“Jani Masu Kuti Mungalekanga Cha Kuromba”

“Muŵi ŵazeru ndipu jani masu kuti mungalekanga cha kuromba.”—1 PET. 4:7, NW.

KUMBI MUNGAMUKA WULI?

Kumbi ndi marombu ngamtundu wuli ngo imwi mukhumba kurombanga pafupipafupi?

Nchifukwa wuli Akhristu auneneska akhumbika kuromba nyengu zosi?

Kumbi ndiyani wayanduwa asani tirombe anyidu?

1, 2. (a) Nchifukwa wuli tikhumbika ‘kuja masu kuti tingalekanga cha kuromba’? (b) Kumbi titenere kujifumba mafumbu nanga ngakukwaskana ndi rombu?

MUNTHU munyaki yo wagwiranga nchitu usiku wangukamba kuti: “Nyengu yo yisuzga ukongwa kuja masu usiku, nkhumatandakucha.” Mwambula kukayika, ŵanthu wo agwira nchitu usiku wosi, angazomerezga fundu yeniyi. Ndimu so viliri ndi Akhristu a mazuŵa nganu, chifukwa usiku wa mgonezi waku Satana, we kumatandakucha. (Ŵar. 13:12) Kugona pa nyengu yeniyi, nkhwakofya ukongwa! Mwaviyo, tikhumbika ‘kuŵa azeru’ ndi kuvwiya ulongozgi wa m’Malemba wakuti ‘tije masu kuti tingalekanga cha kuromba.’—1 Pet. 4:7, NW.

² Chifukwa cha nyengu yo tilimu, tingachita umampha kujifumba kuti: ‘Kumbi ndiromba mwaphamphu? Kumbi ndiromba marombu ngamtundu wewosi kweniso ndilutirizga kuromba? Kumbi ndirombe anyangu pamwenga ndikamba ŵaka vo ini ndikhumba? Ndipuso, kumbi rombu ndakukhumbika wuli kuti ndizitaskiki?’

MUROMBENGI MAROMBU NGAMTUNDU WEWOSI

3. Kumbi mitundu yinyaki ya marombu ngo tingaromba ndi niyi?

³ Mukalata yo wangulembe Ŵaefesu, wakutumika Paulo wanguŵakambiya kuti arombengi “marombu ngamtundu wewosi.” (Ŵaef. 6:18, NW) Asani tiromba, nyengu zinyaki tingapempha Yehova kuti watiwovyi kusaniya vakukhumbika pa umoyu widu ndipuso kuti timalani ndi masuzgu. Asani titimupempha kuti watiwovyi, iyu “watuvwa ifwi.” (1 Yoh. 5:14) Chinanga kuti ve viyo, tikhumbika kwesesa kuromba marombu ngamitundu yinyaki. Marombu ngenanga ngasazgapu, marombu ngakuthamika, ngakuwonga ndipuso ngakuninizika.

4. Nchifukwa wuli tikhumbika kuthamika Yehova m’marombu ngidu kaŵikaŵi?

⁴ Pe vifukwa vinandi vo tingathamikiya Yehova pakuromba. Mwakuyeruzgiyapu, titimuthamika asani  tiŵanaŵaniya “vinthu vikulu vo wachita” kweniso “ukulu waki wakuruska.” (Ŵerengani Sumu 150:1-6.) Ndichu chifukwa chaki, mavesi ngosi 6 nga Sumu 150, ngatitichiska maulendu ngakukwana 13 kuti tithamikengi Yehova. Wakulemba sumu munyaki wangulongo kuti watumbika ukongwa Yehova, iyu wangumba kuti: “Zuŵa ndi zuŵa nditimuwongani [“nditikuthamikani,” NW] kankhondi ndi kaŵi, chifukwa cha vyeruzgu vinu vakurunjika.” (Sumu 119:164) Yehova ngwakwenere nadi kumuthamika. Mwaviyo, timuthamikengi m’marombu ngidu “zuŵa ndi zuŵa . . . kankhondi ndi kaŵi,” kung’anamuwa kuti kaŵikaŵi.

