1-3. (a) Sababu gani inawezekana Esta aliogopeshwa na wazo la kumukaribia bwana yake? (b) Tutazungumuzia maulizo gani kumuhusu Esta?

ESTA anapokaribia uwanja wa nyumba ya mufalme huko Shushani, anajaribu kutuliza moyo wake unaopigapiga. Si vyepesi kuingia kwa mufalme. Kila kitu katika nyumba hiyo ya mufalme kimetengenezwa ili kuogopesha sana: imejengwa karibu na Milima ya Zagro iliyofunikwa na teluji kwenye eneo lililoinuka karibu na maji safi ya muto Choaspes. Ina michoro ya matofali yenye kungaa ya rangi mbalimbali inayoonyesha ngombe​-dume wenye mabawa, wapiga​-mishale na simba, nguzo ndefu zenye mambo mengi yenye kupendeza na sanamu zenye kuvutia. Mambo hayo yote yametengenezwa ili kumukumbusha kila mugeni mamlaka makubwa ya mwanaume ambaye Esta anaenda kuona, yule anayejiita ‘mufalme mukubwa.’ Mufalme huyo ni bwana yake pia.

² Bwana yake, Ahasuero! * Bila shaka, Ahasuero ni tofauti kabisa na bwana ambaye binti mwaminifu Muyahudi angetazamia kuolewa naye! Yeye ni tofauti kabisa na Abrahamu, mwanaume ambaye kwa unyenyekevu alikubali uongozi wa Mungu aliyemuambia amusikilize Sara, bibi yake. (Mwa. 21:12) Mufalme huyu hajue mambo mengi ao hajue kitu juu ya Yehova, Mungu wa Esta, na Sheria Zake. Lakini, Ahasuero anajua sheria za Waperse, na hata ile sheria inayokataza jambo ambalo Esta anataka kufanya. Ni jambo gani hilo? Sheria hiyo inasema kuwa mutu yeyote ambaye anaenda mbele ya mufalme wa Waperse bila kuitwa na mufalme anapaswa kuuawa. Sasa Esta anaenda kumuona mufalme bila kuitwa. Anapokaribia uwanja wa ndani, mahali ambapo mufalme anaweza kumuona akiwa mwenye kukaa kwenye kiti chake cha ufalme, labda Esta anajisikia kuwa hiyo ndio saa ya mwisho ya maisha yake.—Soma Esta 4:11; 5:1.

³ Sababu gani Esta anakubali kuhatarisha maisha yake hivyo? Na imani ya mwanamuke huyo wa ajabu inaweza kutufundisha  nini? Acha kwanza tuone namna gani Esta alifikia kuwa malkia huko Perse.

4. Namna gani Esta alifikia kuishi pamoja na binamu yake Mordekai?

⁴ Esta ni yatima. Hatuna habari nyingi kuhusu wazazi wake waliomupatia jina Hadasa, neno la Kiebrania linalomaanisha “muhadasi,” mumea wenye kupendeza unaotoa maua meupe. Wazazi wake walipokufa, binamu yake mumoja mwenye umri mukubwa zaidi, mwanaume anayeitwa Mordekai, alimusikilia huruma na akamutunza. Alimuchukua Esta na kumulea kama binti yake kabisa.—Esta 2:5-7, 15.

⁵ Mordekai na Esta ni Wayahudi waliohamishwa na wanaishi katika muji mukubwa wa Waperse, ambako bila shaka wanazarauliwa kwa kiasi fulani kwa sababu ya dini yao na Sheria ambazo wanajikaza kufuata. Ni wazi kwamba Esta anamukaribia sana binamu yake kadiri anavyomufundisha juu ya Yehova, Mungu mwenye rehema ambaye zamani aliwaokoa mara nyingi watu wake kutoka katika matatizo mengi, na ambaye atafanya hivyo tena. (Law. 26:44, 45) Si jambo la kushangaza kwamba, kati ya Esta na Mordekai kunakuwa upendo wenye nguvu na kutumainiana kabisa.

5, 6. (a) Namna gani Mordekai anamulea Esta? (b) Esta na Mordekai walikuwa na maisha ya namna gani katika Shushani?

