1-3. Nabii mwenye alitoka Yuda hakufanya nini, na hilo lilikuwa na matokeo gani? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.)

MUFALME YEROBOAMU wa Israeli alijenga mazabahu kwa ajili ya ibada ya uongo katika muji wa Betheli. Yehova alituma nabii mumoja kutoka Yuda ili atolee Yeroboamu ujumbe wa hukumu. Nabii huyo munyenyekevu alimutii Yehova na kutoa ujumbe huo. Mufalme alimukasirikia sana nabii huyo, lakini Yehova alimulinda.—1 Wafalme 13:1-10.

² Yehova aliamuru nabii huyo asikule chakula ao kunywa maji katika Israeli na apite katika barabara ingine ili kurudia nyumbani. Wakati alikuwa anarudia, nabii huyo alikutana na mwanaume moja mwenye kuzeeka na alimudanganya, kwa kusema kama alikuwa na ujumbe moja kutoka kwa Yehova. Mwanaume huyo mwenye kuzeeka alimualika nabii huyo aende nyumbani kwake ili kula na kunywa. Nabii huyo alikosa kumutii Yehova na alienda pamoja na mwanaume huyo. Yehova hakufurahi. Wakati alikuwa katika barabara ili kurudia nyumbani, simba moja alishambulia nabii huyo na kumuua.​—1 Wafalme 13:11-24.

 ³ Hatujue sababu gani nabii huyo aliamua kusikiliza mwanaume huyo mwenye kuzeeka kuliko kumusikiliza Yehova. Lakini tunajua kama hakuendelea ‘kuwa na kiasi katika kutembea’ na Yehova. (Soma Mika 6:8.) Katika Biblia, maneno kutembea pamoja na Yehova yanamaanisha pia kumutumainia Yehova, kutegemea muongozo wake, na kumutii. Mutu mwenye kiasi anajua kama anapaswa kusali kwa ukawaida. Ikiwa nabii huyo alikuwa mwenye kiasi, angemuuliza Yehova ikiwa alikuwa amebadilisha maagizo yake. Wakati fulani sisi pia tunapaswa kukamata maamuzi mazito, na pengine mambo yenye Yehova anapenda tufanye hayaonekane wazi. Lakini, ikiwa tuko wenye kiasi, tutamuomba Yehova atuongoze ili tusifanye makosa makubwa

4. Tutajifunza nini katika habari hii?

⁴ Katika habari yenye ilitangulia, tulijifunza maana ya kuwa mwenye kiasi na sababu gani sifa hiyo ni ya lazima kwetu leo. Lakini namna gani tunaweza kuwa wenye kiasi zaidi? Na ni hali gani zenye zinaweza kutia katika jaribu sifa yetu ya kiasi, ni kusema, kuonyesha kabisa ikiwa tuko wenye kiasi ao hapana? Tuzungumuzie basi hali tatu kati ya hali hizo.—Methali 11:2.

5, 6. Namna gani Barzilai alionyesha kama alikuwa mwenye kiasi?

⁵ Namna tunatenda wakati hali zetu ao migawo yetu inabadilika inaweza kuonyesha ikiwa tuko kabisa wenye kiasi ao hapana. Mufano wa Barzilai, rafiki mushikamanifu wa Mufalme Daudi unaweza kutufundisha jambo fulani. Wakati Barzilai alikuwa na miaka 80, Daudi alimualika aende kuishi katika makao ya mufalme. Hata kama hilo lilikuwa pendeleo kubwa, Barzilai alisema kama ingekuwa muzuri zaidi kupatia mugawo huo mutu mumoja mwenye kuitwa Kimhamu, mwenye inawezakana alikuwa mutoto wake mwanaume.—2 Samweli 19:31-37.

⁶ Sababu gani Barzilai alikataa mualiko huo? Aliepuka daraka ao alipenda akuwe na maisha mepesi? Hapana, ni kwa sababu Barzilai alikuwa mwenye kiasi. Alielewa kama hali yake ilikuwa imebadilika, na aliheshimia mipaka yake. (Soma Wagalatia 6:4, 5.) Kama Barzilai, tunapaswa kuwa wenye kiasi. Kuliko kukazia akili yetu juu ya mambo yenye tunapenda ao kujilinganisha na wengine, tunakaza akili yetu juu ya kumutumikia Yehova kwa uwezo wetu wote. Hilo ni jambo la maana sana kuliko kuwa na mugawo fulani wa pekee ao kuwa mwenye kujulikana sana. (Wagalatia 5:26) Ikiwa tuko wenye kiasi, tutatumika pamoja na ndugu na dada zetu ili kumutukuza Yehova na kusaidia wengine.​—1 Wakorintho 10:31.