5. Kumbi kuwonga Yehova pakuromba kutitivikiliya wuli?

⁵ Kuwonga ndi mtundu unyaki wa marombu wo ngwakukhumbika ukongwa. Paulo wanguchiska Akhristu a mumsumba wa Filipi kuti: “Mungakweŵeke kosi cha; kweni mu kanthu kosi, mu rombu ndi mu niniziku pamoza ndi kuwonga, mapemphu nginu ngaziŵiki kwaku Chiuta.” (Ŵaf. 4:6) Asani pakuromba tiwonga Yehova kutuliya pasi pa mtima, tivikilirika. Ivi ve viyo, chifukwa chakuti m’mazuŵa ngakumaliya nganu, ŵanthu anandi ‘mbambula kuwonga.’ (2 Tim. 3:1, 2) Jalidu lambula kuwonga le peposi m’charu ichi. Asani tileka kuphwere, tikhoza kutoliyaku jalidu lenili. Kuwonga Chiuta kutitiwovya kuti tikhorwengi ndipuso kuti tilekengi ‘kudinginyika pamwenga kudandawula’ ndi vo vititichitikiya pa umoyu. (Yuda 16) Kweniso, asani mitu ya mabanja yiwonga Yehova pakuromba limoza ndi mabanja ngawu, awolu ŵawu ndi ŵana asambira kuja akuwonga.

6, 7. Kumbi kuninizika kung’anamuwanji, nanga ndi nkhani wuli zo tinganinizikiya Yehova?

⁶ Kuninizika nkhuromba mwakutuliya pasi pa mtima ko kusazgapu kuŵeyere. Kumbi tingamuninizikiyanji Yehova? Tinganinizika asani titombozgeka pamwenga titama nthenda yo tikhoza kufwa nayu. Pa nyengu za viyo, kupempha chovyu kwaku Chiuta kuja kuninizika. Kweni kumbi mphanyengu za viyo pe po tinganinizikiya Yehova?

⁷ Aŵanaŵaniyani rombu lakuwoniyapu laku Yesu ndipu wonani vo wangukamba vakukwaskana ndi zina laku Chiuta, Ufumu Waki ndi khumbu Laki. (Ŵerengani Mateyu 6:9, 10.) Charu ichi chazaza ndi uheni ndipu maboma nga ŵanthu ngatondeka kusaniriya ŵanthu ŵawu vinthu vakukhumbika pa umoyu. Mwaviyo, tikhumbika kuromba kuti zina la Awuskefwi akuchanya litoweskeki ndipuso kuti Ufumu wawu utuzgepu muwusu waku Satana pacharu chapasi. Sonu, ndi nyengu yakuti tininizikiyengi Yehova kuti khumbu laki lichitiki panu pasi nge kuchanya. Mwaviyo, tiyeni tilutirizgi kuja masu ndipu tiyesesengi kuromba marombu ngamtundu wewosi.

‘LUTIRIZGANI KUROMBA’

8, 9. Nchifukwa wuli tikhumbika cha kuyeruzga Petro ndi akutumika anyaki chifukwa chakuti angugona m’munda wa Gesemane?

⁸ Chinanga kuti wakutumika Petro wanguchiska Akhristu kuti ‘aje masu kuti angalekanga cha kuromba,’ iyu wangutondeka kuja masu pa vakuchitika vinyaki. Petro wenga yumoza wa akusambira wo angugona Yesu wachiromba m’munda wa Gesemane. Chinanga kuti Yesu wanguŵakambiya kuti ‘akhazgi ndi [kulutirizga, NW] kuromba,’ yiwu angugona.—Ŵerengani Mateyu 26:40-45.

