1, 2. (a) Çobanların sorumluluklarından bazıları nelerdir? (b) Anne babalar hangi açılardan çobanlara benzer?

ÇOBANLARIN genelde zor bir yaşamı vardır. Sıcak ya da soğuk hava şartlarına dayanmanın yanı sıra, sürülerini insanlardan ve hayvanlardan kaynaklanan tehlikelere karşı korumaları gerekir. Ayrıca sürüdeki her koyunu dikkatle gözlemlemeli, hasta veya yaralı olanları tedavi etmelidirler. Kuzular yetişkin koyunlar kadar dayanıklı ve güçlü olmadıkları için onlara özel ilgi gösterirler (Başl. 33:13).

² İsa’nın takipçisi anne babalar bazı yönlerden çobanlara benzerler. Çocuklarını “Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle” yetiştirme sorumlulukları vardır (Efes. 6:4). Bu görev hiç de kolay değildir. Çünkü çocuklar Şeytan’dan kaynaklanan fikirlerin ve kendi kusurlu eğilimlerinin baskısı altındadır (2. Tim. 2:22; 1. Yuhn. 2:16). Sizin de çocuklarınız varsa, onlara nasıl yardım edebilirsiniz? Bu makalede çocuklarınıza yol göstermek için yapmanız gereken üç şeyi ele alacağız: Onları tanımak, ruhen beslemek ve onlara rehberlik etmek.

3. Anne babalar çocuklarının “ne durumda olduğunu” nasıl anlayabilir?

³ İyi bir çoban sürüdeki her koyunun sağlıklı olup olmadığını dikkatle kontrol eder. Mecazi anlamda siz de çocuklarınız için aynı şeyi yapabilirsiniz. Kutsal Kitap şöyle der: “Davarının ne durumda olduğunu iyi bilmelisin. Aklın sürülerinde olsun” (Özd. 27:23). Çocuğunuzun hem davranışlarının hem de duygu ve düşüncelerinin farkında olmalısınız. Bunu başarmanın en iyi yollarından biri çocuklarınızla sık sık sohbet etmektir.

4, 5. (a) Gençlik çağındaki çocukların anne babasıyla düşüncelerini paylaşmasına neler yardım edebilir? (Makalenin başındaki resme bakın.) (b) Çocuğunuzun sizinle konuşmasını kolaylaştırmak için siz hangi yolları denediniz?

⁴ Bazı anne babalar, çocukları gençlik çağına geldiğinde onlarla iletişim kurmanın daha zor olduğunu fark ediyor. Bu dönemde gençler duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmakta zorluk çekebilir ve içine kapanabilir. Bu durum sizin çocuğunuz için de geçerliyse ne yapabilirsiniz? Oğlunuzu ya da kızınızı uzun ve ciddi konuşmalara zorlamaktansa gün içinde çıkacak sohbet fırsatlarını değerlendirmeye çalışın (Tekr. 6:6, 7). Birlikte bir şeyler yapmak için daha çok çaba harcamanız gerekebilir. Onunla yürüyüşe çıkmayı, gezmeye gitmeyi ya da ev işleri yapmayı deneyebilirsiniz. Böyle ortamlarda kendilerini rahat hisseden gençler duygularını daha rahat ifade eder.

⁵ Çocuğunuz sizinle konuşmaya hâlâ istekli değilse ne olacak? Bu durumda farklı bir yaklaşım deneyebilirsiniz. Örneğin, ona gününün nasıl geçtiğini sormak yerine kendi gününüzün nasıl geçtiğinden söz edebilirsiniz. Böylece o da, o gün yaşadıklarıyla ilgili bir şeyler anlatabilir. Ya da bir konuda çocuğunuzun fikrini öğrenmek için, onu hedef almayan sorular sormayı deneyin. Belki, o konuda arkadaşlarının ne düşündüğünü; sonra da bir arkadaşına bu konuda ne öğüt verebileceğini sorabilirsiniz.

