DITHABA tse dikgolo tsa Levká tsa setlhaketlhake sa Crete di ne di lebega di le dinnye fa re ntse re di katoga ka sekepe sa rona re ya kwa setlhabeng se sennye se se neng se tlhagelela fa gare ga Mediterranean. Mo sekepeng go na le setlhopha sa rona sa batho ba le 13 ba ba lebileng pele mo loetong lwa go rera kwa setlhaketlhakeng sa Gavdos, se mo mmapeng e leng khutlo e nnye e e bontshang karolo e e kwa borwa jo bo kgakala jwa Yuropa.

Go lebega re tla nna le loeto lo lo se nang mathata mo letsatsing leno le le mogote la selemo. Mme go ise go ye kae, go nna le diphefo tse di maatla tse di fetlhang lewatle di bo di phaila sekepe jaaka e kete ke lekwati. E re ka seo se ne sa dira gore ke feroge sebete, ke ne ka gopola pego ya Baebele ya ga moaposetoloi Paulo yo o neng a lebana le setsuatsue se se maatla mo lewatleng makgolo a dingwaga a a fetileng—fa Gavdos e ne e itsege e le Kauda. (Ditiro 27:13-17) Ke solofela gore re tla goroga re sireletsegile kwa Gavdos.

Kgabagare re ne ra bona kwa re yang gone, lefelo la dithaba tse di mo lewatleng. Ke sekgala sa mo e batlang e le bogodimo jwa dimetara di le 300 fela fa go leng sephaphathi e bile go se na dithaba gone. Bogolo jwa setlhaketlhake seno, mo e ka nnang disekweremetara di le 26, go na le ditlhare tse dikima tsa phaene le ditlhatshana. Mo mafelong a mangwe, ditlhatshana tse di golang mo lotshitshing di tsena mo losing lwa lewatle.

Ka nako nngwe setlhaketlhake seno se ne se na le baagi ba ka nna 8 000. Gompieno, palo ya baagi ba mono ke batho ba ba kwa tlase ga 40. Go lebega Gavdos e ise e tlhabologe. Le fa gantsi dikepe tse dikgolo tse di rwalang merwalo le tsa leokwane di tsamaya mo lotshitshing lwa setlhaketlhake seno, ga se dirisane thata le dikepe tsa kwa Crete tse gantsi di kganelwang go tsamaya ka nako e di e beetsweng kgotsa di sa letlwe go tsamaya ka ntlha ya maemo a a sa siamang a bosa.

Re tlile go naya batho ba mo Gavdos sengwe se se molemo le se se itumedisang—tsholofelo ya mmatota ya isagwe e e botoka le tsholofelo ya botshelo jo bo sa khutleng le botsogo jo bo molemo. Fa sekepe sa rona se tloga se ema, re swegaswega pelo go tswela mo lotshitshing gore re ye go bolelela batho dikgang tseo tse di molemo.

E re ka sekepe se ne se phepheulelwa kwa le kwa ka diura di le nnè le halofo, difatlhego tsa rona tse di neng di le ditshetlha di ne di bontsha gore loeto lwa rona lwa kwa Gavdos lo ne lo sa itumedise. Mme go robala go se kae le go nwa kofi go ne ga dira gore re ikutlwe botoka. Fa re sena go ikgopotsa pego ya Baebele e e ka ga loeto lwa ga moaposetoloi Paulo mmogo le go rapela ka tlhoafalo, re ne ra simolola tiro ya rona.

 Batho ba lefelo leno ba botsalano e bile ba amogela baeng. Ba re amogela mo matlong a bone e bile ba re naya dijo tse di motlhofo. Mo godimo ga go ba bolelela dikgang tse di molemo tse di tswang mo Baebeleng, re ne ra ba bontsha kafa re anaanelang ka gone go tshola baeng ga bone ka go ba thusa ka dilo tse ba tlhokang thuso mo go tsone. Ramotlakase mongwe mo setlhopheng sa rona o ne a lemoga sedirisiwa sengwe se se senyegileng fa a ntse a bua le mosadi mongwe kwa lefelong la gagwe la kgwebo a bo a ithaopela go mmaakanyetsa sone. Mosadi yono o ne a itumetse fela thata. O ne a amogela dikgatiso tsa Baebele tse re neng re di tsamaisa a bo a re akgolela tiro e re e dirang. Mosadi yo mongwe o ne a bontsha kafa a anaanelang ka gone ka go re, “Tiro ya lona e tswa kwa Modimong, e seng mo bathong, seo se bonala sentle ka gonne lo ne lwa tla go rera mo setlhaketlhakeng seno se se kwa kgakala.”

