Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

Ka Josephus Yange Nger Ma Mimi Yee?

Ka Josephus Yange Nger Ma Mimi Yee?

Or u timen sha akaa a mbayiase ugen lu uma sha shighe u mbaapostoli la, i yilan un er Flavius Josephus. Yange nger takerada na u sha 20, ôr yiase i Mbayuda ker. A ôr kwagh u ku u “Yakobu, u lu anngô u Yesu u i yilan un ér Kristu” la ken takerada ne. Mbafantakerada kpishi nenge ér mkaanem man ka ma mimi. Nahan kpa, mbafantakerada mbagen huna kwaghôron ugen ken takerada ne, u i er sha kwagh u Yesu yô. Kwaghôron shon kaa ér:

“Orgen lu hen shighe ne, i yilan un ér Yesu, lu or u fan kwagh, aluer ka shami u yilan un ér or yô, gadia eren ityom i ageegh, shi yange i doo ior kpishi u keghen ato ungwan er a lu tesen yô. Nahan Mbayuda man Atôatyev kpishi hingir u dondon un ityô. Un lu Kristu; man shighe u mbatamen mbagenev ken a vese kaa a Pilatu ér a̱ ôr un ijiir i za mande un sha terankon la kpa, mbakpishiv mba yange ve soo kwagh na sha hiihii la undu un ga, gadia a hide a ande hen a ve sha iyange i sha utar la, er uprofeti mba Aôndo tsengaôron akaa ne, man akaa a kpilighyol agen dubu pue sha a na nahan; shi Mbakristu, mba ve lu nongo u i yer u sha iti na la, mba her zan zan nyian.”—Takerada u i yer ér Josephus—The Complete Works la, ka William Whiston yange gema u ken zwa Buter ye.

Sha mbee u anyom 1,600 la, anyiman gba kpoghuloo her atô u mba ve na jighjigh ér ngeren ne ka u Josephus man mba ve nenge ér ka u na ga la. Anyom nga karen deri unyiin yô, or u timen sha akaa a mbayiase ugen ken tar u France, u a fe kwagh u akaangeren a mbayiase tsema tsema yô, nôngo ér una bee a anyiman ne. Mba yer or ne ér Serge Bardet. Yange time sha kwagh ne, nahan gber takerada sha mi, ngu a itinekwagh ér Le Testimonium Flavianum—Examen historique considérations historiographiques (The Testimonium Flavianum—A Historical Study With Historical Considerations).

Josephus yange lu orngeren akaa u lu Orkristu ga yô. Yange lu or u ken kwaghaôndo u Mbayuda, shi timen sha yiase ve; nahan anyiman ne yange hemba haren sha kwagh u Josephus kaa ér Yesu ka “Kristu” la. Kpa Bardet pase wener kwagh yange lu nahan sha ci u gbenda u i ngeren ati a ior ken zwa Grika la. Shi Bardet kaa ér, er mbafantakerada kpishi huna ér or u nan lu Orkristu ga nana fatyô u ngeren ishember i Kristu la ga nahan kpa, “lu u Josephus una fatyô u yilan ishember i Kristu la ga ze.” Kwagh ne gema lu avindir a tesen ér Yesu lu or kpôô kpôô u lu uma shin tar yô. Shi a seer ér ka avindir “a mbapuunakaa yange ma ve gba huren kera ga yô.”

Mbagenev hen ér ka orgen u nan fa u kaven kwaghngeren u Josephus, yange nan seer mkaanem sha ngeren ne, nan kaa ér ka Josephus a nger ye. Kpa Bardet time sha kwagh u yiase man gbenda u Josephus ngeren kwagh la, nahan a kure ikyaa ér aluer or fatyô u kaven kwaghngeren u orgen sha imba gbenda ne nahan yô, a lu ivande je. Saa ka or u nan fe u kaven or “u i gbe je kpa orgen nan zulum sha nan ga yô,” gadia gbenda u Josephus ngeren kwagh la kaha kposo.

Hii nan ve mbafantakerada mban yange ve ta akperan ér ngeren na ka u mimi ga? Bardet yange pase kwagh u a lu zayol jighilii la, ér, “ior huna kwaghôron la sha ci u mbagen zer pinen akaa sha mi yum. Kpa ungeren mba mbayiase kpishi yô, ior huna ve ga.” Shi a kaa ér mbafantakerada kpishi yange ve lu a akperan sha kwagh ne sha ci u ve soo u nan jighjigh ér Yesu ka Kristu ga.

Mpase u Bardet ne una̱ va gema mnenge u mbafantakerada ve lu a mi sha kwagh u kwaghôron u Josephus la, shin una̱ gema ga kpa, or fa ga. Kpa yange gema mnenge u orgen u timen sha akaa a kwaghaôndo u Mbayuda u i eren un sha adini u Mbagrika la, man kwaghaôndo u Mbakristu mba tsuaa mbara. Mba yer or shon ér Pierre Geoltrain. Yange vande nan jighjigh kera ica i gba ér kwaghôron u Josephus ne ka ngeren u i seer a seer yô, shi nahan mba ve ne un jighjigh la tar je kpaa. Kpa va gema mnenge na ne. A kure ikyaa wener ka kwagh u Bardet nger la na ve un gema mnenge na ye. Hegen ne Geoltrain pase ér “or môm kpa nana de kera nyiman ér kwaghôron ne ka u Josephus ga ze.”

Mbashiada mba Yehova hemba mban a ityôkyaa i nan jighjigh ér Yesu ka Kristu cii, gadia Bibilo pase nahan jighilii.—2 Tim. 3:16.