Skip to content

Skip to table of contents

Amwiiye Yooyo Uusyomezya Buumi Butamani

Amwiiye Yooyo Uusyomezya Buumi Butamani

“Amwiiye Leza, mbomuli bana bayandwa.”—EF. 5:1.

1. Ino mbube nzi bukonzya kutugwasya kubwiiya bube bwa Leza?

JEHOVA wakatupa nguzu zyakucikonzya kulibikka mubukkale bwabamwi akumvwisya mbobalimvwa. Munzila imwi, tulakonzya kubumvwisya bukkale bumwi nokuba kuti tatunabede mubukkale oobo. (Amubale Baefeso 5:1, 2.) Mbuti mbotukonzya kucibelesya kabotu cipego eeci ncaakatupa Leza? Nkaambo nzi ncotweelede kucenjela ambotucibelesya cipego eeci?

2. Mbuti mapenzi eesu mbwaamujatikizya Jehova?

2 Cakutadooneka, tulikkomene kuti Leza wasyomezya bananike ibasyomeka buumi butafwi kujulu alimwi abuumi butamani anyika ‘kumbelele zimbi’ zya Jesu izisyomeka. (Joh. 10:16; 17:3; 1Kor. 15:53) Masimpe, buumi butafwi kujulu alimwi abuumi butamani anyika tazikanyonganizyigwi amapenzi aadumide sunu. Jehova ulaamvwisya mapenzi ngotujisi, mbubwenya mbuli mbwaakali kumvwisya mbobakali kupenga bana Israyeli ciindi nobakali bazike mu Egepita. Inzya, “mumapenzi aabo oonse wakali kupenga mumoyo awalo.” (Is. 63:9) Nokwakainda myaanda yamyaka, ba Juda bakayoowa akaambo kakukazyigwa abasinkondonyina mumulimo wakuyakulula tempele, pele Leza wakati: “Kufwumbwa uumuguma nywebo uguma mboni yaliso lyangu.” (Zek. 2:8.) Mbubwenya mbuli mutumbu mbwajisi lweetelelo kumwanaakwe, Jehova ulabweza ntaamu caluyando kugwasya bantu bakwe. (Is. 49:15) Aboobo, inga twaamba kuti Jehova ulakonzya kulibikka mubukkale bwabamwi, alimwi wakatupa nguzu zyakucita boobo.—Int. 103:13, 14.

JESU MBWAAKALUTONDEZYA LUYANDO LWA LEZA

3. Ncinzi citondezya kuti Jesu wakali silweetelelo?

3 Jesu wakaamvwisya mapenzi aabamwi, nobaba baabo ibakali mubukkale oobo ibwatakalina buzuba bwamucitikila. Mucikozyanyo, ibantu-bantu buyo lyoonse bakali kubayoowa basololi bazikombelo, aabo ibakali kubeena akubaminya amilawo minji iyakapangwa abantu. (Mt. 23:4; Mk. 7:1-5; Joh. 7:13) Jesu kunyina naakakongwa naa kweenwa, pele wakali kukonzya kubumvwisya bukkale oobo mbwaatakalina buzuba wapona. Aboobo “naakabona makamu aabantu, wakabeetelela nkaambo bakali kupenzyegwa alimwi bakalimwaikide mbuli mbelele zitakwe mweembezi.” (Mt. 9:36) Mbubwenya mbuli Bausyi, Jesu wakali siluyando alimwi silweetelelo.—Int. 103:8.

4. Ino kubona mapenzi aabantu bamwi kwakamujatikizya buti Jesu?

4 Ciindi Jesu naakabona bantu ibakali mumapenzi, wakakulwaizyigwa kubatondezya luyando. Aboobo, Jesu wakalutondezya luyando lwa Bausyi munzila iilondokede. Aciindi cimwi nobakamana kukambauka kwaciindi cilamfwu, Jesu abaapostolo bakwe bakali kuyanda kuunka kubusena bwakanyina bantu kutegwa bakalyookezye. Pele akaambo kakuti wakayeetelela nkamu iyakali kumulindila, Jesu wakajana ciindi ‘cakubayiisya zintu zinji.’—Mk. 6:30, 31, 34.

