Skip to content

Skip to table of contents

Baalu Banakristo ‘Mbaasimilimoma Kutegwa Tukondwe’

Baalu Banakristo ‘Mbaasimilimoma Kutegwa Tukondwe’

Baalu Banakristo ‘Mbaasimilimoma Kutegwa Tukondwe’

“Tuli basimilimonyoko kutegwa mukondwe.”—2 KO. 1:24.

AMUJANE BWIINGUZI KUMIBUZYO EEYI:

Mbuti Paulo mbwaakatondezya kuti taakwe naakali ‘simalelo walusyomo lwabakwesu’ pele kuti wakali ‘similimonyina kutegwa bakondwe’?

Muunzila nzi baalu Banakristo mobapa kuti basyominyina kabakkomana?

Mbuti toonse mbotukonzya kupa kuti kube muuya wakukondwa mumbungano?

1. Ncinzi cakamupa kukondwa kapati Paulo kujatikizya Banakristo baku Korinto?

MUMWAKA wa 55 C.E., mwaapostolo Paulo wakali kudolopo lya Trowa ilyakali kucito, wakazumanana kuyeeya kujatikizya bana Korinto. Kumatalikilo kwamwaka nguwenya ooyo, cakamucisa naakazyiba kuti ibakwesu bakali kuzwangana akati kabo. Aboobo, mbuli muzyali uubikkila kapati maano, wakabalembela lugwalo kutegwa abagwasye. (1 Ko. 1:11; 4:15) Alimwi wakatuma Tito similimonyina alimwi wakabikka bubambe bwakuti Tito akapilusye lipooti kulinguwe ku Trowa. Lino Paulo wakali kulindila Tito ku Trowa, wakali kuyanda kumvwa mbobakali kucita bana Korinto. Pele icakamutyompya kapati ncakuti Tito taakwe naakasika pe. Ncinzi ncaakali kukonzya kucita Paulo? Wakaunka ku Makedoniya, wakakkomana nkaambo ookuya bakaswaangana. Tito wakamupandulwida kuti ibakwesu ku Korinto bakalutobela lulayo Paulo ndwaakabapa alimwi bakali kuyandisisya kubonana anguwe. Ciindi Paulo naakamvwa lipooti eeyi mbotu, ‘wakakondwa kapati.’—2 Ko. 2:12, 13; 7:5-9.

2. (a) Ncinzi Paulo ncaakalembela bana Korinto kujatikizya lusyomo alimwi akukondwa? (b) Mibuzyo nzi njotutiilange-lange?

2 Nokwakainda buyo ciindi cisyoonto, Paulo wakabalembela lugwalo lwabili bana Korinto. Wakabaambila kuti: “Takuli kuti tuli basimalelo balusyomo lwanu pe, pele tuli basimilimonyoko kutegwa mukondwe, nkaambo muliimvwi nji akaambo kalusyomo lwanu.” (2 Ko. 1:24) Ncinzi Paulo ncaakali kupandulula? Alimwi majwi aayo ayelede kubajatikizya buti baalu Banakristo mazuba aano?

LUSYOMO ALIMWI AKUKONDWA KWESU

3. (a) Ncinzi Paulo ncaakali kupandulula ciindi naakalemba kuti: “Muliimvwi nji akaambo kalusyomo lwanu”? (b) Mbuti baalu mazuba aano mbobatobela cikozyanyo ca Paulo?

3 Paulo wakaamba zibeela zyobilo ziyandika kapati zyabukombi bwesu—lusyomo alimwi alukkomano. Amuyeeye kuti kujatikizya lusyomo, wakalemba kuti: “Takuli kuti tuli basimalelo balusyomo lwanu pe, . . . nkaambo muliimvwi nji akaambo kalusyomo lwanu.” Kwiinda mumajwi aaya, Paulo wakali kuzumina kuti ibakwesu baku Korinto bakaliimvwi nji, kutali akaambo kanguwe naa muntu uuliwoonse, pele akaambo kalusyomo lwabo muli Leza. Aboobo, Paulo tanaakajisi kaambo ikakweendelezya lusyomo lwabakwesu, alimwi tanaakali kuyanda kucita oobo. Wakalaalusyomo lwakuti bakali Banakristo basyomeka ibakali kuyanda kucita ciluzi. (2 Ko. 2:3) Mazuba aano, baalu balatobela cikozyanyo ca Paulo kwiinda mukusyoma kuti ibakwesu babelekela Leza amakanze mabotu. (2 Te. 3:4) Muciindi cakubikkila mbungano milawo miyumu, baalu basyoma njiisyo zyamu Magwalo alimwi abusolozi buzwa kumbunga ya Jehova. Kayi, baalu mazuba aano abalo tabali basimalelo balusyomo lwabakwesu.—1 Pe. 5:2, 3.

