Julani

VO ACHINYAMATA AFUMBA

Chibwezi—Chigaŵa Chachitatu: Kumbi Ndimalisi Chibwezi?

Chibwezi—Chigaŵa Chachitatu: Kumbi Ndimalisi Chibwezi?

 Mwaja pachibwezi kwakanyengu, kweni mwayamba kuja ndi maŵanaŵanu ngakukayikiya. Kumbi mukhumbika kulutirizga kuja pachibwezi pamwenga kumalisa? Nkhani iyi yikuwovyengi kuziŵa vo mungachita.

Mu nkhani iyi tikambiskanengi vinthu ivi:

 Kumalana ndi kukayikiya

 Munthulumi ndi munthukazi wo aja pachibwezi kwa kanyengu angawona kuti apambana ukongwa kuphara mo aŵanaŵaniyanga pakwamba. Mwakuyeruzgiyapu:

  •   Munyaki watanja kucheza mu likumba po munyaki watanja kutembera.

  •   Munyaki watanja kukamba maŵanaŵanu ngaki po munyaki watanja cha.

  •   Munyaki wachita vinthu mwauryarya po munyaki wachita vinthu mwauneneska.

 Ziŵani kuti vakuchitika vosi venivi vakupambana. Chakuchitika chakwamba ntchakuti atanja vinthu vakupambana; chachiŵi apambana mijalidu; chachitatu ŵe ndi nkharu yakupambana.

 Ŵanaŵaniyani ivi: Pa vakuchitika vitatu vo ve pachanya yapa, kumbi ndi nichi cho muwona kuti chingaŵa chakusuzga ukongwa kumalana nachu asani mwazitorana? Nanga ndi nichi cho muwona kuti mungasulaku waka?

 Munthulumi ndi munthukazi angayanja vinthu vakupambana kweniso angaja ndi mijalidu yakupambana kweni angakondwa mbwenu mu nthengwa yawu. Kuyanana vakuchita kung’anamuwa kuti muchitengi vinthu mwakuyanana cha. Nyengu zinyaki munthulumi ndi munthukazi asambira kwanja vinthu vo munyawu watanja pamwenga kuyanduwa ndi mijalidu yo munyaki wenayu. a

 Kweni chakukhumbika ukongwa ntchakuti munthu yo mukhumba kutorana nayu muyananengi vinthu vo mutanja, mijalidu yinu kweniso vo mugomezga. Asani wakondwa cha ndi vinthu venivi ndikuti mungasankha kumalisa chibwezi.

 Mwakuyeruzgiyapu, mukhumbika kuziŵa asani mupambana vo mugomezga. Buku linyaki la Fighting for Your Marriage likamba kuti: “Vo akufufuza akusaniya vilongo kuti kanandi ŵanthu akutolana wo apambana chisopa aswera cha kupatana.”

 Fundu ya mu Bayibolu: “Mungaŵanga ŵakumangirizgana ndi ŵambura chivwanu cha chifukwa usangana chine urunji ndi uchikana marangu?”—2 Akorinto 6:14, Mazu Ghaku Chiuta.

 Kusankha vakuchita

 Bayibolu likamba kuti ŵanthu wo asankha kuto pamwenga kuyirwa aŵengi ndi “suzgu mu umoyo waliŵavu.” (1 Akorinto 7:28, Mazu Ghaku Chiuta) So mungazizwanga cha asani mukumana ndi masuzgu ngenanga pa nyengu yo mwe pa chibwezi.

 Masuzgu nganyaki ngo mungakumana nangu pachibwezi chinu ngalongo kuti vinthu vilekengi cha kukuyendiyani umampha. Jifumbeni kuti, kumbi ndingamalana ndi masuzgu ngenanga mwachimangu? Mosi mwazamukhumbika kuja ndi jalidu lenili asani mwazitorana.

 Fundu ya mu Bayibolu: “Muchitiyanengi lisungu, muvwiyanengi chitima, mugowokiyanengi ndi mtima wosi.”—Aefeso 4:32.

 Nyengu zinyaki asani mupambana maŵanaŵanu kaŵikaŵi vilongo kuti mwe akwenere cha kuja pa chibwezi. Asani ndimu viliri nadi mbumampha kuziŵiya limu sonu mumalu mwa kuzisankha vakuchita asani mwatorana.

Asani kanandi mujaliya waka kukwechanakwechana vilongo kuti mwe akwenere cha kutolana

 Fundu yikulu: Asani munthu yo mwenayu pa chibwezi mutimukayikiya ukongwa pamwenga muwona kuti mwe akunozgeka cha kuto pamwenga kuŵirwa lekani kuziŵaniza.

 Fundu ya mu Bayibolu: “Munthu wakuchenje wawona soka ndipu wabisama, kweni munthu wambula kuziŵa vinandi walutiriya ndipu wakumana ndi masuzgu”—Nthanthi 22:3.

 Asani mwasankha kumalisa

 Kumala kwa chibwezi kungaja kwakuŵaŵa ukongwa. Kweni asani yumoza pamwenga mosi mukayikiya kuti nthengwa yinu yingaziyenda umampha cha, mbumampha kumalisa waka.

 Kumbi mukhumbika kugwiriskiya ntchitu nthowa nizi pakumaliska? Asani mwanozgeka kuchita viyo, mbumampha cha kulemba meseji pakumaliska chibwezi, pijapija asani pe chifukwa chakuvwika chakuchitiya viyo. Mumalu mwaki, mukhumbika kusaniya malu ndi nyengu yamampha yo mungakambiskiyana nkhani yeniyi.

 Fundu ya mu Bayibolu: “Weyosi wakambengi uneneska ku munyaki.”—Zekariya 8:16.

 Kumbi kumala kwa chibwezi kung‵anamuwa kuti mwe akutondeka? Awa. Kumbukani kuti chibwezi chitikuwovyani waka kuziŵa asani munthu yo ngwakwenere kutorana nayu pamwenga cha. Chinanga kuti chibwezi chingamala, mungasambirapu vinthu vinyaki vakukhumbika.

 Jifumbeni kuti: ‘Kumbi ndi vinthu wuli vo ndasambirapu pa chibwezi ichi? Kumbi pe vinthu vinyaki vo ndikhumbika kugwiriyapu ntchitu? Kumbi ndazamukhumbika kuchitanji mwakupambana ndi mo ndachitiyanga kali asani ndasankha kuja so pa chibwezi?’

a Kuti muvwisi mo masuzgu ngenanga ngakwaskiya munthulumi ndi munthukazi akutolana, wonani nkhani za mitu yakuti, “Mfundo zothandiza Mabanja—Zimene Mungachite Ngati Mumakonda Zosiyana” ndi yakuti “Vo Vingawovya Mabanja—Kumbi Mungachita Wuli Asani Munyinu we ndi Mijalidu Yinyaki yo Yileka Kukukondwesani.”