“Yana eMahlweni U Tinyiketela . . . Eku Dyondziseni”

“MI NDZI vula, ‘Mudyondzisi,’ ni ‘Hosi,’ naswona ma vurisa, hikuva ndzi tano.” (Yoh. 13:13) Loko Yesu a byela vadyondzisiwa va yena marito wolawo, a a kandziyisa ntirho wa yena tanihi mudyondzisi. Kutani, emahlweninyana ka ku va Yesu a tlhandlukela etilweni, u lerise valandzeri va yena a ku: “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, . . . mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.” (Mat. 28:19, 20) Endzhakunyana, muapostola Pawulo na yena u kandziyise nkoka wa ku va vadyondzisi va Rito ra Xikwembu. U tsundzuxe Timotiya, loyi a a ri nkulu la nga Mukreste a ku: “Yana emahlweni u tinyiketela eku hlayeni ka le rivaleni, eku khongoteleni, eku dyondziseni. . . . Anakanyisisa hi swilo leswi; u dzika eka swona, leswaku ku ya emahlweni ka wena ku vonaka eka vanhu hinkwavo.”—1 Tim. 4:13-15.

Namuntlha, ku dyondzisa i ka nkoka swinene entirhweni wa hina wa nsimu ni le minhlanganweni ya hina ya Vukreste, ku fana ni le nkarhini wolowo. Hi nga ya njhani emahlweni hi tinyiketela eku dyondziseni, naswona sweswo swi ta hi pfuna hi tindlela tihi leswaku hi endla nhluvuko tanihi vadyondzisi va Rito ra Xikwembu?

Tekelela Mudyondzisi Lonkulu

Ndlela leyi Yesu a a dyondzisa ha yona a yi va tsakisa vanhu vo tala lava a va n’wi yingisela. Xiya vuyelo lebyi veke kona hikwalaho ka leswi a swi vuleke eka lava a va ri esinagogeni eNazareta. Luka mutsari wa Evhangeli u te: “Hinkwavo va sungula ku nyika vumbhoni lebyinene malunghana na yena ni ku hlamarisiwa hi marito lamanene lama humaka enon’wini wakwe.” (Luka 4:22) Vadyondzisiwa va Yesu va landzele xikombiso xa N’wini wa vona loko va chumayela. Hakunene, muapostola Pawulo u khutaze Vakreste-kulobye a ku: “Mi va vatekeleri va mina, tanihi leswi mina ndzi nga mutekeleri wa Kreste.” (1 Kor. 11:1) Hikwalaho ka leswi Pawulo a tekeleleke ndlela leyi Yesu a a dyondzisa ha yona, vanhu va n’wi yingiserile swinene loko a “dyondzisa erivaleni ni hi yindlu ni yindlu.”—Mint. 20:20.

Ku Dyondzisa “eNdhawini Ya Ku Xavisela” Ka Yona

Xikombiso lexi hlamarisaka xa vuswikoti bya Pawulo bya ku dyondzisa erivaleni xi kumeka eka Mintirho ndzima 17. Eka rungula rolero hi twa hi ta loko a endzele eAtena, le Greece. Kun’wana ni kun’wana laha Pawulo a a languta kona emutini wolowo—eswitarateni, etindhawini ta mani na mani—a ku ri ni swifaniso. A swi hlamarisi leswi Pawulo a a karhateke ngopfu! Nilokoswiritano, u swi kotile ku lawula ndlela leyi a a titwa ha yona. U “[sungule] ku kanerisana esinagogeni . . . ni lava a va tshuka va va kona endhawini ya ku xavisela siku rin’wana ni rin’wana.” (Mint. 17:16, 17) Mawaku xikombiso lexinene eka hina! Loko hi chumayela vanhu va mindhavuko hinkwayo, ku nga ri hi ndlela ya ku va avanyisa kambe hi ndlela leyi kombisaka xichavo, hi nga khutaza van’wana leswaku va yingisela naswona eku heteleleni va ntshunxeka evuhlongeni bya vukhongeri bya mavunwa.—Mint. 10:34, 35; Nhlav. 18:4.