7, 8. Namna gani sifa ya kiasi inaweza kutusaidia tusijitegemee sisi wenyewe?

⁷ Inaweza kuwa vigumu kuendelea kuwa wenye kiasi ikiwa tunapewa madaraka ao mamlaka zaidi. Mufano wa Nehemia unaweza kutufundisha jambo fulani. Wakati Nehemia alisikia kama watu katika Yerusalemu wako na magumu mengi, aliomba Yehova awasaidie. (Nehemia 1:4, 11) Yehova alijibia sala ya Nehemia. Mufalme Artashasta alimufanya Nehemia kuwa gavana wa eneo hilo. Hata kama Nehemia alikuwa na nguvu na utajiri, hakujitegemea yeye mwenyewe hata kidogo. Alitafuta muongozo wa Yehova na alisoma kwa ukawaida Sheria yake. (Nehemia 8:1, 8, 9) Nehemia alikuwa na mamlaka juu ya watu wengi. Lakini hakutumia hata kidogo mamlaka yake kwa faida yake mwenyewe ao ili kutendea wengine mubaya.—Nehemia 5:14-19.

⁸ Kama vile Nehemia, ikiwa tunapewa madaraka zaidi ao ikiwa mugawo wetu unabadilika,  tunapaswa kuendelea kuwa wenye kiasi. Hatupendi kutegemea uwezo wetu wenyewe ao uzoefu wetu. Namna gani mutu anaweza kuanza kujitegemea yeye mwenyewe? Kwa mufano, muzee fulani anaweza kufanya mambo ya kutaniko bila kusali kwanza. Ao ndugu ao dada fulani anaweza kukamata kwanza uamuzi fulani na kisha anasali kwa Yehova ili abariki uamuzi huo. Lakini, mutu mwenye kiasi hajitegemee yeye mwenyewe, hata kama anafanya jambo fulani lenye amekwisha kufanya mara nyingi. Anakumbuka sikuzote kama uwezo wake hauwezi kulinganishwa na uwezo wa Yehova. (Soma Methali 3:5, 6.) Leo, katika ulimwengu, watu wengi wanajipenda wenyewe na wanajikaza kujitia pa nafasi ya kwanza. Lakini watumishi wa Yehova hawako hivyo. Hatufikiri kama kuwa na madaraka kunafanya tukuwe watu wa maana sana kuliko wengine katika familia yetu ao katika kutaniko letu. Lakini, tunakumbuka daraka letu katika mupango wa Mungu na kutumika pamoja na ndugu na dada zetu.—1 Timotheo 3:15.

9, 10. Namna gani sifa ya kiasi inatusaidia wakati wengine wanatusema mubaya?

⁹ Tunaweza kuvunjika moyo wakati mutu fulani anatusema mubaya. Jambo hilo lilimufikia Hana. Hata kama bwana yake alimupenda sana, Hana hakukuwa na furaha. Mbanda yake, Penina, alimuchekelea kila wakati. Hana alikuwa anapenda akuwe na watoto lakini haikuwezekana. Siku moja wakati Hana alikuwa na huzuni nyingi, alienda kwenye tabenakulo ili kusali. Kuhani Mukubwa, Eli aliona Hana analia na kumuambia kama alikuwa amelewa! Hana angekasirika sana. Lakini, alimujibia Eli kwa heshima. Kisha, Hana alitoa sala yenye ilionyesha imani na upendo wake kwa Yehova.—1 Samweli 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

¹⁰ Sifa ya kiasi inaweza kutusaidia ‘tuendelee kuushinda uovu kwa wema.’ (Waroma 12:21) Ulimwengu wa Shetani unajaa mambo mengi ya mubaya. Kwa hiyo, hatupaswe kushangaa wakati wengine wanatutendea mubaya. Hata kama hilo linaweza kutufanya tukasirike,  tunapaswa kujikaza sana ili kuzuia hasira hiyo. (Zaburi 37:1) Inaweza kuwa hata jambo lenye kuumiza sana wakati tuko na matatizo pamoja na ndugu ao dada zetu katika kutaniko. Wakati jambo hilo linatokea, tunapaswa kumuiga Yesu. Biblia inasema hivi: “Alipokuwa akitukanwa, hakujibu kwa matukano.” Lakini, ‘alijiweka mukononi mwa yule ambaye anahukumu kwa uadilifu.’ (1 Petro 2:23) Yesu alikuwa munyenyekevu na alijua kama Yehova angeweza kumaliza mambo yote ya ukosefu wa haki. (Waroma 12:19) Sisi pia tunapaswa kuwa wanyenyekevu na kuepuka ‘kulipa ubaya kwa ubaya.’—1 Petro 3:8, 9.

