Skip to content

Skip to table of contents

Sena Manjezyeezya Aanu Alakonzya Kumusololela Cakusyomeka?

Sena Manjezyeezya Aanu Alakonzya Kumusololela Cakusyomeka?

“Imakanze aamalailile aaya ngakuti tube aluyando luzwa mumoyo uutuba amanjezyeezya mabotu.”—1TIM. 1:5.

NYIMBO: 57, 48

1, 2. Nguni wakatupa manjezyeezya, alimwi nkaambo nzi ncotukonzya kulumba kuti tulijisi manjezyeezya?

JEHOVA LEZA wakalenga bantu kabajisi nguzu zyakulisalila, nkokuti, lwaanguluko lwakusala nzyobayanda kucita. Kutegwa atugwasye kusala ziluzi, Jehova wakatupa sikutusololela. Ooyu sikutusololela wiitwa kuti manjezyeezya, alimwi manjezyeezya aaya nkulimvwa kwamukati nkotulimvwa kujatikizya ciluleme acitaluleme. Ciindi manjezyeezya eesu notwaabelesya munzila iiluleme, alakonzya kutugwasya kucita cibotu alimwi akweeleba cibyaabi. Manjezyeezya eesu apa bumboni bwakuti Jehova ulatuyanda alimwi uyanda kuti tuzwidilile.

2 Bamwi bantu mazuba aano bacita zintu zibotu alimwi akusula kucita zintu zibyaabi nokuba kuti tabazizyi zyeelelo zyamu Bbaibbele. (Amubale Baroma 2:14, 15.) Nkaambo nzi ncocili boobo? Cili boobo akaambo kamanjezyeezya aabo. Apa kuti bantu banji kabalilesya kucita zintu zibyaabi. Amweezyeezye buyo mboikonzya kubija nyika ikuti nokwatali naba omwe muntu uujisi manjezyeezya! Ambweni notwali kumvwa zintu zibyaabi kapati kwiinda aali zyeezyo nzyotumvwa lino. Tulakonzya kulumba kuti Jehova wakabapa bantu manjezyeezya!

Mbuti manjezyeezya aayiisyidwe kabotu mbwaakonzya kutugwasya ciindi notuyanda kusala zyakucita?

3. Mbuti manjezyeezya eesu mbwaakonzya kutugwasya mumbungano?

3 Bantu banji kunyina nobayeeya kujatikizya kuyiisya manjezyeezya aabo. Nokuba boobo, bantu ba Jehova bayanda kuti manjezyeezya aabo kaabeleka kabotu akaambo kakuti alakonzya kubagwasya kapati kusumpula lukamantano mumbungano. Tuyanda kuti manjezyeezya eesu kaatuyeezya zyeelelo zyamu Bbaibbele zijatikizya zintu ziluleme azitaluleme, zintu zibotu alimwi azibyaabi. Pele kutegwa twaayiisye alimwi akwaabelesya manjezyeezya eesu, tatweelede buyo kwiiya ncolyaamba Bbaibbele. Tweelede kuziyandisya zyeelelo zya Leza alimwi akuba alusyomo lwakuti nzibotu kulindiswe. Paulo wakalemba kuti: “Imakanze aamalailile aaya ngakuti tube aluyando luzwa mumoyo uutuba amanjezyeezya mabotu alimwi alusyomo lwini-lwini lutali lwakuupaupa ameso.” (1Tim. 1:5) Ciindi notwaayiisya manjezyeezya eesu alimwi akwaatobela, luyando lwesu kuli Jehova alimwi alusyomo lwesu mulinguwe ziyookomena. Mbotwaabelesye manjezyeezya eesu cilasinizya mbocili ciyumu cilongwe cesu a Jehova alimwi cilatondezya mbotuyandisya kapati kumukkomanisya. Alimwi manjezyeezya eesu alayubununa naa tuli bantu bali buti.

