ON DOKUZUNCU BÖLÜM
Ailesine Kol Kanat Gerdi ve Pes Etmedi
1, 2. (a) Yusuf ve ailesinin hayatı nasıl değişecekti? (b) Yusuf eşine hangi kötü haberi vermeliydi?
YUSUF eşeğinin sırtına bir bohça daha yükledi. Sonra hayvanını okşayarak etrafına bakındı; Beytlehem köyü henüz gecenin karanlığı içindeydi. Yusuf önlerindeki uzun yolculuğu düşünüyordu: Mısır’a gideceklerdi. Yabancı bir halk, yeni bir dil, farklı âdetler; küçük ailesi bu kadar büyük değişikliğe nasıl uyum sağlayacaktı?
2 Sevgili eşi Meryem’e kötü haberi vermek Yusuf için hiç kolay olmasa da o cesaretini toplayıp bunu yapmıştı. Meryem’e, rüyasında bir meleğin kendisine Tanrı’nın şu mesajını ilettiğini söyledi: Kral Herodes küçük oğullarını öldürmek istiyordu. Hemen oradan gitmek zorundaydılar (Matta 2:13, 14’ü okuyun). Meryem çok kaygılıydı. Kimseye zararı olmayan masum yavrusunu neden öldürmek istesinlerdi ki? Meryem’in de Yusuf’un da bunu aklı almıyordu. Yine de Yehova’ya güvendiklerinden, yolculuk için hazırlandılar.
3. Yusuf ve ailesinin Beytlehem’den ayrılışını anlatın (Resme de bakın).
3 Beytlehem halkı olacaklardan habersiz uyurken Yusuf, Meryem ve İsa gecenin karanlığında sessizce köyden ayrıldılar. Güneye doğru yol alırlarken şafak söküyordu. Herhalde Yusuf ailesini nelerin beklediğini merak ediyordu. O sadece sıradan bir marangozdu; ailesini böyle güçlü düşmanlardan nasıl koruyacaktı? İhtiyaçlarını her zaman karşılayabilecek miydi? Yehova’nın verdiği ağır sorumluluğun altından nasıl kalkacaktı? Bu çok özel çocuğa iyi bakıp onu büyütmeyi başarabilecek miydi? Önünde aşılması güç zorluklar vardı ve pes etmemesi gerekiyordu. Yusuf’un bu zorlukların üstesinden nasıl geldiğini ele alırken, bugün babaların ve aslında hepimizin neden onun imanını örnek alması gerektiğini göreceğiz.
Yusuf Ailesini Korudu
4, 5. (a) Yusuf’un hayatı nasıl tamamen değişti? (b) Bir melek, üstleneceği ağır görev için Yusuf’u nasıl yüreklendirdi?
4 Yusuf, aylar önce memleketi Nasıra’da Heli’nin kızıyla nişanlanmıştı ve bundan sonra hayatı tamamen değişmişti. O, Meryem’i ahlaklı ve imanlı bir genç kız olarak tanımış, ancak sonra hamile olduğunu öğrenmişti! Meryem’in herkese rezil olmaması için onu gizlice boşamak niyetindeydi. a Fakat rüyasında bir melek onunla konuşmuş ve Meryem’in Yehova’nın kutsal ruhu aracılığıyla hamile kaldığını açıklamıştı. Melek doğacak çocuk hakkında “o, halkını günahlarından kurtaracak” demişti. Ayrıca şu sözlerle Yusuf’u rahatlatmıştı: “Karın Meryem’i evine almaktan korkma” (Mat. 1:18-21).
5 Dürüst ve itaatli bir adam olan Yusuf tam söylendiği gibi yaptı. O, bir baba olarak çok ağır bir görev üstlenmişti: Bakıp büyüteceği çocuk Tanrı’nın en değerli varlığıydı. Yusuf daha sonra imparatorun buyruğu üzerine nüfusa kaydolmak için hamile eşiyle birlikte Beytlehem’e gitmişti. Bebek orada dünyaya gelmişti.
