Loko ku ringanisiwa vhiki leri sungulaka hi October 29, 2012 ni ra nkarhi lowu fanaka hi 2011, ku kumiwe leswaku ku ve ni ku hunguteka lokukulu ka ku dlayiwa ni ku hlaseriwa ka vanhu kun’we ni vusulavoya eDorobeni ra New York. Ha yini? Xidzedze lexi vuriwaka Sandy, ku nga xidzedze xa matimba lexi hlaseleke Ribuwa ra le Vuxeni ra United States, xi endle leswaku gezi ri tsemeka etindhawini to tala. Paul Browne, muvulavuleri wa Ndzawulo ya Maphorisa ya le New York, u te: “Endzhaku ka mhangu ya ntumbuluko kumbe xiendlakalo lexi chavisaka xo fana ni [nhlaselo wa vutherorisi lowu endlekeke hi September 11, 2001], vugevenga lebyi tolovelekeke bya ehla.” Hambiswiritano, ku yiviwa ka nhundzu emiakweni ku tlakukile hikwalaho ka xidzedze, ku nga nchumu lowu nga n’wi hlamarisangiki Browne. U te: “Ku ni tindhawu to tala leti nga ni xinyama hileswi ku tsemekeke gezi.”

Van’wasayense va karhateka hileswaku vuxaka lebyi nga kona exikarhi ka swilo leswi hanyaka ni mbango etiko-nkulu ra Antarctica byi le khombyeni ro kavanyetiwa hikwalaho ka leswi swimilana leswi nga riki swa kwalaho swi andzaka swinene. Ku pimanyetiwa leswaku vaendzi va makume ya magidi lava endzelaka tiko-nkulu rero lembe ni lembe, ha un’we wa vona u va a rhwale timbewu ta 9,5 hi xiringaniso handle ko swi xiya, hakanyingi ti va ti namarhele majombo kumbe minkwama ya vona. Swimilana swo tala leswi nga riki swa kwalaho se swi kumiwile eVupela-dyambu bya Nhlonhle ya Antarctic.

Mukhegula un’wana loyi a nga ni malembe ya 83 i munhu wo sungula ku vekeriwa rihlaya ra nsimbi ra titanium leri endliweke eka muchini wo gandlisa wa 3-D. Mukhegula yoloye, loyi rihlaya rakwe ri dyiweke hi baktheriya leyi hlaselaka marhambu, se wa swi kota ku dya, ku hefemula ni ku vulavula kahle. Muchini lowu wu hlanganise swiphemu leswitsongo swinene swa titanium hi tileyara leswaku ku endliwa rihlaya rakwe hi vuntshwa, laha endzhaku ka sweswo a endliweke vuhundzuri leswaku a vekeriwa rona.

Ku nga si hela ni lembe nawu lowu yirisaka ku dzaha fole etindhawini tin’wana ta mani na mani wu sungule ku tirha eJarimani, nhlayo ya vanhu lava yaka exibedlhele hikwalaho ka xiphiqo xa ku hefemula yi hunguteke hi 13,3 wa tiphesente kasi ya lava khomiweke hi vuvabyi bya mbilu yi hunguteke hi 8,6 wa tiphesente.