4. Mbuti mbotukonzya kwaayiisya manjezyeezya eesu?

4 Pele ino mbuti mbotukonzya kwaayiisya manjezyeezya eesu? Tweelede kulibala Bbaibbele cakusitikila, kuzinzibala kuyeeya zintu nzyotubala, alimwi akumulomba Jehova kuti atugwasye kuzibelesya zintu nzyotwiiya. Eeci caamba kuti tatweelede buyo kwiiya twaambo tugaminide alimwi amilawo. Ciindi notwiiya Bbaibbele, makanze eesu ngakumuzyiba kabotu Jehova. Tulazyiba bwini mbwabede alimwi azintu nzyayanda alimwi anzyatayandi. Mbotuzumanana kwiiya zinji kujatikizya Jehova, mukuya kwaciindi manjezyeezya eesu anofwambaana kuzyiba Leza ncabona kuti cililuzi alimwi acitaluzi. Mbotuyaabuya ambele kwaayiisya manjezyeezya eesu, tuyootalika kuyeeya mbwayeeya Jehova.

5. Ncinzi ncotutiibandike mucibalo eeci?

5 Nokuba boobo, tulakonzya kubuzya kuti: Mbuti manjezyeezya aayiisyidwe kabotu mbwaakonzya kutugwasya ciindi notuyanda kusala zyakucita? Mbuti mbotukonzya kwaalemeka manjezyeezya aa Munakristoma? Alimwi mbuti manjezyeezya eesu mbwaakonzya kutukulwaizya kucita ziluleme? Atulange-lange mbazu zyotatwe motuyandika manjezyeezya aayiisyidwe kabotu: (1) makani aabusilisi, (2) kulikondelezya, alimwi (3) amulimo wesu wakukambauka.

AMUZILANGE KABOTU ZINTU

6. Ino nkusala kuli buti nkotucita kujatikizya busilisi?

6 Ibbaibbele lilatwaambila kuti tweelede kuzyeeleba zintu zikonzya kutucisa alimwi akuzilanga kabotu zilengwa nzyotujisi, mbuli kujatikizya makani aakulya alimwi akunywa. (Tus. 23:20; 2Kor. 7:1) Ciindi notutobela lulayo lwamu Bbaibbele, cilakonzya kutugwasya kukwabilila buponi bwesu. Nokuba boobo, tulaciswa alimwi akucembaala. Ino nkusala kuli buti nkotukonzya kucita? Mumasi aamwi, kuli misamu yacikuwa alimwi ayacintu cisiya. Maofesi aamitabi kanji-kanji alatambula magwalo kuzwa kubakwesu abacizyi ibabuzya kujatikizya misyobo iindene-indene yabusilisi. Ibanji balabuzya kuti, “Sena mubelesi wa Jehova ulakonzya kubuzumina busilisi oobu naa oobuya?”

7. Mbuti mbotukonzya kusala mumakani aajatikizya bulowa?

7 Bakuofesi yamutabi naa baalu mumbungano tabajisi nguzu zyakusalila Munakristo umwi mumakani aabusilisi, nokuba kuti walomba kuti bamwaambile ncayelede kucita. (Gal. 6:5) Nokuba boobo, baalu balakonzya kumwaambila ncaamba Jehova kutegwa Munakristo agwasyigwe kusala cabusongo. Mucikozyanyo, Leza wakatulailila kuti tutantamuke kubulowa. (Mil. 15:29) Mulawo ooyu ulamugwasya kabotu-kabotu Munakristo kumvwisya kuti takonzyi kuzumina busilisi ibujatikizya kubikkwa bulowa naa cimwi cazibeela zyone izizwa kubulowa. Makani aaya alakonzya kwaajatikizya manjezyeezya aa Munakristo ciindi nasala naa weelede kuzumina tubeela twabulowa, nkokuti tubeela ituzwa kuzibeela zyone zyabulowa. * (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.) Ino ndulayo nzi lumbi lwamu Bbaibbele ilukonzya kutugwasya kusala cabusongo kujatikizya busilisi?