6-8. (a) Yusuf ve ailesinin hayatı hangi olayla bir kez daha değişti? (b) “Yıldızı” Şeytan’ın gönderdiğini nereden biliyoruz? (Dipnota da bakın.)
6 Bebeğin doğumundan sonra Yusuf ailesini Nasıra’ya geri götürmemişti. Bunun yerine, Yeruşalim’in 10 kilometre kadar uzağında olan Beytlehem’e yerleştiler. Yusuf, yoksul olmasına rağmen Meryem’i ve İsa’yı kimseye muhtaç etmemek ve korumak için elinden geleni yaptı. Çok geçmeden mütevazı bir evde yaşamaya başladılar. Fakat sonra, İsa bebeklikten çıktığında, herhalde bir yaşını yeni geçmişken yaşamları tekrar aniden değişti.
7 Evlerine bazı kişiler geldi; onlar doğudan, muhtemelen uzaktaki Babil ülkesinden gelen astrologlardı. Bir “yıldızı” izleyerek Yusuf ve Meryem’in evine ulaşmışlardı. Bu adamlar Yahudilerin kralı olacak çocuğu arıyordu. Çocuğa duydukları derin saygıyı göstermek istemişlerdi.
8 Astrologlar bilerek ya da bilmeyerek İsa’nın hayatını büyük tehlikeye sokmuştu. İzledikleri “yıldız” onları önce Beytlehem’e değil Yeruşalim’e götürmüştü. b Orada Yahudilerin kralı olacak çocuğu aradıklarını kötü Kral Herodes’e söylediler. Kral kıskançlıktan ve öfkeden deliye döndü.
9-11. (a) Bu olayda Herodes ve Şeytan’dan daha büyük bir gücün varlığı nasıl belliydi? (b) Mısır yolculuğu apokrif hikâyelerde anlatılanlardan ne bakımdan farklıydı?
9 Neyse ki olayın içinde Herodes’ten ve Şeytan’dan daha güçlü biri de vardı. Neden böyle söylüyoruz? Adamlar İsa’nın yaşadığı eve gidip onu ve annesini gördüklerinde hiçbir karşılık beklemeden onlara “altın, akgünlük ve mürrüsafi” gibi hediyeler verdiler. Birdenbire böyle değerli şeylere sahip olmak Yusuf ve Meryem’e çok garip gelmiş olmalı. Astrologlar dönüşte Kral Herodes’e gidip çocuğun yerini söylemeyi düşünüyorlardı. Fakat Yehova bu duruma müdahale etti. Bir rüya aracılığıyla astrologlara memleketlerine başka bir yoldan dönmelerini söyledi (Matta 2:1-12’yi okuyun).
10 Astrologlar gittikten kısa süre sonra Yehova’nın meleği Yusuf’u şöyle uyardı: “Kalk, çocuğu ve annesini alıp Mısır’a kaç ve ben sana dönmeni söyleyene kadar orada kal; çünkü Herodes çocuğu yok etmek için onu aramaya başlayacak” (Mat. 2:13). Makalenin başında gördüğümüz gibi Yusuf hemen bu talimata uydu. Çocuğunun güvenliğine her şeyden çok önem verdiğinden ailesini Mısır’a götürdü. Putperest astrologların verdiği pahalı hediyeler sayesinde Mısır’a gitmek ve orada yaşamak için ihtiyaç duydukları maddi şeylere sahiptiler.
11 Apokrif hikâyeler ve efsaneler Mısır’a yapılan bu yolculuğu masalsı şekilde anlatır. Bu metinlere göre İsa mucizevi şekilde yolculuğu kısaltmıştır, haydutları zararsız hale getirmiştir, hatta annesi meyve toplayabilsin diye hurma ağaçlarına eğilmelerini emretmiştir. c Oysa gerçekte bu sadece bilinmeze doğru, uzun ve zorlu bir yolculuktu.