11, 12. (a) Namna gani tunaweza kuendelea kuwa wenye kiasi wakati wengine wanatusifu ao kututapa? (b) Namna gani tunaweza kuonyesha kuwa tuko wenye kiasi kupitia muvalio na mwenendo wetu?

¹¹ Sifa yetu ya kuwa wenye kiasi inaweza pia kujaribiwa wakati watu wanatusifu ao kututapa. Watu walisifu sana Esta na kumutapa. Alikuwa kati ya wanawake wenye walikuwa na sura yenye kupendeza sana katika Perse. Kwa mwaka moja, alipewa matunzo fulani ya pekee ili akuwe mwenye kupendeza sana, pamoja na vijana wanawake wote wenye walikuwa wanajikaza sana ili wakubaliwe na mufalme. Kisha mufalme alimuchagua Esta ili akuwe bibi yake. Lakini mambo yote hayo hayakufanya abadilike. Hakuanza kujifikiria yeye mwenyewe. Aliendelea kuwa mwenye kiasi, mupole, na mwenye kuonyesha heshima.—Esta 2:9, 12, 15, 17.

¹² Ikiwa tuko wenye kiasi, muvalio na mwenendo wetu vitaonyesha kama tunajiheshimia sisi wenyewe na wengine pia. Kuliko kuwa na majivuno ao kujaribu kushangaza watu, tunajikaza kuwa na “roho ya utulivu na ya upole.” (Soma 1 Petro 3:3, 4; Yeremia 9:23, 24) Namna tunajiona sisi wenyewe itafikia kuonekana katika maneno na matendo yetu. Kwa mufano, tunaweza kujaribu kufanya watu wafikiri kuwa tuko wa hali ya juu kuliko wengine kwa sababu ya mambo yenye tunafanya, mambo yenye tunajua, ao watu wenye tunajua. Ao tunaweza kujaribu kuonyesha kuwa tulifanya jambo fulani la maana kwa uwezo wetu wenyewe, hata kama wengine walitusaidia kufanya jambo hilo. Lakini fikiria mufano wa Yesu. Angeweza kushangaza sana watu na hekima nyingi yenye alikuwa nayo. Lakini, Yesu alikuwa anataja kila mara maneno ya Neno la Mungu. Hakupenda watu wamutukuze yeye. Sikuzote, alipenda utukufu umuendee Yehova.—Yohana 8:28.

13, 14. Namna gani sifa ya kiasi inaweza kutusaidia tukamate maamuzi ya muzuri?

¹³ Tunapaswa kuwa wenye kiasi wakati tunakamata maamuzi ao wakati wengine wanakamata maamuzi yenye yatakuwa na matokeo juu yetu. Wakati mutume Paulo alikuwa Kaisaria, alipenda kwenda Yerusalemu ili kumaliza kazi yenye Yehova alikuwa amemupatia. Lakini nabii mumoja mwenye kuitwa Agabo, alimuambia Paulo kama ikiwa anaenda huko, atakamatwa. Angeweza hata kuuawa. Ndugu walimuomba Paulo asiende. Lakini Paulo aliamua kuenda Yerusalemu. Alienda huko kwa sababu alijitegemea yeye mwenyewe? Hapana, Paulo alikuwa mwenye kiasi na alimutegemea Yehova kabisa. Ndugu hao pia walikuwa wenye kiasi. Kwa hiyo, walitegemeza uamuzi wa Paulo na walimuacha aende.​—Matendo 21:10-14.

¹⁴ Kuwa mwenye kiasi kutatusaidia tukamate maamuzi ya muzuri hata kama hatuwezi kujua ao kuzuia kabisa matokeo ya maamuzi hayo. Kwa mufano, tunaweza kufikiria kuanza kufanya utumishi wa wakati wote. Lakini mambo yatakuwa namna gani ikiwa tunagonjwa? Itakuwa namna gani ikiwa wazazi wetu wanagonjwa na wako na lazima ya musaada? Tutafanya nini wakati tutazeeka? Hatuwezi kujibia maulizo  yote hayo, hata kama tunasali na kufikiri juu ya maulizo hayo. (Mhubiri 8:16, 17) Lakini ikiwa tunamutegemea Yehova, tutajua na kuheshimia mipaka yetu. Tutachunguza mambo, tutaomba mashauri, na jambo la maana zaidi, tutasali ili tupate muongozo. Kisha tunapaswa kufuata muongozo wa roho ya Yehova. (Soma Mhubiri 11:4-6.) Yehova anaweza kubariki maamuzi yetu, ao anaweza kutusaidia tubadilishe mipango yetu.​—Methali 16:3, 9.