4. (a) Ncinzi Paulo ncaakali kupandulula naakalemba kuti: “Tuli basimilimonyoko kutegwa mukondwe”? (b) Mbuti baalu mazuba aano mbobaiya muuya ngwaakajisi Paulo?

4 Paulo alimwi wakaamba kuti: “Tuli basimilimonyoko kutegwa mukondwe.” Mumajwi aaya, wakali kulyaamba mwini alimwi abaabo mbaakali kubelekalimwi. Nkaambo nzi ncotwaambila boobo? Mulugwalo ndulonya oolo, Paulo wakayeezya bana Korinto kujatikizya bantu bobilo mbaakali kubelekalimwi naakalemba kuti: “Jesu, iwakakambaukwa akati kanu kwiinda mulindiswe, nkokuti kwiinda mulindime, Siluvano a Timoteyo.” (2 Ko. 1:19) Kuyungizya waawo, lyoonse Paulo naakali kubelesya bbala lyakuti “basimilimoma” mumagwalo aakwe, wakali kwaamba mbaakali kubelekalimwi, mbuli Apolo, Akula, Priska, Timoteo, Tito alimwi abamwi. (Lom. 16:3, 21; 1 Ko. 3:6-9; 2 Ko. 8:23) Aboobo, kwiinda mukwaamba kuti: “Tuli basimilimonyoko kutegwa mukondwe,” Paulo wakasyomezya bana Korinto kuti walo abaabo mbaakali kubelekalimwi bakali kuyanda kucita kufwumbwa ncobakonzya kutegwa boonse mumbungano kabakkomana. Mazuba aano, baalu Banakristo bajisi makanze ngawonya aayo. Bayanda kucita kufwumbwa ncobakonzya kugwasya bakwesu ‘kubelekela Jehova cakukondwa.’—Int. 100:2; Flp. 1:25.

5. Tulalanga-langa bwiinguzi kumubuzyo uuli, alimwi ncinzi ncotweelede kubikkila maano?

5 Caino-ino, nkamu yabakwesu abacizyi basungu ibakkala mumasena asiyene-siyene aanyika bakalombwa kuti baingule mubuzyo wakuti: “Majwi nzi alimwi amicito yamwaalu iimupa kukkomana?” Lino notulanga-langa bwiinguzi ibwakapegwa akakamu kabasyomima aaka, amubone bwiinguzi bwabo naa buleendelana ambomwali kukonzya kwaamba. Kuyungizya waawo, toonse atubone mbotukonzya kugwasya kutegwa kube lukkomano mumbungano yesu. *

“AMUMWAANZYE PESIDA IMUYANDWA WESU”

6, 7. (a) Ninzila nzi imwi baalu mobakonzya kwiiya Jesu, Paulo alimwi ababelesi ba Leza bamwi? (b) Nkaambo nzi kuyeeya mazyina aabakwesu ncokupa kuti bayungizye kukondwa kwabo?

6 Bakwesu abacizyi banji baamba kuti balakkomana ciindi baalu nobababikkila maano. Nzila imwi baalu mobakonzya kucita oobo nkwiinda mukutobela cikozyanyo ca Davida, Elihu alimwi a Jesu. (Amubale 2 Samuele 9:6; Jobu 33:1; Luka 19:5.) Umwi aumwi wababelesi ba Jehova aaba wakatondezya kubikkila maano kubantu bamwi kwiinda mukubelesya zyina lyamuntu ooyo. Paulo awalo wakalizyi mbociyandika kubelesya mazyina aabasyominyina. Mulugwalo lwakwe lumwi wakamanizya kwiinda mukwaanzya bakwesu alimwi abacizyi bainda ku 25, kubikkilizya a Pesida, mucizyi Munakristo, kujatikizya nguwe Paulo wakaamba kuti: “Amumwaanzye Pesida imuyandwa wesu.”—Lom. 16:3-15.