⁶ Inaonekana kwamba Mordekai ni mufanyakazi mwenye cheo fulani katika makao ya mufalme huko Shushani, kwa sababu kwa ukawaida anakaa kwenye lango hilo pamoja na watumishi wengine wa mufalme. (Esta 2:19, 21; 3:3) Hatujue mambo ambayo Esta alifanya alipokuwa bado kijana, lakini tunaweza kuwazia bila kudanganyika kwamba alimusaidia binamu yake mukubwa na alitunza nyumba yao, ambayo labda ilipatikana katika sehemu ya muji iliyokuwa ya watu masikini walioishi ngambo ya muto Shushani. Labda Esta alifurahia kuenda sokoni huko Shushani, ambako mafundi wa zahabu na wa feza, na wafanyabiashara wengine walikuwa wanauzisha vitu vyao. Wakati huo, Esta hakuwazia kwamba siku fulani angepata kwa uwingi vitu hivyo vya bei; hakuwazia kama maisha yake yangeweza kubadilika kabisa.

7. Sababu gani Vashti anaondolewa asiwe tena malkia, na wanafanya nini kisha kumuondoa?

⁷ Siku fulani, habari inaenea katika muji wa Shushani kwamba kuna matatizo katika nyumba ya mufalme. Wakati wa karamu kubwa aliyotayarisha ili kuwafurahisha wakubwa wake kwa chakula chake na divai yake ya bei sana, mufalme Ahasuero anaamua kumuita malkia wake Vashti mwenye sura nzuri, ambaye naye pia anafurahia karamu na wanawake wenzake katika chumba tofauti. Lakini, Vashti anakataa. Mufalme anajisikia kuwa amepatishwa haya, basi anakasirika, na anawaomba washauri wake nini inapaswa kufanywa ili kumuazibu Vashti. Uamuzi unachukuliwa. Vashti anaondolewa taji la malkia. Watumishi wa mufalme wanaanza kutafuta katika inchi yote mabinti wenye sura nzuri ambao wangali mabikira; mufalme anapaswa kuchagua mumoja kati yao ili awe malkia.—Esta 1:1–2:4.

8. (a) Wakati Esta anaendelea kukomaa, sababu gani binamu yake Mordekai ana wasiwasi? (b) Wewe unafikiri namna gani tunaweza kutumia mashauri ya Biblia yenye kusawazika kuhusu urembo ao uzuri wa sura? (Soma pia Methali 31:30.)

⁸ Tunaweza kuwazia namna Mordekai anavyomutazama mara kwa mara Esta kwa furaha lakini pia kwa wasiwasi; anaona kama binamu yake mudogo anakomaa na pia ni binti murembo sana. Tunasoma hivi: ‘Na huyo mwanamuke kijana alikuwa murembo na mwenye umbo linalopendeza.’ (Esta 2:7) Biblia hailaumu urembo, urembo unavutia; lakini inaonyesha pia kama mwanamuke murembo anapaswa kuwa na sifa kama vile hekima na unyenyekevu. Bila sifa hizo, urembo unaweza kumufanya awe na majivuno na kiburi na tabia zingine mbaya. (Soma Methali 11:22.) Wewe pia haujapata kujionea ukweli wa jambo hilo? Kuhusu Esta, urembo wake utamusaidia ao utamufanya kuwa na kiburi? Siku zitasema.

9. (a) Watumishi wa mufalme wanapomuona Esta wanafanya nini, na kwa nini haikuwa vyepesi kwake kuachana na Mordekai? (b) Sababu gani Mordekai anakubali Esta aolewe na mupagani? (Soma kisanduku, ukurasa wa 138.)

⁹ Watumishi wa mufalme wanamuona Esta. Wanamuchagua, wanamuchukua na kumupeleka kwenye nyumba yenye utukufu ya mufalme iliyo ngambo ya muto Shushani. (Esta 2:8) Unaweza kuona katika akili yako namna Mordekai na Esta wana uchungu sana wa kuachana, kwa sababu wao ni kama baba na binti yake. Mordekai hangependa Esta aolewe na mupagani, hata ikiwa ni mufalme, lakini hana la kufanya. * Bila shaka, mbele ya kuenda, Esta anasikiliza vizuri sana mashauri ya Mordekai! Anapopelekwa kwenye nyumba ya mufalme huko Shushani, Esta anajiuliza maulizo mengi. Ni maisha ya namna gani yanayomungojea?