Yusuf ailesi için kendi rahatından vazgeçmeye hazırdı
12. Bu tehlikeli dünyada çocuk büyüten anne babalar Yusuf’tan ne öğrenebilir?
12 Anne babalar Yusuf’tan çok şey öğrenebilir. Yusuf ailesini korumak için işini bırakmaya ve kendi rahatından vazgeçmeye hazırdı. Belli ki ailesini Yehova’dan kutsal bir emanet olarak görüyordu. Bugün de anne babalar çocuklarını çok tehlikeli bir dünyada büyütmek zorundalar. Çocuklara zarar verebilecek, onları yozlaştırabilecek, hatta hayatlarını tehlikeye sokabilecek birçok şey var. Çocuklarını böyle etkilerden korumak için Yusuf gibi kararlılıkla hareket eden ve canla başla uğraşan anne babalar gerçekten övgüye değer!
Ailesinin İhtiyaçlarını Karşıladı
13, 14. Hangi olayların sonucunda Yusuf ve Meryem Nasıra’ya döndü?
13 Anlaşılan Yusuf ve ailesi Mısır’da fazla kalmadı, çünkü çok geçmeden melek Yusuf’a Herodes’in öldüğünü bildirdi. Yusuf ailesiyle birlikte ülkesine geri döndü. Yehova’nın ‘Oğlunu Mısır’dan çağıracağı’ yüzyıllar önce bir peygamberlik sözünde bildirilmişti (Mat. 2:15). Yusuf bu sözün gerçekleşmesinde rol oynadı. Peki şimdi ailesini nereye götürecekti?
14 Yusuf tedbirli davrandı. O haklı olarak, Herodes’ten sonra tahta geçen Arhelaos’tan korktu, çünkü o da insan öldürmekten çekinmeyen zalim biriydi. Yusuf, Tanrı’nın yönlendirmesiyle ailesini Yeruşalim’den ve içindeki tüm tehlikelerden uzağa, kuzeydeki Celile bölgesine götürdü. Orada memleketleri Nasıra’ya yerleşerek kendilerine bir hayat kurdular (Matta 2:19-23’ü okuyun).
15, 16. (a) Yusuf’un mesleği hangi işleri kapsıyordu? (b) Ne tür aletler kullanmış olabilir?
15 Orada sade fakat zor bir yaşamları vardı. Kutsal Kitap Yusuf’un marangoz olduğunu söylerken ağaçla ilgili çeşitli işleri içeren bir ifade kullanır (Mat. 13:55). Örneğin o dönemde marangozlar ağaç keser, tomrukları taşır ve kuruturdu. Ardından keresteleri kullanarak ev, tekne, küçük köprü, at arabası, tekerlek, boyunduruk ve her tür tarım aleti yaparlardı. Bu güç isteyen bir işti. Kutsal Kitap devirlerinde marangozlar genelde ya mütevazı evlerinin önünde ya da bitişikteki atölyelerinde çalışırlardı.
16 Yusuf çok çeşitli aletler kullanıyordu, muhtemelen bazıları babasından kalmıştı. O, çalışırken gönye, şakul, çırpı ipi, balta, testere, keser, çekiç, tokmak, keski, yaylı matkap, çeşitli yapıştırıcılar ve pahalı olduğundan az sayıda çivi kullanmış olabilir.
17, 18. (a) İsa üvey babasından neler öğrendi? (b) Yusuf neden giderek daha fazla çalışmak zorunda kalıyordu?
17 Küçük bir çocuk olan İsa’yı üvey babasını izlerken hayal edin: Yusuf’un çalışırken yaptığı her hareketi pürdikkat izliyor. Onun geniş omuzlarına ve kaslı kollarına baktığında gücü karşısında hayranlık duyuyor. Babasının ellerini nasıl ustalıkla kullandığını izleyerek ve gözlerinden okunan zekâsını fark ederek ona imreniyor. Yusuf herhalde oğluna küçük yaşta bazı basit işleri öğretmeye başlamıştı. Belki ağacın pütürlü yüzeyini kurutulmuş balık derisiyle nasıl pürüzsüz hale getireceğini göstermişti. Muhtemelen ona, kullandığı çeşitli ağaçların, örneğin firavuninciri, meşe ve zeytin ağacının keresteleri arasındaki farkları da öğretmişti.
