Julani

Lutani pa vo ve mukati

Mateyu Chaputala 5-7

Mateyu Chaputala 5-7

5 Wati wawona chigulu cha ŵanthu, wanguluta pachanya pa phiri ndipu wati waja pasi, akusambira ŵaki anguza kwaku iyu. 2 Pavuli paki, wangwamba kuŵasambiza ndipu wanguti:

3 “Mbakukondwa wo aziŵa kuti akhumbika Chiuta, a chifukwa Ufumu wakuchanya ngwawu.

4 “Mbakukondwa wo aliya, chifukwa azamupembuzgika.

5 “Mbakukondwa akuzika, b chifukwa azamuhara charu chapasi.

6 “Mbakukondwa wo ŵe ndi nja kweniso nyota ya urunji, chifukwa azamuguta. c

7 “Mbakukondwa wo ŵe ndi lisungu, chifukwa azakuŵachitiya lisungu.

8 “Mbakukondwa akutowa mumtima, chifukwa azamuwona Chiuta.

9 “Mbakukondwa wo atanja chimangu, d chifukwa azamudanika kuti ŵana aku Chiuta.

10 “Mbakukondwa wo atombozgeka chifukwa cha urunji, pakuti Ufumu wakuchanya ngwawu.

11 “Ndimwi akukondwa asani ŵanthu atikunyozani, atikutombozgani ndipuso atikupusikiyani vinthu viheni vamtundu wewosi chifukwa chaku ini. 12 Kondwani ndi kusekere ukongwa chifukwa mphotu yinu njikulu kuchanya, pakuti ndimu so angutombozge achimi wo ŵengaku yimwi mwechendaŵeku.

13 “Yimwi ndimwi mche wa charu, kweni asani mche wasukuluka, kumbi kunowa kwaki kungaweriyamu so wuli? Asani vaŵa viyo, ugwira so ntchitu yeyosi cha, kweni utayika kubwalu ndipu ŵanthu atiwukandakanda.

14 “Yimwi ndimwi ukweru wa charu. Tawuni yo ye pachanya pa phiri yingabisika cha. 15 Asani ŵanthu abuska nyali atiyibenekere ndi sokola cha, kweni atiyiŵika pachakuŵikapu nyali ndipu yimbulikiya wosi wo ŵe munyumba yo. 16 Mwakuyanana ŵaka, longoni ukweru winu ku ŵanthu wosi kuti awoni ntchitu zinu zamampha ndipuso kuti akankhuski Awusemwi wo ŵe kuchanya.

17 “Mungaŵanaŵananga cha kuti ndikuziya kuzinanga Dangu pamwenga vo achimi akulemba. Ndikuziya kuzinanga cha kweni kuzifiska. 18 Nditikuneneskiyani kuti kuchanya ndi charu chapasi vingatuwapu kwambula kusuzga, kweni kalembu kamoza kamana ukongwa pamwenga kachigaŵa kamoza ka chilembu cha mu Dangu, kangatuwamu cha mpaka po vinthu vosi vafiskikiya. 19 Munthu weyosi yo watuswa limoza mwa marangu ngamanangamana yanga ndipu wasambiza anyaki kuti nawu achitengi viyo, ngwambula kwenere kuzisere mu Ufumu wakuchanya. Kweni yo watingalondo ndi kungasambiza ngwakwenere kuzisere mu Ufumu wakuchanya. 20 Chifukwa nditikukambiyani kuti, asani urunji winu uleka kuluska wa alembi ndi Afarisi, mwazamuserepu cha mu Ufumu wakuchanya.