MBOTUKONZYA KWIIYA LUYANDO LWA JEHOVA

5, 6. Kutegwa twiiye luyando lwa Leza, mbuti mbotweelede kubeendelezya basimukoboma? Amupe cikozyanyo. (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

5 Tulakonzya kwiiya luyando lwa Leza kwiinda munzila mbotubeendelezya basimukoboma. Mucikozyanyo: Atwaambe kuti mukubusi Munakristo, ngotulaite kuti Alan, uyeeya mukwesu uucembeede uujisi penzi lyakubala akaambo kakuti taboni kabotu. Alimwi cilamuyumina kweenda kuŋanda aŋanda mumulimo wakukambauka. Alan wayeeya majwi aa Jesu aakuti: “Mbubonya mbomuyanda kuti bantu bamucitile, andinywe amubacitile mbubonya.” (Lk. 6:31.) Aboobo, Alan walibuzya kuti: ‘Ncinzi ncondiyanda kuti bantu bandicitile?’ Bwiinguzi bwakwe mbwakuti: ‘Ndiyanda kuti kabauma bbola andime!’ Pele mukwesu uucembeede inga taacikonzya kuuma bbola. Majwi aa Jesu atondezya kuti tweelede kulibuzya kuti: ‘Ncinzi ncondinga ndayanda kuti basimukoboma bandicitile ikuti nondali mubukkale bwabo?’

6 Alan tacembeede pe, pele ulacikonzya kuzimvwisya zintu zitana buzuba zyamucitikila. Wamulangisisya mukwesu uucembeede alimwi akumuswiilila cakubikkila maano. Buce-buce, Alan wamvwisya mbocibede kumuntu uucembeede iwaalilwa kubala Bbaibbele naa kweenda kuŋanda aŋanda. Ciindi Alan naamvwisya buyumuyumu mbwajisi mukwesu uucembeede, wazyiba mbwakonzya kumugwasya, alimwi ulayandisisya kumugwasya. Andiswe tulakonzya kucita mbubwenya. Kutegwa twiiye luyando lwa Leza, tweelede kulibikka mubukkale bwabakwesu.—1Kor. 12:26.

Amumwiiye Jehova kwiinda mukutondezya luyando (Amubone muncali 7)

7. Mbuti mbotukonzya kubamvwisya bantu ibali mumapenzi?

7 Talili lyoonse nocili cuubauba kwaamvwisya mapenzi ngobajisi bamwi. Ibantu banji bajisi mapenzi aatana buzuba atucitikila. Bamwi bajisi buyumuyumu bwakumubili akaambo kakulicisa, kuciswa, naa kucembaala. Ibambi balapenga mumizeezo akaambo kakutyompwa, kutakkalikana mumizeezo, naa buyumuyumu buboola akaambo kakutundululwa. Mpoonya bamwi bazulilwa mumikwasyi mobaindene bukombi naa imuli muzyali omwe. Umwi aumwi ulijisi mapenzi amwi, alimwi kanji-kanji inga mapenzi aatana buzuba atucitikila. Mubukkale buli boobu, mbuti mbotukonzya kulwiiya luyando lwa Leza? Kwiinda mukuswiililisya akumvwisya mbwalimvwa muntu ooyo kusikila mpotugolela. Eeci ciyootukulwaizya kwiiya luyando lwa Jehova kwiinda mukucita kweelana azintu ziyandika. Zintu ziyandika ziliindene kumuntu umwi aumwi, pele tulakonzya kubayumyayumya kumuuya alimwi akubapa lugwasyo lumwi luyandika.—Amubale Baroma 12:15; 1 Petro 3:8.

