Loko hi ya hi tiva wumunhu la munhu wokarhi, hi ya himu tiva kuyampsa; kutani leswo swinga kulisa wunghanu la hina na yena. Hi ndlela leyi fanaka, loko hi ya hi tiva matshamela ya Yehovha, hita ya hili tiva kuyampsa wumunhu la yena. Kutani hi ndlela leyi, wunghanu la hina na yena lita kula. Xikwembu xi ni wumunhu la kuhlamalisa ngopfu. Hita bula hi 4 wa swiyenge leswi vonekaka ngopfu swa wumunhu la xona, kunga matimba, wutlhari, wululami ni lirhandzu.

“Yoo, Yehovha, Hosi Leyi Lawulaka! Waswivo! U yendle matilo ni misava hi matimba ya wena lamakulu.” — YEREMIYA 32:17.

A matimba ya Xikwembu ma voneka ka ntumbuluku. Hi xikombiso, uti twisa kuyini loko u worha masana nimixo? Uti twa na u kufumeteka! Kahlekahle kukufumela ka dlambu i yin’wana ya mintirho ya matimba ya Yehovha ya kutumbuluxa! Xana matimba ya dlambu i makulu kufikela kwihi? Kuvuliwa leswaku andzenindzeni ka dlambu kuhisa 15.000.000 wa magrawu. Naswona ka segundu lin’wana ni lin’wana, a kuhisa ka dlambu kufana ni kuhisa loku twalaka loko kuduvuka madzanadzana ya timiliyoni ta swibulukwa swa ntamu leswinga hohlotaka misava hinkwayo hi nkama nyana.

Hambiswilitano, loko kupimiwa kukula ka dlambu ni kukula ka tinyeleti totala ndzeni ka tibiliyoni ni tibiliyoni ta tinyeleti mpfhukeni, ku kumiwa leswaku dlambu i litsongo ngopfu swinene. A Vasiyentixta va ringanyeta leswaku nyeleti yin’wana ya yikulu ngopfu swinene, leyi vitaniwaka UY Scuti, yi lehe 1.700 wa makhambi kutlula dlambu. Loko nyeleti leyi yo vekiwa laha dlambu li kumekaka kona, yinga mbhonya misava hinkwayo yi tlhela yi hundza yiya mbhonya pulanete yin’wana leyi vitaniwaka Júpiter. Kumbexana mhaka leyi yingahi pfuna kuma twisisa kuyampsa marito ya muprofeta Yeremiya loko a ku Yehovha Xikwembu a yendle matilo ni misava kumbe ntumbuluku hi matimba ya yena lama kulu.

Matimba ya Xikwembu mahi pfunisa kuyini? Swilo leswi Xikwembu xingaswi tumbuluxa swofana ni dlambu, timpfula, swakudla ni swin’wana swi yendla leswaku  hi kota kuhanya. Xikwembu xi tlhela xi tirhisa matimba ya xona leswaku xi pfuna mun’wana ni mun’wana wa hina. Xiswi yendlisa kuyini leswo? Aminkameni ya vapostola, Xikwembu xi nyike Yesu matimba ya kuyendla mahlori. Ha djondza: ‘Swifamahlo switlhela swivona, swilima swafamba, va nhlokonho vabasisiwa, lavofa tindleve vatwa, vafi vapfuka’. (Matewu 11:5) Xana xahi pfuna nyamuntlha? Bibele li li Xikwembu xi “nyika matimba lweyi a karhaleke” naswona “lavatshembaka Yehovha vatatlhela vakuma matimba.” (Esaya 40:29, 31) Xikwembu xingahi nyika ‘matimba lamakulu lamatlulaka hinkwaswo’ leswaku hi kota kulangutana ni swikarhato swa wutomi. (2 Vakorinto 4:7) Handle kokanakana, wa pfumela leswaku hiti twa hi navela kuva ni wunghanu ni Xikwembu lexi tirhisaka matimba ya xona kuhi pfuna.

“Mintirho ya wena yitale ngopfu, Wena Yehovha! Hinkwayo ka yona uyiyendle hi wutlhari.” — TIPISALEMA 104:24.

Loko hi ya hi djondza hi swilo leswi Xikwembu xiswi tumbuluxeke hi ya hi hlamalisiwa ngopfu hi wutlhari la xona. Kunene, vasiyentixta van’wana va kambisisa ntumbuluku wa Yehovha ivi va kopiyara wutivi la yena. Hi xikombiso, hi kukambisisa ntumbuluku vasiyentixta va yendle zipi linene la buluku kupatsa ni swihahampfhuka.