Vanhu vo tala lava Pawulo a va chumayeleke endhawini yo xavisela eka yona a va nga ri tsakeli rungula ra yena. Van’wana va vayingiseri va yena a ku ri vativi va filosofi lava mavonelo ya vona a ma nga pfumelelani ni ntiyiso lowu a a wu chumayela. Loko vayingiseri va Pawulo va nga pfumelelani na yena, u anakanyisise hi leswi a va swi vula. Van’wana va n’wi vitane “muhlawuri wa mbewu” hi Xigriki, ku nga xivulavulelo lexi vulaka “jakatsa.” Van’wana va te: “U vonaka a ri mutwarisi wa swikwembu swimbe.”—Mint. 17:18.

Hambiswiritano, Pawulo a nga hetiwanga matimba hi marito lawa vayingiseri va yena a va n’wi sandza ha wona. Ku ri na sweswo, loko a komberiwile leswaku a hlamusela tidyondzo ta yena, Pawulo u tirhise nkarhi wolowo leswaku a nyikela nkulumo leyi kombiseke leswaku wa va twisisa vanhu volavo ni xiyimo xa vona naswona yi byi kombise kahle vuswikoti bya yena byo dyondzisa. (Mint. 17:19-22;  1 Pet. 3:15) A hi kambisiseni nkulumo ya yena hi vuenti kutani hi dyondza swilo leswi nga hi pfunaka ku antswisa vuswikoti bya hina byo dyondzisa.

Vulavula Hi Swilo Leswi Nga Ta Koka Nyingiso Wa Vayingiseri Va Wena

Pawulo u te: “Vavanuna va Atena, ndzi vona leswaku eka swilo hinkwaswo mi vonaka mi tinyikele ngopfu eku chaveni ka swikwembu ku tlula van’wana. Hi xikombiso, loko ndzi . . . xiyisisa hi vukheta swilo swa n’wina leswi xiximiwaka ndzi kume ni alitari leyi ku tsariweke leswi eka yona ‘Eka Xikwembu Lexi Nga Tiviwiki.’ Hikokwalaho, leswi mi nga xi tiviki lexi mi kombisaka ku tinyiketela ka vukwembu eka xona, ndzi xi twarisa eka n’wina.”—Mint. 17:22, 23.

Pawulo a a xiyisisa xin’wana ni xin’wana lexi nga le kusuhi na yena. Eka leswi a swi xiyisiseke hi vukheta, u dyondze swo tala malunghana ni vanhu lava a a vulavula na vona. Na hina hi nga dyondza swo karhi hi n’wini wa muti loko hi ri ni vuxiyaxiya. Hi xikombiso, switlangiso leswi nga le mutini kumbe mfungho wo karhi lowu nga le nyangweni wu nga paluxa swo tala. Loko se hi swi anakanya leswaku swiyimo swa n’wini wa muti swi nga ha va swi ri swihi, hi nga hlawula hi vukheta leswi hi nga ta swi vula ni ndlela leyi hi nga ta swi vula ha yona.—Kol. 4:6.

Pawulo a a vulavula hi ndlela leyinene loko a chumayela. Kambe u xiye leswaku “ku tinyiketela ka vukwembu” ka Vaatena a ku sekeriwe eka vutivi lebyi nga kongomangiki. Pawulo u yi hlamusele kahle ndlela leyi a va ta byi kongomisa ha yona vugandzeri bya vona eka Xikwembu xa ntiyiso. (1 Kor. 14:8) Hikwalaho i swa nkoka leswaku hi vulavula hi ndlela leyi twalaka ni leyinene loko hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo!