8. Mbuti lugwalo lwa Bafilipi 4:5 mbolutugwasya kusala cabusongo mumakani aabusilisi?

8 Lugwalo lwa Tusimpi 14:15 lwaamba kuti: “Muntu mufwubafwuba ulaasyoma makani oonse, pele ooyo uucenjede ulakkala ansi kuyeeya ntaamu zyakwe.” Mazuba aano, kulakonzya kakunyina busilisi kumalwazi aamwi. Aboobo, tweelede kucenjela abusilisi bumwi ibwaambwa kuti bulasilika bulwazi bumwi pele kakuli kunyina bumboni butondezya boobo. Paulo wakalemba kuti: “Bantu boonse abazyibe kuti mulanyoneka.” (Flp. 4:5) Kunyoneka kuyootugwasya kubikkila maano kukukomba Jehova muciindi cakubikkila maano mubuumi bwesu boonse kumakani aabusilisi. Ikuti naa makani aabusilisi aba ngamakani mapati mubuumi bwesu, tulakonzya kutalika kupona buumi bwakuliyanda. (Flp. 2:4) Tulizyi kuti tatukonzyi kuba abuumi bulondokede mubweende oobu. Aboobo, amubone kuti kubelekela Jehova ncecintu cipati mubuumi bwanu.—Amubale Bafilipi 1:10.

Sena mulabasinikizya bamwi kutegwa batobele mizeezo yanu? (Amubone muncali 9)

9. Mbuti lugwalo lwa Baroma 14:13, 19 mboluzijatikizya zintu nzyotusala mumakani aabusilisi, alimwi mbuti lukamantano lwesu mbolukonzya kubikkwa muntenda?

9 Munakristo uunyoneka takasinikizyi bamwi kuti bacite cintu eeco walo ncayeeya kuti nceciinda kugwasya. Mucisi cimwi, banabukwetene bamwi bakali kukulwaizya bantu kubelesya misamu mucakulya iipa busani mumubili alimwi akulya misyobo imwi yacakulya. Bakoongelezya bakwesu bamwi kucita boobo, pele bambi bakakaka. Ciindi misamu eeyo alimwi azyakulya nozyatakabeleka bweelede, bakwesu alimwi abacizyi banji bakanyema. Banabukwetene aabo bakalijisi nguzu zyakulisalila lwabo beni kwiisola misamu eeyo alimwi azyakulya. Pele sena kwakali kunyoneka ikubikka lukamantano lwambungano muntenda akaambo kamakani aabusilisi? Mu Roma yansiku, Banakristo bamwi bakajisi mizeezo iindene-indene mumakani aazyakulya alimwi amapobwe aakusekelela. Ino ndulayo nzi Paulo ndwaakabapa? Wakati: “Muntu umwi ubona buzuba bumwi kuti bulayandika kwiinda bumbi; uumbi ubona buzuba bumwi kuti buleelene amazuba ambi oonse; muntu umwi aumwi asinizye cakumaninina mumizeezo yakwe mwini.” Atucenjele kutegwa tutatyompyi bamwi.—Amubale Baroma 14:5, 13, 15, 19, 20.

Amubone kuti kubelekela Jehova ncecintu ciyandika kapati mubuumi bwanu

10. Nkaambo nzi ncotweelede kubalemeka bamwi kujatikizya zintu nzyobasala? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

10 Zimwi ziindi, tatukonzyi kumvwisya kaambo muntu umwi mumbungano ncakonzya kusalila munzila imwi mukaambo kamwi ikamujatikizya lwakwe kumugama. Ncinzi ncotweelede kucita? Tatweelede kubinda kumubeteka naa kumusinikizya kuti acince mizeezo yakwe. Ambweni uyandika kwaayiisya manjezyeezya aakwe, naa andiza ulacindiizya. (1Kor. 8:11, 12) Naa ambweni manjezyeezya eesu ngaayandika kuyiisyigwa munzila iizwide. Mumakani aabusilisi amumakani amwi, umwi aumwi wesu uyandika kulisalila alimwi akuzumina kufwumbwa icikonzya kucitika.

CIINDI CAKULIKONDELEZYA

11, 12. Mbuti Bbaibbele mbolitugwasya kusala zyakulikondelezya?

