SAMWELI anakusanya watu wa taifa lake katika muji wa Gilgali, anawaangalia ndugu zake hao kwenye nyuso. Wameitwa na mutumishi huyu mwaminifu ambaye ni nabii na mwamuzi kwa muda murefu. Ni Mwezi wa 5 ao wa 6 kulingana na kalendari ya wakati wetu, ni kipindi cha joto ambacho sasa kimechukua muda wa kutosha. Mashamba katika eneo hilo yanangaa kwa ngano iliyo tayari kuvunwa. Mukutano huo mukubwa wa watu unabaki kimya. Namna gani Samweli atagusa mioyo yao?

1, 2. Hali iko namna gani Samweli anapotaka kuzungumuza na Waisraeli, na kwa nini anapenda kuwasaidia ili watubu?

² Waisraeli hawaone uzito wa jambo waliloomba. Wanasisitiza kuwa na mufalme mwanadamu ili awatawale. Hawaelewe kama wanamukosea sana Yehova Mungu heshima na nabii wake pia. Hawajue kama kwa kufanya hivyo, ni Yehova ndiye wanakataa asiwe Mufalme wao! Namna gani Samweli atawasaidia watubu?

3, 4. (a) Sababu gani Samweli anazungumuzia siku za ujana wake? (b) Namna gani sisi leo tunaweza kufaidika na mufano wa imani ya Samweli?

³ Samweli anaanza kusema, anaambia mukutano huo hivi: ‘Mimi nimezeeka nami nina imvi.’ Nywele zake nyeupe zinafanya watu waone uzito wa maneno yake. Kisha anasema hivi: ‘Nami nimetembea mbele yenu tangu ujana wangu mupaka leo hii.’ (1 Sam. 11:14, 15; 12:2) Samweli amezeeka sasa, lakini hajasahau wakati alipokuwa kijana. Angali anakumbuka vizuri sana siku hizo za ujana. Maamuzi aliyofanya wakati huo yalimusaidia kuwa na imani na kuwa mutu mwenye kujitoa kwa Mungu wake Yehova, maisha yake yote.

 ⁴ Samweli alikuwa mwenye kuzungukwa na watu wenye imani ndogo na wasio waaminifu, kwa hiyo, kila siku ilimuomba kukomalisha imani yake na kuichunga. Leo, si vyepesi kuwa na imani iliyo nguvu, kwa kuwa tunaishi katika dunia ya watu wasio na imani na wanaopenda maovu. (Soma Luka 18:8.) Mufano wa Samweli tangu utoto wake unaweza kutufundisha nini? Acha sasa tuzungumuzie mambo hayo.

5, 6. Tofauti na watoto wengine, Samweli alikomaa namna gani, na sababu gani wazazi wake wako hakika kwamba atatunzwa vizuri?

⁵ Samweli hakukomaa kama watoto wengine. Muda mufupi tu kisha kuachishwa kunyonya, labda akiwa na miaka tatu ao zaidi kidogo, anaanza kutumikia Yehova katika hema takatifu la ibada huko Shilo, umbali wa zaidi ya kilometre 30 kutoka nyumbani kwao, Rama. Wazazi wake Elkana na Hana, walimutolea Yehova mutoto huyo ili amutumikie katika utumishi fulani wa pekee, ni kusema, awe munaziri * maisha yake yote. Je, hilo linamaanisha kwamba wazazi wa Samweli hawamupendi wala hawataki kumutunza?

⁶ Sivyo hata kidogo! Wanajua kwamba mutoto wao atatunzwa vizuri huko Shilo. Bila shaka, Kuhani Mukubwa Eli anahakikisha kwamba Samweli anatunzwa vizuri, kwa sababu Samweli anafanya kazi karibu-karibu sana naye. Kuna pia wanawake wanaosaidia kufanya kazi katika hema ya ibada, na inaonekana wanafanya kazi hiyo kwa kufuata utaratibu fulani.​—Kut. 38:8; Amu. 11:34-40.

7, 8. (a) Namna gani wazazi wa Samweli wanamutia moyo kila mwaka? (b) Namna gani wazazi leo wanaweza kuiga wazazi wa Samweli?

