Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Swivutiso Swa Vahlayi

Swivutiso Swa Vahlayi

Xana wu vula yini nawu lowu nga eka Levhitika 19:16 lowu nge, u nga “tshuki u lava ku dlaya munhukuloni” naswona hi dyondza yini eka wona?

Yehovha u byele Vaisrayele leswaku va fanele va kwetsima. Leswaku a va pfuna va endla tano, u va byele leswi: “U nga tshuki u famba u onha van’wana vito. U nga tshuki u lava ku dlaya munhukuloni. Hi mina Yehovha.”—Lev. 19:16.

Marito lama nge “u nga tshuki u lava ku dlaya munhukuloni,” i marito lama hundzuluxeriweke ku suka eka Xiheveru kambe xana ma vula yini? Buku yin’wana ya Xiyuda leyi hlamuselaka leswi nga eka Levhitika, yi te: “Xiphemu xin’wana xa ndzimana leyi . . . xa tika ku xi twisisa hikuva a swi olovi ku tiva leswi marito ya Xiheveru a ma vula swona loko ma ku ‘u nga tshuki u.’”

Swidyondzeki swin’wana swi vula leswaku marito wolawo ma fambisana ni lama kumekaka eka ndzimana 15 lama nge: “Mi nga tshuki mi avanyisa hi ndlela leyi nga lulamangiki. Mi nga tshuki mi va ni xihlawuhlawu eka xisiwana kumbe mi tsakela munhu la fuweke. Mi fanele mi avanyisa munhukuloni hi ndlela leyinene.” (Lev. 19:15) Nawu lowu kumekaka eka ndzimana 16 lowu vulaka leswaku “u nga tshuki u lava ku dlaya munhukuloni,” a wu vula leswaku Vaisrayele a va nga fanelanga va endla swilo swo biha loko va ri ehubyeni yo avanyisa, eka swa mabindzu kumbe ekaya kumbe ku endla swilo leswi nga ta vuyerisa vona vini. I ntiyiso leswaku na hina a hi fanelanga hi endla swilo sweswo kambe hi ta vuyeriwa ngopfu loko hi twisisa leswi marito lama nga eka ndzimana 16 ma vulaka swona.

Xiya marito yo sungula ya ndzimana yoleyo. Xikwembu xi tsundzuxe Vaisrayele leswaku va nga fambi va onha van’wana vito. I ntiyiso leswaku rihlevo ri nga twisa loyi a hleviwaka ku vava kambe ku n’wi onha vito swi nga endla swo tlula sweswo. (Swiv. 10:19; Ekl. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Yak. 3:6) Ku onha munhu un’wana vito i ku vulavula mavunwa hi yena lawa ma nga onhaka ndhuma yakwe. Nakambe swi nga ha katsa ku vula vumbhoni lebyi nga riki ntiyiso hi yena hambiloko hi swi tiva leswaku swi nga hoxa vutomi byakwe ekhombyeni. Tsundzuka ndlela leyi Naboti a onhiweke vito hayona ivi endzhaku a hehliwa hi vumbhoni bya mavunwa lebyi endleke leswaku a khandliwa hi maribye a nga ri na nandzu. (1 Tih. 21:8-13) Ina, ku onha munhu vito swi nga ha vanga rifu hilaha swi boxiweke hakona eka Levhitika 19:16.

Nakambe van’wana va nga ha onha vito ra munhukuloni hileswi va n’wi vengaka. Eka 1 Yohane 3:15, hi hlaya leswi: “Un’wana ni un’wana loyi a vengaka makwavo i mudlayi naswona ma swi tiva leswaku a ku na mudlayi loyi a nga ta kuma vutomi lebyi nga heriki.” Endzhaku ka loko Xikwembu xi vule marito lama kumekaka eka ndzimana 16 ya Levhitika, xi vule leswi: “U nga tshuki u venga makwenu embilwini ya wena.”—Lev. 19:17.

Hikwalaho, marito lama kumekaka eka Levhitika 19:16, ma tsundzuxa Vakreste mhaka yin’wana ya nkoka. Hi fanele hi tsuvula miehleketo yo biha ni ku onha van’wana mavito. Hi ta va hi “dlaya munhukuloni” loko hi pfumelela rivengo na mavondzo swi hi susumetela ku n’wi onha vito, sweswo swi ta va swi kombisa leswaku a hi n’wi rhandzi. Vakreste va fanele va papalata mukhuva wolowo.—Mat. 12:36, 37.