwa kwa Maneno na Matendo
TENDO fulani la fadhili linaweza kumfariji na kumtia mtu moyo sana! Tunapogundua kwamba mtu fulani anatujali, sisi hufurahi sana. Kwa kuwa kila mmoja wetu hufurahi anapotendewa kwa fadhili, tunaweza kusitawishaje sifa hiyo yenye kuvutia?
Kuwaonyesha wengine fadhili kunahusisha kupendezwa kutoka moyoni na hali yao njema—jambo linaloonyeshwa kupitia maneno na matendo yanayoonyesha kwamba unataka kuwasaidia. Ingawa fadhili ni sifa inayoonyeshwa kupitia matendo, inahusisha mengi zaidi ya kuwatendea wengine kwa heshima na adabu. Fadhili ya kweli huchochewa na upendo wenye kina na huruma. Zaidi ya hilo, fadhili inayoonyeshwa kwa njia hiyo ni sehemu ya tunda la roho takatifu ya Mungu ambalo Wakristo wanahimizwa wasitawishe. (Gal. 5:22, 23) Ni lazima tusitawishe sifa ya fadhili, hivyo acheni tuchunguze jinsi ambavyo Yehova na Mwana wake wameonyesha sifa hiyo na jinsi tunavyoweza kuwaiga.
YEHOVA HUWAONYESHA WATU WOTE FADHILI
Yehova huwajali na kuwaonyesha fadhili watu wote, kutia ndani “watu wasio na shukrani na waovu.” (Luka 6:35) Kwa mfano, Yehova “huwaangazia jua lake waovu na wema, na hunyesha mvua juu ya waadilifu na wasio waadilifu.” (Mt. 5:45) Hivyo, hata wale ambao hawamtambui Yehova kama Muumba wao hunufaika na maandalizi yake yenye fadhili yanayotegemeza uhai na wanaweza kuwa na furaha ya kadiri fulani.
Mambo ambayo Yehova aliwatendea Adamu na Hawa ni mfano mzuri sana wa kuwaonyesha wengine fadhili. Muda mfupi baada ya kutenda dhambi, Adamu na Hawa “[waliyafunga] pamoja majani ya mtini na kujitengenezea mavazi ya kujifunika kiunoni.” Hata hivyo, Yehova alijua kwamba walihitaji mavazi mazuri zaidi ili waweze kuishi nje ya bustani ya Edeni, ambako ardhi ilikuwa imelaaniwa kwa “miiba na michongoma.” Hivyo, sifa ya fadhili ilimchochea Yehova ashughulikie uhitaji wao kwa kuwatengenezea “mavazi marefu ya ngozi ili wavae.”—Mwa. 3:7, 17, 18, 21.
Ingawa Yehova ni mwenye fadhili kuelekea “waovu na wema,” yeye hutamani hasa kuwaonyesha fadhili watumishi wake waaminifu. Kwa mfano, katika siku za nabii Zekaria, malaika fulani alifadhaika sana kuona kwamba kazi ya kujenga upya hekalu jijini Yerusalemu ilikuwa imesimama. Yehova alimsikiliza malaika huyo alipoeleza mambo yaliyokuwa yakimhangaisha na kumjibu kwa “maneno ya fadhili na yenye kufariji.” (Zek. 1:12, 13) Yehova alitenda vivyo hivyo pia aliposhughulika na nabii Eliya. Wakati fulani, nabii huyo alivunjika moyo sana hivi kwamba akamwomba Yehova amuue. Yehova alielewa vizuri hisia za nabii Eliya naye akamtuma malaika amwimarishe. Zaidi ya hilo, Mungu alimhakikishia nabii huyo kwamba hakuwa peke yake. Baada ya Eliya kuambiwa maneno hayo yenye fadhili na kupokea msaada aliohitaji, alifanikiwa kuendelea na kazi ambayo Mungu alimpa. (1 Fal. 19:1-18) Miongoni mwa watumishi wa Mungu, ni nani aliye mfano bora kabisa katika kuonyesha sifa ya pekee ya Yehova ya fadhili?
YESU—MWANAMUME MWENYE FADHILI NYINGI
Wakati wa huduma yake hapa duniani, Yesu alijulikana kuwa mtu mwenye fadhili na aliyewajali wengine. Hakuwa mkali na hakujikweza juu ya wengine. Kwa huruma alisema hivi: “Njooni kwangu, nyote mnaotaabika na kulemewa na mizigo, nami nitawaburudisha. . . . Kwa maana nira yangu ni laini.” (Mt. 11:28-30) Kwa kuwa Yesu alikuwa mwenye fadhili, watu walimfuata popote alipoenda. Yesu ‘aliwasikitikia,’ hivyo aliwalisha, akawaponya wagonjwa wao na walemavu, na kuwafundisha “mambo mengi” kumhusu Baba yake.—Marko 6:34; Mt. 14:14; 15:32-38.