  21 “Mukuvwa kuti ŵanthu akali anguŵakambiya kuti: ‘Ungabayanga munthu cha, chifukwa weyosi yo wabaya munthu wazamuyeruzgika kukhoti la milandu.’ 22 Kweni ini nditikukambiyani kuti, weyosi yo walutirizga kukwiyiya mubali waki wazamuyeruzgika kukhoti la milandu, ndipu weyosi yo wanyoza mubali waki ndi mazu ngaheni wazamuyeruzgika ku Khoti Likulu Ukongwa, kweniso weyosi yo wanena mubali waki kuti, ‘Muzereza yiwi!’ wazamuponyeka kumotu wa ku Gehena. e

23 “Sonu asani utuza ndi mphasu yaku paguŵa la sembi, ndipu we penipo wakumbuka kuti mubali waku we nawi ndi chifukwa, 24 leka mphasu yaku panthazi pa guŵa la sembi, ndipu luta ku mubali waku. Chakwamba kayanjani ndi mubali waku ndipu pavuli paki ukawe so kuzipereka mphasu yaku.

25 “Umalisengi liŵi nkhani ndi munthu yo watikumba mulandu muchiluta kukhoti, kuti panyaki munthu yo waleki kukutole kwa wakweruzga, wakweruzga wangakupereka kwa mteŵeti wa pakhoti ndipu pakumaliya ungaponyeka mujeri. 26 Nditikuneneske panu, wazamutuwa cha mujeri mpaka po wamaliziya kulipira chinanga nkhandalama kamana ukongwa kakumaliya.

27 “Mukuvwa kuti akukamba kuti: ‘Ungachitanga chigololu cha.’ 28 Kweni ini nditikukambiyani kuti weyosi yo walutirizga kulereska munthukazi mwakumukhumbira, wachita nayu kali chigololu mumtima mwaki. 29 Sonu asani jisu laku lakumaryi litikuguŵiska, ulikolowo ndi kulitaya kutali. Chifukwa nkhanthu kutaya chiŵalu chimoza cha liŵavu, kuluska kuti liŵavu laku losi liponyeki mu Gehena. f 30 Ndipuso asani janja laku lamaryi litikuguŵiska, ulidumuwi ndi kulitaya kutali. Chifukwa nkhanthu kutaya chiŵalu chimoza, kuluska kuti liŵavu laku losi liponyeki mu Gehena. g

31 “Kweniso akukamba kuti: ‘Weyosi yo wapata muwolu waki, wamupaski kalata yachipata.’ 32 Kweni ini nditikukambiyani kuti, weyosi yo wapata muwolu waki kwambula kuti wachita ureŵi, h watimuŵika pa ngozi yakuchita chigololu ndipu weyosi yo wato munthukazi wakupatika yo, nayu wachita chigololu.

33 “Mukuvwa so kuti ŵanthu akali anguŵakambiya kuti: ‘Ungalapizganga cha kwambula kufiska, kweni ufiskengi vo walayizga kwaku Yehova.’ 34 Kweni ini nditikukambiyani kuti: Uleke limu kulapizga, kwali mwakuzumbuwa kuchanya chifukwa ndi mpandu waufumu waku Chiuta, 35 pamwenga mwakuzumbuwa charu chapasi chifukwa ntchakukandapu maphazi ngaki, pamwenga Yerusalemu chifukwa ndi tawuni ya Fumu yikulu. 36 Ungalapizganga cha mwakuzumbuwa mutu waku, chifukwa ungasambusa cha sisi limoza kuja lituŵa pamwenga lifipa. 37 Kweni asani mwakamba kuti ‘Hinya,’ waŵi hinya ndipu asani mwakamba kuti ‘Awa,’ waŵi awa, mazu ngakusazgiyapu pa mazu yanga, ngatuliya ku muheni yo.