⁷ Zaidi ya hiyo, Hana na Elkana hawasahau hata kidogo muzaliwa wao wa kwanza wanayemupenda sana, ambaye ni jibu la Yehova kwa sala ya Hana. Alimuomba Mungu mutoto mwanaume, na akamuahidia Mungu kama mutoto huyo atamutumikia maisha yake yote. Kila mwaka, Hana anakuja kumuona Samweli, anamuletea koti mupya lisilo na mikono ambalo atatumia katika utumishi wake katika hema ya ibada. Kijana huyu mudogo ni mwenye furaha sana mama yake anapokuja kumuona. Bila shaka, Samweli anafurahia vitia-moyo kutoka kwa wazazi wake wenye upendo; wanamuongoza, wanamufundisha na kumukumbusha kwamba ni pendeleo kubwa kumutumikia Yehova katika mahali hapo pa pekee.

⁸ Leo, mufano wa Hana na Elkana unaweza kuwafundisha wazazi mambo mengi. Kwa kawaida wazazi wanahangaikia sana vitu vya kimwili ili kuwalea watoto wao, na wanapuuza mahitaji ya kiroho ya watoto wao. Lakini wazazi wa Samweli wanatia faida za kiroho pa nafasi  ya kwanza, na hilo linamusaidia sana mutoto wao akomae vizuri.​—Soma Methali 22:6.

9, 10. (a) Fasiria namna hema ya ibada ilivyojengwa na namna kijana Samweli anavyojisikia kuhusu mahali hapo patakatifu. (Soma pia maelezo yaliyo chini.) (b) Inawezekana Samweli anafanya kazi gani, na namna gani vijana leo wanaweza kumuiga?

⁹ Wazia sasa Samweli, yeye ni kijana mwenye kukomaa na anatembea huku na huku ili kujionea milima inayozunguuka Shilo. Anatazama muji, huko chini na bonde lililo upande mumoja wa muji huo, inaonekana kama anafurahi sana anapoona hema ya ibada na anajivunia jambo hilo. Kwa kweli, hema hiyo ni mahali patakatifu. * Kulikuwa kumepita miaka 400 hivi tangu ijengwe. Ni Musa yeye mwenyewe ndiye aliongoza kazi ya ujenzi wa hema hiyo, na ni hapo tu katika dunia yote ndipo kunapatikana hema ya ibada safi ya Yehova.

¹⁰ Kijana Samweli anapenda sana hema ya ibada. Katika habari aliyoandika tunasoma hivi: ‘Naye Samweli alikuwa akihudumu mbele za Yehova, akiwa muvulana [ao kijana], amejifunga efodi ya kitani.’ (1 Sam. 2:18) Vazi hilo la kitani lisilo na mikono linaonyesha wazi kwamba Samweli anawasaidia makuhani kwenye hema ya ibada. Ijapokuwa Samweli yeye si wa jamii la kikuhani ana kazi inayotia ndani kufungua milango ya ukuta wa hema ya ibada kila asubuhi, na kumusaidia Eli ambaye amezeeka sasa. Hata ikiwa ana mapendeleo fulani kwenye hema ya ibada, kisha wakati fulani anaanza kuhuzunishwa moyoni. Kuna mambo maovu sana yanayotendeka katika nyumba ya Yehova.

11, 12. (a) Hofni na Finehasi wana uzaifu gani? (b) Ni maovu gani Hofni na Finehasi wanafanya katika hema ya ibada? (Soma pia maelezo yaliyo chini.)

¹¹ Kijana mudogo Samweli anajionea maovu yanayotendeka waziwazi katika hema ya ibada. Eli ana watoto wawili, Hofni na Finehasi. Biblia inasema hivi: ‘Basi wana wa Eli walikuwa watu wasiofaa kitu; hawakumutambua Yehova.’ (1 Sam. 2:12) Mawazo mawili yaliyo katika mustari huo yanapatana. Hofni na Finehasi ni “watu wasiofaa kitu,” ni kusema, “watoto wa bure.” Ni kweli, kwa sababu hawamuheshimu Yehova. Hawafikirie kanuni zake zenye haki. Hilo linawaongoza kutenda mambo maovu sana.