Yesu alishughulika na watu kwa njia iliyoonyesha kwamba alielewa na kutambua hali zao, jambo linaloonyesha kwamba alikuwa mwenye fadhili nyingi. Kwa kweli, hata watu walipomfikia wakati usiofaa, Yesu aliwapokea “kwa fadhili” wote waliomtafuta kwa unyoofu. (Luka 9:10, 11) Kwa mfano, hakumkemea mwanamke mwenye hofu nyingi aliyekuwa na mtiririko wa damu, ambaye ingawa hakuwa safi kulingana na sheria, aliligusa vazi lake la nje akitumaini kwamba angepona. (Law. 15:25-28) Akichochewa na huruma, Yesu alimwambia hivi mwanamke huyo aliyekuwa ameteseka kwa miaka 12: “Binti yangu, imani yako imekuponya. Nenda kwa amani, umepona ugonjwa wako mbaya.” (Marko 5:25-34) Hilo lilikuwa tendo la pekee sana la fadhili!
FADHILI HUONYESHWA KUPITIA MATENDO MEMA
Kama tulivyoona, fadhili ya kweli huonyeshwa kwa matendo. Yesu alionyesha umuhimu wa kufanya hivyo katika mfano wake wa Msamaria mwema. Ingawa kulikuwa na uhasama kati ya Wasamaria na Wayahudi, mwanamume Msamaria anayetajwa katika mfano huo, alimsikitikia mtu aliyekuwa amepigwa na wezi na kunyang’anywa mali yake, na kisha kuachwa mahututi barabarani. Sifa ya fadhili ilimsukuma Msamaria huyo kutenda. Aliyapaka dawa majeraha yake na kuyafunga na kumpeleka kwenye nyumba ya wageni. Kisha Msamaria huyo akamlipa msimamizi wa nyumba ya wageni ili amtunze mwanamume huyo aliyekuwa amejeruhiwa na akajitolea kulipia gharama yoyote ya ziada ambayo ingetokea.—Luka 10:29-37.
Ingawa mara nyingi sifa ya fadhili huonyeshwa kwa matendo, inaweza pia kuonyeshwa kupitia maneno yenye kutia moyo yaliyofikiriwa vizuri. Hivyo, ingawa “mahangaiko yaliyo moyoni mwa mtu huulemea moyo,” Biblia inaongeza kwamba “neno jema huuchangamsha.” (Met. 12:25) Tunaweza kuchangamsha au kuinua roho za wengine ikiwa tunachochewa na sifa ya wema na fadhili kushiriki pamoja nao mambo yanayojenga. * Maneno yetu ya fadhili yataonyesha kwamba tunawajali. Na kwa kuwa watakuwa wametiwa moyo, itakuwa rahisi zaidi kwao kukabiliana na hali zozote ngumu maishani.—Met. 16:24.
KUSITAWISHA SIFA YA FADHILI
Wanadamu wote wameumbwa “kwa mfano wa Mungu,” hivyo wana uwezo wa kusitawisha sifa ya fadhili. (Mwa. 1:27) Kwa mfano, Yulio, ofisa wa jeshi Mroma, ambaye mtume Paulo alikuwa chini ya ulinzi wake alipokuwa akisafiri kwenda Roma, “[alimtendea] Paulo kwa fadhili na kumruhusu aende kwa rafiki zake akatunzwe nao” katika jiji la Sidoni. (Mdo. 27:3) Wakati fulani baadaye, wakaaji wa kisiwa cha Malta walimwonyesha Paulo na wengine “fadhili zinazopita za kawaida” walipovunjikiwa na meli. Wakaaji wa kisiwa hicho hata waliwasha moto kwa ajili yao. (Mdo. 28:1, 2) Ingawa walitenda jambo zuri, kuwaonyesha wengine fadhili kunahusisha mengi zaidi ya kufanya tu tendo moja la fadhili nyakati fulani-fulani.
Ili kumpendeza Mungu kikamili, ni lazima sifa ya fadhili iwe sehemu ya kudumu ya utu wetu na njia yetu ya maisha. Kwa sababu hiyo, Yehova anatuambia ‘tujivike’ sifa ya fadhili. (Kol. 3:12) Hata hivyo, lazima tukiri kwamba si rahisi nyakati zote kufanya sifa hiyo kuwa sehemu ya utu wetu. Kwa nini? Huenda tukashindwa kuwaonyesha wengine fadhili kwa sababu ya haya, kutojiamini, upinzani, au bado tuna mielekeo ya kuwa na ubinafsi. Licha ya hayo, tunaweza kushinda hali hizo kwa kutegemea roho takatifu na kwa kuiga kielelezo cha Yehova cha kuwaonyesha wengine fadhili.—1 Kor. 2:12.