11 Jehova wakatulenga munzila iipa kuti katukkomana akulikondelezya alimwi akugwasyigwa akulikondelezya ooko. Solomoni wakalemba kuti kuli “ciindi cakuseka” alimwi “aciindi cakuzyana.” (Muk. 3:4) Pele takuli kulikondelezya koonse ikugwasya, ikukatalusya naa ikulemununa. Alimwi tweelede kweeleba kusowa ciindi cinji mukulikondelezya. Mbuti manjezyeezya eesu mbwaakonzya kutugwasya kukkomana alimwi akugwasyigwa akulikondelezya ooko Jehova nkwakkomanina?

‘Sena manjezyeezya aangu alandicenjezya ciindi nondisunkwa?’

12 Ibbaibbele lilatucenjezya kujatikizya “milimo yanyama.” Milimo eeyi ibikkilizya “bwaamu, busofwaazi, bukkale busesemya, kukomba mituni, kusyoma mizimo, businkondo, kuzwangana, munyono, kunyema, kukazyanya, kwaandaana, tukamu twabukombi tuzandukide, kunyonokela, bucakolwa, mapobwe aateendelezyeki, alimwi azintu zimbi zili boobu.” Paulo wakalemba kuti “bantu bacita zintu zili boobu tabakanjili mu Bwami bwa Leza pe.” (Gal. 5:19-21) Aboobo tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Sena manjezyeezya aangu alandigwasya kweeleba zisobano zitondezya muuya wankondo, kuzundana, zisumpula muuya wakuyandisisya cisi, naa nkondo? Sena manjezyeezya aangu alandicenjezya ciindi nondisunkwa kweebelela filimu iijisi zibeela zitondezya zintu ziletela muzeezo wakoonana naa iisumpula bwaamu, bucakolwa, naa kusyoma mizimo?’

13. Mbuti lulayo lujanika ku 1 Timoteyo 4:8 alimwi aku Tusimpi 13:20 mbolutugwasya mumakani aazyakulikondelezya?

13 Njiisyo zyamu Bbaibbele zilakonzya kutugwasya kuyiisya manjezyeezya eesu kujatikizya kulikondelezya. Mucikozyanyo, Ibbaibbele lyaamba kuti “kunyanyaasya mubili kugwasya buyo asyoonto.” (1Tim. 4:8) Banji balimvwa kuti kunyanyaasya mubili lyoonse kulakatalusya alimwi kulagwasya kutegwa kabapona kabotu. Pele ino mbuti kuti katuyanda kucita boobo antoomwe ankamu? Sena kulayandika kubikkila maano kujatikizya mbotunyanyaasya limwi mubili? Lugwalo lwa Tusimpi 13:20 lutwaambila kuti: “Ooyo weenda abasongo ulaba musongo, pele ooyo uuyanzana abafwubafwuba ulajana mapenzi.” Masimpe, cilayandika kapati kuti katubelesya manjezyeezya eesu aayiisyidwe a Bbaibbele ciindi notusala zyakulikondelezya.

14. Mbuti mukwasyi umwi mbowakalubelesya lugwalo lwa Baroma 14:2-4?

14 Ba Christian aba Daniela bajisi bana bakubusi ibasimbi bobilo. Ba Christian bakaamba kuti: “Ciindi ca Kukomba Mumukwasyi, twakabandika makani aakulikondelezya. Twakamvwana kuti nzila zimwi zyakulikkomanisya zili kabotu pele zimwi tazili kabotu pe. Ino nguni uukonzya kubonwa kuti mulongwe mubotu wakuyanzana limwi? Mwaneesu musimbi wakatongooka kuti ciindi cakulyookezya kucikolo, bakubusi bamwi Bakamboni balilemeka munzila njaakali kuyeeya kuti tiiyakali kabotu. Aboobo, wakakatazyigwa akusunkwa kuti kalilemeka munzila njiyonya. Twakamugwasya kubona kuti umwi aumwi wesu ulijisi manjezyeezya, alimwi tweelede kusololelwa angayo ciindi notusala zintu nzyotucita alimwi abantu mbotucita limwi zintu eezyo.”—Amubale Baroma 14:2-4.