Batho ba ne ba anaanela dikgatiso tsa Baebele tse re neng re tlile ka tsone. Monna mongwe o ne a amogela dimakasine tsa Tora ya Tebelo le Tsogang! e bile o ne a batla dikgatiso tse di oketsegileng tse a tla di balang mo dikgweding tseo tsa mariga. Monna yo mongwe ene o ne a sa ipatlele dimakasine a le nosi mme o ne a kopa tse dingwe tse a neng a tla di baya kwa lebenkeleng la gagwe gore bareki ba di bale. O ne a re naya aterese ya gagwe gore re mo romele dimakasine kgwedi le kgwedi. Lelapa lengwe le ne le itumetse tota fa le bontshiwa gore setlhaketlhake sa bone se sennye se ne se umakiwa mo Baebeleng. Gape ba ne ba itumelela go amogela dimakasine tsa rona.

Le fa tsela e batho ba neng ba arabela ka yone e ne e kgothatsa fela thata, go etela kwa Gavdos go ne go gopotsa bangwe ba rona maitemogelo a a sa itumediseng. Gaufi le Kgogometso ya Sarakíniko, go na le moago o go kileng ga bo go nna batshwarwa ba dipolotiki mo go one. Emmanuel Lionoudakis yo e leng mongwe wa Basupi ba ga Jehofa, o ne a isitswe botshwarwa mono go ela kwa bofelong jwa bo1930 ka ntlha ya tiro e a neng a e dira ya go rera. * Gavdos, mo motlheng oo e ne e itsege e le “setlhaketlhake sa sekaka se se neng se tlhagisa fela diphepheng tse di suleng, lefelo le ba le bantsi . . . ba suleng ka ntlha ya tlala kwa go lone, la go amogiwa dilo le la malwetse, [lefelo] le go tshwanelang gore le bidiwe setlhaketlhake sa loso.” Le fa Lionoudakis a ne a batla dijo, o ne a rerela batshwarwa ba bangwe ka gonne e ne e le ene fela Mosupi. Fa morwadie, mogwe le setlogolo sa gagwe ba bona lefelo leno le a neng a nna mo go lone dingwaga di ka nna 70 tse di fetileng, ba ne ba utlwa botlhoko tota. Mme mo go rona sekao sa gagwe se re tlhotlheletsa gore re nne re ikanyega e bile re le matlhagatlhaga mo bodireding.

Gavdos ga se lefelo le le itumedisang mo bathong ba ba neng ba tshwerwe mo go lone. Mme rona re le bone e le lefelo le le itumedisang fa re ntse re rera mo karolong nngwe le nngwe ya setlhaketlhake seno mo mafelobekeng mme re ne ra naya batho ba ba botsalano ba koo dimakasine di le 46 le diboroutšhara di le robongwe. Ruri re lebile pele go bona gape ditsala tsa rona tse disha!

Go ise go ye kae, e ne e setse e le nako ya gore re tsamaye. Le mo nakong eno maemo a bosa a ne a sa itumedise e bile re ne ra se tlhole re tsamaya ka nako e re neng re e beile e leng 5:00 p.m. Re ne ra simolola go pega dilwana tsa rona mo sekepeng bosigogare, go ipaakanyetsa loeto lo longwe lo lo sa itumediseng. Kgabagare, re ne ra tsamaya ka 3:00 a.m. mme ra goroga kwa Crete morago ga diura di le tlhano re phepheulwa ke setsuatsue mo lewatleng. Re ne re lapile e bile mangole a kgwetlha fa re tswa mo sekepeng, mme re itumeletse gore re ne ra dira gore leina la ga Jehofa le itsiwe kwa setlhaketlhakeng sa Gavdos. (Isaia 42:12) Botlhe mo setlhopheng sa rona ba ne ba dumela gore maiteko a rona a ne a nna le matswela a a molemo. Go ise go ye kae, re tla lebala mathata a re ileng ra lebana le one mme re tlhomamisegile gore re ka se lebale loeto lono.