38 “Mukuvwa kuti akukamba kuti: ‘Jisu kulipa jisu ndipuso jinu kulipa jinu.’ 39 Kweni ini nditikukambiyani kuti: Ungalimbananga ndi munthu muheni cha, kweni asani munthu wakuwomba khofi kudakama lakumaryi, mupaski so dakama linyaki. 40 Asani munthu wakhumba kukutole kukhoti kweniso wato malaya ngaku ngamukati, umupaski so malaya ngaku ngakubwalu. 41 Asani munthu munyaki waudindu wakuchichizga kuti umupingiyi katundu pa mtunda wa kilomita yimoza, umupingiyi pa mtunda wa makilomita ngaŵi. 42 Munthu yo wakupempha kanthu umupaski, ndipu asani munthu wakhumba kubwereka kanthu i kwaku yiwi, ungamunolanga cha.

43 “Mukuvwa kuti akukamba kuti: ‘Uyanjengi munyaku ndipu utinkhengi murwani waku.’ 44 Kweni ini nditikukambiyani kuti: Lutirizgani kwanja arwani ŵinu ndi kupemphere ŵanthu wo atikutombozgani, 45 kuti mulongo kuti ndimwi ŵana ŵa Awusemwi wo ŵe kuchanya, chifukwa yiwu aŵaliskiya lumwi lawu ŵanthu aheni ndi amampha, ndipu awisiya vuwa ŵanthu arunji ndi ambula urunji. 46 Chifukwa asani mutanja ŵanthu wo atikuyanjani, muyanduwanji? Kumbi asi venivi ndivu ŵanthu akusonkhesa msonkhu achita? 47 Ndipu asani mutawuzga anyinu pe, mupambananji ndi ŵanthu anyaki? Asi venivi ndivu ŵanthu amitundu achita? 48 Mwaviyo, jani akufikapu j nge mo Awusemwi akuchanya aliri akufikapu.

6 “Tcheŵani kuti muleki kuchita urunji pa masu pa ŵanthu kuti akuwoneni; chifukwa asani mungachita viyo, mwazamulonde mphotu yeyosi cha kwa Awusemwi wo ŵe kuchanya. 2 Mwaviyo, asani upereka mphasu zalisungu k ungambanga mbata cha nge mo achitiya ŵanthu akunyenga mumasinagogi ndi mumisewu kuti ŵanthu aŵalumbengi. Nditikuneneskiyani kuti yiwu alonde limu mphotu yawu yosi. 3 Kweni yiwi asani upereka mphasu zalisungu, janja laku lamazge lingaziŵanga cha cho janja laku lamaryi lichita, 4 kuti mphasu zaku zalisungu uziperekiyengi kuseri. Ndipu Awusu wo awona vakuseri azakukuweze.

5 “Ndipuso asani mupemphera mungachitanga nge ŵanthu akunyenga cha, chifukwa yiwu atanja kuma ndi kupemphera mumasinagogi kweniso mumphatukanu za misewu yikuluyikulu kuti ŵanthu aŵawonengi. Nditikuneneskiyani kuti alonde limu mphotu yawu yosi. 6 Kweni yiwi asani ukhumba kupemphera, sere muchipinda chakuwija, jala chisasa ndipu pemphera kwa Awusu wo aja kwambula kuwoneka. Ndipu Awusu wo awona vakuseri azakukutumbika. 7 Pakupemphera ungawerezangawerezanga ŵaka cha nge mo ŵanthu amitundu yinyaki achitiya, pakuti aŵanaŵana kuti Chiuta waŵavwengi chifukwa cha mazu ngawu nganandi. 8 Mwaviyo, mungayanananga nawu cha, chifukwa Awusemwi aziŵa vo mukhumba chinanga mphanyengu yo mwechendaŵapemphi.

9 “Kweni yimwi mupempherengi viyo:

“‘Awusefwi akuchanya, zina linu litoweseki. l 10 Ufumu winu uzi. Khumbu linu lichitiki panu pasi, nge kuchanya. 11 Mutipaski chakurya chidu cha msanawale; 12 mutigowoke vo tinangisa nge mo nasi tigowoke ŵanthu wo atitinangiya. 13 Mungatitoliyanga ku mayeseru cha, kweni titaskeni ku muheni yo.’