7 Baalu bamwi cilabakatazya kapati kuyeeya mazyina. Nokuba boobo, ikuti basola kucita boobo, munzila imwi inga baambila basyominyina kuti, ‘Mulayandika kapati kulindime.’ (Kul. 33:17) Baalu balakonzya kuyungizya kukondwa kwabakwesu ciindi nobabelesya mazyina aabo ciindi nobaingula mu Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi naa mumiswaangano iimwi.—Amweezyanisye a Johane 10:3.

“WAKABELEKA MILIMO MINJI MU MWAMI”

8. Ninzila nzi imwi iiyandika Paulo mwaakali kwiiya cikozyanyo ca Jehova a Jesu?

8 Paulo alimwi wakatondezya kuti ulababikkila maano bamwi kwiinda mukubalumbaizya, calo cili nenzila iimwi yakuyungizya kukondwa kwabasyomima. Nkakaambo kaako mulugwalo ndulonya ndwaakatondezya kuti wakali kuyanda kubelekela bakwesu kutegwa bakondwe, Paulo wakalemba kuti: “Ndilalikankaizya kapati kujatikizya ndinywe.” (2 Ko. 7:4) Kweelede kuti majwi aayo aakulumbaizya akabapa kulimvwa kuyandwa bakwesu baku Korinto. Paulo alimwi wakaamba majwi ngawonya aayo kulumbaizya mbungano zimwi. (Lom. 1:8; Flp. 1:3-5; 1 Tes. 1:8) Masimpe ngakuti, naakamana kwaamba Pesida mulugwalo lwakwe kumbungano yaku Roma, Paulo wakayungizya kuti: “Wakabeleka milimo minji mu Mwami.” (Lom. 16:12) Eelo kaka kweelede kuti mucizyi ooyu uusyomeka wakakulwaizyigwa kapati kumvwa majwi aali boobu! Ciindi naakali kulumbaizya bamwi, Paulo wakali kwiiya cikozyanyo ca Jehova alimwi a Jesu.—Amubale Maako 1:9-11; Johane 1:47; Ciy. 2:2, 13, 19.

9. Nkaambo nzi kulumbaizya alimwi akulumbaizyigwa ncokupa kuti kube lukkomano mumbungano?

9 Baalu mazuba aano abalo balizyi mbociyandika kwaambila bakwesu kuti bacita kabotu. (Tus. 3:27; 15:23) Ciindi mwaalu nacita boobo, waambila mukwesu ooyo kuti: ‘Ndilicizyi ncocita. Ndilakubikkila maano.’ Cakutadooneka, basyomima mumbungano beelede kumvwa majwi aakulwaizya kuzwa kubaalu. Mucizyi uujisi myaka yakuzyalwa iili kuma 50 wakaamba kuti: “Kuncito kanji-kanji taakwe bandilumbaizya. Kuli muuya wakutabikkilana maano alimwi awakuzundana. Aboobo, ciindi mwaalu nandilumbaizya akaambo kacintu ncondacita mumbungano, cilandikatalusya akundikulwaizya. Cindipa kulimvwa kuti Taateesu wakujulu ulandiyanda.” Mukwesu umwi, muzyali uuli alikke uujisi bana bobilo awalo wakalimvwa mbubonya oobo. Caino-ino mwaalu wakamulumbaizya. Ino eeci cakamujatikizya buti mukwesu ooyu? Waamba kuti: “Majwi aamwaalu akandikulwaizya kapati.” Inzya, ciindi baalu nobalumbaizya basyomima, balabakulwaizya alimwi babapa kukondwa kapati. Eeci cilakonzya kubapa nguzu zyakuzumanana kweenda munzila iiya kubuumi “kakunyina kukatala.”—Is. 40:31, NW.

“[A]MWEEMBELE MBUNGANO YA LEZA”

10, 11. (a) Mbuti baalu mbobakonzya kwiiya cikozyanyo ca Nehemiya? (b) Ncinzi cikonzya kugwasya mwaalu kutegwa ape cipego cakumuuya ciindi nacita nyendo zyabweembezi?