15. Namna gani kufikiri sana juu ya Yehova kunatusaidia tuendelee kuwa wanyenyekevu?

¹⁵ Namna gani tunaweza kuwa wenye kiasi zaidi? Tutazungumuzia njia ine. Kwanza kabisa, tunapaswa kutafakari juu ya Yehova, ni kusema, kufikiri sana juu ya sifa zake. Wakati tunajilinganisha na Yehova, tunatambua kama tuko wa hali ya chini sana na hatujue kitu. (Isaya 8:13) Ukumbuke kama tunatumikia Mungu Mweza-Yote, hatutumikie mwanadamu ao malaika. Kufikiri sana juu ya jambo hilo kutatusaidia tujinyenyekeze ‘chini ya mukono wenye nguvu wa Mungu.’—1 Petro 5:6.

16. Namna gani kufikiri sana juu ya upendo wa Mungu kunatusaidia tukuwe wenye kiasi?

¹⁶ Njia ya pili ya kutusaidia tukuwe wenye kiasi zaidi ni kufikiri sana juu ya namna Yehova anatupenda sana. Mutume Paulo alilinganisha kutaniko na mwili wa mutu. Yehova alifanya sehemu zote za mwili zikuwe za maana. (1 Wakorintho 12:23, 24) Kila mumoja wetu ni wa maana pia kwa Yehova. Hatulinganishe na wengine, na haache kutupenda wakati tunafanya makosa. Tunaweza kujisikia salama kwa sababu tunajua kama Yehova anatupenda.

17. Tutapata faida gani ikiwa tunatafuta sifa za muzuri za wengine?

¹⁷ Njia ya tatu ya kutusaidia tukuwe wenye kiasi zaidi ni wakati tunatafuta sifa za muzuri za wengine, kama vile Yehova anafanya. Kuliko kujifikiria sisi wenyewe sikuzote ao kuambia wengine mambo yenye wanapaswa kufanya, tutawaomba mashauri na kuwa tayari kukubali mawazo yao. (Methali 13:10) Tunafurahi wakati ndugu na dada wanapata migawo ya pekee. Na tunamushukuru Yehova kwa sababu anaturuhusu sisi wote tumutumikie.—1 Petro 5:9.

18. Namna gani kuzoeza zamiri yetu kutatusaidia tukuwe wenye kiasi zaidi?

¹⁸ Njia ya ine ya kutusaidia tukuwe wenye kiasi zaidi ni wakati tunatumikisha kanuni za Biblia ili kuzoeza zamiri yetu. Kanuni hizo zinatufundisha kujua mawazo ya Yehova na namna anajisikia. Wakati tunajifunza kuona mambo namna Yehova anayaona, tunaweza kukamata maamuzi yenye kumupendeza. Kadiri tunaendelea kujifunza, kusali, na kutumikisha mambo yenye tunajifunza, zamiri yetu inakuwa yenye nguvu zaidi. (1 Timotheo 1:5) Tunajifunza kutia wengine pa nafasi ya kwanza. Ikiwa tunafanya mambo hayo, Yehova anaahidi kama ‘atamaliza mazoezi yetu,’ na kutusaidia pia tukuwe wenye kiasi zaidi.—1 Petro 5:10.

19. Nini itatusaidia tuendelee kuwa wenye kiasi milele?

¹⁹ Unakumbuka nabii mwenye alitoka Yuda mwenye tulizungumuzia kwenye mwanzo wa habari hii? Alipoteza uzima na urafiki wake pamoja na Yehova kwa sababu hakuendelea kuwa mwenye kiasi. Lakini, tunaweza kuendelea kuwa wenye kiasi hata wakati inakuwa vigumu kufanya hivyo. Mifano ya watumishi wengi waaminifu wa Yehova inaonyesha kama jambo hilo linawezekana. Kadiri tunaendelea kumutumikia Yehova, tunapaswa kumutegemea zaidi. (Methali 8:13) Hata tukuwe katika hali gani, tunaweza kuendelea kutembea pamoja na Yehova. Hilo ni pendelea kubwa zaidi lenye tuko nalo. Tufanye basi yote yenye tunaweza ili tuendelee kuwa wenye kiasi na kutembea pamoja na Yehova milele.