6. Dinlemeye hazır ve yaklaşılır olmak ne anlama gelir?

⁶ Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerini sizinle paylaşması için dinlemeye hazır ve yaklaşılır olduğunuzu görmesi gerekir. Anne babalar konuşamayacak kadar meşgul görünürse gençler büyük olasılıkla sorunlarını kendilerine saklayacaktır. Peki yaklaşılır biri olmak için ne yapmalısınız? Bunun için sadece “Ne zaman istersen benimle konuşabilirsin” demek yeterli değildir. Çocuklarınız onların sorunlarını küçümsemeyeceğinizi ya da aşırı tepki göstermeyeceğinizi hissetmek ister. Birçok anne baba bu konuda örnek bir tutum sergiliyor. On dokuz yaşındaki Kayla şöyle diyor: “Babamla her konuda rahatlıkla konuşabiliyorum. Sözümü kesmiyor, beni yargılamıyor, sadece dinliyor. Sonra da bana en iyi öğüdü veriyor.”

7. Anne babalar karşı cinsten biriyle çıkmak gibi hassas bir konuda konuşurken, çocuklarını rahatlatmak için nasıl dengeli olabilirler?

⁷ Karşı cinsten biriyle çıkmak gibi hassas konularda konuşurken bile, uyarılar üzerinde fazla durmamaya dikkat edin. Aksi halde çocuğunuza bu konudaki doğru davranışın ne olduğunu öğretmeyi ihmal edebilirsiniz. Şöyle bir örnek verelim: Bir lokantaya gidiyorsunuz, fakat menü oradaki yiyeceklerin zehirlenmeye yol açabileceğiyle ilgili uyarılarla dolu. Herhalde orayı terk eder ve başka bir lokantaya giderdiniz. Çocuğunuz sizden öğüt istediğinde onun karşısına sadece ciddi uyarılarla dolu bir “menüyle” çıkıyorsanız, çocuğunuz da aynı tepkiyi gösterebilir (Koloseliler 3:21’i okuyun). Bunun yerine daha dengeli bir yaklaşım izleyin. Emily adındaki genç bir hemşire şunları dile getirdi: “Anne babam biriyle çıkmak konusunda benimle konuşurken  konuyu olumsuz bir açıdan ele almıyor. Birini yakından tanımanın ve uygun bir eş bulmanın insana sevinç veren şeyler olduğu üzerinde duruyorlar. Bu yaklaşımları sayesinde onlarla rahatça konuşabiliyorum. Aslında yaşadıklarımı saklamaktansa, onlarla her şeyi paylaşmak istiyorum.”

8, 9. (a) Çocuğunuzu sabırla ve sözünü kesmeden dinlemenin yararı nedir? (b) Çocuğunuzu dinlemekten siz nasıl yarar gördünüz?

⁸ Daha önce adı geçen Kayla’nın söylediklerinden de gördüğümüz gibi, çocuklarınızı sabırla dinlerseniz yaklaşılır biri olduğunuzu gösterebilirsiniz (Yakup 1:19’u okuyun). Çocuğunu tek başına yetiştiren Katia adında bir anne şöyle diyor: “Eskiden kızıma karşı çok sabırsızdım. Sözünü bitirmesine bile fırsat vermezdim. Ya onu dinleyemeyecek kadar yorgun olurdum ya da onu dinleyip canımı sıkmak istemezdim. Kızıma karşı yaklaşımım değişince onun davranışları da düzeldi. Şimdi benimle konuşmaya daha istekli.”

⁹ Ronald adında bir baba da kızıyla benzer şeyler yaşadı. Şunları anlatıyor: “Kızım okulda bir çocuğa âşık olduğunu söylediğinde, önce ona çok kızdım. Fakat Yehova’nın kullarına karşı ne kadar sabırlı ve makul davrandığını düşününce, kızımın hatasını düzeltmeden önce ona duygularını anlatma fırsatı vermenin daha iyi olacağına karar verdim. İyi ki böyle yapmışım! Bu sayede ilk kez kızımın duygularını anlayabildim. Anlattıklarını sonuna kadar dinleyince, onunla sevgi dolu şekilde konuşmak benim için daha kolay oldu. İlginçtir ki, kızım da verdiğim öğütleri kabul etmeye daha istekliydi. Davranışını değiştirmek istediğini içtenlikle dile getirdi.” Çocuğunuzla sık sık sohbet etmek onun duygu ve düşüncelerini daha kolay anlamanıza yardım eder. Sonuç olarak, onun yaşamıyla ilgili vereceği kararlarda daha çok etkiniz olur. *

10, 11. Çocuklarınızın yanlış yollara sürüklenmesine engel olmak için ne yapabilirsiniz?