⁹ M’malu mwakuyeruzga Petro ndi akutumika anyaki chifukwa chakutondeka kuja masu, tingachita umampha kukumbuka kuti pa zuŵa ili anguvuka ukongwa. Yiwu angunozgeke kweniso kuchita Phaska mazulu ngeningo. Pavuli paki, Yesu wangujalikiska nkhori ya Chakurya cha Mazulu cha Ambuya ndipu wanguŵalongo mo angazichitiya Chikumbusku cha nyifwa yaki kunthazi. (1 Ŵakor. 11:23-25) Ŵati “ŵamba sumu angutuliya [anguluta]  ku phiri la Olivete,” ndipu angwenda mtunda utali m’timisewu ta mu Yerusalemu. (Mat. 26:30, 36) Pa nyengu yo, patenere kuti penga pakati pa usiku. Asani nasi tenga m’munda wa Gesemane pa usiku weniwo, tatingi tigonengi. M’malu mwakuŵamba mulandu akutumika ŵaki wo anguvuka, Yesu wanguŵakambiya mwachanju kuti “mzimu . . . ngwakukhumba kuromba, kweni liŵavu ndakutomboroka.”

10, 11. (a) Kumbi Petro wangusambiranji pa vo vingumuchitikiya m’munda wa Gesemane? (b) Kumbi imwi musambiranji pa vo vingumuchitikiya Petro?

¹⁰ Vo vinguchitika m’munda wa Gesemane vingumusambiza chinthu chikulu Petro. Iyu wangusambira kuti wangunangiska ukongwa kuleka kuja masu. Pakwamba, Yesu wanguŵakambiya limu kuti: “Imwi mosi muguŵiskikengi mwaku ini usiku wunu.” Petro wati wavwa venivi wangukamba kuti: “Chingana wosi aguŵiskiki mwaku imwi, ini kuti ndiguŵiskikengi cha.” Yesu wangukamba kuti Petro wamukanengi katatu kweni Petro wangumiziriya ndipu wangukamba kuti: “Chingana kungandenere kufwa pamoza namwi, kuti nkhakananga imwi cha.” (Mat. 26:31-35) Petro wangumukana nadi nge mo Yesu wangukambiya. Ndipu wati wamukana kachitatu, Petro wangusuzgika maŵanaŵanu ukongwa ndipu “wanguliya kwakuŵaŵa.”—Luka 22:60-62.

¹¹ Mwambula kukayika, Petro wangusambirapu kanthu pa vo vingumuchitikiya ndipu vingumuwovya kuti waleki kujithemba. Viwoneke limu kuti kuromba ndiku kungumuwovya. Ndichu chifukwa chaki Petro wangupereka ulongozgi wakuti, “Jani masu kuti mungalekanga cha kuromba.” Kumbi tivwiya ulongozgi wakutuliya kwaku Chiuta wenuwu? Kumbi ‘tilutirizga kuromba’ kuti tilongo kuti tithemba Yehova? (Sumu 78:7) Tingaluwanga so cha ulongozgi wo wakutumika Paulo wangukamba wakuti: “Yo ngwakujipima kuti watuma, watcheŵi vinu wangawa.”—1 Ŵakor. 10:12.

YEHOVA WANGUMUKA MAROMBU NGAKU NEHEMIYA

12. Nchifukwa wuli Nehemiya nchakuwoniyapu chamampha kwaku isi?

¹² Nehemiya wenga wakupereka nkhombu ya Karonga Arataserese ya ku Perese m’vyaka va m’ma 400 B.C.E. Iyu nchakuwoniyapu chamampha ukongwa pa nkhani ya kuromba mwakutuliya pasi pamtima. Nehemiya ‘wangulutiriya kufunga ndi kuromba paurongo paku Chiuta’ chifukwa cha suzgu ya Ayuda a mu Yerusalemu. (Neh. 1:4) Arataserese wati wamufumba chifukwa cho wanguzimbwiya kweniso vo wakhumbanga kuti wamuchitiyi, nyengu yeniyo, Nehemiya ‘wangupempha  kwaku Chiuta wakuchanya.’ (Neh. 2:2-4) Nchinthu wuli chinguchitika? Yehova wangumuka rombu laki ndipu wangwendesa vinthu mu nthowa yo yinguyanduliska ŵanthu Ŵaki wosi. (Neh. 2:5, 6) Venivi vitenere kuti vingumuchiska ukongwa Nehemiya!

