Menopozun Zorluklarıyla Başa Çıkmak
“Hiç neden yokken, birdenbire üzerime büyük bir sıkıntı çöküyordu. Ağlamaya başlıyor ve ‘Galiba deliriyorum’ diyordum” (Aylin, * 50 yaşında).
“Sabah kalkıyorsunuz, eviniz darmadağınık. Hiçbir şeyinizi bulamıyorsunuz. Yıllarca kolaylıkla yaptığınız şeyler artık çok zor geliyor ve nedenini bilmiyorsunuz” (Handan, 55 yaşında).
BU KADINLARIN herhangi bir hastalığı yoktu. Onlar menopoza geçiş dönemindeydi. Menopoza geçiş dönemi kadının hayatındaki doğal bir değişikliktir ve bu dönemde doğurganlığı sona erer. Siz de hayatınızın bu dönemine yaklaşan bir kadın mısınız? Belki de zaten bu sürece girdiniz. Durum ne olursa olsun, siz ve yakınlarınız bu geçiş dönemi hakkında ne kadar bilgi alırsanız bu dönemin zorluklarına karşı o kadar donanımlı olursunuz.
Menopoza Geçiş Dönemi
Perimenopoz olarak da bilinen menopoza geçiş dönemi, hem menopoza giden süreci hem de menopozu kapsar. * Ancak halk arasında “menopoz” ifadesi, genelde tüm bu dönem için kullanılır.
Çoğu kadın perimenopoz dönemine 40’lı yaşlarında girer, ancak 60’larında girenler de vardır. Âdet kanaması çoğu durumda yavaş yavaş kesilir. Kadın, hormon üretimindeki değişiklikler nedeniyle âdet döngüsünde atlamalar, aşırı yoğun âdet kanamaları veya beklenmedik kanamalar yaşayabilir. Az sayıda kadının da âdet kanaması aniden, adeta bir gecede kesilir.
Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, Orta Yaş El Kitabı ve Genç Kalmanın Sırları kitabında şöyle diyor: “Menopoz her kadında değişik yaşanıyor. Çok rahat geçirilebildiği gibi çok ağır fiziksel ve ruhsal sıkıntıların görüldüğü bir süreç de olabiliyor.” Menopause Guidebook adlı kitap da “Menopozla bağlantılı rahatsızlıkların başında ateş basması (ya da sıcak basması) gelir” diyor ve bazen bunu üşüme takip edebilir. Bu belirtiler uykuyu bölebilir ve insanı güçsüz bırakabilir. Peki bu sıkıntılar ne kadar sürer? The Menopause Book adlı kitaba göre “Bazı kadınlar menopoza geçiş döneminde, bir ya da iki yıl boyunca birkaç kez ateş basması yaşar. Başkalarının sıkıntısı ise yıllarca sürer, çok az sayıda kadın da hayatlarının geri kalanı boyunca ara sıra ateş basmalarının olduğunu söylüyor.” *
Değişen hormon seviyeleri kadında depresyona ve duygu değişikliklerine de sebep olabilir; bu da ağlamaklı bir ruh haline, konsantrasyon eksikliğine ve unutkanlığa yol açabilir. Ancak The Menopause Book “Bir kadının bunların hepsini birden yaşama ihtimali oldukça düşüktür” diyor. Gerçekten de bazı kadınların yaşadığı sorun ve rahatsızlıklar yok denecek kadar azdır.
Nasıl Başa Çıkabilirsiniz?
Yaşam tarzında yapılan basit değişiklikler bazı sıkıntıları azaltabilir. Örneğin sigara kullananlar sigarayı bırakarak ateş basmalarının sayısını düşürebilir. Birçok kadın beslenme alışkanlıklarında değişiklikler yapmaktan da yarar görüyor; örneğin ateş basmalarını tetikleyebilen alkol, kafein ve baharatlı ya da şekerli gıdaları daha az tüketiyor, hatta hiç tüketmiyor. Tabii ki iyi beslenme de önemlidir, yani her çeşit gıdayı içeren dengeli bir beslenme biçimi izlenmelidir.
Ayrıca egzersiz yapmanın da menopozdan kaynaklanan sıkıntıları azaltmaya büyük faydası olabilir. Egzersiz yapmak uyku düzeninin korunmasını sağlayabilir ve kemikleri güçlendirebilir, ayrıca kişinin ruh halinde ve genel sağlık durumunda dikkate değer değişikliklere sebep olabilir. *
İçinize Kapanmayın
Makalenin başında sözlerine değinilen Aylin “Sıkıntınızı kendi içinizde yaşamanıza gerek yok” diyor. “Yakınlarınızla açıkça konuşursanız, sizdeki değişiklikleri fark ettiklerinde çok kaygılanmayacaklar.” Hatta böylece daha sabırlı ve anlayışlı olabilirler. Kutsal Kitap “Sevgi sabırlıdır, iyilikle davranır” der (1. Korintoslular 13:4, İncil—Çağdaş Türkçe Çeviri).
Menopoza geçiş dönemindeki birçok kadın, özellikle de artık çocuk doğuramayacağı için üzülenler dua etmenin de yararını görüyor. Kutsal Kitap ‘[Tanrı’nın] tüm sıkıntılarımızda bizi teselli edeceğine’ dair güvence verir (2. Korintoslular 1:4). Ayrıca bu dönemin geçici olduğunu bilmek de teselli edicidir. Bir kadın sağlığına dikkat etmeye devam ederse enerjisini yeniden kazanabilir ve uzun yıllar kaliteli bir hayat sürebilir.
^ p. 2 İsimler değiştirilmiştir.
^ p. 6 Doktorlar son 12 aydır âdet kanaması olmayan bir kadını menopoza girmiş kabul eder.
^ p. 8 Örneğin tiroit hastalığı ve enfeksiyonlar gibi tıbbi sorunlar, ayrıca bazı ilaç tedavileri ateş basmalarına neden olabilir. Bu yüzden ateş basmalarının menopozla bağlantılı olup olmadığına karar vermeden önce bu etkenlerin araştırılması iyi olur.
^ p. 12 Doktorlar, kadınların menopoza geçiş dönemini daha kolay atlatmaları için hormon, gıda takviyesi ve antidepresan gibi ürünler tavsiye edebilir. Uyanış! dergisi herhangi bir ürün veya tedavi yöntemi önermez.