18 İsa ağaçları kesen, kalasları yontan ve ahşaba vurarak geçme yerlerini oturtan Yusuf’un o güçlü elleriyle kendisini, annesini ve kardeşlerini şefkatle sevdiğini ve rahatlattığını da görüyordu. Zamanla Yusuf ve Meryem’in ailesi genişlemiş ve İsa’nın en az altı kardeşi olmuştu (Mat. 13:55, 56). Yusuf’un onlara bakmak ve karınlarını doyurmak için eskisinden daha fazla çalışması gerekiyordu.
Yusuf en önemli işinin ailesinin ruhi ihtiyaçlarını karşılamak olduğunun farkındaydı
19. Yusuf ailesinin ruhi ihtiyaçlarını karşılamak için neler yapıyordu?
19 Bununla birlikte Yusuf en önemli işinin ailesinin ruhi ihtiyaçlarını karşılamak olduğunun farkındaydı. Bu nedenle çocuklarına Yehova Tanrı’yı tanıtmak ve emirlerini öğretmek için zaman ayırdı. O ve Meryem, çocuklarını düzenli olarak Musa Kanununun yüksek sesle okunup açıklandığı havraya götürüyorlardı. Belki de İsa havra dönüşü Yusuf’u soru yağmuruna tutuyordu ve Yusuf onun ruhi açlığını gidermekte zorlanıyordu. Ayrıca Yusuf ailesini Yeruşalim’deki bayramlara da götürüyordu. Yıllık Fısıh bayramı için 120 kilometre yol katederek Yeruşalim’e gitmeleri, orada bayramı kutlamaları ve geri dönmeleri muhtemelen iki hafta sürüyordu.
20. Aile reisleri Yusuf’u nasıl örnek alabilir?
20 Bugün İsa’nın takipçisi olan aile reisleri de benzer bir yol izliyor. Onlar çocuklarının ruhi eğitimini maddi refahları da dahil her şeyden daha öncelikli görüyor ve bu uğurda birçok özveride bulunuyorlar. Ayrıca, hem evlerinde aile ibadeti yapmak hem de çocuklarını cemaat ibadetlerine ve büyük ibadetlere götürmek için büyük çaba harcıyorlar. Yusuf gibi onlar da çocuklarının geleceği için yapabilecekleri en iyi yatırımın bu olduğunun farkında.
“Çok Endişelendik”
21. (a) Fısıh Yusuf’un ailesi için nasıl bir zamandı? (b) Yusuf ve Meryem İsa’nın kayıp olduğunu ne zaman fark etti?
21 İsa 12 yaşındayken Yusuf her yıl yaptığı gibi ailesini ilkbaharda Fısıh bayramı için Yeruşalim’e götürdü. Böyle zamanlarda kalabalık aileler uzun kafileler halinde sevinç içinde yolculuk ederdi. Yemyeşil çayırları geride bırakıp Yeruşalim dolaylarındaki çorak araziye doğru çıkarken, birçok insan iyi bilinen ‘şehre çıkış ilahilerini’ söylerdi (Mezm. 120-134). Yılın bu döneminde şehir muhtemelen yüz binlerce insanla dolup taşardı. Bayram bitince aileler evlerine dönmek için kafileler halinde yola koyulurdu. Dönüş yolculuğu sırasında Yusuf ve Meryem herhalde bir sürü işle uğraşırken İsa’nın başkalarıyla, belki de akrabalarıyla birlikte olduğunu düşündüler. Korkunç gerçeği ancak bir günlük yol gittikten sonra fark ettiler: İsa yoktu! (Luka 2:41-44).
22, 23. (a) Yusuf ve Meryem oğullarının kaybolduğunu fark edince ne yaptı? (b) Sonunda onu bulunca Meryem ne dedi?
