“Vanhu Lava Yimeke Va Tiyile Lava Faneriwaka Hi Ku Xiximiwa”

HI NKARHI lowu a ri holobye-nkulu wa Jarimani, Adolf Hitler u amukele mapapila ya makume ya magidi. Hi 1945, endzhaku ka loko Marhaxiya ma teke ndhawu leyi rhendzeleke Berlin, yo tala ya mapapila wolawo ma yisiwe eMoscow kutani ma hlayisiwa kwale. N’wamatimu Henrik Eberle u kambisise magidi ya mapapila wolawo eka tirhekhodo ta Moscow leswaku a ta tiva leswaku i vamani lava a va tsalele Hitler mapapila wolawo naswona hikwalaho ka yini a va n’wi tsalele wona. Eberle u kandziyise leswi a gimeteke ha swona ebukwini leyi nga ni nhloko-mhaka leyi nge Briefe an Hitler (Mapapila Lama Tsaleriweke Hitler).

Dok. Eberle u ri: “Vadyondzisi ni swichudeni, tinani ni vaprista, vanhu lava nga tirhiki ni van’wamabindzu va xiyimo xa le henhla, maphorisa lama tlakukeke ni masocha lama tolovelekeke—hinkwavo va tsalele Hitler mapapila. Van’wana a va n’wi teka tanihi Mesiya la velekiweke ra vumbirhi; van’wana a va n’wi teka tanihi muvangi wa vubihi.” Xana Hitler u amukele mapapila lama humaka eka vanhu lava nghenaka kereke yo sola madzolonga lama endliweke hi Vusoxalisi bya Tiko kumbe Manazi? U ma amukerile, kambe a ma nga talanga lama humaka eka vanhu lava nghenaka kereke.

Hambiswiritano, eka tirhekhodo ta Moscow, Eberle u kume fayili leyi a yi tamele mapapila yo hlayanyana lawa Timbhoni ta Yehovha to huma eswiphen’wini swo hambana-hambana swa Jarimani ti ma rhumeleke Hitler, ti sola swiendlo swa Manazi. Entiyisweni, Timbhoni to huma ematikweni ya kwalomu ka 50 ti rhumele Hitler mapapila ni tithelegiramu ta kwalomu ka 20 000 to sola ndlela yo biha leyi Timbhoni ta Yehovha ti khomiwaka ha yona. Timbhoni ta magidi ti khomiwile naswona ta madzana ti file hikwalaho ko khomiwa hi ndlela yo biha hi Manazi. Dok. Eberle u gimete hi ku vula marito lawa: “Hikwalaho ka vanhu va timiliyoni lava xanisiweke hi hulumendhe ya Manazi, nhlayo [ya Timbhoni leti xanisiweke] yi vonaka yi ri yitsongo. Kambe vanhu lava va xanisiwe hileswi va yimeke va tiyile va ala hulumendhe ya Manazi kutani va faneriwa hi ku va va xiximiwa.”