13, 14. Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti tilutirizgi kuja ndi chivwanu chakukho ndi kuleka kugongoweskeka ndi Satana?

¹³ Kulutirizga kuromba nge mo Nehemiya wachitiyanga, kutitiwovya kuti tilutirizgi kuja ndi chivwanu chakukho. Satana walivi lisungu ndipu kanandi walimbana nasi asani talopwa. Mwakuyeruzgiyapu, asani titondeka kupharazga mwakukwana chifukwa cha kutama pamwenga kusuzgika maŵanaŵanu, tikhoza kuŵanaŵana kuti Chiuta wawona kuti nyengu yimanavi yo timaliya pakupharazga mwezi wewosi, njambula kukhumbika. Tanyaki tingasuzgika maŵanaŵanu chifukwa cha vo vingutichitikiyapu pa umoyu widu. Satana wakhumba kuti tijiwonengi kuti te ambula kukhumbika. Iyu walimbana nasi kuti watigongoweski ndipuso kuti chivwanu chidu chidewezeki. Tingaja ndi chivwanu chakukho asani ‘tija masu kuti tingalekanga cha kuromba.’ Kukamba uneneska, ‘nguru ya chivwanu, ndiyu tingazimwiya mivwi yosi yakukole ya muheni yo.’—Ŵaef. 6:16.

¹⁴ Asani ‘tija masu kuti tingalekanga cha kuromba,’ tingathereskeka cha ndi mayeseru ngo tingakumana nangu mwamabuchibuchi. Asani takumana ndi mayeseru, tingaluwanga cha vo Nehemiya wanguchita ndipu tirombengi kwaku Yehova mwaliŵi. Yehova pe ndiyu wangatiwovya kuti tikani kweniso tikunthiyepu vinthu vo vingayesa chivwanu chidu.

TIROMBIYENGI ANYIDU

15. Kumbi ndi mafumbu nanga ngo titenere kujifumba pa nkhani yakurombe anyidu?

¹⁵ Yesu wangurombe wakutumika Petro kuti  waje ndi chivwanu chakukho. (Luka 22:32) Epafra, Mkhristu wakugomezgeka wa mu nyengu ya akutumika, wayezganga Yesu ndipu wayesesanga kurombe abali ŵaki a ku Kolose. Paulo wanguŵalembe kuti: “Watikurombiyani mwakujipereka nyengu zosi kuti muje akukho, akukhwima mu chigomezgu ndipuso akujipereka ndi mtima wosi pakuchita khumbu laku Chiuta.” (Ŵakol. 4:12, The New English Bible) Tingachita umampha kujifumba kuti: ‘Kumbi nditesesa kurombe abali pacharu chosi? Kumbi nditanja kurombe Akhristu anyangu wo asuzgika chifukwa cha ngozi zachilengedu? Kumbi ndi zukwanji po ndingurombe ŵanthu wo ŵe ndi maudindu ngakulu m’gulu laku Yehova? Kumbi pambula kuswera yapa, ndarombiyapu ŵanthu a m’mpingu widu wo akumana ndi masuzgu?’