10 Ninzila nzi iiyandika kapati baalu njobakonzya kubelesya kutondezya kuti balababikkila maano bakwesu alimwi akuyungizya lukkomano lwambungano? Nkwiinda mukugwasya baabo bayandika kukulwaizyigwa. (Amubale Milimo 20:28.) Ciindi baalu nobacita oobo, baiya beembezi bakaindi. Mucikozyanyo, amubone mulangizi uusyomeka Nehemiya ncaakacita naakabona kuti ibanyina bamwi ba Juda bakalilekede kucita kabotu kumuuya. Cibalo camu Bbaibbele caamba kuti mpoonya awo wakanyamuka akubakulwaizya. (Neh. 4:14) Mazuba aano baalu beelede kucita mbubwenya oobo. Beelede ‘kunyamuka’—kugwasya basyominyina kutegwa bayume mulusyomo. Kutegwa babakulwaizye munzila eeyo, beelede kubaswaya bakwesu abacizyi mumaanda aabo kuti kacikonzyeka. Munyendo zyabweembezi zili boobo, bayanda ‘kubapa cipego cakumuuya cimwi.’ (Lom. 1:11) Ncinzi cikonzya kubagwasya baalu kucita boobo?

11 Katanaunka munyendo yabweembezi, mwaalu weelede kujana ciindi cakuyeeya kujatikizya muntu ooyo ngwayanda kuswaya. Mucikozyanyo, ulakonzya kulibuzya kuti, ‘Ino mbuyumuyumu nzi mbwajisi muntu ooyu? Ntwaambo nzi tukonzya kumugwasya? Ndugwalo nzi naa cikozyanyo camu Bbaibbele cikonzya kubelesyegwa mubukkale oobu?’ Kucita boobu kulakonzya kumugwasya mwaalu kuba amubandi uukonzya kumugwasya muntu ngwayanda kuswaya, muciindi cakwiile kubandika zyintu zitagwasyi. Ciindi naswaya bamwi, mwaalu ulabapa coolwe cakwaambaula bakwesu abacizyi, walo kaswiilila. (Jak. 1:19) Mucizyi umwi wakaamba kuti: “Cilaumbulizya kapati ciindi mwaalu nabikkila maano kukuswiilila.”—Lk. 8:18.

12. Mbaani mumbungano bayandika kukulwaizyigwa, alimwi nkaambo nzi?

12 Ino nguni uuyakugwasyigwa anyendo zyabweembezi? Paulo wakaambila baalunyina Banakristo kuti “kamulibikkila maano . . . [ku]butanga boonse.” Inzya, basimbungano boonse beelede kukulwaizyigwa, nobaba baabo ibali kubeleka cakusyomeka kwamyaka minji mbuli basikumwaya alimwi abapainiya. Nkaambo nzi ncobayandika kukulwaizyigwa abaalu? Akaambo kakuti zimwi ziindi abalo bayumu kumuuya inga bayanda kwaalilwa kuliyumya kumapenzi aboola akaambo kabweende oobu bubyaabi bwanyika. Kutondezya kuti abalo babelesi ba Leza bayumu zimwi ziindi bayandika kugwasyigwa, atubone cakacitika mubuumi bwa Mwami Davida.

‘ABISAI WAKABOOLA KUZOOMUGWASYA’

13. (a) Ndilili Isibenobi naakasala kulwana Davida? (b) Mbuti Abisai mbwaakagwasya Davida?

13 Kakwiindide buyo ciindi cisyoonto kuzwa Davida naakananikwa kuba mwami, wakalwana Goliati, sintaze waku Refaya. Davida iwakali sicamba wakamujaya sintanze uulya. (1 Sam. 17:4, 48-51; 1 Mak. 20:5, 8) Nokwakainda myaka iili mboibede, nobakali kulwana ba Filisti, Davida alimwi wakalwana sintanze uumbi. Izyina lyakwe wakali Isibenobi, awalo wakali muna Refaya. (2 Sam. 21:16) Pele, kwakacaala asyoonto kuti sintaze ajaye Davida. Nkaambo nzi? Kutali akaambo kakuti Davida wakaleka kuba sicamba, pele akaambo kakuti nguzu zyakwe zyakamana. Bbaibbele lyaamba kuti: ‘Davida wakawizuka.’ Ciindi Isibenobi naakabona kuti Davida wawizuka, “wakayeeya kujaya Davida.” Pele, sintanze naakali kuyanda kuti ajaye Davida, “mpoonya aawo Abisai mwana wa Zeruya wakaboola kuzoomugwasya [Davida] eelyo wakamujaya mu Filisiti.” (2 Sam. 21:15-17, NW.) Eelo kaka kwakaceede asyoonto kuti afwe! Masimpe, Davida wakakkomana kuti Abisai wakali kulangilila alimwi akuti wakafwambaana kumugwasya ciindi buumi bwakwe nobwakali muntenda. Nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kuzwa kucibalo eeci?