Manjezyeezya aanu aayiisyidwe njiisyo zyamu Bbaibbele alakonzya kumugwasya kweeleba ntenda (Amubone muncali 14)

15. Mbuti lugwalo lwa Matayo 6:33 mbolukonzya kutugwasya ciindi notulibambila makani aakulikondelezya?

15 Ino ncinji buti ciindi ncomubelesya mukulikondelezya? Sena miswaangano, mulimo wamumuunda, alimwi akubala Bbaibbele zili mubusena bwakusaanguna mubuumi bwanu, naa kulikondelezya nkokuli mubusena bwakusaanguna? Ino ncinzi ciyandika kapati kulindinywe? Jesu wakati: “Amuzumanane kusaanguna kuyandaula Bwami abululami bwakwe, eelyo zintu zimbi zyoonse eezyi ziyooyungizyigwa kulindinywe.” (Mt. 6:33) Sena manjezyeezya aanu alamuyeezya lulayo lwa Jesu oolu ciindi nomuyanda kusala mbomuyanda kucibelesya ciindi?

TUKULWAIZYIGWA KUKAMBAUKA

16. Mbuti manjezyeezya eesu mbwaatukulwaizya kukambauka?

16 Manjezyeezya aayiisyidwe taatucenjezyi buyo kutacita zintu zibyaabi, pele alimwi atukulwaizya kucita zintu zibotu. Cimwi cazintu zibotu eezyi nkukambauka kuŋanda aŋanda alimwi akulibaabo mbotwiizya limwi. Eeci ncaakacita Paulo. Wakalemba kuti: “Ngomukuli ngondakapegwa. Mubwini, maawe kulindime ikuti naa kanditaambilizyi makani mabotu!” (1Kor. 9:16) Ciindi notwiiya Paulo, tuyooba amanjezyeezya mabotu, katuzyi kuti tucita cintu ciluleme. Alimwi ciindi notubakambaukila makani mabotu bamwi, tulabakombelezya kwiinda mumanjezyeezya aabo. Paulo wakati: “Kwiinda mukuyiisya kasimpe twaba cikozyanyo cibotu kumanjezyeezya aabantu boonse kumbele lya Leza.”—2Kor. 4:2.

17. Mbuti mucizyi mukubusi umwi mbwaakaatobela manjezyeezya aakwe aayiisyidwe Bbaibbele?

17 Ciindi Jacqueline naakajisi myaka iili 16, wakaiya ciiyo cazilenge zipona (biology) kucikolo. Pele basicikolo bakali kwiiya kujatikizya njiisyo yakusanduka. “Manjezyeezya aangu tanaakandizumizya kutola lubazu cakulomya mumibandi yamukkilasi mbuli mbondakali kucita lyoonse. Tiindakali kukonzya kuyiiminina njiisyo yakusanduka. Ndakabaunkila bayi akubapandulwida nzyondisyoma. Icakandigambya ncakuti, bayi aaba bakali amoyo mubotu alimwi bakandipa coolwe kuti ndaambaule kuli basicikoloma boonse mukkilasi kujatikizya makani aakulenga.” Jacqueline wakamukkala moyo kuzyiba kuti wakaaswiilila akwaatobela manjezyeezya aakwe aayiisyidwe Bbaibbele. Sena manjezyeezya aanu alamukulwaizya kucita ciluleme?

18. Nkaambo nzi ncotweelede kuyandisya kuba amanjezyeezya mabotu alimwi aasyomeka?

18 Makanze eesu ngakupona kweelana anjiisyo alimwi azyeelelo zya Jehova. Manjezyeezya eesu alakonzya kutugwasya kusika ambaakani eeyo. Ciindi notwiiya lyoonse akuzinzibala kuyeeya izili mu Jwi lya Leza alimwi akuzicita nzyotwiiya, tuyakwaayiisya manjezyeezya eesu. Aboobo, cipego eeci citaliboteli ciyootusololela cakusyomeka mubuumi bwesu bwa Bunakristo!

^ par. 7 Amubone “Mibuzyo Yabasikubala” mu Ngazi Yamulindizi yamu June 15, 2004, mapeeji 29-31.