 ¹² Sheria ya Mungu inaonyesha waziwazi kazi ya makuhani, na jinsi wanavyopaswa kutoa zabihu kwenye mazabahu. Mungu anafanya hivyo kwa sababu zabihu hizo zinafananisha mupango wake wa kusamehe zambi ili Waisraeli wawe safi machoni pake, na wastahili kupata baraka zake na kuongozwa naye. Lakini Hofni na Finehasi wanawachochea makuhani wenzao wazarau kabisa zabihu zinazotolewa. *

13, 14. (a) Namna gani watu wenye mioyo ya haki wanavunjwa moyo na maovu yanayotendeka kwenye hema ya ibada? (b) Namna gani Eli, ambaye ni kuhani mukubwa na baba, anashindwa kutimiza daraka lake?

¹³ Samweli haamini macho yake anapoona mambo yote maovu hayo yanaendelea kutendeka bila mutu kuwaambia lolote. Anaona watu wengi wapole, masikini, na wengine waliogandamizwa wanakuja kwenye hema takatifu ya ibada ili waweze kufarijiwa na kutiwa moyo, lakini wanarudi wakiwa wenye kuvunjika moyo, wenye kuumizwa moyoni, na kupatishwa haya. Samweli anajisikia namna gani kwa kuwa Hofni na Finehasi wanapuuza sheria za Yehova kuhusu ngono; wanalala na wanawake fulani wanaotumika katika hema ya ibada? (1 Sam. 2:22) Labda Samweli anatumaini kama Eli atafanya jambo fulani ili kutengeneza hali hiyo.

¹⁴ Ni Eli ndiye ana daraka la kutengeneza hali hiyo inayozidi kuwa mbaya. Yeye ni kuhani mukubwa, ni yeye anapaswa kuangalia kila kitu kinachotendeka katika hema ya ibada. Tena yeye ni baba, ni daraka lake kuwasaidia watoto wake. Je, Eli haone kwamba maovu hayo ambayo watoto wake wanafanya yana matokeo mabaya juu yao wenyewe na juu ya watu wengine wengi katika inchi hiyo? Hata hivyo, anashindwa kutimiza daraka lake la ukuhani na baba. Anawakaripia watoto wake kijuu​-juu tu. (Soma 1 Samweli 2:23-25.) Lakini, wanastahili malipizi makali. Wanatenda zambi zinazostahili kifo!

15. Ni ujumbe gani ambao Yehova anamutumia Eli, na je, familia yake inabadilika?

¹⁵ Mambo yanaharibika hata zaidi hivi kwamba Yehova anamutumia Eli ujumbe muzito wa hukumu kupitia ‘mutu wa Mungu,’ nabii fulani ambaye hatajwe. Yehova anamuambia Eli hivi: “Unaendelea kuwaheshimu wana wako kuliko mimi.” Mungu anatabiri kwamba watoto waovu wa Eli watakufa wote kwa siku moja na familia ya Eli itateseka sana, na hata watapoteza pendeleo la kutumika kama makuhani. Je, karipio hilo kali linamusaidia Eli na familia yake? Biblia inaonyesha  kama hakuna mutu wa familia ya Eli anayebadilika.​—1 Sam. 2:27–3:1.

16. (a) Biblia inasema nini kuhusu maendeleo ya kijana Samweli? (b) Je, habari hizo ni zenye kutia moyo? Eleza.

¹⁶ Sasa kijana Samweli anafanya nini katika hali hiyo? Ijapokuwa habari hiyo inayozungumuzwa ni mbaya, mara kwa mara tunakuta katika habari hiyo habari njema kuhusu maendeleo na kukomaa kwa Samweli. Kitabu cha 1 Samweli 2:18 kinasema kama Samweli kwa uaminifu aliendelea ‘kuhudumu mbele ya Yehova, akiwa muvulana [tangu utoto].’ Hata katika miaka yake ya utoto, Samweli anatumia maisha yake ili kumutumikia Mungu. Katika mustari wa 21 tunasoma jambo lingine linalotia moyo hata zaidi, tunasoma kwamba Muvulana (kijana) Samweli aliendelea kukomaa mbele ya Yehova. Kadiri anavyokomaa, ndivyo uhusiano wake na Baba yake wa mbinguni unavyokuwa nguvu. Uhusiano huo wa kipekee pamoja na Yehova, ndio unaweza kumuzuia mutu asijichafue kwa uchafu wowote.