14 “Chifukwa asani mugowoke ŵanthu maubudi ngawu, Awusemwi akuchanya nawu akugowokiyeningi. 15 Kweni asani muleka kugowoke ŵanthu maubudi ngawu, Awusemwi nawu akugowokiyeningi cha maubudi nginu.

16 “Asani mufunga, mungawonekanga mwakuzimbwa cha nge mo achitiya ŵanthu akunyenga, chifukwa akwinyimbuka a kuti ŵanthu aŵawoni kuti afunga. Nditikuneneskiyani kuti yiwu alonde limu mphotu yawu yosi. 17 Kweni yiwi asani ufunga, samba kumasu kwaku ndi kupaka mafuta kumutu, 18 kuti uleki kujiwonesa pa masu pa ŵanthu kuti ufunga, kweni Awusu pe wo aja kwambula kuwoneka ndiwu akuwonengi. Pavuli paki, Awusu wo awona vakuseri azakukutumbika.

19 “Lekani kujiwunjikiya chuma pacharu chapasi po nyenji ndi ulosu vinanga, kweniso po ankhungu asere ndi kuba. 20 Kweni yimwi jiwunjikiyeni chuma kuchanya, ko nyenji pamwenga ulosu vinanga cha, kweniso ko ankhungu asere cha ndi kuba. 21 Chifukwa ko kwe chuma chaku, ndiku kuja mtima waku.

22 “Nyali ya liŵavu ndi jisu. Asani jisu laku lilereska pa chinthu chimoza, liŵavu laku losi liŵala. b 23 Kweni asani jisu laku ndambunu, c liŵavu laku losi lichita mdima. Sonu asani ukweru wo we mwaku yiwi ndi mdima, ndikuti mdima waki ngwakofya ukongwa!

24 “Palivi munthu yo wangateŵete mabwana ngaŵi, chifukwa watinkhengi yumoza ndi kwanja munyaki, pamwenga wagomezgekengi ku yumoza ndi kunyoza munyaki. Mungaja cha kapolu waku Chiuta ndipuso kapolu wa Chuma pa nyengu yimoza.

25 “Pa chifukwa chenichi nditikukambiyani kuti: Lekani kufipiya mtima umoyu winu kuti muryengenji pamwenga mumwengenji, pamwenga kufipiya mtima liŵavu linu kuti muvwalengenji. Kumbi umoyu ngwakuzirwa cha kuluska chakurya, pamwenga liŵavu ndakuzirwa cha kuluska chakuvwala? 26 Wonesesani tiyuni tamude; timija mbewu cha pamwenga kuvuna pamwenga kusunga munkhokwi, kweni Awusemwi akuchanya atitiryisa. Asi yimwi mwe akuzirwa ukongwa kuluska tiyuni? 27 Kumbi ndiyani waku yimwi yo wangasazgiyaku utali wa umoyu waki chinanga nkhamanavi chifukwa cha kufipa mtima? 28 Ndipuso ntchifukwa wuli mufipa mtima kuti muvwalengenji? Sambirani ku maluŵa ngamudondu, wonani mo ngakuliya; ngagwira ntchitu cha pamwenga kupanga salu; 29 kweni nditikukambiyani kuti chinanga ndi Solomoni mu unkhankhu waki wosi wakuvwalapu cha malaya ngakutowa nge maluŵa yanga. 30 Sonu asani Chiuta wativivwalika viyo vakume vamudondu vo msanawale vilipu ndipu mawa viponyeka pamotu, kumbi yimwi wangatondeka kukuvwalikani kuluska venivi? Ntchifukwa wuli mwe ndi chivwanu chimana? 31 Mwaviyo, lekani kufipa mtima ndi kukamba kuti, ‘Tiryengenji?’ pamwenga, ‘Timwengenji?’ pamwenga, ‘Tivwalengenji?’ 32 Chifukwa vosi ivi ndivu ŵanthu amitundu ativipenja ukongwa. Kweni Awusemwi akuchanya aziŵa kuti yimwi mukhumbika vosi venivi.