AMWIIYE LUZYALO LWA JEHOVA

8. Ncinzi cakamugwasya Jesu kutondezya luzyalo?

8 Mwana wa Leza wakati: “Mupatikampatila . . . ngusiluzyalo kubantu batalumbi ababi.” (Lk. 6:35.) Mubwini, Jesu wakaiya luzyalo lwa Leza. Ncinzi cakamugwasya Jesu kucita boobo? Bantu wakali kubeendelezya caluzyalo kwiinda mukuyeeyela limwi mbozyakali kukonzya kubajatikizya bamwi zintu nzyaakali kuyanda kwaamba alimwi akuyanda kucita. Mucikozyanyo, imukaintu umwi wakazyibidwe kuti ngusizibi wakamusikila, akutalika kulila alimwi akutesya maulu aa Jesu amisozi yakwe. Jesu wakabona kuti mukaintu ooyu weempwa, alimwi wakalizyi mbwaakali kunga watyompwa mumoyo ikuti naakamutanda calunya. Muciindi caboobo, Jesu wakamulumbaizya mukaintu ooyu akumulekelela. Ciindi mu Farisi naakatongooka kujatikizya cakacitika, Jesu wakaambaula anguwe caluzyalo.—Lk. 7:36-48.

9. Ncinzi cikonzya kutugwasya kwiiya luzyalo lwa Leza? Amupe cikozyanyo.

9 Mbuti mbotukonzya kwiiya luzyalo lwa Leza? Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Muzike wa Mwami teelede kulwana pe, pele weelede kuba amoyo mutete [naa, “kuba mupampu,” bupanduluzi buyungizyidwe] kubantu boonse.” (2Tim. 2:24) Bantu bapampu balizyi ncobeelede kucita mubukkale bukatazya kutegwa batatyompyi bamwi. Amuyeeye mbotweelede kutondezya luzyalo mubukkale oobu: Kumulimo, mupati wamulimo tabeleki mulimo wakwe bweelede. Ncinzi ncotukonzya kucita? Mukwesu iwatali kujanika kumiswaangano kwamyezi iili mbwiibede waboola kuswaangana. Ncinzi ncotuyakwaamba kulinguwe? Mumulimo wamumuunda, mukamwini ŋanda waamba kuti, “Ndijisi bubi inga tiitwabandika aciindi cino.” Sena tuyootondezya kuti tulamubikkila maano? Kuŋanda, ngotukwetene limwi watubuzya kuti, “Nkaambo nzi tiimwakandaambila zintu nzyomwakali kuyanda kucita mu Mujibelo?” Sena tuyakwiingula caluzyalo? Kwiinda mukulibikka mubukkale bwabamwi alimwi akusoleka kuyeeyela limwi mbozikonzya kubajatikizya nzyotuyanda kwaamba, tulakonzya kuzyiba mbotweelede kwaamba alimwi akucita munzila iitondezya kuti twiiya luzyalo lwa Jehova.—Amubale Tusimpi 15:28.

AMWIIYE BUSONGO BWA LEZA

10, 11. Ncinzi cikonzya kutugwasya kwiiya busongo bwa Leza? Amupe cikozyanyo.

10 Ikumvwisya bukkale ibutana buzuba bwatucitikila kulakonzya kutugwasya alimwi kwiiya busongo bwa Jehova akuzibonena limwi zintu zikonzya kucitika akaambo kazintu nzyotukonzya kucita. Busongo buli akati kabube bupati bwa Jehova, alimwi ikuti naa wayanda, ulakonzya kuzibonena limwi zyoonse zikonzya kucitika akaambo kakucita zintu zimwi. Swebo tatujisi nguzu zili boobo zyakubonena limwi zyakumbele, pele tulakonzya kucita kabotu kuyeeya cikonzya kucitika akaambo kacintu ncotuyanda kucita. Bana Israyeli bakaalilwa kubikkila maano kuzintu zyakali kukonzya kubacitikila akaambo kakutamvwida Leza. Nokuba kuti Leza wakabacitila zintu zinji zibotu, Musa wakalizyi kuti bakali kuyoocita zintu zibyaabi mumeso aa Jehova. Kaimvwide mbungano yabana Israyeli yoonse, wakaimba lwiimbo lujisi majwi aaya aakuti: “Israyeli musyobo uutakwe maano, alimwi taakwe kumvwisya akati kabo. Eelo kaka nobali basongo! Nibazinzibala kuyeeya makani aaya. Nibayeeya mamanino aabo mbwaayakuba.”—Dt. 31:29, 30; 32:28, 29.