17, 18. (a) Namna gani vijana Wakristo wanaweza kumuiga Samweli wanapochochewa kufanya maovu? (b) Ni nini inaonyesha kama Samweli anachagua kubaki mwaminifu?

¹⁷ Samweli angeweza kufikiri hivi kwa urahisi: ‘Ikiwa kuhani mukubwa na watoto wake wanafanya zambi, mimi pia ninaweza kufanya kile ninataka.’ Lakini maovu ya wengine, hata ya wale walio na mamlaka, hayapaswe kuwa sababu ya kutenda zambi. Leo, vijana wengi Wakristo wanafuata mufano wa Samweli na wanaendelea kukomaa mbele ya Yehova hata ikiwa watu fulani wanaowazunguka wana mwenendo mubaya.

¹⁸ Samweli anaendelea kumutii Yehova, na kwa hiyo, anafaidika namna gani? Tunasoma hivi: ‘Na wakati huo wote muvulana Samweli alikuwa akiendelea kukua na kupendwa na Yehova na vilevile na wanadamu.’ (1 Sam. 2:26) Samweli anapendwa na watu waliokuwa na maoni mazuri. Na hata  Yehova anamupenda kwa sababu ya uaminifu wake. Samweli iko hakika kama Mungu atachukua hatua ya kumaliza uovu huo unaoendelea huko Shilo, lakini labda anajiuliza, Mungu atatenda wakati gani? Usiku fulani ulizo hilo lilijibiwa.

19, 20. (a) Ni mambo gani yanayomufikia Samweli usiku moja kwenye hema ya ibada? (b) Sauti hiyo inatoka wapi na namna gani Samweli anajua hilo, anamutendea Eli namna gani?

¹⁹ Asubuhi inakaribia, lakini kungali giza; taa kubwa ya hema bado ni yenye kuwaka. Hali ni kimya kabisa, Samweli anasikia sauti inayomuita. Anawaza ni Eli anayemuita; Eli amezeeka sana na haone tena. Samweli anaamuka, ‘anakimbia’ kwa muzee huyo. Jaribu kufunga macho, unaona namna kijana huyo anajiharakisha bila hata kukumbuka kuvaa viatu ili ajue kwa nini Eli anamuita? Ni jambo lenye kugusa moyo kabisa kuona namna Samweli anavyomutendea Eli kwa heshima na wema. Ijapokuwa zambi zote za Eli, yeye ndiye bado kuhani mukubwa wa Yehova.​—1 Sam. 3:2-5.

²⁰ Samweli anamuamusha Eli na kusema: “Mimi hapa, kwa maana umeniita.” Lakini Eli anamuambia, ‘sikukuita,’ na anamuomba arudi kulala. Anasikia sauti hiyo mara ya pili na mara ya tatu! Mwishowe, Eli anatambua kinachotendeka. Wakati huo, maono ao ujumbe wa kiunabii wa Yehova kwa watu wake haukuwa jambo la kawaida; na si vigumu kujua sababu. Lakini Eli anaelewa kwamba Yehova anaanza kuzungumuza tena, wakati huu sasa ni kupitia kijana Samweli! Eli anamuambia Samweli arudi kulala na anamuelezea namna atakavyojibia ikiwa anasikia tena sauti hiyo. Samweli anatii. Kisha muda kidogo anasikia sauti inaita: “Samweli, Samweli!” Kijana Samweli anajibu: ‘Sema, kwa maana mutumishi wako anasikiliza.’​—1 Sam. 3:1, 5-10.

21. Namna gani tunaweza kumusikiliza Yehova leo, na sababu gani ni jambo la lazima sana kufanya hivyo?

²¹ Mwishowe Yehova anapata mutumishi katika Shilo anayemusikiliza. Samweli anamusikiliza Yehova kila siku, maisha yake yote. Namna gani wewe? Si lazima tusikie sauti isiyo ya kawaida izungumuze na sisi usiku. Leo, tunasikia sauti ya Yehova kila siku kwa njia fulani. Sauti hiyo inapatikana katika Neno lake, Biblia. Tunapoendelea kumusikiliza na kutii, imani yetu inaongezeka. Samweli alifanya hivyo.