Wutlhari la Xikwembu li hlamalisa ngopfu swinene loko hi kambisisa miri wa munhu. Hi xikombiso, yanakanya ndlela leyi xin’wanana xi tumbulukaka ha yona ndzeni ka khwiri la mamana. Loko nyimba yaha kusungula, lexinga kona i xitandzana kuhela, lexi ndzeni ka xona kunga ni rungula mayelana ni leswaku xin’wanana xita huma naxi fana na mani. Xitandzana lexi, xi yavana xi psala switandzana swotala swa kufanana. Kambe loko kufika nkama wokarhi, switandzana leswi swi sungula kuyavana swi va switandzana swa madzanadzana leswi hambaneke. Swin’wana swi maha ngati, swin’wana swi maha minsiha ya wuqhopo kasi swin’wanyana swi maha marhambu. Hi kuhantlisa, swirho swa xin’wanana swi sungula kutirha na xaha li khwirini. Ndzeni ka 9 wa tiwheti, xitandzana lexiya xosungula xi hundzuka munhu lweyi a heleleke. Wutlhari leli vonekaka ka ndlela leyi xin’wanana xi tumbulukaka ha yona li yendla vanhu votala va pfumelelana ni mutsali wa Bibele loko a ku: “Nakudzunisa hikuva niyendliwe hi ndlela leyihlamalisaka, leyichavisekaka.” — Tipisalema 139:14.

Xana wutlhari la Xikwembu lihi pfunisa kuyini? Muvumbi wa hina waswi tiva leswi hiswi lavaka leswaku hi tsaka. Leswi anga ni kutwisisa ni wutlhari la kuyenta, angahi nyika swilayo swa wutlhari aRitweni la yena, kunga Bibele. Hi xikombiso, a Bibele lihi khongotela kuhambeta ‘hirivalelana’ hi kutshunxeka. (Vakolosa 3:13) Xana kurivalelana i swinene? Ina. Vadokodela va tsumbule leswaku munhu lweyi a rhandzaka kurivalela a tala kuva ni wurhongo la kunandziha naswona ngati ya yena yi tsutsuma kahle minsiheni ni le mbilwini. Naswona kurivalela kunga hunguta kukarhateka ka miyanakanyo ni mavabyi man’wanyana. Xikwembu xi fana ni munghanu lweyi aku rhandzaka, lweyi anga ni wutlhari naswona anga tshikiki kuku nyika swilayo leswi pfunaka. (2 Timotiya 3:16, 17) Xana awungata navela kuva ni munghanu wotano?

“Yehovha a rhandza wululami”. — TIPISALEMA 37:28.

Xikwembu xi yendla swilo hi wululami minkama hinkwayo. Kunene, Bibele li li: “Swi kule swinene ni Xikwembu xa ntiyiso kuyendla hi ndlela leyibiheke, ni Lweyi wa Matimba Hinkwawo kuyendla swobiha!” (Yobo 34:10) Xi yavanyisa hi wululami hi laha mutsali wa pisalema a byeleke Yehovha ha kona a ku: “Utayavanyisa vanhu hi kululama”. (Tipisalema 67:4) Leswi ‘Yehovha a langutaka mbilu’, ange kanganyisiwi hi munhu hikuva waswi kota kuvona ntiyiso ni kuyavanyisa hi ndlela ya ntiyiso. (1 Samuwele 16:7) Kuyengetela kolaho, Xikwembu xaswi tiva leswaku misava hinkwayo yi tale hi wukanganyisi ni kukala wululami naswona xi tshembisa leswaku kungali khale “lavobiha vatahelisiwa la misaveni”. — Swivuriso 2:22.

Hambiswilitano, Xikwembu ahi muyavanyisi wa mona lweyi a rhandzaka kukhatisa vanhu. Xi kombisa timpsalu loko swi fanela. Bibele li vula leswaku ‘Yehovha a ni timpsalu naswona a tsetselela’ hambi lavo biha loko hakunene vati laya. Xana leli ahi lona wululami la ntiyiso?  — Tipisalema 103:8; 2 Petro 3:9.

Xana wululami la Xikwembu lihi pfunisa kuyini? Mupostola Petro a te: ‘Xikwembu axiyi hi nghohe; kambe, matikweni hinkwawu, lweyi axichavaka avuya ayendla leswilulameke, xamutsakela.’ (Mintirho 10:34, 35) Ha pfuneka hi wululami la Xikwembu hikuva axi yi hi nghohe kumbe kukombisa xihlawuhlawu. Xingahi yamukela ni kuhi pfumelela kuva vagandzeli va xona kunga khataliseki lixaka, tiko, kudjondzeka kumbe kunga djondzeki ka hina, kuva hi ganyile kumbe hi li swisiwana.