11 Kutegwa twiiye busogo bwa Leza, tulakonzya kucita kabotu kuyeeya naa kweezyeezya zintu zikonzya kucitika akaambo kazintu nzyotuyanda kucita. Mucikozyanyo, ikuti naa katweebana, tweelede kuzyiba kuti kulombozya koonana kulijisi nguzu kapati. Inga tiitwaba amakanze naa kucita cintu cili coonse cikonzya kubikka cilongwe cesu cibotu a Jehova muntenda! Muciindi caboobo, tweelede kucita kweelana amajwi aaya aakasololelwa amuuya aakuti: “Muntu uucenjede abona mapenzi ulayuba, pele aabo batakwe maano balaunka nkukonya ooko, aboobo balapenga.”—Tus. 22:3.

AMULEKE KUZINZIBALA KUYEEYA ZINTU ZIBI

12. Mbuti kuzinzibala kuyeeya mbokukonzya kutuletela ntenda?

12 Muntu uucenjede ulizyi kuti kuzinzibala kuyeeya kulakonzya kuba mbuli mulilo. Ikuti naa mulilo wabelesyegwa kabotu, ulakonzya kugwasya, mbuli ciindi notujika cakulya. Pele ikuti naa mulilo tiiwabelesyegwa kabotu ulajaya cakuti ulakonzya kuumpa ŋanda akujaya bali mumo. Mbubwenya buyo, kuzinzibala kuyeeya kulagwasya ciindi notwiiya Jehova. Pele, kulakonzya kuleta ntenda ciindi nokupa kulombozya zintu zibyaabi. Mucikozyanyo, ikuti naa twaba acilengwa cakuyeeya zintu zibyaabi, eeci cilakonzya kutupa kuzicita zintu eezyo nzyotuyeeya. Inzya, kuzinzibala kuyeeya zintu zibyaabi kulakonzya kumunyonyoona muntu kumuuya!—Amubale Jakobo 1:14, 15.

13. Ino mbuumi buli buti bulangilwa kuti mbwaakali kweezyeezya Eva mumizeezo yakwe?

13 Amubone mukaintu wakusaanguna, Eva, mbwaakatalika kulombozya mucelo wakakasyidwe ‘kucisamu cakuzyiba bubotu abubi.’ (Matl. 2:16, 17) Inzoka yakamwaambila kuti: “Tamukonzyi kufwa pe. Nkaambo Leza ulizyi kuti buzuba mbomuyoolya kulincico, meso aanu ayoojaluka alimwi muyooba mbuli Leza, muyoozyiba bubotu abubi.” Eva “wakabona kuti cisamu cakali cibotu kulya akuti cakali kunyomenezya.” Ncinzi cakatobela? “Wakacela micelo kulincico akulya. Kumane nobakaba antoomwe amulumaakwe, wakamupa eelyo awalo wakalya.” (Matl. 3:1-6) Kuli Eva, kulibonya kuti kwakali cimwi cintu cikondelezya mukaambo nkaakaamba Saatani. Muciindi cakwaambilwa cibotu acibi, mukaintu ooyu wakali kuyoolisalila mwini. Kuzinzibala kuyeeya kuli boobo kwakamunjizya muntenda. Kwiinda mumulumi wakwe iwakabisya, Adamu, ‘cibi mbocakanjila munyika alufwu kwiinda mucibi.’—Rom. 5:12.

14. Mbuti Bbaibbele mbolitugwasya kweeleba kutalilemeka?

14 Cibi ncaakacita Eva mumuunda wa Edeni tiicakali kujatikizya bwaamu. Nokuba boobo, Jesu wakacenjezya kuti tatweelede kweezyeezya zintu zijatikizya makani aakutalilemeka. Wakati: “Kufwumbwa muntu uulangisisya mukaintu cakumunyomenena, wacita kale bumambe anguwe mumoyo wakwe.” (Mt. 5:28) Kuyungizya waawo, Paulo wakacenjezya kuti: “Mutanookanzi kuzuzikizya zisusi zyanyama.”—Rom. 13:14.