22, 23. (a) Namna gani ujumbe ambao Samweli anaogopa kwanza kuelezea Eli unatimia? (b) Samweli anajulikana kuwa nabii wa namna gani?

²² Katika Shilo, usiku huo ni wa maana sana katika maisha ya Samweli, kwa sababu kuanzia wakati huo anaanza sasa kumujua Yehova katika njia ya pekee, anakuwa nabii na musemaji wa Mungu. Kwanza kijana anaogopa kumuelezea Eli ujumbe wa Yehova, kwa sababu ni tangazo la mwisho kuhusu kutimizwa karibuni kwa unabii juu ya familia ya Eli. Lakini Samweli kwa ujasiri anamuelezea Eli, naye  Eli anakubali kwa unyenyekevu hukumu hiyo ya Mungu. Kisha muda kidogo, kila jambo ambalo Yehova alisema linatimia. Waisraeli wanapigana vita na Wafilisti, Hofni na Finehasi wanauawa siku hiyohiyo, naye Eli anakufa, anapopata habari kama Sanduku Takatifu la Agano linanyanganywa.​—1 Sam. 3:10-18; 4:1-18.

²³ Lakini, Samweli anaendelea kujulikana kuwa nabii mwaminifu. Biblia inasema, “Yehova akawa pamoja naye,” inasema tena kwamba Yehova alitimiza kila unabii ambao Samweli alitoa.​—Soma 1 Samweli 3:19.

24. Kisha muda fulani, Waisraeli wanachukua uamuzi gani, na sababu gani uamuzi huo ni zambi nzito?

²⁴ Je, Waisraeli walifuata mufano wa Samweli na kuwa watu wa kiroho na waaminifu? Hapana. Kisha muda kidogo, wanaamua kama hawapendi kuongozwa na nabii. Wanapenda kuwa kama mataifa mengine, wanapenda kutawaliwa na mufalme wa kibinadamu. Yehova anamuambia Samweli afanye kama wanavyotaka. Lakini anapaswa kuwaonyesha uzito wa zambi yao. Na kuwaonyesha kama hawamukatae mwanadamu tu, lakini Yehova mwenyewe! Kwa hiyo, anawakusanya Waisraeli huko Gilgali.

25, 26. Namna gani muzee Samweli anasaidia mwishowe watu wake waone uzito wa zambi waliyomutendea Yehova?

²⁵ Acha turudie sasa hapo mwanzoni, katika muji wa Gilgali, wakati Samweli anataka sasa kuzungumuza na Waisraeli ili kuwaonyesha uzito wa kosa lao. Muzee huyo anawakumbusha kuhusu maisha yake ya uaminifu. Kisha ‘anamuita Yehova.’ Anamuomba alete mungurumo na mvua.​—1 Sam. 12:17, 18.

²⁶ Mungurumo na mvua katika kipindi cha joto? Hilo haliwezekane! Ikiwa kuna watu ambao bado wana mashaka ao wanaomucheka Samweli, hawakufanya hivyo kwa muda murefu. Kwa gafula mawingu yanakuwa meusi. Upepo unaanza kuvuma, na kuharibu ngano katika mashamba. Mingurumo ya radi inapasua masikio. Na mvua inanyesha. Watu wanakuwa katika hali gani? ‘Wanaogopa sana Yehova na Samweli.’ Mwishowe, wanatambua uzito wa zambi yao.​—1 Sam. 12:18, 19.

27. Yehova anawatendea namna gani wale wanaoiga imani ya Samweli?

²⁷ Si Samweli anayegusa mioyo ya waasi hao, lakini Mungu wake, Yehova. Kuanzia ujana wake mupaka uzee wake, Samweli alikuwa na imani katika Mungu. Na Yehova alimubariki. Yehova hajabadilika. Yeye anaendelea kuwasaidia wale wanaoiga imani ya Samweli.