Vana Ni Vuxiyaxiya Naswona U Nga Yi Hi Nghohe

Pawulo u ye emahlweni a ku: “Xikwembu lexi endleke misava ni swilo hinkwaswo leswi nga eka yona, tanihi leswi xona xi nga Hosi ya tilo ni misava, a xi tshami etitempeleni leti endliweke hi mavoko, naswona a xi tirheriwi hi mavoko ya vanhu onge hi loko xi pfumala xo karhi, hikuva xona xi nyika vanhu hinkwavo vutomi ni ku hefemula ni swilo hinkwaswo.”—Mint. 17:24, 25.

Laha Pawulo a a kokela nyingiso eka Yehovha tanihi Munyiki wa Vutomi, a vulavula hi yena hi vuxiyaxiya tanihi “Hosi ya tilo ni misava.” Mawaku lunghelo ra ku pfuna vanhu va timbilu letinene va vukhongeri ni mindhavuko yo hambana-hambana leswaku va twisisa leswaku swilo hinkwaswo leswi hanyaka swi vumbiwe hi Yehovha Xikwembu!—Ps. 36:9.

Endzhaku ka sweswo Pawulo u te: “Naswona hi munhu un’we xi endle matiko hinkwawo ya vanhu, . . . kutani xi yimise minkarhi leyi vekiweke ni ku veka maava ya lomu ku tshamaka vanhu, leswaku va lava Xikwembu, loko vo tshuka va xi ambamba kutani va xi kuma hakunene, hambileswi, entiyisweni, xi nga riki kule ngopfu ni un’wana ni un’wana wa hina.”—Mint. 17:26, 27.

Ndlela leyi hi dyondzisaka ha yona yi nga kombisa leswaku Xikwembu lexi hi xi gandzelaka i xa muxaka muni. Handle ko kombisa xihlawuhlawu, Yehovha u pfumelela vanhu va matiko hinkwawo leswaku va n’wi “ambamba kutani va [n’wi] kuma hakunene.” Hilaha ku fanaka, hi vulavula ni vanhu hinkwavo lava hi hlanganaka na vona, a hi hlawuli munhu. Hi ringeta ku pfuna lava pfumelaka eka Muvumbi leswaku va va ni vunghana lebyikulu na yena xisweswo va kuma mikateko leyi nga heriki. (Yak. 4:8) Kambe hi va pfuna njhani lava kanakanaka loko Xikwembu xi ri kona? Hi landzela xikombiso xa Pawulo. Xiya leswi a swi vulaka sweswi.

“Ha xona hi ni vutomi, ha famba hi tlhela hi va kona, hilaha van’wana va vatlhokovetseri lava nga exikarhi ka n’wina va vuleke hakona, ‘Hikuva na hina hi rixaka ra xona.’ Hikokwalaho, hi ku vona leswaku  hi rixaka ra Xikwembu, a hi fanelanga hi anakanya leswaku Muhanyi loyi a nga Xikwembu u fana ni nsuku kumbe silivhere kumbe ribye.”—Mint. 17:28, 29.

Leswaku vayingiseri va yena va ta tsakela leswi Pawulo a swi vuleke va tlhela va swi amukela, u tshahe vatlhokovetseri lava Vaatena a va va tiva va tlhela va va amukela. Na hina hi fanele hi veka timhaka hi ndlela leyi tsakisaka hi ku vulavurisana ni vayingiseri va hina hi timhaka leti hi swi tivaka leswaku va ta ti amukela. Hi xikombiso, xikombiso xa Pawulo eka papila ra yena leri yaka eka Vaheveru xa ha khorwisa ni namuntlha: “Yindlu yin’wana ni yin’wana yi akiwa hi munhu, kambe loyi a akeke swilo hinkwaswo i Xikwembu.” (Hev. 3:4) Loko hi endla leswaku vini va miti va anakanyisisa hi xifaniso lexi xo olova, xi nga va pfuna leswaku va pfumela leswaku leswi hi swi vulaka i ntiyiso. Enkulumeni ya Pawulo xiya nchumu wun’wana lowu endlaka leswaku munhu a dyondzisa kahle, ku nga xikhutazo.