Je, unaweza kutambua ni maeneo gani unayohitaji kuboresha ili uwe mwenye fadhili zaidi? Tunapaswa kujiuliza hivi: ‘Je, mimi huwasikiliza wengine kwa huruma? Je, niko macho kuona uhitaji wa wengine? Ni lini mara ya mwisho nilipomwonyesha fadhili mtu mwingine ambaye si wa familia yangu au rafiki wa karibu?’ Basi, tunaweza kujiwekea malengo, kama vile kuwafahamu vizuri zaidi watu walio karibu nasi, hasa washiriki wa kutaniko la Kikristo. Kwa kufanya hivyo, tutatambua kwa urahisi hali na mahitaji yao. Kisha, tunapaswa kujitahidi kuwaonyesha wengine fadhili kama ambavyo tungependa wao watutendee ikiwa tungekuwa katika hali yao. (Mt. 7:12) Mwishowe, Yehova atabariki jitihada zetu za kuwaonyesha wengine fadhili ikiwa tutamwomba atusaidie kufanya hivyo.—Luka 11:13.
SIFA YA FADHILI HUWAVUTIA WENGINE
Mtume Paulo alipoorodhesha mambo yaliyomfanya awe mhudumu wa Mungu, alitaja pia sifa ya “fadhili.” (2 Kor. 6:3-6) Ilikuwa rahisi kwa watu kumkaribia Paulo kwa sababu alipendezwa nao kibinafsi, na alionyesha hivyo kwa matendo na maneno yake yenye fadhili. (Mdo. 28:30, 31) Vivyo hivyo, mwenendo wetu wenye fadhili unaweza kuwafanya watu wajifunze kweli. Tunapowaonyesha fadhili watu wote, kutia ndani wapinzani wetu, tunaweza kuyeyusha mioyo yao na kuondoa uhasama wao kutuelekea. (Rom. 12:20) Baada ya muda, huenda wakavutiwa na ujumbe wa Biblia.
Katika dunia Paradiso tunayotarajia, hapana shaka kwamba umati wa watu watakaofufuliwa watafurahia sana kujionea, huenda kwa mara ya kwanza, matendo ya fadhili ya kweli. Wakiwa na mioyo iliyojaa shukrani kwa sababu ya mambo watakayotendewa, wao pia watachochewa kuwaonyesha wengine fadhili. Mtu yeyote atakayeishi wakati huo na ambaye atakataa kuwaonyesha wengine fadhili na kuwasaidia, hataendelea kuishi kwenye dunia Paradiso. Kwa upande mwingine, wale ambao Mungu atawapa kibali chake ili waishi milele, watawatendea wengine kwa njia ya fadhili na upendo. (Zab. 37:9-11) Huo utakuwa ulimwengu wenye utulivu na amani tele! Hata hivyo, kabla ya wakati huo kufika, tunaweza kunufaikaje hata sasa kwa kuwaonyesha wengine fadhili?
MANUFAA YA KUWAONYESHA WENGINE FADHILI
Biblia inasema hivi: “Mtu mwenye fadhili hujinufaisha.” (Met. 11:17) Watu humpenda mtu mwenye fadhili, nao huchochewa kumtendea kwa fadhili pia. Yesu alisema hivi: “Kwa kipimo mnachowapimia watu, ndicho watakachowapimia.” (Luka 6:38) Hivyo, ni rahisi kwa mtu mwenye fadhili kupata marafiki wazuri na kuendeleza urafiki huo.
Mtume Paulo aliwahimiza washiriki wa kutaniko la Efeso ‘watendeane kwa fadhili, huruma nyororo, wakisameheana kwa hiari.’ (Efe. 4:32) Kutaniko hunufaika kwa njia kubwa ikiwa ndugu na dada huchochewa na huruma kuonyeshana fadhili na huwa tayari kusaidiana. Ndugu na dada hao hawana tabia ya kutumia maneno makali, kuwachambua wengine vikali, au kuwadhihaki. Badala ya kueneza porojo zenye kuumiza, wao hujitahidi kutumia ulimi wao kuwasaidia wengine. (Met. 12:18) Na kwa sababu hiyo, kutaniko husitawi kiroho.
Naam, sifa ya fadhili huonyeshwa kwa maneno na matendo. Tunapokuwa wenye fadhili, tunaiga utu mchangamfu na wenye ukarimu wa Yehova, Mungu wetu. (Efe. 5:1) Hivyo, tunayaimarisha makutaniko yetu na kuwavuta wengine kwenye ibada safi. Acheni tujulikane kuwa watu wenye fadhili!
^ fu. 13 Sifa ya wema itazungumziwa katika makala ya wakati ujao katika mfululizo huu wa sifa tisa za tunda la roho takatifu ya Mungu.