33 “Mwaviyo, lutirizgani kupenja dankha Ufumu ndi urunji waki, ndipu vinthu vinyaki vosi venivi visazgikiyengeku kwaku yimwi. 34 Sonu lekani kufipiya mtima va mawa, chifukwa lamawa le ndi vakufipiska mtima vaki. Zuŵa lelosi le ndi masuzgu ngaki.

7 “Lekani kuyeruzga ŵanthu kuti namwi muleki kuyeruzgika; 2 chifukwa cheruzgu cho muyeruzgiya anyinu, namwi akuyeruzgiyeningi chenicho, ndipu mwesu wo mupimiya anyinu, namwi akupimiyeningi weniwo. 3 Sonu ntchifukwa wuli uwona kachiswaswa ko ke mujisu la mubali waku, penipo utondeka kuwona mugomba wo we mujisu laku? 4 Pamwenga ungamukambiya wuli mubali waku kuti, ‘Aga ndikutuzgemu kachiswaswa mujisu laku,’ penipo mujisu laku mwe mugomba? 5 Wakunyenga yiwi! Uyambi dankha kutuzgamu mugomba mujisu laku ndipu uwonengi umampha mo ungatuzgiya kachiswaswa mujisu la mubali waku.

6 “Mungapaskanga agalu cha vinthu vakupaturika pamwenga kuponya ngali panthazi pa nkhumba, kuchitiya kuti zingakandapukandapu kweniso kukung’anamukiyani ndi kukufwimbuwani.

7 “Lutirizgani kupempha ndipu mupaskikengi; lutirizgani kupenja ndipu musaniyengi; lutirizgani kugong’oska ndipu kukujulikiyeningi; 8 pakuti weyosi yo wapempha walonde, weyosi yo wapenja wasaniya, ndipu weyosi yo wagong’oska wajulikiya. 9 Ndiyani waku yimwi yo asani mwana waki wangamupempha chiŵandi wangamupaska mwa? 10 Pamwenga asani mwana waki wangamupempha somba wangamupaska njoka? 11 Sonu, asani yimwi chinanga kuti mwe aheni muziŵa kupereka mphasu zamampha ku ŵana ŵinu, kumbi Awusemwi wo ŵe kuchanya angatondeka kupereka vinthu vamampha ku ŵanthu wo atiŵapempha?

12 “Mwaviyo, vinthu vosi vo mukhumba kuti ŵanthu akuchitiyeni, namwi muŵachitiyi venivo. Ndipu venivi ndivu Dangu kweniso vo achimi akulemba vikamba.

13 “Sereni pageti lifinyi, chifukwa geti lisani kweniso msewu ukulu ulongozge ku pharanyiku, ndipu wo atendamu mbanandi; 14 penipo geti lifinyi kweniso msewu umana ulongozge ku umoyu ndipu mbamanavi wo atiwusaniya.

15 “Tcheŵani ndi achimi aboza, wo awoneka nge mbereri pakuza kwaku yimwi, penipo mukati mwawu ndi mphumphi zakusaluka. 16 Ŵanthu ŵenaŵa, muŵaziŵengi ndi vipasu vawu. Kumbi ŵanthu apontho mphereska paminga pamwenga mkuyu pavimadondu vaminga? 17 Mwakuyanana ŵaka, chimiti chechosi chamampha chipasa vipasu vamampha kweni chimiti chechosi chakuvunda chipasa vipasu vabwekabweka. 18 Chimiti chamampha chingapasa vipasu vabwekabweka cha, ndipu chimiti chakuvunda chingapasa vipasu vamampha cha. 19 Chimiti chechosi cho chileka kupasa vipasu vamampha chidumulika ndi kuponyeka pamotu. 20 Nditikuneneskiyani, ŵanthu ŵenaŵa muŵaziŵengi ndi vipasu vawu.