¹⁰ İyi bir çoban koyunların sürüden uzaklaşma tehlikesinin farkındadır. Kendisine çekici geldiği için yakınlardaki çimenlere doğru ilerleyen bir koyun, yavaş yavaş uzaklaşarak sürüden ayrılabilir. Benzer şekilde, çocuğunuz da kötü  arkadaşların ve zararlı eğlencelerin etkisiyle ruhi hayatını tehlikeye sokabilecek yollara sürüklenebilir (Özd. 13:20). Böyle bir şeyin olmaması için ona nasıl yardım edebilirsiniz?

¹¹ Çocuklarınızı eğitirken gelişmeleri gereken zayıf noktaları fark ederseniz hemen harekete geçin. Sahip oldukları iyi nitelikleri güçlendirmelerine de yardım edin (2. Pet. 1:5-8). Düzenli şekilde yapılan aile ibadeti bunun için mükemmel bir fırsattır. Ekim 2008 tarihli Krallık Hizmetimiz’de bu düzenleme hakkında şunlar yer alıyor: “Aile reisleri, ailelerinin Mukaddes Kitabı düzenli olarak, anlamlı bir şekilde incelemesini sağlamak konusunda sorumluluklarını üstlenmeye teşvik ediliyor.” Çocuklarınıza yol göstermek için bu sevgi dolu düzenlemeden tam olarak yararlanıyor musunuz? Çocuklarınız, ruhi ihtiyaçlarını karşılamaya öncelik vermenizi mutlaka çok takdir edecekler (Mat. 5:3; Filip. 1:10).

12. (a) Gençler düzenli yapılan aile ibadetinden nasıl yarar görür? (“ Takdir Ediyorlar” başlıklı çerçeveye bakın.) (b) Aile ibadetinden siz nasıl yarar gördünüz?

¹² Carissa adlı bir genç Aile İbadeti düzenlemesinden nasıl yararlandıklarını şöyle anlatıyor: “Hep birlikte oturup konuşmak hoşuma gidiyor. Bunu yaptıkça aile bağlarımız güçleniyor ve güzel anılarımız oluyor. Babam aile ibadetini aksatmamak konusunda çok dikkatli. Bu konuyu ciddiye alması çok güzel, böylece ben de aile ibadetlerini ciddiye alıyorum. Ayrıca babama aile reisi olarak saygı duymak için daha çok nedenim oluyor.” Brittney adlı genç bir hemşire bu konuda şöyle diyor: “Aile ibadeti anne babamla yakınlaşmamı sağladı. Güçlü ve birleşmiş bir aile olmamıza yardım etti. Bu sayede benimle gerçekten ilgilendiklerini ve sorunlarımı dinlemek istediklerini anladım.” Açıkça görüldüğü gibi, anne babaların başlıca amacı çocuklarına Yehova sevgisini öğretmektir ve aile ibadeti bunun en iyi yollarından biridir. *

13. Çocuğunuzun Yehova’ya hizmet etmeye başlaması için ona nasıl yardım edebilirsiniz?

¹³ İyi bir çoban bir değnek yardımıyla sürüsünü yönlendirir ve korur. Onun başlıca hedeflerinden biri koyunlarını ‘güzel çayırlara’ götürmektir (Hez. 34:13, 14). Anne baba olarak siz de çocuklarınızın ruhi durumuyla ilgili mutlaka benzer şeyler hedefliyorsunuz. Çocuklarınızın Yehova’ya hizmet etmesini amaçlıyorsunuz. Onların şu sözleri söyleyen mezmur yazarıyla aynı duygulara sahip olmasını istiyorsunuz: “Senin isteğini yapmaktan zevk alırım ey Tanrım, kanunun yüreğimin içindedir” (Mezm. 40:8). Böyle takdir duyguları geliştiren gençler yaşamlarını Yehova’ya adar ve vaftiz edilirler. Elbette, bu adımı atmak için yeterli olgunluğa erişmeleri ve Yehova’ya hizmet etmeyi gerçekten istemeleri gerekir.

14, 15. (a) İsa’nın takipçisi anne babaların hedefi ne olmalı? (b) Bazı gençlerin hakiki tapınmayla ilgili kuşkularının asıl nedenleri neler olabilir?