14. (a) Mbuti mbotukonzya kuzunda buyumuyumu buli mbuli Goliati? (b) Mbuti baalu mbobakonzya kugwasya bamwi kukkomana akuba anguzu alimwi? Amupe cikozyanyo.

14 Munyika yoonse, swebo mbuli bantu ba Jehova tulamubelekela Leza nokuba kuti Saatani abantu bakwe basola kutukasya. Bamwi akati kesu bajisi buyumuyumu ibuli mbuli sintanze. Pele akaambo kakusyoma muli Jehova cakumaninina twacikonzya kulwana buyumuyumu buli mbuli “Goliati” akubuzunda. Nokuba boobo, zimwi ziindi inga tulimvwa kuti tatujisi nguzu zyakuzumanana kuliyumya kumapenzi aamunyika ya Saatani. Mubukkale buli boobo, ncuubauba kutyompwa akaambo kamapenzi alo ngotwali kunookonzya kuliyumya. Aciindi eeco, lugwasyo kuzwa kubaalu aciindi ceelede lulakonzya kutugwasya kukkomana alimwi akuba anguzu, mbubwenya mbocicitika kubanji. Mucizyi umwi painiya uujisi myaka iinda ku 60 waamba kuti: “Kaindi taakwe nondakali kulimvwa kabotu, alimwi mulimo wamumuunda wakali kundipa kukatala. Mwaalu umwi wakabona kuti tandijisi nguzu alimwi wakandisikila. Twakaba amubandi uukulwaizya wamu Bbaibbele. Ndakaibelesya mizeezo njaakandipa, alimwi ndakagwasyigwa.” Wakayungizya kuti: “Eelo kaka mwaalu wakatondezya luyando kundibona kuti tandijisi nguzu akundigwasya!” Inzya, cilakkomanisya kuzyiba kuti tulijisi baalu batulanganya caluyando alimwi mbuli Abisai iwakaindi balilibambilide ‘kuboola kutugwasya.’

“MUZYIBE MBOLULI LUPATI LUYANDO NDONDIJISI KULINDINYWE”

15, 16. (a) Nkaambo nzi Paulo ncaakali kuyandwa abasyominyina? (b) Nkaambo nzi ncotubayanda baalu besu ibabikkila maano mumbungano?

15 Kuba mweembezi cibikkilizya kubeleka canguzu. Zimwi ziindi, baalu tabooni ŋonzi akaambo kakupailila butanga bwa Leza naa kugwasya basyominyina kumuuya. (2 Ko. 11:27, 28) Nokuba boobo, baalu balaucita mulimo wabo cakumaninina alimwi kabakkomene, mbubwenya mbwaakacita Paulo. Kubana Korinto wakalemba kuti: “Cilandibotela kapati kusowa zyintu zyangu zyoonse akulitakata cakumaninina lwangu ndemwini akaambo kabuumi bwanu.” (2 Ko. 12:15) Masimpe, akaambo kakubayanda bakwesu, Paulo wakalitakata cakumaninina kutegwa abakulwaizye. (Amubale 2 Bakolinto 2:4; Flp. 2:17; 1 Te. 2:8) Nkakaambo kaako ibakwesu bakali kumuyanda kapati Paulo.—Mil. 20:31-38.

16 Mbuli babelesi ba Leza mazuba aano, andiswe tulabayanda baalu besu Banakristo ibabikkila maano alimwi tulamulumba Jehova mumipailo yesu kuti wakatupa mbabo. Batupa kukkomana kwiinda mukutubikkila maano. Tulakulwaizyigwa anyendo zyabo zyabweembezi. Kuyungizya waawo, tulalumba kuti balilibambilide kutugwasya ciindi notulimvwa kuti tuyanda kwaalilwa kuliyumya kumapenzi aamunyika. Inzya, baalu Banakristo ibabikkila maano boobu ‘mbaasimilimoma kutegwa tukondwe.’

[Bupanduluzi buyungizidwe]

^ munc. 5 Bakwesu abacizyi mbabonya aaba bakabuzyigwa alimwi kuti, “Mbube nzi mbwajisi mwaalu mbomuyanda kapati?” Banji bakaingula kuti “Kusikilika.” Cibalo caamba bube oobo ibuyandika kapati ciyakubandikwa kumbele mumagazini iino.

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 30]

Kulibambila kulamugwasya mwaalu kutegwa ‘ape cipego cakumuuya’ nacita nyendo yabweembezi