15. Ino ndubono luli buti ndotweelede kuyobola kujulu, alimwi nkaambo nzi?

15 Kweezyeezya kumbi kubi nkweezyeezya kuba muntu uuvwubide kapati kumwi katutabikkili maano kuli Leza. Alimwi buya, lubono lwamuvwubi “mukuyeeya kwakwe luli mbuli bwaanda bumukwabilila.” (Tus. 18:11) Jesu wakaluula caano kutegwa atondezye bukkale buusisya bwamuntu “uuliyobweda lubono pele katali muvwubi kuli Leza.” (Lk. 12:16-21) Jehova ulakkomana ciindi notucita zintu izimukkomanisya. (Tus. 27:11) Eelo kaka tulabotelwa ciindi notukkomaninwa anguwe akaambo kakuti tuyobwede “lubono kujulu”! (Mt. 6:20) Alimwi cakutadooneka cilongwe cibotu a Jehova ncecintu ciinda kubota ncotukonzya kuba ancico.

MUTANOOLIBILIKI KAPATI

16. Ninzila nzi imwi iikonzya kutugwasya kutalibilika kapati?

16 Amweezyeezye buyo kulibilika nkotukonzya kuba ankuko ikuti naa lyoonse katubikkila buyo maano kukuliyobweda “lubono anyika.” (Mt. 6:19) Jesu wakabelesya cikozyanyo kutegwa atondezye kuti “kulibilika kwamubweende bwazintu obuno akoongelezya kwalubono” zilakonzya kusyaanikizya jwi lya Bwami. (Mt. 13:18, 19, 22) Kufwumbwa naa balalibilika kujatikizya mali naa pe, bamwi bantu lyoonse beezyeezya buyo zintu zyoonse zibyaabi zikonzya kucitika. Nokuba boobo, kulibilika kapati kulakonzya kutuletela ntenda kumubili alimwi akumuuya. Aboobo atusyome Jehova alimwi akuyeeya kuti “zintu nzyalibilika muntu nzyezipa kuti moyo wakwe utyompwe, pele jwi libotu ndelipa kuti ukkomane.” (Tus. 12:25) Majwi mabotu aakulwaizya kuzwa kumuntu uutumvwisya kabotu alakonzya kupa kuti tukkomane. Kwaambila bamwi twaambo tuli mumoyo mbuli bazyali besu, ngotukwetene limwi, naa mulongwe uusyomeka uubona zintu mbubwenya mbwazibona Leza kulakonzya kugwasya kucesya kulibilika.

17. Mbuti Jehova mbwatugwasya kulwana kulibilika?

17 Kunyina umbi uukumvwisya kabotu kulibilika kwesu kunze lya Jehova. Paulo wakalemba kuti: “Mutalibiliki acintu nociba comwe, pele muzintu zyoonse, kwiinda mumupailo akukombelezya antoomwe akulumba, amumuzyibye Leza nzyomulomba; eelyo luumuno lwa Leza oolo lwiinda maano oonse luyookwabilila myoyo yanu amizeezo yanu kwiinda muli Kristo Jesu.” (Flp. 4:6, 7) Amuyeeye bantu aabo ibagwasya kuti tukwabililwe kuntenda yakumuuya—basyomima, baalu, muzike uusyomeka, bangelo, Jesu alimwi a Jehova kumugama.

18. Ino kuzinzibala kuyeeya inga kwatugwasya buti?

18 Mbubwenya mbotwabona, kuzinzibala kuyeeya kulakonzya kutugwasya kwiiya bube bwa Leza, mbuli luyando. (1Tim. 1:11; 1Joh. 4:8) Tuyakukkomana ikuti naa katutondezya luyando lwini-lwini, kubikkila maano kuzintu zikonzya kucitika akaambo kazintu nzyotuyanda kucita, alimwi akuleka kulibilika kwalo ikukonzya kutupa kubula lukkomano. Aboobo, atuzibelesye kabotu nguzu nzyaakatupa Leza kweezyeezya bulangizi buli kumbele alimwi akwiiya luyando lwa Jehova, luzyalo, busongo alimwi alukkomano.—Rom. 12:12.