XIHAHAMPFHUKA lexi vuriwaka jet xi endla leswaku ku va ni moya lowu hungaka hi matimba swinene emakumu ka timpapa ta xona. Moya lowu wu endla leswaku xi dya mafurha yo tala. Moya lowu wu tlhela wu ba swihahampfhuka leswi nga ha vaka ekusuhi na xona. Xisweswo, swihahampfhuka leswi hahaka hi ndlela yin’we na xona, swi fanele swi hahela ekule na le kule leswaku moya lowu wa matimba wu hangalaka.

Vanjhiniyara va swihahampfhuka va kume ndlela yo hunguta swiphiqo leswi. Hi wihi ntlhantlho wa kona? Va endle swihahampfhuka leswi nga ni timpapa leti emakumu ya tona ku petsekeleke ehenhla, leti va ti kopeke eka timpapa leti petsekeleke ehenhla ta swinyenyana leswikulu leswi hahelaka ehenhla swo tanihi tihwati (buzzards), magama ni tintavila.

Xiya: Loko swi haha, tinsiva leti nga emakumu ta swinyenyana leswikulu ti petsekela ehenhla kukondza ti ololoka ti ku thwii! Leswi swi endla leswaku swi kota ku hahela ehenhla hi timpapa ta swona. Nakambe leswi swi antswisa ndlela leyi swi hahaka ha yona. Vanjhiniyara va endle swihahampfhuka leswi nga ni timpapa leswi nga ni xivumbeko lexi fanaka. Hi ku tirhisa muchini wo kambela moya lowu vaka kona loko swi haha, va kume leswaku swihahampfhuka leswi nga ni timpapa leti petsekeleke ehenhla swi endla leswaku swi kota ku haha kahle—laha masiku lawa swi kotaka ku haha kahle hi tiphesente ta khume ni ku tlula. Ha yini? Timpapa leti petsekelaka ehenhla ti endla leswaku ku hunga moya wa matimba. Ku engetela kwalaho, Encyclopedia of Flight yi vule leswaku emakumu ka timpapa ta swona ku “endla leswaku swihahampfhuka swi nga tikeriwi loko swi haha.”

Swihahampfhuka leswi nga ni timpapa to koma leti emakumu ya tona ku petsekeleke ehenhla swi kota ku hahela ehenhla swinene, swi rhwala nhundzu yo tika naswona swi kota ku pakeka hi ku olova ni ku tirhisa mafurha lamatsongo. Hi xikombiso, hi 2010 tikhampani ta swihahampfhuka leswi vuriwaka jet swi hoxe xandla swinene eku hunguteni ka ku thyakisiwa ka mbango hi swihahampfhuka naswona swiviko swa mahungu swa NASA swi vule leswaku “ti hlayise mafurha ya swihahampfhuka yo ringana tilitara ta 7 600 wa timiliyoni emisaveni hinkwayo.”

U anakanya yini? Xana timpapa ta swinyenyana leswikulu leswi hahelaka ehenhla swinene leti emakumu ka tona ku petsekeleke ehenhla ti lo tiendlekela? Kumbe ti lo endliwa?