16. Kumbi kurombe anyidu kutovya wuli? Konkhoskani.

¹⁶ Kurombe anyidu kwaku Yehova Chiuta, kungaŵawovya ukongwa. (Ŵerengani 2 Ŵakorinte 1:11.) Yehova wamuka marombu chifukwa chakuti ateŵeti ŵaki anandi aromba mwakuwerezgawerezga pe cha. Kweni waziŵa kuti yiwu apempha kutuliya pasi pa mtima kweniso kuti afipiya mtima abali ŵawu ndipu wamuka marombu ngawu. Mwaviyo, tikhumbika kuwuwona mwakupepuka cha mwaŵi kweniso udindu wakurombe anyidu. Nge mo wanguchitiya Epafra, tikhumbika kulongo kuti titanja ndi kufipiya mtima Akhristu anyidu mwakwesesa kuŵarombe ndi mtima wosi. Kuchita viyo kutiwovyengi kuti tikondwengi chifukwa “nkhwamwaŵi kupaska kwakuruska kuronde.”—Mac. 20:35.

UTASKI WIDU WE PAFUPI

17, 18. Kumbi tingayanduwa wuli asani ‘tija masu kuti tingalekanga cha kuromba’?

¹⁷ Paulo wechandakambi mazu ngakuti “usiku wakapu, ndipu msana we kufupi,” wangukamba dankha kuti: “Pakuziŵa nyengu yinu, kuti sonu ndi ora lakuti muyukeku ku tulu: chifukwa sonu utaski we pafupiku kwaku ifwi kwakuruska penipo tinguvwaniya.” (Ŵar. 13:11, 12) Charu chifya cho Chiuta wakulayizga che pafupi ndipu utaski widu we pafupi ukongwa kuruska mo tingaŵanaŵaniya. Titenere cha kugona mwauzimu ndipu tingazomerezganga cha kuti vinthu va m’charu vitimaliyi nyengu yakurombe kwaku Yehova. M’malu mwaki, tikhumbika ‘kuja masu kuti tingalekanga cha kuromba.’ Kuchita ivi kutiwovyengi kuti tije ndi “mendedu ngakhovu ndi mauwopa Chiuta,” tichilindizga zuŵa laku Yehova. (2 Pet. 3:11, 12) Vo tichita pa umoyu widu ndivu vingalongo kuti te masu kweniso kuti tigomezga kuti mgonezi uheni uwu we pafupi kumala. Mwaviyo, titenere kuromba “kwambura kulekezga.” (1 Ŵat. 5:17) Titenere so kwesesa kusaniya nyengu yakurombe pakutija nge mo Yesu wachitiyanga. Asani nyengu zosi tiromba kwaku Yehova pakutija, tijengi nayu pa ubwezi wakukho. (Yak. 4:7, 8) Kuja pa ubwezi ndi Yehova ndi mwaŵi ukulu ukongwa!

¹⁸ Bayibolo likamba kuti: “Mweniyo mu mazuŵa ngaki ngaliŵavu, wanguti wapereka, ndi mubobotu wanthazi ndi masozi, maniniziku, maŵeyereru, kwaku yo wenga ndi nthazi kumutaska ku nyifwa, ndipu wanguvwika pa chifukwa cha uwopa Chiuta waki.” (Ŵah. 5:7) Yesu wanguninizika ndi kuŵeyere Chiuta ndipu wangulutirizga kuja wakugomezgeka mpaka nyifwa. Ivi vinguchitiska kuti Yehova wayuski Mwana waki wakwanjiwa ndi kumupaska mphotu ya umoyu wambula kufwa kuchanya. Nasi tingaja akugomezgeka kwa Awuskefwi akuchanya chinanga tingakumana ndi mayeseru ngamtundu wewosi. Mwaviyo, tingazilonde mphotu ya umoyu wambula kumala asani tilutirizga ‘kuja masu kuti tingalekanga cha kuromba.’

[Mafumbu]

[Chithuzi papeji 7]

[Chithuzi papeji 9]

Petro wangusambira kuja masu kuti walutirizgi kuromba chinanga kuti wanguguŵa (Wonani ndimi 10, 11)

[Vithuzi papeji 10]

‘Kuja masu kuti tingalekanga cha kuromba,’ kutitiwovya kuti timalanengi ndi masuzgu ngakupambanapambana (Wonani ndimi 13, 14)