22 Telaşla Yeruşalim’e döndüler ve yol boyunca uğramış oldukları her yere baktılar. Yusuf ve Meryem’i, artık boş ve sessiz bir şehir olan Yeruşalim’in sokaklarında ‘İsa! İsa!’ diye seslenerek oğullarını ararken gözümüzde canlandırabiliriz. Acaba İsa nereye gitmiş olabilirdi? Üç gündür onu arıyorlardı, belki de Yusuf Yehova’dan emanet olan bu kutsal çocuğa sahip çıkamadığını düşünerek suçluluk duymaya başlamıştı. En sonunda Meryem’le birlikte mabede de bakmak istediler. Epey bir aradıktan sonra Kanun uzmanlarının toplandığı bir odaya girdiler ve İsa’yı onların ortasında otururken gördüler. Yusuf ve Meryem’in ne kadar rahatladığını bir düşünün! (Luka 2:45, 46).
23 İsa, Kanun uzmanlarını dinliyor ve hevesle sorular soruyordu. Adamlar çocuğun anlayışı ve cevapları karşısında hayretler içinde kalmıştı. Meryem ve Yusuf da gördükleri karşısında çok şaşırmıştı. Kutsal Kitapta Yusuf’un herhangi bir sözü kaydedilmemişse de Meryem’in şu sözleri ikisinin de duygularını ifade eder: “Oğlum, neden böyle yaptın? Babanla ben hep seni aradık, çok endişelendik” (Luka 2:47, 48).
24. Kutsal Kitap anne babalık göreviyle ilgili hangi gerçekçi tabloyu çizer?
24 Kutsal Yazılardaki bu kısa kayıt, anne baba olmanın nasıl bir şey olduğuyla ilgili gerçekçi bir tablo çizer. Kusursuz bir çocuğun anne babası olmak bile stresli olabilir. Günümüzün tehlikeli dünyasında ise anne babalar çocuklarıyla ilgili çok büyük ‘endişeler’ duyabilir; fakat karşılaştıkları zorluklarla ilgili Kutsal Kitaptaki gerçekçi sözleri okumak onları biraz olsun rahatlatabilir.
25, 26. (a) İsa anne babasına nasıl karşılık verdi? (b) Oğlunun sözleri karşısında Yusuf ne hissetmiş olabilir?
25 İsa kendini gökteki Babası Yehova’ya en yakın hissedeceği yerdeydi; O’nun hakkında mümkün olduğunca çok şey öğrenmek için can atıyordu. Bu nedenle tüm içtenliğiyle anne babasına şöyle dedi: “Beni aramanıza ne gerek vardı? Babamın evinde olacağımı bilmiyor muydunuz?” (Luka 2:49).
26 Yusuf daha sonra bu sözleri defalarca düşünmüş olmalı. Belki de her seferinde içini kıvanç duygusu kaplıyordu. Ne de olsa oğlunun kendini Yehova’ya böyle yakın hissetmesi için çok çaba harcamıştı. İsa henüz çocukken bile “baba” sözcüğü onda sıcak duygular uyandırıyordu ve Yusuf’la ilişkisinin bu duygularda büyük payı vardı.
27. (a) Babaların nasıl bir ayrıcalığı var? (b) Babalar Yusuf’u neden örnek almalı?
27 Eğer bir babaysanız ne kadar büyük bir ayrıcalığa sahip olduğunuzun farkında mısınız? “Baba” denince çocuklarınızın aklına sevgi dolu ve koruyucu birinin gelmesi büyük ölçüde size bağlı. Eğer evlat edindiğiniz ya da üvey çocuklarınız varsa, Yusuf’u örnek alarak her birine ne kadar özel ve değerli olduğunu hissettirin. Çocuklarınızın gökteki Babaları Yehova Tanrı’ya yaklaşmalarına yardım edin (Efesoslular 6:4’ü okuyun).
Yusuf Pes Etmedi
28, 29. (a) Luka 2:51, 52’deki sözler Yusuf hakkında ne gösterir? (b) Oğlunun hikmetinin artmasında Yusuf’un nasıl bir payı vardı?