10, 11. (a) Ni hali gani ya maisha ambayo Esta anakutana nayo? (b) Namna gani Mordekai anaonyesha kwamba anahangaikia hali ya Esta?

¹⁰ Maisha ya Esta yanabadilika kabisa. Anapatikana kati ya ‘vijana wanawake wengi’ waliokusanywa kutoka katika maeneo mbalimbali ya utawala wa Perse. Desturi zao, luga na maoni yao vinatofautiana kabisa. Mufanyakazi katika nyumba ya mufalme anayeitwa Hegai, ndiye mulinzi wa vijana hao wanawake, ambao wanapaswa kutengenezwa mwili ili wawe wazuri zaidi kupitia programe ya mwaka mumoja inayotia ndani kukandwa mwili kwa mafuta yenye marashi. (Esta 2:8, 12) Hali hiyo ya maisha labda inawafanya mabinti hao wafikirie kupita kiasi uzuri wao wa mwili, wawe na kiburi, na kushindana. Je, ilikuwa hivyo pia kwa Esta?

¹¹ Ni wazi kwamba kati ya watu wote, hakuna mutu anayemuhangaikia Esta kama Mordekai. Biblia inasema kwamba siku baada  ya siku alikuwa anaenda karibu na nyumba ya wanawake ili kujua hali ya Esta. (Esta 2:11) Mordekai ni mwenye kufurahi kabisa anapoambiwa kwamba Esta iko vizuri, labda anapata habari hiyo kupitia mufanyakazi fulani wa nyumba ya mufalme. Sababu gani anafurahi?

12, 13. (a) Watu wanavutiwa namna gani na Esta? (b) Sababu gani Mordekai anafurahi kusikia kwamba Esta anaendelea kuchunga siri?

¹² Hegai anafurahishwa sana na mwenendo wa Esta na kwa hiyo anamutendea kwa fazili sana na upendo, anamupatia watumishi wanawake saba na anamutia mahali pazuri zaidi katika nyumba ya wanawake. Biblia inasema hata kwamba: ‘Wakati huo wote Esta alipata kibali [ao kukubaliwa] machoni pa kila mutu aliyemuona.’ (Esta 2:9, 15) Je, ni sura nzuri tu ya Esta ndio inafanya kila mutu amufurahie sana hivyo? Hapana, Esta ana sifa zingine nzuri zenye kuvutia.

 ¹³ Kwa mufano, tunasoma hivi: ‘Esta hakuwa amesema kuhusu watu wake wala kuhusu jamaa zake, kwa maana Mordekai alikuwa amemuagiza kwamba asiseme.’ (Esta 2:10) Mordekai alimuagiza binti huyo asimuambie mutu kwamba yeye ni Muyahudi, kwa sababu alijua kwamba katika nyumba ya mufalme wa Perse watu walikuwa wanawawazia Wayahudi vibaya. Kwa hiyo, Mordekai anafurahi sana kujua kwamba mupaka sasa, hata ikiwa Esta haiko karibu naye, anaendelea tu kuwa mwenye hekima na mutiifu!

14. Namna gani leo vijana wanaweza kumuiga Esta?

¹⁴ Leo, vijana wanaweza pia kuwafurahisha wazazi wao ao wale wanaowalea. Watoto wanapokuwa mbali na wazazi wao wanaweza kushikamana na kanuni walizofundishwa na kuepuka kuiga matendo ya watu wabaya, kama vile uasherati na matendo mengine. Wakati wanafanya hivyo kama Esta, wanafanya moyo wa Baba yao wa mbinguni ufurahi.—Soma Methali 27:11.

15, 16. (a) Sababu gani mufalme anamupenda Esta sana? (b) Sababu gani maisha hayo mapya ni jaribu kwa Esta?