Leswi Xikwembu xi lavaka leswaku hi twisisa hi tlhela hi vuyeliwa hi wululami la xona, xihi tumbuluxe nahi li ni lipfalu. Bibele li hlamusela lipfalu tani hi nawu lowu ‘tsaliweke timbilwini ta hina’ lowu ‘tiyisaka [kumbe lowu nyikelaka wumboni]’ loko swiyendlo swa hina swi lulamile kumbe swinga lulamanga. (Varhoma 2:15) Xana lipfalu lihi pfunisa kuyini? Loko hili letela kahle, lipfalu la hina lingahi pfuna kubakanya swiyendlo swobiha kumbe leswingahi vavisaka. Naswona loko hi yendla xihoxo, lipfalu lingahi susumetela kuti laya ivi hi lulamisa mahanyelo ya hina. Kunene, kutwisisa wululami la Xikwembu swahi pfuna naswona swihi tshineta kusuhi na xona!

“Xikwembu i rirhandzu”. — 1 YOHANE 4:8.

Bibele li vula leswaku Xikwembu xi ni matimba, wutlhari ni wululami; ali vuli leswaku Xikwembu i matimba, i wutlhari kumbe i wululami. Kambe loko swi ta ka lirhandzu, li li Xikwembu i lirhandzu. Hayini? Hikuva hinga vula nahi tiyisile leswaku matimba ya Xikwembu ma yendla xi kota kuyendla swokarhi naswona wululami ni wutlhari la xona swi kongomisa ndlela leyi xi yendlaka swilo ha yona. Kambe lirhandzu la Yehovha hi lona limu susumetelaka kuyendla swokarhi. Lirhandzu li katseka ka hinkwaswo leswi Yehovha aswi yendlaka.

Hambileswi Yehovha anga pfumaliki nchumu, lirhandzu la yena limu susumetele kutumbuluxa swivumbiwa swa kutlhariha swa le tilweni ni swa laha misaveni, leswinga vuyeliwaka swi tlhela swi tikhorisa hi lirhandzu ni nkhatalelo wa yena. Hi lirhandzu, Yehovha a lunghiselele misava leyi leswaku yi va kaya losaseka leswaku vanhu va hanya kona. Naswona waha ya mahlweni a kombisa lirhandzu ka vanhu hinkwavo hi ‘kuxisa dlambu ra yena henhla ka lavobiha ni lavanene, anisa mpfula henhla ka lavolulama ni lavohomboloka.’ — Matewu 5:45.

Kuyengetela kolano, ‘Hosi [Yehovha] yitale hi musa ni timpsalu.’ (Yakobo 5:11) Ava khoma hi ndlela ya lirhandzu lava yendlaka minzamu ya kumu tiva ni kutshinela ka yena hi mbilu hinkwayo. Xikwembu xa khatala hi mun’we mun’we wa vona. Kunene, “axile kule ni mun’wana ni mun’wana wa hina.” — Mintirho 17:27.

Xana lirhandzu la Xikwembu lihi vuyelisisa kuyini? Kusaseka ka kupela ka dlambu kahi tsakisa. Ha tsaka loko hi twa xin’wanana xi hleka. Kurhandzana xikarhi ka ndjangu swihi tsakisa swinene. Swilo leswi hi swoxe swinga voneka swinga li swa lisima kambe swi yendla wutomi li tsakisa hi ndlela leyinga pimekiki.

Naswona hi tlhela hi vuyeliwa hi xikombiso xin’wana xa lirhandzu la Xikwembu, kunga xikhongelo. Bibele lahi khongotela: ‘Mingavileli ha nchumu; kambe timhakeni hinkwatu, khongelani, mitivisa Xikwembu leswi miswipfumalaka, mikombela na mili karhi mikhensa’. Kufana ni papayi lweyi anga ni lirhandzu, Xikwembu xi lava leswaku hixi byela hinkwaswo leswihi karhataka mbilwini leswaku xihi pfuna. Kutani Yehovha hi lirhandzu la yena la kupfumala wutiyanyakanyi ahi tshembisa kuhi nyika “kurhula ka Xikwembu lokutlulaka kutwisisa hinkwaku”. — Vafilipiya 4:6, 7.

Xana leswi haha kubulaka nyana ha swona mayelana ni 4 wa swigava swa wumunhu la Xikwembu swotani hi matimba, wutlhari, wululami ni lirhandzu, swiku pfunile kutiva Xikwembu kuyampsa? Leswaku u yengetela kutlangela ka wena Xikwembu, hi kombela leswaku u djondza leswi xiswi yendleke ni leswi xahataku yendlelaka swona.