28 Bu noktadan sonra Kutsal Kitapta Yusuf’la ilgili fazla bilgi bulamayız; yine de onun hakkında bize ipucu veren dikkate değer birkaç şey kaydedilmiştir. Örneğin İsa’nın, anne babasının ‘sözünden çıkmadığını’ okuruz. Kutsal Kitapta şu da belirtilir: “İsa büyüyüp gelişiyor, hikmetini artırıyordu. Tanrı’nın ve insanların takdirini kazanıyordu” (Luka 2:51, 52’yi okuyun). Peki bu sözler Yusuf hakkında ne gösterir? Öncelikle, kusursuz oğlu otoritesine saygı duymaya ve sözünü dinlemeye devam ettiğine göre, Yusuf ailesine önderlik etmeyi sürdürmüş olmalı.
29 Ardından, İsa’nın hikmetinin artmaya devam ettiğini okuruz. Şüphesiz oğlunun bu açıdan gelişmesinde Yusuf’un payı büyüktü. O günlerde Yahudiler arasında yaygın olan bir deyiş vardı. Halen eski kayıtlarda yer alan bu deyişe göre, sadece boş zamanı olan kişiler gerçekten hikmetli olabilir; marangozluk, çiftçilik ve demircilik gibi mesleklerde çalışanlar ise “adalet ve hüküm bildirmeye yeterli değildir ve mesellerin konuşulduğu yerlerde bulunmazlar.” İsa yaşamının sonraki yıllarında hikmetli davranışlarıyla bu sözün ne kadar yanlış olduğunu ortaya koydu. İsa, küçükken, mütevazı bir marangoz olan üvey babası kim bilir kaç kez ona Yehova’nın ‘adaletinden ve hükmünden’ bahsetmişti. Şüphesiz Yusuf, Yehova’nın gözünde neyin doğru, neyin yanlış olduğunu oğluna etkili bir şekilde öğretmişti
30. Yusuf bugün aile reisleri için nasıl bir örnektir?
30 Kayıtta İsa’nın büyüyüp geliştiğinin söylenmesi de Yusuf’un ona ilgisinin bir kanıtıdır. İsa kendisine iyi bakıldığı için, büyüdüğünde güçlü ve sağlıklı bir adam oldu. Beden gücüyle çalışan Yusuf, oğluna mesleğini öğretip ustalık kazanmasına yardım etti. İsa sadece marangozun oğlu olarak değil, “marangoz” olarak da tanınıyordu (Mar. 6:3). Demek ki Yusuf’un verdiği eğitim başarılı olmuştu. Aile reisleri Yusuf’u örnek alıp çocuklarının fiziksel ihtiyaçlarını karşılar ve kendi geçimlerini sağlayacak duruma gelmeleri için gerekeni yaparlarsa akıllıca davranmış olurlar.
31. (a) Kutsal Yazılardan Yusuf’un ne zaman öldüğüyle ilgili hangi sonuca varıyoruz? ( Çerçeveye de değinin.) (b) Yusuf’u hangi yönlerden örnek alabiliriz?
31 Kutsal Kitapta İsa’nın yaklaşık 30 yaşında vaftiz edildiği anlatılır ve bundan sonra kayıtta artık Yusuf’tan bahsedilmez. Anlaşılan İsa hizmetine başladığında Meryem dul bir kadındı. (“ Yusuf Ne Zaman Öldü?” başlıklı çerçeveye bakın.) Yusuf’un ailesine kol kanat gererek ve pes etmeden görevlerini yerine getirerek, harika bir baba olduğunu kesinlikle söyleyebiliriz. Babalar, aile reisleri ve aslında hepimiz Yusuf’un imanını örnek almalıyız.
a O devirde nişanlanmak neredeyse evlenmek kadar bağlayıcı bir şey olarak görülürdü.
b Bu “yıldızın” görülmesi doğal bir olay değildi, “yıldızı” Tanrı da göndermemişti. Şeytan’ın bu doğaüstü görüntüyü İsa’yı yok etme planının bir parçası olarak kullandığı açıktır.
c Kutsal Kitabın açıkça gösterdiği gibi, İsa ilk mucizesini, “alametlerinin ilkini” vaftizinden sonra yapmıştır (Yuhn. 2:1-11).