¹⁵ Siku inapofika ili Esta apelekwe kwa mufalme, anapewa nafasi ya kuchagua kitu chochote ambacho anafikiri kuwa ni cha lazima kwake, labda ili ajifanye kuwa muzuri zaidi. Lakini, anajionyesha kuwa mwenye kiasi na haombe kitu chochote zaidi ya vitu ambavyo Hegai anamutolea. (Esta 2:15) Ameelewa kabisa kwamba uzuri wa sura hautoshe ili kuvutia moyo wa mufalme; anajua kwamba sifa ya kiasi na unyenyekevu ambayo wengi wanakosewa nayo katika nyumba ya mufalme itavutia zaidi. Je, ana haki ya kufikiri hivyo?

¹⁶ Ndiyo, kama vile Biblia inavyoonyesha: ‘Mufalme akamupenda Esta kuliko wale wanawake wengine wote, hata akapata kibali na fazili zenye upendo kuliko wale mabikira wengine wote. Ndipo mufalme akamuvika taji la kifalme juu ya kichwa chake na kumufanya kuwa malkia badala ya Vashti.’ (Esta 2:17) Si vyepesi kwa binti huyo munyenyekevu Muyahudi kubadilisha maisha yake. Ni yeye sasa malkia mupya, bibi ya mufalme mwenye nguvu zaidi duniani wakati huo! Je, cheo hicho kipya kitamufanya awe sasa na kiburi? Bila shaka, hapana!

17. (a) Ni nini inayoonyesha kwamba Esta aliendelea kumuheshimu baba yake aliyemulea? (b) Sababu gani mufano wa Esta ni mufano wa maana sana kwetu leo?

¹⁷ Esta anaendelea kumuheshimu Mordekai, baba yake aliyemulea. Hafunue siri kwamba yeye ni Muyahudi. Zaidi ya hayo, wakati Mordekai anamuelezea mupango wa siri wa watu waliotaka kumuua Ahasuero, kwa utii Esta anamujulisha mufalme, na watu hao wanauawa. (Esta 2:20-23) Mara hiyo tena, Esta anaonyesha imani kwa Mungu wake, kwa kuendelea kuwa munyenyekevu na mutiifu. Ni jambo la lazima sana tufuate mufano wa Esta, kwa sababu  leo, utii hauonekane kuwa sifa nzuri; watu wanapenda mambo ya uvunjaji wa sheria na uasi! Watu walio na imani ya kweli wanapenda sana utii kama Esta.

18. (a) Sababu gani Mordekai anakataa kabisa kumuinamia Hamani? (Soma maelezo yaliyo chini.) (b) Namna gani wanaume na wanawake wenye imani wanaiga mufano wa Mordekai leo?

¹⁸ Mufalme Ahasuero anamupa mwanaume anayeitwa Hamani cheo cha juu. Anamuchagua kuwa waziri mukubwa, mushauri wake wa kwanza na mutu wa pili kwa cheo katika ufalme wake. Mufalme anafikia hata kutoa sheria kwamba kila mutu anayemuona Hamani anapaswa kumuinamia. (Esta 3:1-4) Sheria hiyo ni tatizo kwa Mordekai. Anajua kwamba anapaswa kumutii mufalme, lakini hapaswe kufanya hivyo ikiwa jambo hilo linamuvunjia Mungu heshima. Hamani ni Muagagi. Inamaanisha kwamba alikuwa wa ukoo wa Agagi, mufalme wa Waamaleki ambaye aliuawa na Samweli, nabii wa Mungu. (1 Sam. 15:33) Waamaleki walikuwa waovu sana na hivyo wakajifanya kuwa maadui wa Yehova na wa Waisraeli. Taifa la Waamaleki lilihukumiwa na Mungu. * (Kum. 25:19) Unafikiri Muyahudi mwaminifu angeweza kabisa kumuinamia Muamaleki? Mordekai hangeweza kufanya hivyo. Anakataa kabisa. Leo pia, wanaume na wanawake wenye imani wamehatarisha maisha yao kwa sababu wametii kabisa kanuni hii: ‘Lazima tumutii Mungu kuwa mutawala kuliko wanadamu.’—Mdo. 5:29.