¹⁴ Peki çocuğunuzun ruhen ilerlemediğini, hatta inancını sorguladığını fark ediyorsanız ne olacak? Onun yüreğine Yehova sevgisini aşılamaya ve Tanrı’nın yaptığı her şeyi takdir etmesini sağlamaya çalışın (Vah. 4:11). Böyle olursa, doğru zaman geldiğinde Tanrı’ya tapınmak için kendi kararını verebilecek.

¹⁵ Bununla birlikte, çocuğunuz bazı kuşkularını dile getirmeye başlıyorsa ne yapacaksınız? Ona nasıl yol göstereceksiniz? Kalıcı mutluluğun kaynağının ve en iyi yaşam yolunun Yehova’ya hizmet etmek olduğunu anlamasına nasıl yardım edeceksiniz? Çocuğunuzun kuşkularının  asıl nedenlerini anlamak çok önemlidir. Örneğin, çocuğunuz Kutsal Kitaptaki öğretilere gerçekten karşı mı, yoksa sadece arkadaşlarının önünde bunları savunacak cesareti mi yok? Tanrı’nın ilkelerinin doğruluğundan gerçekten kuşku mu duyuyor, yoksa kendini yalnız ve dışlanmış mı hissediyor?

16, 17. Anne babalar çocuklarının Yehova’yla kişisel bir ilişki geliştirmesine nasıl yardım edebilir?

¹⁶ Çocuklarınızın hakikatle ilgili kuşkularının asıl nedenlerini saptayıp bunları yenmesine nasıl yardım edebilirsiniz? Birçok anne babanın etkili bulduğu yöntemlerden biri şöyle sorular sorarak onların yüreğindeki düşünceleri öğrenmektir: “Senin için İsa’nın bir takipçisi olmak kolay mı, yoksa zor mu? İsa’nın takipçisi olmanın sana ne gibi yararları var? Peki bunun zorlukları neler? Sence şu anda sahip olduğumuz ve gelecekte bize vaat edilen nimetler bu zorluklarla karşılaştırılınca çok daha ağır basmıyor mu?” Tabii, böyle soruları onu sorguya çeker gibi değil, kendi sözlerinizle, yumuşak ve sevgi dolu bir şekilde sormalısınız. Sohbetiniz sırasında Markos 10:29, 30’a değinebilirsiniz. Hakikatte olmanın yararlarını ve zorluklarını iki sütun halinde yazmaları iyi olabilir. Düşüncelerini kâğıt üstünde görmek herhangi bir sorunu saptamalarına ve çözüm yolları bulmalarına yardım edebilir. Ayrıca şunu düşünün: Hakikate ilgi gösteren kişilerle Ne Öğretiyor? ve “Tanrı’nın Sevgisi” kitaplarını inceliyorsak, kendi çocuklarımızla bunu daha çok yapmamız gerekmez mi? Peki bunu yapıyor musunuz?

¹⁷ Zamanı geldiğinde çocuklarınız kime hizmet edeceğine kendisi karar verecek. Çocuklarınızın sizin imanınızı otomatik olarak benimseyeceğini asla düşünmeyin. Yehova’yla kişisel bir ilişki geliştirmeleri şarttır (Özd. 3:1, 2). Çocuğunuzun bunu yapmakta zorlandığını düşünüyorsanız, her şeye en başından başlamak iyi olacaktır. Kendisine şöyle sorular sorarak akıl yürütmesine yardım edin: “Tanrı’nın var olduğuna neden inanıyorum? Yehova Tanrı’nın bana gerçekten değer verdiğine beni ikna eden nedir? Yehova’nın ilke ve standartlarının gerçekten iyiliğim için olduğuna neden inanıyorum?” Anne babalar, çocuklarınıza sabırla rehberlik edin. Yehova’ya hizmet etmenin en iyi yaşam yolu olduğunu anlamalarına yardım edin * (Rom. 12:2).

18. Anne babalar Yüce Çoban Yehova’yı nasıl örnek alabilir?

¹⁸ İsa’nın tüm takipçileri Yüce Çoban Yehova’yı örnek almaya çalışır (Efes. 5:1; 1. Pet. 2:25). Anne babalar sevgili çocuklarının ruhi durumuyla özellikle ilgilenmeli, Yehova’nın nimetlerini elde etmeleri için onlara rehberlik etmelidirler. O halde, çocuklarınızı hakikat yolunda yetiştirmek için elinizden geleni yapmaya devam edin.