Kandziyisa Leswaku Nkarhi Lowu Saleke Wu Ta Hela Ku Nga Ri Khale

Pawulo u te: “I ntiyiso, Xikwembu xi yi honisile minkarhi yo tano yo pfumala vutivi, kambe sweswi xi byela vanhu hinkwako-nkwako leswaku va fanele va hundzuka. Hikuva xi veke siku leri xi nga ni xikongomelo xo avanyisa misava leyi akiweke hi ku lulama hi wanuna loyi xi n’wi vekeke.”—Mint. 17:30, 31.

Leswi Xikwembu hi vutlhari xi pfumeleleke vubihi leswaku byi va kona, hinkwerhu xi hi nyike nkarhi wo xi kombisa leswi nga le timbilwini ta hina hakunene. I swa nkoka leswaku hi kandziyisa leswaku nkarhi lowu saleke wu ta hela ku nga ri khale ni leswaku hi vulavula hi ndlela leyi khorwisaka hi mikateko leyi nga ta tisiwa hi Mfumo wa Xikwembu, lowu se wu nga kwala nyongeni.—2 Tim. 3:1-5.

Vanhu Va Angula Hi Tindlela To Hambana-hambana

“Kutani, loko va twa hi ta ku pfuka ka lava feke, van’wana va sungula ku vungunya, kasi van’wanyana a va ku: ‘Hi ta ku yingisa malunghana ni leswi ni hi nkarhi wun’wana.’ Xisweswo Pawulo a huma exikarhi ka vona, kambe vanhu van’wana va tihlanganisa na yena kutani va va vapfumeri.”—Mint. 17:32-34.

Van’wana va swi amukela hi xihatla leswi hi swi dyondzisaka; kasi van’wana va nga ha lava nkarhi wo tala leswaku va khorwisiwa hi leswi hi swi hlamuselaka. Kambe loko nhlamuselo ya hina ya ntiyiso leyi nga erivaleni ni leyi olovaka yi pfuna munhu un’we leswaku a kuma vutivi lebyi kongomeke bya Yehovha, ha tsaka swinene leswi hi tirhisiweke hi Xikwembu leswaku hi koka vanhu va ya eka N’wana wa xona!—Yoh. 6:44.

Leswi Hi Nga Swi Dyondzaka

Loko hi ri karhi hi anakanyisisa hi nkulumo ya Pawulo, hi nga dyondza swo tala malunghana ni ndlela leyi hi faneleke hi hlamusela ntiyiso wa le Bibeleni ha yona eka van’wana. Loko hi ri ni lunghelo ra ku nyikela tinkulumo ta le rivaleni evandlheni, hi nga tikarhatela ku tekelela Pawulo hi ku tirhisa marito hi vuxiyaxiya lama nga ta pfuna munhu la nga riki mupfumeri leswaku a twisisa ntiyiso wa le Bibeleni a tlhela a wu amukela. Hi lava ku veka ntiyiso wolowo erivaleni, kambe hi ta va ni vuxiyaxiya bya leswaku hi nga xopaxopi tidyondzo ta munhu wihi na wihi la nga riki mupfumeri loyi a nga ha vaka a ri kona. Hi nkarhi lowu fanaka, loko hi ri entirhweni wo chumayela erivaleni, hi tikarhatela ku va lava khorwisaka hi tlhela hi va ni vuxiyaxiya. Loko hi endla tano, hakunene hi ta va hi landzela ndzayo ya Pawulo ya ku ‘tinyiketela eku dyondziseni.’

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Leswi Pawulo a a swi dyondzisa a swi ri erivaleni, swi olova naswona a a ri ni vuxiyaxiya

[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Hi tekelela Pawulo hi ku anakanyela ndlela leyi lava hi va chumayelaka va titwaka ha yona