19. Hamani anapenda kufanya nini, na anafanya nini ili mufalme akubali?

¹⁹ Hamani anamukasirikia sana Mordekai. Anafikiri kwamba kumuua Mordekai peke yake hakutoshe. Sasa anapenda kuwaua watu wote wa Mordekai! Anazungumuza na mufalme na anafanya Wayahudi waonekane kuwa watu wabaya kabisa. Hawataje moja kwa moja, anasema kwamba wao ni watu ambao ‘wametawanyika na kujitenga kati ya vikundi vya watu,’ ili kuonyesha kwamba wao si wa lazima kwa mufalme. Ili kuchochea zaidi, anamuambia mufalme kwamba watu hao hawaheshimu sheria za mufalme; na kwa hiyo, wao ni waasi hatari. Kisha, anajitolea kutia katika hazina ya mufalme kiasi kikubwa cha feza ili kulipia kazi ya kuwaangamiza Wayahudi wote wanaopatikana katika utawala wa Ahasuero. * Basi, Ahasuero anamupatia Hamani pete yake ya kifalme ya kutia sinyatire ili atie sinyatire sheria yoyote anayofikiria.—Esta 3:5-10.

20, 21. (a) Mordekai na Wayahudi wanaoishi katika utawala wa Waperse wanajisikia namna gani wanaposikia tangazo la Hamani? (b) Mordekai anamuomba Esta afanye nini?

 ²⁰ Bila kukawia wajumbe wanaenda kwa farasi kila mahali katika utawala huo mukubwa ili kutangaza hukumu ya kifo kuhusu Wayahudi. Wazia namna Wayahudi walio mbali huko Yerusalemu wanavyojisikia wanapopata ujumbe huo; Wayahudi ambao wamerudi kutoka katika utumwa huko Babiloni na ambao wanajaribu kujenga upya muji huo ambao haukuwa tena na kuta za kuwalinda. Bila shaka, Mordekai anapopata habari hiyo mbaya anawafikiria Wayahudi hao, na marafiki wake, na pia watu wa jamaa yake walio katika Shushani. Anafazaika sana, anararua mavazi yake, anavaa magunia, na anajimwangia majivu kwenye kichwa na kulia kwa sauti ya juu sana katikati ya muji. Wakati huo, Hamani anaendelea kunywa pamoja na mufalme, taabu ya Wayahudi na marafiki wao walio katika Shushani haimuangalie.—Soma Esta 3:12–4:1.

²¹ Mordekai anajua kwamba anapaswa kufanya jambo fulani ili kuwaokoa Wayahudi. Lakini atafanya nini? Esta anasikia kwamba Mordekai ni mwenye kuhangaika sana na anamutumia mavazi, lakini Mordekai anakataa kufarijiwa. Labda, kwa muda murefu amejiuliza kwa nini Yehova, Mungu wake aliruhusu Esta akamatwe na kuwa malkia wa mutawala mupagani. Inaonekana sasa kwamba anaanza kuelewa sababu. Kwa hiyo, Mordekai anamutumia malkia Esta ujumbe, anamuomba aende kumuona mufalme na kuzungumuza  naye juu ya jambo hilo ili kutetea “watu wake.”—Esta 4:4-8.

22. Sababu gani Esta anaogopa kuingia ili kumuona mufalme, bwana yake? (Soma maelezo yaliyo chini.)

²² Bila shaka, Esta ni mwenye wasiwasi anapopata ujumbe wa Mordekai. Anapatwa na jaribu kubwa la imani. Namna anavyomujibia Mordekai inaonyesha kwamba anaogopa. Esta anamukumbusha Mordekai sheria ya mufalme. Mutu yeyote anayeingia kwa mufalme bila kuitwa anapaswa kuuawa. Mutu anaweza kupona ikiwa tu mufalme anamunyooshea fimbo yake ya kifalme ya zahabu. Je, Esta ana sababu yoyote ya kumufanya afikiri kwamba hatauawa, zaidi sana anapokumbuka jambo lililomufikia Vashti kwa sababu ya kukataa amri ya mufalme ya kuja mbele yake alipoitwa? Esta anamujibia Mordekai kwamba tangu siku 30 mufalme hajamuita ili aingie kumuona! Kwa kuwa hakuitwa kwa siku nyingi, Esta hajue ikiwa mufalme amebadilisha mawazo yake na kwamba hapendezwe naye tena. *​—Esta 4:9-11.