21 “Ndi munthu weyosi cha yo watindidana kuti, ‘Ambuya, Ambuya,’ yo wazamusere mu Ufumu wakuchanya, kweni yija yo wachita khumbu la Ada wo ŵe kuchanya. 22 Pa zuŵa lo, ŵanthu anandi azakundikambiya kuti: ‘Ambuya, Ambuya, asi takambanga vinthu nge achimi mu zina linu, ndipuso tatuzganga viŵanda mu zina linu, kweniso tachitanga vinthu vinandi vakuziziswa mu zina linu?’ 23 Kweni ini ndazakuŵakambiya kuti: ‘Nditikuziŵani cha! Tuwanipu yapa, mwaŵanthu ambula kuvwiya marangu yimwi!’

24 “Mwaviyo, munthu weyosi yo watuvwa mazu ngangu ndi kuchita vo ndikamba, wajengi nge munthu wazeru yo wanguzenga nyumba yaki pajalawi. 25 Sonu chivuwa chinguwa, maji ngangusapaliya ndipuso chimphepu chingupuma nyumba yo, kweni yinguwa cha chifukwa yinguzengeka pajalawi. 26 Ndipu munthu weyosi yo watuvwa mazu ngangu kweni wachita cha vo ndikamba, wayanana ndi munthu wakupusa yo wanguzenga nyumba yaki pamchenga. 27 Sonu chivuwa chinguwa, maji ngangusapaliya ndipuso chimphepu chingupuma nyumba yo mpaka yinguwa, mwakuti kuwa kwaki kwenga kukulu.”

28 Yesu wati wamaliza kukamba venivi, chigulu chosi cha ŵanthu chinguzizwa ndi mo wasambiziyanga, 29 chifukwa waŵasambizanga nge alembi ŵawu cha, kweni nge munthu waudindu.

a Pamwenga kuti, “Mbakukondwa akavu mwauzimu.”

b Pamwenga kuti, “akufwasa.”

c Pamwenga kuti, “azamukhorwa.”

d Pamwenga kuti, “Mbakukondwa achimangu.”

e Malu ngakuwotchiyaku vimalala ngo ngenga kubwalu kwa Yerusalemu. Ili lenga zina la Chigiriki la chinkhwawu cha Hinomu cho chenga kumwera chakuzambwi kwa Yerusalemu wakali. Palivi ukaboni wakuti nyama zamoyu pamwenga ŵanthu amoyu aponyekanga ku Gehena kuti awotcheki pamwenga atombozgeki. Mwaviyo, Gehena wamiya malu ngambula kuwoneka cha, ko maumoyu nga ŵanthu ngatombozgekiyaku kwamuyaya mumotu chayiwu. Mumalu mwaki, Yesu ndi akusambira ŵaki agwiriskiyanga ntchitu mazu yanga kuti alongo pharanyiku lamuyaya pamwenga kumaliya limu.

f Wonani Mazu Ngamumphata pa  5:22.

g Wonani Mazu Ngamumphata pa  5:22.

h Mazu yanga ngatuliya ku mazu nga Chigiriki ngakuti por·neiʹa, ngo ngang’anamuwa kugonana kwekosi ko Chiuta wakaniza. Ngasazgapu chigololu, uhuli, kugonana kwa ŵanthu ambula kutorana, kugonana kwa anthulumianthulumi pe pamwenga anthukazianthukazi pe, ndipuso kugonana ndi nyama.

i Kung’anamuwa kubwereka kwambula kuzisazgiyapu chechosi pakuweza.

j Pamwenga kuti, “akukwana.”

k Pamwenga kuti, “mphasu ku ŵanthu akavu.”

l Pamwenga kuti, “lipaturiki.”

a Pamwenga kuti, “atijiphwere cha.”

b Pamwenga kuti, “lingweruka ukongwa.”

c Mazu ngaki chayingu, “ndiheni.”