23. (a) Ili kutia imani ya Esta nguvu, Mordekai anamuambia nini? (b) Sababu gani Mordekai anastahili kuigwa?

²³ Mordekai anamujibia Esta kwa uhakika ili kutia nguvu imani yake. Anamuhakikishia kwamba akinyamaza, wokovu wa Wayahudi utakuja katika njia nyingine. Lakini, je, yeye ataponyoka kweli wakati Wayahudi wataanza kuuawa? Mordekai anaonyesha hapa kwamba ana imani yenye nguvu katika Yehova, ambaye hawezi kamwe kuacha watu wake waangamizwe na ahadi zake zikose kutimizwa. (Yos. 23:14) Kwa hiyo, Mordekai anamuuliza Esta hivi: “Ni nani anayejua ikiwa si kwa ajili ya wakati kama huu kwamba umefikia heshima ya kifalme?” (Esta 4:12-14) Hauone kwamba Mordekai anastahili kuigwa? Anamutumainia kabisa Yehova, Mungu wake. Je, sisi pia tunafanya hivyo?—Met. 3:5, 6.

24. Namna gani Esta anaonyesha imani na ujasiri?

²⁴ Sasa kwa Esta, wakati umefika ili aweze kuamua. Anamuomba Mordekai awaambie Wayahudi wenzake waungane naye katika kufunga kula chakula siku tatu, anamalizia ujumbe wake kwa maneno mepesi ya imani na ujasiri, ambayo kwa muda murefu yamegusa mioyo ya watu: “Nikiangamia na niangamie.” (Esta 4:15-17) Bila shaka, siku hizo tatu anasali kwa bidii sana kuliko ilivyo kawaida yake. Mwishowe, wakati unafika. Anafanya yote ili kumuvutia mufalme, anavalia mavazi yake mazuri zaidi ya kimalkia. Kisha anaondoka ili kumuona mufalme.

25. Fasiria namna mambo yanapita wakati Esta anaingia katika uwanja ili kumuona bwana yake.

²⁵ Kama ilivyoonyeshwa katika utangulizi wa sura hii, Esta anashika njia yake na anaingia katika uwanja wa mufalme. Unaweza kuwazia namna anavyohangaika katika akili na moyo wake, namna anavyosali kwa bidii. Anaingia katika uwanja, mahali anapoweza kumuona Ahasuero akiwa mwenye kukaa kwenye kiti chake cha ufalme. Inawezekana anajaribu kutazama uso wa mufalme ili ajaribu kutambua namna anavyojisikia. Ikiwa Esta alipaswa kungojea kidogo, anaona kwamba anangojea milele. Lakini, muda huo unapita, na bwana yake anamuona. Bila shaka, Ahasuero anashangaa, lakini uso wake ni wenye kutulia. Anamunyooshea Esta fimbo yake ya kifalme ya zahabu!—Esta 5:1, 2.

26. Sababu gani Wakristo wa kweli wana lazima ya ujasiri kama Esta, na sababu gani tunaweza kusema kama jambo analofanya sasa ni mwanzo tu wa kazi inayomungojea?

²⁶ Esta anakubaliwa kuingia mbele ya mufalme, na mufalme anafurahia kumusikiliza. Esta anaamua kumutetea Mungu wake na kuhatarisha uzima wake ili kuwalinda watu wa Mungu. Hakika, Esta aliwekea watumishi wote wa Mungu mufano muzuri, kuanzia zamani mupaka sasa. Leo, Wakristo wa kweli wanaiga mifano kama hiyo. Yesu alisema kwamba wafuasi wake wa kweli watatambuliwa kwa upendo wa kutafuta faida za wengine. (Soma Yohana 13:34, 35.) Mara nyingi, ili kuonyesha upendo kama huo, mutu anapaswa kuwa na ujasiri kama Esta. Hata ikiwa Esta anawatetea watu wa Mungu siku hiyo, huo ni mwanzo tu wa kazi inayomungojea. Sasa namna gani atamusadikisha mufalme kama mushauri wake mupendwa, Hamani, ndiye ana mipango ya kuwaua Wayahudi? Atafanya nini ili awaokoe watu wake? Maulizo hayo yatajibiwa katika sura inayofuata.